De moord op JFK voor beginners
Vijftig jaar later fluiten de kogels van Lee Harvey Oswald ons nog altijd om de oren. En wel hierom: de man schoot niet alleen JFK omver, maar ook een mythe, die van het Gouden Tijdperk van een argeloos Amerika, het Amerika van vóór Vietnam en Watergate. Met hoeveel kogels gebeurde dat ook alweer? Een reconstructie van de belangrijkste politieke moord van de twintigste eeuw.
1 DALLAS
Dit is wat een medewerker van John F. Kennedy de president de ochtend van zijn dood hoorde zeggen: ‘Als iemand de president van de VS echt wilde neerschieten, zou dat niet zo moeilijk zijn. Hij hoeft alleen maar een hoog gebouw in te gaan met een geweer met een telescoop, en niemand zou er iets tegen kunnen doen.’
'Een criminele geschiedenis in 20 trefwoorden'
De stad Dallas doorkruisen in een open limousine was niet zonder risico: in deze conservatieve stad bulkte het van extreemrechts gespuis. Vlak voor de autostoet de stad in reed, die middag van 22 november 1963, bekeek Kennedy in een lokale krant een paginagrote zwartgerande advertentie: een extreemrechtse groepering verweet hem daarin een vriendje van links te zijn. Hij toonde zijn vrouw de advertentie en zei: ‘We rijden nu het land van de halvegaren in.
2 DEALEY PLAZA
Hun wagen kwam zonder veel kleerscheuren uit de aanslag: de Lincoln Continental vierdeurs- cabriolet uit 1961 bleef nog tot 1977 in gebruik, hij is nu te zien in het Henry Ford Museum in Dearborn, Michigan. De limousine reed voorbij Dealey Plaza tegen 17,9 km per uur. Het was ongewoon warm weer voor de tijd van het jaar. Het presidentiële paar werd vergezeld door de Texaanse gouverneur John Connally en zijn vrouw. Wijzend naar de juichende menigte merkte Nellie Connally op: ‘Je kunt niet zeggen dat de mensen van Dallas jullie niet hartelijk verwelkomen.’ De laatste woorden van de president waren zoiets als: ‘Nee, dat kunnen we zeker niet.’ Nadien kon hij geen geluid meer maken, omdat de eerste kogel zijn keel verbrijzeld had.
De president van de VS werd gedood met een Italiaans Mannlicher-Carcano-geweer, 6,5 mm, dat bij een postorderbedrijf in Chicago 21 dollar had gekost. Het wapen werd, met telescoopvizier, teruggevonden op de vijfde verdieping van het Schoolboekenmagazijn van de staat Texas, van waaruit Lee Harvey-Oswald geschoten had. Hij werkte in dat magazijn.
3 JACQUELINE KENNEDY
Dit is wat de First Lady zag gebeuren in de limousine: ‘Ik keek naar links, en ik hoorde die afschuwelijke geluiden. Mijn man maakte geen enkel geluid, daarom draaide ik me naar rechts. Hij had een soort verbaasde uitdrukking op zijn gezicht en hield zijn hand omhoog. En terwijl ik me omdraaide en naar hem keek, kon ik een stukje van zijn schedel zien en ik weet nog dat het vleeskleurig was, met kleine smalle richeltjes erop. Ik weet nog dat hij er net uitzag alsof hij wat hoofdpijn had. Geen bloed of zoiets. En toen legde hij zijn hand tegen zijn voorhoofd en viel in mijn schoot. En ik weet alleen dat ik over hem heen viel en zei: ‘O, nee, nee, nee. O God, ze hebben mijn man neergeschoten.’ En ik weet nog dat ik riep: ‘Ik hou van je, Jack.’ En daar zat ik in de auto met zijn hoofd op mijn schoot. Het leek wel een eeuwigheid. U weet dat er later foto’s waren van mij terwijl ik naar de achterkant klom. Maar dat herinner ik me helemaal niet. Iemand schreeuwde. Ik zat daar gewoon en hield hem vast.’
Aan de achterkant van zijn schedel was een groot stuk weggeschoten. ‘Ik probeerde zijn haar erop te houden.’
4 DRIE SCHOTEN?
Howard Brennan, een pijpfitter, zat pal tegenover het Schoolboekenmagazijn op een muurtje. Toen de schoten vielen keek hij naar boven: op de vijfde verdieping was hem eerder een man opgevallen, nu zag hij hem zijn geweer richten voor een laatste schot.
Het was het derde schot volgens Brennan, het schot dat de president achter in zijn hoofd raakte. Anderen hoorden vier schoten, of nog meer. Over die kwestie wordt tot vandaag gedebatteerd. Vuurde alleen Lee Oswald zijn drie schoten af, dan hebben we te maken met het zinloze geweld van een loner, een gek die op eigen houtje handelde. Is er een tweede schutter (een derde schutter, etcetera) – die vanop een belendend grasveldje opereert, een talud dat in de Dallas-literatuur altijd ‘the Grassy Knoll’ heet – dan hebben we met een samenzwering te maken. En hoe de samenzweerders dan heten, is nu al een halve eeuw het onderwerp van honderden boeken.
Dat de gearresteerde Oswald een aantal journalisten toeriep dat hij een ‘patsy’ was, een slachtoffer, heeft de liefhebbers van de samenzwering van in den beginne ammunitie bezorgd. Dat de autopsie snel en onzorgvuldig gebeurd is, was ook een hulp.
5 CHANELKOPIE
Kort na de moord legde Lyndon B. Johnson de presidentiële eed af. Dat gebeurde nog op de luchthaven Love Field in Dallas, in het vliegtuig dat JFK had gebracht, de Air Force One (vandaag te bezichtigen in het National Museum of the US Air Force in Dayton, Ohio). Een diepbedroefde Jacqueline Kennedy stond naast de nieuwe president (die in complottheorieën natuurlijk ook als mogelijke opdrachtgever van de moord figureerde). Zij droeg nog hetzelfde roze mantelpakje als in de limousine, een Chanelkopie van Amerikaanse makelij die vandaag opgeslagen ligt in Maryland, in een zuurvrije container, bij een constante temperatuur tussen 18,3 en 20 graden Celsius, vochtigheidsgraad 40 procent. Ook al was het mantelpakje met bloed bevlekt, de weduwe had niet van kleren willen wisselen: ‘Dan kunnen ze zien wat ze hebben gedaan.’ Haar roze hoedje is zoek.
De moord op JFK voor beginners (2)
6 J.D. TIPPIT
Een paar minuten na de moord verliet Lee Oswald het Schoolboekenmagazijn; eerst met de bus, dan met de taxi trok hij naar zijn pension. Op zijn kamer pakte hij zijn .38 Smith & Wesson-revolver en hij begon door de wijk Oak Cliff te lopen. Een agent herkende hem vanuit zijn patrouillewagen als de getipte dader. Toen hij uitstapte, schoot Oswald hem dood: J.D. Tippit was zijn naam. Getuigen zagen Oswald het nabijgelegen Texas Theatre binnenlopen, waar de film ‘War Is Hell’ draaide. Na enig verzet van zijn kant kon de politie hem oppakken. Hij riep: ‘Ik maak bezwaar tegen dit politiegeweld.’
7 'OSWALDOVITSJ'
De zaak leek zo eenvoudig: de 24-jarige dader was gevat; op de plek waar een getuige hem had zien vuren werd zijn geweer gevonden, met zijn vingerafdrukken erop, een gevonden kogel was afkomstig uit dit geweer. Schieten kon Oswald, omdat hij aan zijn jaren bij de mariniers, behalve een gonorroe, een schietopleiding had overgehouden. Hoe kon de zaak dan nog zo ingewikkeld worden?
Omdat zijn verleden wel enige verrassingen in petto had. Zijn collega’s bij de marine noemden hem Oswaldovitsj, hij was een marxist die dweepte met de Sovjet-Unie. In 1959 was hij er ook echt gaan wonen (een reisleidster gaf hem bij aankomst ‘De idioot’ van Dostojevski cadeau). In maart 1961 ontmoette hij in Minsk Marina Nikolajevna Proesakova, een paar weken later waren ze getrouwd. Zij had een oom die in Leningrad voor het Russische ministerie van Binnenlandse Zaken werkte. Kon Oswald een KGB-agent zijn? Of had de desertie naar Rusland als rookgordijn gediend voor een bestaan als CIA-spion in de Sovjet-Unie? En waarom mocht hij in 1962 naar de VS terugkeren? Omdat hij het ideale profiel had om als FBI-agent in het linkse milieu te infiltreren? Kortom: hij had het soort verleden waarbij je veel vraagtekens kon verzinnen.
