De journalist die acteur Jan V.H. ontmaskerde: ‘Als ik alles zou publiceren, zou je een week niet kunnen slapen’

De Vlaamse acteur Jan V.H. (51), die meedeed in tal van jeugdprogramma’s en kinderseries, moet zich vandaag verantwoorden voor de correctionele rechtbank. Hij kwam op de radar te staan van het gerecht dankzij een undercoverreportage van de Nederlandse onderzoeksjournalist Sven van der Meulen. In de documentaire die hij daarover maakte, beweert de acteur minderjarige jongens seksueel misbruikt te hebben. ‘Op tien minuten tijd kan je vinden wat ik heb gezien. Als ik dat allemaal zou publiceren, zou je een week niet kunnen slapen.’

HUMO Was het moeilijk om iemand elf maanden lang te bespelen en zijn vertrouwen te winnen?

SVEN VAN DER MEULEN «Nee, want dan ga je ervan uit dat er emoties meespelen. Mocht ik iemand moeten bespelen die ik ken, zou dat inderdaad vervelend zijn, maar ik wist op voorhand wie hij was en wat hij deed. Als er iemand spelletjes speelt, is hij het wel en ik wilde weten hoe hij dat deed. Hij vertelde ook veel uit zichzelf.»

MEDEWERKER (Die anoniem wil blijven, red.) «Toen het vertrouwen er eenmaal was, begon hij zelf informatie uit te spugen. De man viel op omdat hij - ten opzichte van de rest op de website Bullchat - vriendelijk en voorzichtig was. Hij gaf meteen aan dat hij interesse had en de manier waarop liet hem eruit springen. We zeiden al snel: ‘Dit is de man waarop we ons gaan focussen.’»

HUMO Hoe is het idee voor deze reportage tot stand gekomen?

VAN DER MEULEN «We zijn ons mediabedrijf Vrije Vogels begonnen om misdrijven aan te kaarten. Dit onderwerp staat al vanaf dag één op onze radar. Het ligt ons nauw aan het hart en we weten dat het op de oppervlakte zit. Wat wij niet kunnen verteren of begrijpen, is dat we al zolang weten dat kinderen worden misbruikt en dat het niet gebeurt in donkere steegjes of op geheime plekken. Het gebeurt in het openbaar. Op tien minuten tijd kan je vinden wat ik heb gezien. Als ik dat allemaal zou publiceren, zou je een week niet kunnen slapen.»

MEDEWERKER VRIJE VOGELS «Dat krenkt ons heel erg en daarom brengen we continu dit soort thema’s naar boven. Ons doel is dat deze dingen besproken worden en de politiek ingrijpt. Justitie en de politie moeten de ruimte krijgen om hier structureel werk van te maken.»

HUMO Om dat doel te kunnen bereiken, moet je natuurlijk goed weten hoe je zoiets moet aanpakken. Hoe begin je daaraan?

VAN DER MEULEN «Zoeken. Eigenlijk ga je met het hele team op jacht door rond te kijken, te lezen en research te doen. Wanneer je iets kleins vindt, ga je weer verder. Het meeste werk zat deze keer in de band creëren met degene waarover deze documentaire gaat. We zijn bevriend geraakt, eigenlijk.»

MEDEWERKER «Híj is bevriend geraakt.»

VAN DER MEULEN «Hij is bevriend geraakt met mij. Inderdaad.»

HUMO Wisten jullie toen al wie hij was?

VAN DER MEULEN «Nee, dat kwamen we pas later te weten. Tijdens het eerste telefoongesprek wilden we te weten komen wat hij deed als job, maar daar werd hij erg nerveus van. Op vragen als ‘Waar was je vandaag? Wat heb je gedaan?’ antwoordde hij telkens best vaag en zenuwachtig. Toen wisten wij - dankzij onze ervaring met dit onderwerp - dat er iets achter zat. Ons vermoeden was eerst dat hij oftewel werkte met kinderen, oftewel iemand was die veel te verliezen had, iemand met macht. Vanaf dat moment zijn we beginnen te graven naar extra informatie.»

HUMO Elf maanden lang in dit thema verwikkeld zitten, lijkt me erg bezwarend.

VAN DER MEULEN «Het onderwerp op zich is natuurlijk verschrikkelijk, maar je moet niet in je emoties vast gaan zitten. Op het moment dat je met zo iemand praat, zet je die gevoelens aan de kant.»

MEDEWERKER «Wij laten met deze documentaire zien wat het publiek nog net kan slikken. De keren dat Sven mij heeft gebeld met tranen in de ogen, kan ik niet tellen. Het zijn zo’n lugubere beelden, die worden verhandeld alsof het knikkers zijn. Daarom hameren we zo op dit thema. Het is zo groot, zo lelijk, zo vies... Wij kunnen niet accepteren dat er geen actie ondernomen wordt.

»We hebben ook al goede gesprekken gevoerd met mensen met pedofiele gedachten. Dat is natuurlijk een heel ander concept dan dit verhaal. Zij wisten dat Sven een onderzoeker is. Vaak beginnen ze tijdens zo’n interview te huilen, want dat zijn personen die worstelen met bepaalde gevoelens.»

HUMO En in dit verhaal is het een persoon die effectief op zijn gevoelens ingaat.

MEDEWERKER «We hebben de bekentenis van een pedofiel op video, waarin hij zegt seks te hebben gehad met minderjarige jongens. Na een jaar vinden we zijn verhaal zo consistent, dat we niet twijfelen of hij wel de waarheid spreekt. Daarnaast hebben we een plaats en uur met hem afgesproken om zogezegd misbruik te maken van een jongen. Als hij reageert met: ‘Dat is een droom die uitkomt’ en vervolgens op het exacte tijdstip en de exacte plaats komt aankloppen, dan twijfel ik zeker niet meer over zijn intenties. In onze ogen zijn dat bijna geen mensen meer.»

»Drugscriminaliteit wordt zwaarder bestraft dan pedofilie, dat slaat nergens op. De slachtoffers dragen de gevolgen levenslang met zich mee. Ze bouwen moeilijker relaties op, hun zelfvertrouwen is naar de kloten, het is lastig om seksuele gemeenschap te hebben, ze komen moeilijker aan een baan... Op dit moment betaalt de maatschappij die last, maar waarom ligt dat niet bij de mensen die het veroorzaakt hebben?»

VAN DER MEULEN «De reden dat ik veel van die mensen op vijf seconden kan vinden en spreken, is omdat de pakkans te klein is. Ze lopen amper risico en voelen zich koning te rijk. De website Bullchat is een grote bron van criminaliteit. Alles wat niet mag, is daar te vinden. De politie kan dan wel zeggen: ‘Ja Bullchat, dat kennen we. Daar zitten wij ook’, maar ik heb ze in vijf jaar tijd nog niet gezien. Dat moet anders.»