De mailbox van Arnon Grunberg: 'Zware tijden voor activisten'

Voor een ware verzetsman vind ik het bourgeois om ach en wee te roepen als een bourgeoiskrant als De Standaard je ontslaat.

Beste Dyab Abou Jahjah,

Wat lijkt het lang geleden dat wij op een terras in Rotterdam zaten te lunchen. De zon scheen, we leken gelukkig. Ik had in de Volkskrant aangeboden dat de presentatie van je nieuwe boek in het huis van mijn moeder zou kunnen plaatsvinden. Tegenstanders van jou zouden ook welkom zijn, want je moet met iedereen praten. Je leek daar wat voor te voelen. Je boek was nog niet af. Je stond op het punt Zomergast te worden. Enkele auteurs van De Bezige Bij dreigden die uitgeverij te verlaten omdat de Bij jou uitgaf – zoekt men een excuus, dan vindt men er altijd één – en Trump was nog niet gekozen. Kortom, we leefden in een betrekkelijk onschuldige tijd.

De presentatie van je boek kwam naderbij. Uiteindelijk wilde je liever niet dat die presentatie plaatsvond in het huis van mijn moeder, want je boek ging niet over de oorlog. Ter geruststelling, het huis van mijn moeder gaat ook niet over de oorlog.

Enfin, toen werd een datum gekozen waarop ik echt niet kon. Maar ik meen dat het ook zonder mij reuze geslaagd was.

Ik zag je nog even, kort daarvoor, in Brussel, bij een interview met de Israëlische schrijver Nir Baram. Je zat in de zaal maar je stelde geen vragen. Vermoedelijk vanwege de boycot: aanwezig zijn mag, vragen stellen niet.

Ach, elke ideologie kruipt de kant op van de religie en elke religie heeft rituelen nodig die met mystiek te maken hebben. Je kunt de mystiek rationaliseren, maar dat is zonde.

En toen kwam het bericht dat De Standaard je ontslagen had. En of ik een brief wilde ondertekenen om jou te ondersteunen. ‘Nee,’ riep ik. ‘Ik schrijf mijn eigen brief.’ Ik ga toch niet mijn handtekening zetten onder iets waarvan de stijl mij doet wanhopen.

Hier is dus mijn steun en hier is mijn liefde en nu stel ik vast dat elke krant columnisten mag ontslaan. Ik ben ook weleens ontslagen, niet zo vaak als jij, maar ik stel mij op het brutale standpunt dat dat eerder een kwestie is van talent dan van ideologie.

Goed, De Standaard was net zo onhandig als De Bezige Bij. Je had via sociale media je zegen gegeven aan een Palestijn die in Oost-Jeruzalem op Israëlische soldaten was ingereden. Er waren doden gevallen. Dat was De Standaard te veel geworden en jij stelde dat het internationale oorlogsrecht je in het gelijk stelde. Nu vrees ik dat jij ook aanslagen had goedgekeurd die het internationale oorlogsrecht niet zou hebben gelegitimeerd, maar dat is feitelijk onbelangrijk.

De Standaard had je om die reden niet moeten ontslaan. Nu wekte de krant de indruk dat ze voor het eerst besefte dat je op sociale media actief bent en daar de nobele kunst van de agitprop bedrijft.

Jij schrijft bijvoorbeeld: ‘Leve Bin Laden.’ En hop, velen boos, anderen blij. Hier en daar is een filosoof wakker geschud. Circus voor intellectuelen, want het echte circus is ze te ordinair. Over de hoofden van de Palestijnen en de Israëli’s heen, maar in het echte circus gaat het over de koppen van de tijgers, de leeuwen en de olifanten heen.

Voor een ware verzetsman vind ik het bourgeois om ach en wee te roepen als een bourgeoiskrant als De Standaard je ontslaat. Begin je eigen krant. Ga naar De Morgen of Gazet van Antwerpen. Nu wordt de Palestijnse kwestie gereduceerd tot inkomensverlies van Abou Jahjah en dat is voor niemand leuk, alleen voor jou. Want met vrijheid van meningsuiting heeft dit vrijwel niets te maken. Je kunt schrijven wat je wil. De Telegraaf wil mij geen column geven. Schande! Ik ben de eerste om dat toe te geven. Maar beknotten ze daarmee mijn vrijheid van meningsuiting?

Het was chique geweest als De Standaard had gezegd: ‘Beste, wij hebben je tot nu toe betaald om columns te schrijven en nu gaan we je betalen om geen columns meer te schrijven, en we geven je nog tien procent extra.’ Dat was voor iedereen het beste geweest.

Zwijgen is ook een mening.

Ik heb je verdedigd en ik zal je verdedigen, want je bent een lieve jongen die zich vakkundig verkleed heeft als radicaal. Maar eigenlijk, lieve jongen, heb jij maar één interesse en maar één belang: dat van Abou Jahjah zelf.

Moslims in België, Palestijnen, Joden, leeuwen, tijgers, Vlamingen, een verdwaalde Duitser, Marx, de neomarxisten, allemaal objecten die worden ingezet ter meerdere eer en glorie van Abou Jahjah.

Dat is een verklaring van jouw persoon.

De andere verklaring is dat je zo onhandig agitprop bedrijft omdat je een agent bent van de Mossad, die in dienst is genomen om tegenstanders van de Israëlische staat te ridiculiseren.

Volgens mij is mijn eerste verklaring aannemelijker, maar ik sluit niet uit dat je voor de Mossad werkt. Wat ook geen reden zou mogen zijn je te ontslaan.

Jij moet ook je huur betalen.

Kortom, ik ben er erg voor dat je weer ergens een column krijgt. Zorg ervoor dat minstens vier keer per jaar verontwaardigde lezers woedend worden en vraag een euro per woord. Zeg dat het zware tijden zijn voor activisten.

Zullen we weer lunchen?Als altijdJouwArnon »