8 JACK RUBY
Nog voor er enige opheldering kon komen over de beweegredenen van Lee Harvey Oswald, werd hij vermoord. Twee dagen na zijn arrestatie overleed hij in hetzelfde Parkland Hospital als Kennedy. Dader Jack Ruby (eigenlijk Jacob Rubenstein) was een telg van Pools-joodse immigranten in Chicago. Een praatjesmaker, uitbater van een stripteaseclub, bekend om zijn gewelddadigheid – hij droeg altijd een vuurwapen. ‘Aan hem kun je zien wat er mis is met Dallas,’ schreef een columnist van The New Republic een keer.
Het voortdurende geklungel van de politie, dat was er ook mis met Dallas: zo kon het gebeuren dat Ruby zich met een .38 Colt Cobra-revolver onder de journalisten bevond in de keldergarage van het hoofdbureau van de politie toen Oswald naar de districtsgevangenis werd overgebracht. Voor het oog van de camera’s, live op televisie, knalde Ruby Oswald neer. De kleren die hij daarbij droeg, zijn te bekijken in Historic Auto Attractions Museum, Roscoe, Illinois. Als motivatie voerde Ruby altijd weer aan dat hij Jacqueline Kennedy een proces in Dallas wilde besparen.
Zo werd een natie beroofd van de catharsis van een proces dat klaarheid had moeten brengen. Niemand deed zo veel voor het geloof in de samenzwering als Jack Ruby. Zelf kon hij gelinkt worden aan de maffia, want sinds zijn jeugd in rough Chicago had hij vrienden gehad in de criminele wereld. Later raakte hij bevriend met gokkers, kleinere garnalen uit de Italiaans-Amerikaanse misdaadfamilies en corrupte mede-standers van die families binnen de Teamsters-vakbond van Jimmy Hoffa.
Ruby werd op 14 maart schuldig bevonden en veroordeeld tot de elektrische stoel. Hij ging in beroep, en overleed nog voor de rechtsgang was afgewikkeld. Hij liet een teckel na, Sheba, die hij als zijn vrouw beschouwde.
9 ARLINGTON ?NATIONAL CEMETERY
Op verzoek van Jacqueline Kennedy was voor het ceremoniële afscheid op zondag 25 november goed gekeken naar de begrafenis van Abraham Lincoln (1809-1865). Genodigden liepen – een nachtmerrie voor de veiligheidsdiensten – vanuit het Witte Huis te voet achter de kist aan. Rechts van Koningin Fabiola liep de Franse president Charles de Gaulle, links van Koning Boudewijn liep Keizer Haile Selassie van Ethiopië: zo lang is het dus wel geleden.
Ook de Griekse scheepsmagnaat Aristoteles Onassis was aanwezig. Enkele weken voor de aanslag nog had Jacqueline Kennedy een tijdje op zijn jacht doorgebracht, voornamelijk om haar echtgenoot te jennen – diens serieel overspel moest niet altijd onbestraft blijven. Vijf jaar later huwde Jacqueline Kennedy de toen 62-jarige Onassis. Vandaag ligt ze op Arlington National Cemetery, Virginia, begraven naast J.F. Kennedy.
10 WARREN COMMISSION
De woede van de natie, aldus president Johnson, maakte na de dood van Oswald plaats voor scepsis en twijfel: ‘De sfeer was akelig en moest gezuiverd worden.’ Nog in november 1963 richtte hij daarom een commissie op om alles uit te klaren: Warren Commission ging ze heten, naar de voorzitter, opperrechter Earl Warren, de Republikeinse ex-gouverneur van Californië. Er was veel werk: de commissie hanteerde een lijst van 122 te weerleggen ‘speculaties en geruchten’.
Het rapport, 889 pagina’s dik, was klaar in september 1964, en stelde dat zowel Oswald als Ruby alleen hadden gehandeld. Aanvankelijk werd het geprezen, gaandeweg werden de gebreken zichtbaarder. De FBI van Edgar J. Hoover en de CIA van Richard Helms hadden meer tegen- dan meegewerkt, want ze hadden zaken te verbergen.
De FBI moest het geklungel van het Bureau in Dallas voorafgaand aan de moord doen vergeten: begin november 1963, slechts een paar weken voor de aanslag, was een woedende Oswald onaangekondigd het FBI-kantoor in Dallas binnengestormd, en hij had er een met de hand geschreven dreigbrief achtergelaten: ze moesten zijn vrouw met rust laten. De FBI verzuimde de Secret Service, die voor JFK’s bescherming instond, hiervan op de hoogte te brengen. De precieze formulering van de dreigbrief is onbekend omdat FBI-agent James Hosty de brief heeft doorgespoeld in een toiletpot.
