'De Morgen'-fotograaf Bas Bogaerts: 'Het totaalplaatje is griezeliger dan een vermeende hitlergroet'

Fotograaf Bas Bogaerts over zijn omstreden 'hitlergroet'-foto in Ninove.

Het extreemrechtse 'Forza Ninove' haalde zondag een monsterscore van 40 procent tijdens de Ninoofse gemeenteraadsverkiezingen. Dat werd uitbundig gevierd door de aanhangers van de partij rond Guy D'haeseleer - Vlaams parlementslid voor Vlaams Belang. Het opvallendste beeld van de feestavond kwam van Bas Bogaerts, fotograaf voor 'De Morgen'.

De foto (bovenaan dit artikel) toont een aanhanger van Forza Ninove met gestrekte arm. Een 'Hitlergroet,' berichtte 'De Morgen'. Er volgden veel verbolgen reacties, en verschillende media namen de foto over. Het leek een iconische afbeelding te gaan worden voor de - toch wel historische - stembusuitslag in Ninove. De gefotografeerde man, Tommy uit Ninove, beweert nu dat hij geen Hitlergroet bracht. 'We zongen: 'Het is stil aan de overkant' en wezen met onze armen in de richting van een andere partij (het partijlokaal van Open VLD, red.),' schrijft hij in een Facebookpost. En ook nog: 'Ik ben absoluut geen racist, en heb meerdere vrienden van vreemde origine.'
Ook lijsttrekker Guy D'haeseleer legde in een video aan Het Laatste Nieuws uit waarom een gestrekte arm geen Hitlergroet is. Ondertussen worden fotograaf Bas Bogaerts en enkele redacteurs van De Morgen op sociale media en op de rechtse nieuwssite 'Sceptr' beschuldigd van 'framing'. Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken overweegt zelfs een klacht in te dienen.
Wat vindt Bas Bogaerts, die de hele zondag D'haeseleer en de zijnen volgde, nu zélf van de hetze?
HUMO Je foto werd gezien als een man die een Hitlergroet brengt. Is dat ook hoe jij het interpreteerde?
Bas Bogaerts «Het is niet aan de fotograaf, maar aan de kijker om dat in te vullen. Nadat de verkiezingsuitslag bekend was geraakt, begon een twintigtal mannen te zingen. Dat ging van ‘’t Is stil aan de overkant’ tot ‘Ninove is van ons’. Tegelijkertijd maakten ze armbewegingen. Twee mannen strekten hun arm duidelijk harder dan de rest. Dat heb ik vanuit verschillende hoeken gefotografeerd. Het is dus niet zomaar één shot uit één misleidende hoek. Ook in het filmpje dat op het internet is verschenen, zie je ze het meerdere malen doen. Het lijkt inderdaad heel erg op een Hitlergroet, maar zulke groeten zie je ook in het voetbal.»
HUMO ‘De Morgen’ bestempelde het nochtans als Hitlergroet.
Bogaerts «In de gedrukte krant staat inderdaad ‘Hitlergroet’. Dat was niet mijn keuze, maar die van de redactie. Ook in de databank werd de foto geüpload met de verwijzing ‘Hitlergroet’, maar dat heb ik laten rechtzetten. Maar dat wil niet zeggen dat ik me distantieer van het akelige gevoel dat de foto oproept. Het is sowieso een griezelige, imperiale groet die in het verleden al door velen geclaimd is en nu eenmaal snel geassocieerd wordt met de jaren 30 in Duitsland. En we hebben het hier ook over aanhangers van de meest rechtse en xenofobe partij van het land, hè.»
HUMO Er wordt jou ‘framing’ verweten - een begrip dat rechtse groepen tegenwoordig wel vaker gebruiken. Welke rol kan een fotograaf spelen in framing?
Bogaerts «Een foto kan gevaarlijker zijn dan bewegend beeld. Eén klik kan een heel verhaal vertellen, vaak zonder nuance. Mensen kijken er bovendien langer naar en bestuderen een foto grondiger dan een video. Daar ben ik me van bewust, en net daarom heb ik hetzelfde beeld langs verschillende kanten en vanuit verschillende hoeken vastgelegd.
»In de zomer had ik Guy D’haeseleer al eens gevolgd, en dat gebeurde net zoals zondag met een open vizier aan beide kanten. Zonder verborgen agenda. Zij zeggen duidelijk: 'Wij zijn rechts, en jullie zijn linkse media.’ Dat ik nu beschuldigd word van framing, vind ik niet correct. Ik heb getracht de sfeer die heerste na de verkiezingsoverwinning waarheidsgetrouw vast te leggen. Ik denk bovendien dat de racistische Facebookposts van D’haeseleer net iets zwaarder wegen dan de beschuldigingen van framing.»
HUMO Vind jij dat jouw foto’s de sfeer die er hing goed weergeven?
Bogaerts «Ja. Ik heb trouwens veel meer foto’s gemaakt dan die ene. In Ninove liepen mensen rond met symbolen van de Wehrmacht en nazi-medailles, maar ook met logo’s van Motörhead en Kiss. Ook van die metalfans heb ik foto’s gemaakt, hoor. De optelsom van mijn foto’s is een waarheidsgetrouwe weergave van de sfeer die heerste bij een deel van de extreemrechtse kiezers. En die optelsom vind ik erg griezelig. Griezeliger dan één vermeende Hitlergroet.»

undefined