De laatste deserteur in Noord-Korea
In de Britse documentaire 'Crossing the Line' (2006, een jaar later genomineerd voor de Grand Jury Prize op het Sundance Film Festival) krijgt u vanavond het opmerkelijke verhaal van James Dresnok voorgeschoteld.
Dresnok, een Amerikaans soldaat, deed midden in de Koude Oorlog het ondenkbare: hij verliet zijn basis in Zuid-Korea en vluchtte de zwaarbewaakte grens over naar het vijandelijke, communistische Noord-Korea, waar hij nog altijd woont.
Meer dan veertig jaar lang werd zijn bestaan ontkend door zowel de Amerikaanse als de Noord-Koreaanse regering. Het mag dan ook een klein wonder heten dat Daniel Gordon en Nicholas Bonner hem na zes jaar aandringen toch wisten te strikken voor een interview.
'Verrader Joe' of 'Kameraad Joe'? Oordeel vooral zelf.
- De vraag die op ieders lippen brandt: wat bezielde u?
James Dresnok «Ik ging door een moeilijke periode: mijn vrouw had me net verlaten voor een ander. Ik vond er niets beters op dan de handtekening van m'n officier te vervalsen en zo het kamp uit te glippen voor een afspraakje met een Koreaanse vrouw. Toen ze me daarvoor voor de militaire rechtbank wilden brengen, zag ik nog maar één uitweg.»
- Op 15 augustus 1962, op klaarlichte dag, vluchtte u de grens over terwijl uw medesoldaten zaten te lunchen. Was u niet bang?
Dresnok «Uiteraard. Toen ik het mijnenveld overstak, wist ik dat ik een arm of een been kon verliezen, of zelfs dat ik het niet zou overleven. Maar ik wilde weg van alles, een nieuw leven tegemoet.»
- In Noord-Korea werd u op de trein gezet naar de hoofdstad Pyongyang. Voelde u zich daar geen outcast?
Dresnok «In het begin voelde ik me heel ongemakkelijk als ik over straat liep. Ik was ervan overtuigd dat iedereen dacht: 'There goes that American bastard.' Ik dacht ook dat ik me niet zou kunnen aanpassen.»
- Daarom vluchtte u vier jaar later samen met enkele andere Amerikaanse deserteurs naar de ambassade van de Sovjet-Unie, om asiel aan te vragen. Maar jullie werden prompt weer uitgeleverd aan Noord-Korea.
Dresnok «Vanaf dat moment heb ik de knop omgedraaid. Ik heb de taal geleerd en de gebruiken overgenomen; ik heb leren denken en handelen zoals de Noord-Koreanen zelf.»
- En die hebben u uiteindelijk ook aanvaard. Ze voerden u zelfs op in propagandafilms, wat u de bijnaam 'de John Wayne van Noord-Korea' opleverde.
Dresnok «Ik beschouw die films niet als propagandamateriaal. Ik ben nog steeds blij dat ik die kans heb gekregen: mijn rollen als de 'evil capitalist American' hebben me hier beroemd gemaakt.»
- U kreeg een salaris van de regering, en ook uw appartement is een cadeau van vadertje staat.
Dresnok «Daar heb ik me wel eens schuldig over gevoeld: waarom liet de regering enkele jaren geleden bijna een miljoen Koreanen verhongeren, maar kreeg ik wel nog te eten? Nu, ik waardeer wat ze voor me doen, de Grote Leider kent me en zorgt voor me. Ik heb hier gevonden wat ik miste in Amerika: een gezin. Ik word omringd door mensen die me respecteren en liefhebben.»
- U hebt geen spijt van uw vlucht in het onbekende, nu bijna vijftig jaar geleden?
Dresnok «Totaal niet. Ik ben van plan hier de rest van m'n dagen te slijten. Ik ga graag vissen met mijn vrienden, en ik hou van dit land, míjn land. Terugkeren naar Amerika? Not even if you put one billion damn dollars in gold on the table.»
Bekijk een fragment:
