De eerste paus in zes eeuwen die aftrad: Benedictus XVI (95) is overleden

Emeritus paus Benedictus XVI is overleden. Hij stierf vanmorgen op 95-jarige leeftijd in klooster Mater Ecclesiae in het Vaticaan, waar hij sinds zijn aftreden in 2013 woonde. Benedictus, die tot zijn aantreden in 2005 door het leven ging als Joseph Ratzinger, was de afgelopen dagen ernstig ziek.

Vanaf maandag krijgen mensen de kans om afscheid te nemen van Benedictus. Hij komt te liggen in de Sint-Pieterbasiliek.

Een woordvoerder van het Vaticaan maakte het overlijden vanochtend bekend. ‘Met droefheid deel ik u mee dat emeritus paus Benedictus XVI, is vandaag om 09.34 uur overleden in het Mater Ecclesiae-klooster in het Vaticaan. Verdere informatie volgt zo spoedig mogelijk mogelijk’, zegt de woordvoerder.

De huidige paus Franciscus vroeg afgelopen woensdag te bidden voor de toen nog ernstig zieke Benedictus. Zijn gezondheid ging op dat moment al snel achteruit en hij stond onder constant toezicht van doktoren.

De paus die aftrad

Benedictus is de eerste paus sinds zes eeuwen die niet tot aan zijn dood in functie bleef. In 2013 schokte hij de katholieke wereld door afstand te doen van het ambt. Naar eigen zeggen deed hij dat op verzoek van God. Zijn krachten werden op dat moment al minder, door zijn hoge leeftijd. Hij was toen 86 jaar oud en kon het zware werk als paus niet meer aan.

De geboren Duitser gaf zijn leven aan het geloof. Hij was als kardinaal Ratzinger jarenlang de rechterhand van zijn voorganger Johannes Paulus II. Na de dood van deze erg populaire paus werd hij gekozen als opvolger. Hij gold als conservatieve theoloog die streng in de leer was.

Misbruikschandaal

Tijdens zijn ambtsperiode kwam de katholieke kerk een aantal keer zwaar onder vuur te liggen door schandalen over seksueel misbruik door geestelijken. De kerk stopte dit in de doofpot. Als paus zou hij te weinig hebben gedaan om de daders te straffen en het wangedrag hebben toegedekt. Begin dit jaar vroeg hij misbruikslachtoffers om vergeving, al hield hij vol dat hij geen misstanden heeft verdoezeld.

Na zijn aftreden in februari 2013 trok hij zich terug in het Vaticaan. Hij liet zich niet vaak meer publiekelijk zien. Toch hield hij op de achtergrond een belangrijke rol, onder andere als adviseur van de nieuwe paus Franciscus. Ondanks zijn belofte om zich niet te bemoeien met diens beleid, schreef Benedictus in 2020 een boek over het schandaal rond het seksueel misbruik. Daarin drukte hij de kerk op het hart om niet te tornen aan het celibaat, de bewuste keuze ongehuwd te blijven voor priesters.

Uitvaart

Over de uitvaart van Benedictus is nog niets bekendgemaakt. Zijn biograaf Peter Seewald zei twee jaar geleden dat de emeritus paus na zijn overlijden begraven wil worden in het voormalige graf van Johannes Paulus II, in de crypte onder de Sint-Pieterbasiliek in het Vaticaan. Johannes Paulus is nadat hij zalig werd verklaard verplaatst naar een zijkapel in de basiliek.