De mailbox van Arnon Grunberg: 'De kleinzoon van Oedipus'

Wellicht komt er een heel inventieve oplossing. Bijvoorbeeld dat Duitsland als ultieme geste aanvaardt dat Griekenland een Duitse deelstaat wordt

'Wellicht komt er een heel inventieve oplossing. Bijvoorbeeld dat Duitsland als ultieme geste aanvaardt dat Griekenland een Duitse deelstaat wordt'

Waarde Yanis Varoufakis,

Daar ben ik weer. Het is hoopgevend dat een Griekse minister van Financiën en speltheorie-expert de internationale bühne met zo veel overtuiging en plezier betreedt. De tijd dat de academicus een verstofte professor was, denk aan professor Unrat in ‘Der blaue Engel’, een geweldige film gebaseerd op een roman van Heinrich Mann, ligt achter ons. De academicus is een ster. De academicus is een revolutionair. De academicus is een sekssymbool. Althans als die academicus Varoufakis heet. In de Benelux zijn de academici bedaagder. De Nederlandse sociaaldemocraten hadden Rick van der Ploeg, een lange econoom, een vriendelijke man en ook een sekssymbool.

De econoom als sekssymbool. Het lijkt mij een positieve ontwikkeling. Al zullen sommige mensen weer het neoliberalisme van deze ontwikkeling de schuld geven.

Enfin, het drama met Griekenland dreigt zijn hoogtepunt te bereiken en als u deze brief heeft ontvangen, weten we waarschijnlijk wat het definitieve einde van het Griekse drama zal worden. Failliet maar in de eurozone, failliet maar niet in de eurozone, niet failliet, wel in de eurozone. Of wellicht komt er een heel inventieve oplossing. Bijvoorbeeld dat Duitsland als ultieme geste aanvaardt dat Griekenland een Duitse deelstaat wordt. Ik denk hoe dan ook dat we die kant uit moeten. Maar het electoraat is er nog niet rijp voor en ik weet niet waarvoor u het electoraat rijp aan het maken bent, maar u moet de Grieken echt eens gaan uitleggen dat er aan een Duits paspoort in 2015 voordelen kleven. Bovendien kunnen ze dan zelf op Merkel stemmen of niet en ze kunnen net als de mensen in Beieren hun eigen partij oprichten. En ze kunnen ook laten opnemen in de grondwet dat ze de Duitse Unie altijd weer mogen verlaten als ze er geen zin meer in hebben.

Als dit gebeurt, zal ook ik verklaren: ‘Wij zijn allemaal Griekse Duitsers.’

De gedachte, nee, de hoop dat we het definitieve einde van dat drama hadden bereikt, bekroop mij ook al een jaar of wat geleden. Maar weer niet. Een succesvolle tragedie kent altijd een vervolg. Als Oedipus dood is, dan zijn er wel kinderen van Oedipus die voor zelfdestructie en ellende kunnen zorgen. Varoufakis, u lijkt mij een kleinzoon van Oedipus.

Waarmee ik niet wil zeggen dat u bewust voor zelfdestructie en ellende zorgt. Hoewel een Griekse schrijver met wie ik onlangs in een soort van forum zat over Europa beweerde dat uw partij uit incompetente marxisten bestond die bovendien zaken deden met nog incompetentere nationalisten, antisemieten en populisten. En een correspondent van een grote Nederlandse krant beweerde dat het Griekse onderhandelingsteam volgens ingewijden niet begreep waarover het sprak. Sterker nog, ze zouden wartaal spreken.

Het moet niet zo zijn dat de vraag of Griekenland in of uit de euro gaat een soort Palestijns-Israëlisch vraagstuk wordt, dus dat we in 2050 nog altijd spreken over de vraag of Griekenland uit de euro gaat of in de euro blijft.

Laten we dat voorkomen.

Dan liever een echte climax.

Bestaan er trouwens nog competente marxisten? Of zou de laatste competente marxist ergens aan het eind van de jaren tachtig zijn gestorven? Ik las dat mijn hogelijk gewaardeerde collega Dimitri Verhulst een Nieuw Socialistisch Manifest heeft geschreven. Misschien kan het in het Grieks worden vertaald? Je weet het nooit, allicht komt de nieuwe Lenin uit Vlaanderen.

Een Vlaamse Lenin vind ik ook wel bij deze tijd passen, al kan ik niet goed uitleggen waarom.

Nog even over speltheorie. Een paar weken geleden liet ik uw collega Krugman weten dat ik ernstig nadacht over een carrière als econoom. Geen reactie. Maar die man heeft een Nobelprijs gewonnen, dus dan ben je kieskeurig wie je toelaat in je omgeving. Ik denk dat een Nobelprijs er ook voor zorgt dat je een beetje achterdochtig wordt. Maar u hebt nog geen Nobelprijs, dus aan u stel ik de volgende vraag: zit er voor mij een carrière in de speltheorie in?

Een beroemde Nederlandse econoom, wiens naam ik maar niet kan onthouden, zei in een Nederlandse krant dat u een betere econoom was dan menigeen dacht. Maar wie de tekst goed las, begreep dat deze meneer zei dat u een goede pokerspeler was.

Tot nu toe ben ik als pokerspeler eerder matig geweest, maar dat kan veranderen. De speltheorie houdt zich bezig met het voorspellen van het gedrag van de tegenstander, nietwaar?

Twee zaken maken mij volgens mij geschikt voor een carrière in de speltheorie. Ik heb een gezonde aanleg voor paranoia. Mijn hele leven al heb ik overal tegenstanders ontwaard, zelfs mijn vrienden waren tegenstanders in vermomming, om over vriendinnen nog maar te zwijgen.

Verder ben ik mijn hele leven al bezig geweest het gedrag van de tegenstander te voorspellen. En in alle bescheidenheid, ik doe dat niet slecht.

Laat mij met dit aforisme uw wereld en die van de speltheorie betreden: ‘Wie het gedrag van de tegenstander succesvol wil voorspellen, moet de tegenstander eerst temmen.’

Wie is de leeuw? Merkel? Of u? Wilt u getemd worden of temmen?

Ik ben de getemde dompteur. Ik steek mijn hoofd in de bek van de leeuw.

Zo verdien ik mijn geld. En u ook.

Vriendelijke groet,

Arnon Grunberg