De mailbox van Arnon Grunberg: 'Door met de misdadige bende van de FPÖ in zee te gaan, bent u nauwelijks minder erg dan de FPÖ zelf'

Arnon Grunberg richt elke maand het woord tot een markante figuur uit het nieuws en geeft gratis advies.

Beste Sebastian Kurz,

Ooit gold u als wonderboy van de Oostenrijkse politiek. U was de jongste regeringsleider in Europa, goed, u maakte het extreemrechtse gedachtegoed van de FPÖ salonfähig, maar ach, was dat niet wat in Nederland Mark Rutte al eens had geprobeerd met de PVV van Wilders.

U vormde inderdaad een regering met de FPÖ, en zoals dat elders ook is gebeurd, was uw politiek weinig meer dan FPÖ light, extreemrechts maar op fluistertoon.

Toen kwam wat Ibiza-gate is gaan heten. Eind juli 2017 ontmoetten Heins-Christian Strache, de baas van de FPÖ, en tot voor kort uw vicepremier, samen met Johann Gudenus, de rechterhand van Strache, en de vrouw van Gudenus, een vermeend Russische miljardair in een villa op Ibiza. Deze vermeende miljardair wilde de FPÖ aan de macht helpen in ruil voor, ja, in ruil voor iets wat uiteindelijk moest resulteren in meer geld.

De villa bleek te zijn volgestopt met verborgen camera’s en microfoons. De video van deze urenlange ontmoeting schijnt al eerder te zijn aangeboden aan onder andere de Duitse komiek Jan Böhmmermann. Volgens Die Zeit was de video ook aan hen aangeboden voor een bedrag van zeven cijfers, maar midden mei van het jaar des Heren 2019 publiceerde de Süddeutsche Zeitung samen met Der Spiegel over de ontmoeting op Ibiza waar tonijntartaar, sushi, champagne en Red Bull werd geserveerd. Kort daarop viel de Oostenrijkse regering, een minderheidsregering bestaande uit uw ÖVP, aangevuld met wat ministers die niet direct aan partijen zijn gelieerd, kwam het gat opvullen tot de vervroegde verkiezingen in september.

De Oostenrijkse president Alexander Van der Bellen leest een verklaring voor waarin hij spreekt over ‘beschamende beelden’, en dat de burgers ‘zich op de integriteit van de instituten moeten kunnen verlaten.’ Hij zegt dan: ‘So sind wir nicht! So ist Österreich einfach nicht.’

Alsof uw vicepremier Strache, die tot voor kort de FPÖ bestuurde alsof die partij zijn bezit is, geen Oostenrijker was.

Het is een bekend fenomeen dat Oostenrijk graag altijd onschuldig blijft. Wat de schrijver Thomas Bernhard ertoe verleidde te schrijven: ‘In jedem Österreicher steckt ein Massenmörder.’ In elke Oostenrijker woont een massamoordenaar, ja, Bernhard wist wat de bezoekers van het Weense Burgtheater graag hoorden, een beetje zelfhaat, een druppel zelfbeschuldiging, waardoor hij zich beter kon voelen dan de rest van de Oostenrijkers, men liet zich de stukken van Thomas Bernhard welgevallen bij wijze van aflaat. Bernhard is dood en wordt nauwelijks meer gespeeld, maar u leeft nog en sinds Ibiza-gate doet uw partij het goed in de opiniepeilingen. Dan maar de FPÖ-light, denkt de Oostenrijker.

Nu blijft het de vraag wie uw voormalige vicepremier in de val heeft gelokt, uit de berichten blijkt dat we niet te maken hebben met buitenlandse geheime diensten, die zich hoe dan ook niet bovenmatig voor de Oostenrijkse binnenlandse politiek zullen interesseren.

De betrokkenen die in media worden genoemd, betrekkelijk betrouwbare media zoals de Oostenrijkse krant Der Standard en FAZ, zijn een privédetective in München maar met ‘Weense wortels’ genaamd Julian H. en een Weense advocaat die met de letter M. wordt aangeduid.

De mensen die uw vicepremier en uw coalitiepartij (er was nauwelijks verschil tussen partij en voorman) in de val hebben gelokt zijn vermoedelijk niet minder louche dan de FPÖ zelf, maar zo zijn wij Oostenrijkers niet. Zo zijn wij Belgen niet. Zo zijn wij Nederlanders niet.

Wat de vraag nogmaals oproept, die al eerder gesteld had moeten worden, of uw partij die claimt een middenpartij te zijn en vervolgens een coalitie vormt met de FPÖ, die zich verbonden voelt met Poetin en Orbán, een FPÖ die graag flirt met het neonazisme, een FPÖ voor wie corruptie de voortzetting van de politiek is met dezelfde middelen, niet volledig besmet is met de FPÖ die nu uit de regering is gedreven.

Ja, zo sterven democratieën, zo krijgt de burger die beweert dat alle politici dieven zijn wel veel argumenten aangereikt. Dat diezelfde burger dan alsnog op de partij stemt die het land heeft willen verkopen aan een vermeende Russische miljardair, omdat die partij beweert anti-establishment te zijn, maakt die burger ook niet heel betrouwbaar. Je zou kunnen zeggen, wel erg vatbaar voor propaganda, of wel erg in de stemming voor pyromanie.

Maar zo zijn wij Oostenrijkers, Nederlanders en Belgen niet. Wij zijn hardwerkende, eerlijke burgers. Nee, toegegeven zo zijn wij niet allemaal.

Maar mijn beste heer Kurz, door willens en wetens met deze misdadige bende van de FPÖ in zee te gaan en ministeries aan hen uit te leveren bent u nauwelijks minder erg dan de FPÖ zelf.

Op een mooie avond in februari in Parijs kwam ik Bas Heijne tegen op een terras die de vrees uitsprak dat Thierry Baudet de Kurz van Nederland zou worden. Daarvoor is hij eigenlijk al een beetje te oud, als wonderboy. Anders dan de FPÖ, anders dan u heeft Baudet een licht religieuze obsessie met abortus en euthanasie die hij wenst te bestrijden, niet in naam van God, maar in naam van de zingeving.

Dat zijn details, Baudet of Strache: het voorbeeld heet Poetin, het doel, het einde van de open, liberale samenleving, heiligt de middelen.

U bent slechts de helper.

Vriendelijke groet,

Arnon Grunberg »