De nieuwe Usain Bolt is een vrouw: Sifan Hassan gaat voor unieke treble op de Spelen

Stop met zoeken. De opvolger van Usain Bolt is gekend en het is een vrouw. Als asielzoekster uit Ethiopië zocht en vond Sifan Hassan een leven in Nederland. Nu probeert ze wat geen mens ooit heeft gedaan: alles winnen van de 1.500 tot 10.000 meter.

Er was Fanny, uiteraard. Blankers-Koen, twee namen zoals dat hoorde voor een getrouwde vrouw: eerst moeder, dan huisvrouw en daarna sprintster. Ze werd een household name op de Spelen van 1948, dat mocht ook wel met vier keer goud. Daarna was er Ria Stalman in 1984, discuswerpster, ook goud, maar op een toernooi zonder Oost-Europeanen. In 1992 liep Ellen van Langen in de finale van de 800m met wijd opengesperde ogen vol ongeloof als eerste over de streep in het stadion van Barcelona. Opgeteld heeft Nederland zes keer atletiekgoud.

Dat kan in Tokio negen keer goud worden, door de aangekondigde prestaties van één vrouw, Sifan Hassan genaamd. Een Ethiopische die op haar vijftiende door haar moeder naar Nederland werd gestuurd, daar een leven opbouwde en op haar achttien begon te lopen. Ze werd zo goed dat ze nu woont en traint in de Verenigde Staten, ver van alle drukte in het land dat haar heeft geadopteerd als icoon van Oranje.

Wie alles van Sifan Hassan wil zien op deze Spelen is al te laat en misschien is het meest spectaculaire zelfs al gepasseerd. Maandag kwam ze in haar serie van de 1.500m in de laatste ronde ten val. Bij elke andere loopster is het dan over en uit, maar Hassan krabbelde recht, zette een tussensprintje in om terug bij de kopgroep te komen en liep in de laatste rechte lijn doodleuk iedereen voorbij.

Dat was een knoert van een inspanning waar je normaal een paar dagen van moet bijtanken, maar daar had ze jammer genoeg de tijd niet voor want die avond stond de finale van de 5.000m gepland. Op de eerste atletiekavond – vorige vrijdag – had ze zich daar op een drafje van verzekerd. In die finale van maandagavond keek ze het een beetje aan en versnelde dan in de laatste ronde om iedereen haar Nike-hielen te laten zien. Doel één was binnen: olympisch goud halen. Nog twee te gaan.

Potentiële megaster

Dat ze door de atletiekwereld in de armen wordt gesloten als een potentiële megaster is overduidelijk. World Athletics tweette over de vrije dag die Hassan dinsdag genoot. Dat ze wat andere sporten had uitgeprobeerd, kwestie van actief te blijven. Daarbij vier gefotoshopte plaatjes van Hassan in een zeilboot, aan de brug, op een paard en van een duikplank springend. Grapje dus.

Na de halve finale van de 1.500m op woensdag had ze gisteren weer een vrije dag. Dat zal nodig zijn, want de finale van de 1.500m is voorzien voor vandaag om 14u50. 22 uur later loopt ze dan (zaterdag 12u45) de finale van de 10.000m.

Dat drieluik, die val, die tussensprint, die finale van de 5.000m, superieur gewonnen. De atletiekpers kent haar al, maar de wereldpers op zoek naar de gezichten van deze lege Spelen, heeft haar nu op de radar. Het is niet dat ze die aandacht bijzonder op prijs stelt, helemaal niet. Tenzij het sponsors op haar spoor zet, want ook daar is ze in interviews goudeerlijk over: wie geld heeft en mij wil steunen, laat maar komen.

Sifan Hassan is een flapuit, maar van het soort dat praat zonder veel te zeggen en dichtklapt als het te persoonlijk wordt. De Nederlandse pers is gek op haar, maar wordt er tegelijk een beetje horendol van. Ze was nog maar een paar seconden over de eindstreep van de 5.000m en daar weerklonk door de luidsprekers van het New Olympic Stadion van Tokio zowaar de carnavalsgroep de Snollebollekes, bekend van de wereldhits ‘Vrouwkes van Oranje’ en ‘Links-Rechts’ (als u dat niet kent, houden zo).