Earl Warren was het slachtoffer van zijn eigen overtuigingen toen hij het verhoor van een belangrijke getuige weigerde. Silvia Tirado de Duran had een allicht voor de CIA bezwarende getuigenis kunnen afleggen over een wonderlijke episode in Mexico-Stad: Oswald was er kort voor de moord gesignaleerd in de ambassade van Cuba en de Sovjet-Unie. Warrens beweegreden om haar niet te horen: ‘Je kunt een communist gewoon niet geloven.’
En dan had Warren ook nog eens de neiging de privacy van de Kennedy’s als het hoogste goed te beschouwen. De commissie mocht de foto’s en röntgenopnamen van de vermoorde president niet zien, omdat zulks de familie van de president niet zinde: die wilde niet dat het Amerikaanse volk zich John F. Kennedy met een half weggeschoten hoofd zou herinneren, in plaats van de bekende beelden van de zwierige, jeugdige president.
De moord op JKF voor beginners (3)
11 THE MAGIC BULLET
Ook al omdat de originele foto’s van de autopsie ontbraken, was het ballistisch onderzoek van de moord een harde dobber. De commissie-Warren, die uitging van slechts drie schoten, deed alles kloppen met de ‘Single Bullet Theory’: de eerste ‘magische’ kogel was door de nek van de president gegaan en had vervolgens ook de borst, de pols en de dij van gouverneur Connally bezocht. Het werd allemaal grondig uitgetest: kogels werden met Oswalds geweer afgevuurd op mensenschedels- die met een gelei waren gevuld, en ook op de armen van mensenlijken. Daarnaast werd er geschoten op dertien zwaar verdoofde geiten gekleed in hetzelfde colbert, overhemd en onderhemd als de gouverneur.
De éénkogeltheorie, de meest controversiële conclusie van de commissie, werd in de decennia daarna door wetenschappelijke studies bevestigd.
12 ROBERT KENNEDY
JFK’s broer Robert Kennedy hulde zich na de moord letterlijk in het bewijs van zijn immense verdriet door dikwijls kleren van zijn dode broer te dragen. Naar buitenuit steunde hij de besluiten van de commissie-Warren, maar zijn omgeving wist dat hij een samenzwering vermoedde.
Robert Kennedy kon niet anders dan de CIA verdenken, hij wist dat bij deze spionagedienst mensen werkten die JFK het Varkensbaai-fiasco uit 1961 nooit zouden vergeven: door de CIA opgeleide Cubaanse ballingen slaagden er toen niet in Fidel Castro ten val te brengen. Of was het de wraak van de maffia, die de Kennedy’s als vijanden zagen? Of van de corrupte vakbondsbaas Jimmy Hoffa? Zaten de racisten uit het Zuiden erachter, die het burgerrechtenbeleid van JFK niet lustten?
En dan was er nog die evidente mogelijkheid: Robert Kennedy wist al te goed dat de CIA talloze keren geprobeerd had Fidel Castro te vermoorden, met de hulp van ingehuurde maffiabazen, en Castro had dus alle redenen om John Kennedy dood te wensen. Hij had daar zelf nog eens op gewezen op 7 september 1963, in het bijzijn van een Amerikaans journalist: ‘De leiders van Amerika moeten bedenken dat ze, als ze terroristische plannen- steunen om Cubaan-se leiders uit te schakelen, zelf niet veilig zullen zijn.’
Op 6 juni 1968 werd Robert Kennedy in Los Angeles vermoord door een jonge Palestijn, Sirhan Sirhan, die zei dat hij hem wilde straffen voor zijn steun aan Israël. Martin Luther King was drie maanden eerder doodgeschoten. Het was onvermijdelijk dat er gespeculeerd werd over een mogelijke samenhang tussen die aanslagen: Amerika baadde in een paranoïde klimaat.
13 PARANOIA
Mark Lane, de advocaat van Oswalds moeder, werd als eerste beroemd door het aandragen van complottheorieën: hij werd ook in Europa in de armen gesloten door linkse intellectuelen, zijn boek ‘Rush to Judgment’ (1966), dat de commissie-Warren te veel haast verweet, werd een bestseller. Net als ‘Who Killed Kennedy?’ van de naar Frankrijk geëmigreerde Amerikaanse journalist Thomas Buchanan, die een warrige theorie had dat rechtse Texaanse industriëlen en oliebazen achter de moord zaten. Journalist Harold Feldman van The Nation bleef dan weer volhouden dat Oswald misschien een FBI-spion was geweest. De complottheoriebeweging verwierf in 1966 grote geloofwaardigheid met het verschijnen van ‘Inquest’ van Edward Jay Epstein, dat verontrustende interne informatie van de commissie-Warren uitbracht, en van meer dan één schutter uitging. Op de cover van de paperback stond het al: ‘Loopt één van de moordenaars van John F. Kennedy nog steeds vrij rond?’
Officier van Justitie Jim Garrison trok in 1967 alle aandacht op zich door een zakenman uit New Orleans bij de moord te betrekken, Clay Shaw. Hij ging van zeven schutters uit, sleurde ook een boel nichten in het complot. Hij voerde soms vreemde getuigen op, zoals die man die zichzelf Julius Caesar noemde: deze voormalige patiënt- uit een psychiatrische kliniek droeg een rode toga en sandalen, en beweerde Oswald en Ruby te hebben gezien in gezelschap van Clay Shaw.
Clay Shaw werd vrijgesproken. Maar de paranoia ging niet liggen, na de presidentsverkiezingen van 1972 domineerde het Watergate-schandaal de Amerikaanse politiek. Men liep te hoop voor samenzweringsvriendelijke films als ‘All the President’s Men’ en ‘The Parallax View’ van Alan J. Pakula.
14 Zapruder-film
De 58-jarige Abraham Zapruder, een fabrikant van dameskleding uit Dallas, had met z’n Bell & Howell-filmcamera de beste filmbeelden van de moord gemaakt. Enkele dagen na de aanslag had Life hem minstens 150.000 dollar voor zijn beelden geboden. Het blad drukte uit de 486 beeldjes Kodachrome 8mm-kleuren?lm een keuze af, in zwart-wit – het beeld waarop de rechterkant van de hersenen van de president veranderden in een waas van rozeachtige mist was daar niet bij. Het grote publiek kreeg de film pas in 1975 te zien. Omdat het op de beelden leek alsof de president ook een frontaal schot te verwerken kreeg, kon de samenzweringslobby een tandje bijsteken.
15 HSCA
De speculaties hielden niet op, dus ging de United States House Select Committee on Assassinations aan het werk (1976-1979). Dit keer was, na een hobbelig parcours, de conclusie dat er waarschijnlijk een samenzwering aan de basis van de moord lag. Alleen wist de HSCA niet te bepalen wie dan wel samenzwoer, ze wist alleen wie dat zeker níét gedaan had: de CIA, de Sovjet-Unie, de maffia. Op basis van achteraf betwijfelbare akoestische gegevens besloot de HSCA dat er wellicht een tweede schutter was. Het speculeren kon doorgaan.
De moord op JFK voor beginners (4)
16 PARAPLUMAN
Tot de leukste speculaties behoren die omtrent ‘Parapluman’. Het betrof een geheimzinnige man die (terwijl het toch niet regende) met een grote, geopende paraplu op Dealey Plaza stond, vlakbij de passerende limousine – hij viel ook te bewonderen in de film van Zapruder. De HSCA wist te achterhalen om wie het ging: een zekere Louie Witt, die zijn paraplu gebruikte om een obscuur politiek protest uit te drukken. Maar er is ook gesuggereerd dat de paraplu vergiftigde pijlen kon afvuren: de moord op JFK spreekt nu eenmaal tot de verbeelding, dat blijkt ook uit de vele romans die er hun inspiratie in vonden.
17 AMERIKAANS RIOOL
Misschien de mooiste Dallas-roman is ‘Libra’ uit 1988: een kwarteeuw na de moord verkende Don DeLillo de binnenkant van Lee Oswald (‘een puur Amerikaanse low-down Raskolnikov’ – Philip Roth), alsook van zijn vrouw Marina en zijn vreemde moeder.
