‘De houding van studentenclubs tegenover dooprituelen lijkt niet te zijn veranderd’

De KU Leuven heeft zeven leden van studentenvereniging Reuzegom die betrokken waren bij het overlijden van Sanda Dia dan wel geschorst, toch is de cultuur van buitensporige dooprituelen niet verdwenen, zegt voormalig student-bestuurder Kenny Van Minsel.

Studenten die betrokken waren bij de bizarre ontgroening die leidde tot de dood van de 20-jarige Sanda Dia krijgen van de KU Leuven extra sancties opgelegd, zo raakte deze week bekend. Eerder gaf de universiteit hen een taakstraf, maar na nieuw onderzoek lijken ze voor minstens een jaar te worden geschorst.

Sanda Dia kwam in 2018 om het leven tijdens een extreem ontgroeningsritueel van studentenvereniging Reuzegom. De jongen kreeg liters alcohol te verstouwen. Daarna werd de waterleiding in zijn huis afgesloten zodat hij ‘s nachts niets kon drinken. De volgende dag moest Sanda grote hoeveelheden visolie doorslikken en werd hij urenlang in een put met ijskoud water gezet. Ondertussen werd er over hem heen geplast, en kreeg hij een papje waarin een muis was vermalen met een blender.

Sanda werd ’s avonds uit de put gesleept en naar het ziekenhuis gebracht, waar bleek dat zijn lichaamstemperatuur nog maar 27 graden was. De student overleed enkele dagen later aan meervoudig orgaanfalen. Uit vrees voor de gevolgen voor hun eigen toekomst, hadden de betrokken leden van Reuzegom ondertussen de plek waar de ontgroening zich had afgespeeld zorgvuldig opgeruimd, alle foto’s en filmpjes gewist, en hun chatgroep opgeheven. Dankzij grondig speurwerk van de politie kwam dat echter weer boven water.

De dood van Sanda Dia veroorzaakte een ‘gigantische schok’ onder studenten, vertelt Kenny Van Minsel, die destijds voorzitter was van Loko, de overkoepelende organisatie van studentenverenigingen. Tegelijkertijd was hij niet verbaasd dat het was misgegaan. ‘De ontgroeningsrituelen bij bepaalde verenigingen liepen vaker uit de hand, en Reuzegom was berucht.’

In 2013 bijvoorbeeld, moesten aspirant-leden een konijntje onderhouden, om het daarna te doden en op te eten. In 2009 zouden Reuzegom-leden een biggetje een ontsmettingsmiddel hebben gevoerd. Daarna werd ‘Spekkie’ doodgeschoten en met een sigaret in zijn bek aan het spit geroosterd. ‘Wantoestanden met alcohol, braaksel, urine en vernieling waren er volop,’ aldus Van Minsel.

De studentenverenigingen in Leuven komen in soorten en maten: je hebt de kringen die zijn verbonden aan de faculteiten, en verenigingen die zijn gebaseerd op interesses als cultuur, politiek of, bijvoorbeeld, kaartspelletjes. Daarnaast heb je nog een dertigtal regioclubs, waarbij het lidmaatschap wordt bepaald door je geboorteplaats. Dit zijn de oudste en meest traditionele verenigingen, met aparte clubs voor mannen en vrouwen. Onderling zijn er verschillen, maar dit zijn volgens Van Minsel de meer elitaire verenigingen. Hij schat dat zij in totaal zo’n 500 leden tellen. ‘Weinig dus, op de totale studentenpopulatie.’

Onafhankelijkheid

Na de incidenten met de dieren werd in Leuven een zogenoemd doopcharter opgesteld, een lijst met regels waaraan studentenclubs zich moeten houden om ontgroeningen zo veilig mogelijk te laten verlopen. Vrijwel elke vereniging ondertekende dat, behalve Reuzegom en de andere regioclubs. ‘Ze staan op hun onafhankelijkheid,’ zegt Van Minsel. ‘En ze kijken neer op de andere verenigingen: een stelletje linkse losers die zich braaf aan de regels houden.’

Die houding veranderde zelfs niet na de dood van Sanda Dia. Reuzegom werd toen opgeheven, maar de andere regioclubs bleven weigeren om het doopcharter te ondertekenen. En omdat Van Minsel zich als Loko-voorzitter in de media veelvuldig hard had gemaakt voor regulering, werd hij het mikpunt van hun aanvallen. ‘Eerst was dat alleen online, en werden er grappen verspreid over mijn homoseksuele geaardheid,’ vertelt hij. ‘Daarna volgde een postercampagne in de stad.’ Van Minsel pakt zijn telefoon en laat een aantal foto’s zien: enorme kopieën van het doopcharter, met daarover de tekst ‘Kenny suck dix’ , of ‘Fuck Kenny’. Tegen een vriend van Van Minsel werd gezegd dat ‘de verkeerde was overleden’.

Na ellenlange onderhandelingen met Loko en de KU Leuven hebben de regioclubs het doopcharter uiteindelijk ondertekend. Maar Van Minsel, die ondertussen kabinetsmedewerker is bij de provincie Vlaams-Brabant, houdt zijn hart vast. ‘Dit jaar waren er geen dooprituelen vanwege corona, maar ik hoop van harte dat de clubs zich in de toekomst anders opstellen. Hun eerdere houding getuigt daar helaas niet van.’

Moeizaam

Het lijkt wel of alles in dit pijnlijke dossier moeizaam gaat. Zo is de beslissing of de betrokken Reuzegommers voor de rechter moeten verschijnen wegens ‘opzettelijke toediening van schadelijke stoffen, onopzettelijke doding en onterende behandeling’, voor onbepaalde tijd uitgesteld omdat hun advocaten om nader onderzoek hebben gevraagd.

De KU Leuven hield het in eerste instantie op een beperkte tuchtmaatregel: de betrokken Reuzegommers moesten van de universiteit een paper schrijven over ontgroeningen en kregen een taakstraf van dertig uur. Ondanks de verbijsterde reactie van Sanda Dia’s vader en oproepen van een groep professoren om harder op te treden, hield de universiteit verdere actie tot nu toe af. De rector wilde eerst een eventuele rechtszaak afwachten.

Maar na inzage van het strafdossier, zo meldt de universiteit in een persbericht, volgen er alsnog strengere sancties voor de zeven Reuzegom-studenten die nog staan ingeschreven – de rest is ondertussen afgestudeerd. Wat de sanctie precies inhoudt, wil de KU Leuven niet zeggen, omdat het besluit nog door de zeven wordt aangevochten. ‘De universiteit heeft hen al gestraft,’ legt de advocaat van één van hen uit. ‘Ze kan niet twee keer voor hetzelfde straffen.’

(VK)