Ho, wat leuk, dachten de collega’s van de Nederlandse media, een binnenkomertje om Hassan gunstig te stemmen. Jammer maar helaas, ze kende de Snollebollekes niet.

Die gereserveerdheid is inmiddels een dingetje in Nederland waar men heel goed weet welke onderwerpen not done zijn bij Hassan. Hoe ze in Nederland is geraakt bijvoorbeeld. Waarom juist naar Nederland? Hoe dat zit met haar moeder? Daar wil ze allemaal niet op antwoorden. Te gevaarlijk, zegt ze.

Inmiddels is ze al een paar keer teruggeweest om haar oma, die haar heeft opgevoed, te bezoeken en de laatste keer kon ze daar meteen vijf maanden blijven want corona was juist opgeflakkerd. Geen sprake van om terug te keren naar Oregon waar ze een flat heeft die ze op hoogte kan brengen door de luchtdruk te verlagen en waar ze normaal traint bij de Amerikaan Tim Rowberry. De aanloop naar Tokio was op zijn minst verstoord.

Ook dat onderwerp, Ethiopië en de familie, neen, beter niet over beginnen. Bij elk interview zit ook iemand van het managementbureau van Jos Hermens, Global Sports Management, die aangeeft waar de grenzen liggen. Nog op die lijst: de hoofddoek, de ramadan en lopen als moslima, waar ze ooit over heeft gezegd dat je moeilijk een goede moslima kan zijn als je hardloopt, maar dat ze het toch probeert. En dat ze de ramadan volgt omdat het haar ook sterker maakt, trainen zonder water en eten. Over magerzucht begin je ook beter niet.

Het is vrij duidelijk dat als Hassan in Nijmegen was geboren als een blonde Marieke, ze niet de tijden zou lopen die ze nu loopt. Ze is geboren op hoogte, honderd kilometer ten zuiden van de hoofdstad Addis Abeba. Toch kan Nederland pluimen op de hoed steken. Het meisje Sifan begon pas te lopen toen ze achttien was en de trainers zagen meteen een groot talent in haar. Al snel werd ze opgepikt door de bondscoach afstandslopen Honoré Hoedt die haar naar Papendal liet komen.

Oregon Project

Acht jaar nadat ze in Nederland in rare omstandigheden was gearriveerd, zei Hoedt dat hij een genaturaliseerde atlete had die in Rio een medaille zou winnen op de 1.500m. Het werd een vijfde plaats.

De grote sprong voorwaarts maakte ze toen ze naar het Oregon Project van Nike verhuisde. Ze had toen al besloten te breken met Hoedt en zocht een nieuwe trainer. Ik ga er drie proberen, zei ze, maar bleef hangen bij de eerste. Hij was ook de bekendste, Alberto Salazar. De ex-marathonloper had een bijzonder hoogstaande reputatie als trainer en Hassan ging vooruit met reuzenschreden.

Op het WK in Londen combineerde ze al twee afstanden en pakte brons op de 5.000m. Een jaar later werd ze Europees kampioene en nog een jaar later dubbel wereldkampioene op de onmogelijke combo 1.500 en 10.000m. ‘Ik ga een keer gek doen,’ had ze haar coach Salazar gezegd. ‘Ik loop de 1.500m.’ Ik zal antwoorden zoals tegen mijn kinderen, antwoordde die: ‘Ik raad het je af, maar volg vooral je hart.’

Dat deed ze, maar dat hart was boos en nijdig toen die 1.500m op het WK 2019 in Doha eraan kwam. Vijf dagen eerder was haar trainer Alberto Salazar na een lang onderzoek door de Amerikaanse dopingbestrijders van USADA voor vier jaar geschorst voor ongeoorloofde medicinale experimenten. Uiteindelijk pakten ze hem op het toedienen van infusen. Het product was niet verboden, de techniek is dat wel. Hij verdween uit Doha, maar Hassan zou hem wreken. Ze had net voor zijn vertrek de 10.000m gewonnen. Zonder hem won ze ook de 1.500m.

In Tokio zijn de verwachtingen dat ze de 10k makkelijk wint, maar op de 1.500m af te rekenen krijgt met de snelle Keniase Faith Kipyegon. Als u nog iets van atletiek wil zien, kijk dan zeker naar Sifan Hassan.

(DM)