James Ellroy bracht in ‘American Tabloid’ Oswald dan weer helemaal niet ter sprake: hij eindigt zijn boek op de dag van de moord. Een rioolzwart boek is het, want Ellroy vond de tijd gekomen, in 1995, ‘om een tijdperk te ontmythologiseren en een nieuwe mythe op te trekken van de goot tot aan de sterren’. Zijn stelling: ‘Amerika is nooit onschuldig geweest. Je kunt niet verliezen wat je bij de conceptie al miste.’
Norman Mailer geraakte datzelfde jaar klaar met ’An American Mystery’ (1995) dat, voor een man die een beetje samenzwering niet uit de weg ging, verrassend ver de kant opging van lone gunman Oswald als enige dader.
Stephen King was ook al een Dallas-boek begonnen in de jaren zeventig, maar kwam pas weer boven uit het documentatiemoeras in 2011 met zijn boek ‘11.22.63’.
18 OLIVER STONE
De bekendste artistieke prestatie gelinkt aan de moord staat op naam van Oliver Stone:- voor zijn film ‘JFK’ (1991) putte hij vooral uit Jim Garrisons boek ‘On the Trail of the Assassins’; Garrison kreeg in de film trouwens- de rol van opperrechter Earl Warren. Stone deed geen moeite om zich bij de historische waarheid te houden, hij vergrootte het kransje van potentiële samenzweerders nog met het militair-industrieel complex: die kringen stuurden in zijn versie aan op de moord omdat ze van Kennedy verwachtten dat hij de oorlog in Viëtnam zou stopzetten. Noam Chomsky bestreed de stellingen van de film met een boek, en Vincent Bugliosi, de auteur van een vuistdik standaardwerk over de moord, noemde Stones kunstwerk ‘een onophoudelijke leugen’, maar de film had zoveel succes dat er aanzienlijke fall-out was. In 1992 zorgde het Congres voor een wettelijke regeling om haast alle materiaal over de moord vrij te geven, de ‘JFK Records Act’. Meer vrijgekomen materiaal betekende ook: meer speculatie.
19 PHILIP SHENON
Vijftig jaar na de moord lanceert onderzoeksjournalist Philip Shenon wereldwijd zijn boek ‘Anatomie van een aanslag’ (uitgeverij Atlas Contact). Volgens kenner Peter R. de Vries behoort het tot de top tien van de hele stapel Dallas-literatuur. Tot zijn eigen verbazing was er voor Shenon, die een bestseller schreef over de 9/11 Commission, over deze moord nog veel nieuws te vertellen.
Shenon zoomt in op Oswalds bezoek aan Mexico-Stad kort voor de moord, van 26 september tot 3 oktober 1963 (Hotel del Comercio, een kamer voor 1,28 dollar per dag: hij heeft details). De man die Kennedy een maand later vermoordde had daar vermoedelijk een amoureuze relatie met Silvia Tirado de Duran, een Castro-supporter die op de Cubaanse ambassade werkte. Volgens een nooit aangekomen brief van FBI-man Edgar Hoover aan de commissie-Warren is Oswald daar toen de Cubaanse ambassade binnengewandeld met de mededeling: ‘Ik ga Kennedy vermoorden.’ Met hetzelfde dreigement zou hij ook naar de Sovjet-ambassade getrokken zijn, waar hij de gevreesde KGB-agent Valery Kostikov ontmoette, een specialist in moordaanslagen.
Het zijn geen kleinigheden die de CIA met succes vele jaren aan het zicht onttrokken heeft, mogelijk met hulp vanuit het Witte Huis, want het opperen van de mogelijkheid van zo’n communistische samenzwering zou tot een megacrisis hebben kunnen leiden. Shenon beweert overigens niet dat er zo’n samenzwering geweest is, wel lijkt hij de conclusie van Hoovers opvolger bij de FBI, Thomas Kelley, tot de zijne te maken: hadden FBI en CIA open kaart gespeeld, dan had de aanslag op president Kennedy door Lee Oswald voorkomen kunnen worden, misschien zelfs gemakkelijk.
20 WAAR WAS U?
Waar was ik op de dag dat Kennedy werd vermoord? Zo herinner ik het me mijn hele leven al: het is speeltijd op de dorpsschool in Heppen en over een laag muurtje heen, kant Pastoor Aertsstraat, roept een mevrouw die ik niet ken: ‘President Kennedy is vermoord!’ Nu reken ik het uit: het moet daar in Limburg acht uur in de avond geweest zijn toen in Dallas het overlijden van JFK werd vastgesteld. Vreemd uur voor een speeltijd in de dorpsschool: weer een herinnering minder..
