De overwinning van de Taliban inspireert jihadisten overal ter wereld

De Amerikanen waarschuwen de Taliban dat Afghanistan niet weer een ‘broeinest’ van terrorisme mag worden, zoals vroeger. Maar de Britten vrezen dat de terugkeer van bijvoorbeeld Al-Qaida een kwestie van tijd is.

Toen begin deze week de Amerikaanse president Joe Biden zijn Afghanistanbeleid moest uitleggen aan het volk, zei hij dat de veiligheid van Amerika en het Westen niet in het geding is nu de Navo uit Afghanistan vertrokken is. Een van de redenen dat de VS Afghanistan binnenvielen was ‘om ervoor te zorgen dat Al-Qaida niet opnieuw Afghanistan als uitvalsbasis kon gebruiken voor aanvallen tegen ons. Daar hebben we voor gezorgd. We hebben Al-Qaida in Afghanistan behoorlijk verzwakt’.

Mochten er toch weer terreurbewegingen in Afghanistan opduiken, dan krijgen die daar dezelfde behandeling als elders in de wereld, aldus Biden. Hij zei dat de VS in veel gebieden ‘effectieve antiterrorismemissies’ uitvoeren zonder daar een ‘permanente militaire aanwezigheid' te hebben. ‘Zo nodig zullen we hetzelfde doen in Afghanistan.’ Volgens Biden hebben de Amerikanen uitstekende inlichtingendiensten, die de bewegingen van terroristen goed in de gaten houden en meteen kunnen optreden.

Verkeerde inschattingen

Maar overschat Biden niet de capaciteiten van zijn inlichtingendiensten? De Amerikanen hadden al amper zicht op de Taliban, en dat is door de recente ontwikkelingen nog verder verslechterd. De inlichtingendiensten werden compleet verrast door de razendsnelle opmars van de islamisten. Uit hun verkeerde inschattingen over het verloop van de instorting van de Afghaanse regering, blijkt hoe onoverzichtelijk het land is geworden. Het zicht op de andere in Afghanistan aanwezige terreurgroepen is mogelijk nog veel kleiner.

Het Westen en China maken zich zorgen over de banden tussen de Taliban en verschillende terreurgroepen, waaronder Al-Qaida en de East Turkestan Islamic Movement (Etim). De Taliban huisvesten strijders van deze terreurorganisaties en trekken ook geregeld samen met ze op.

Naar buiten toe ontkennen de Taliban iets met deze of andere jihadisten te maken hebben. Zij beloofden vorig jaar zelfs aan de VS dat zij ‘een duidelijke signaal’ zouden sturen aan alle terreurgroepen dat ze niet welkom zijn in Afghanistan. Maar ondertussen opereert Al-Qaida meer dan twee decennia onafgebroken in de door de Taliban bestuurde gebieden.

Extremistische Oeigoeren

Hetzelfde geldt voor Etim. Deze groepering wordt onder andere gevormd door extremistische Oeigoeren, die een islamitische staat willen oprichten in de West-Chinese provincie Xinjiang. Hoewel de Taliban tegen Chinese diplomaten zeggen geen banden met Etim te hebben, blijkt uit een recent VN-rapport dat honderden Etim-strijders zich onlangs in Afghanistan hebben gehergroepeerd.

Omdat de Taliban niet eerlijk zijn over hun banden met terroristen, zijn er weinig redenen om erop te vertrouwen dat ze woord zullen houden. En doordat de Navo nu weg is uit Afghanistan, zijn de mogelijkheden om op te treden tegen terroristen aanzienlijk verminderd.

Maar de overname van Afghanistan door de Taliban baart inlichtingendiensten ook om andere redenen zorgen: terroristen elders in de wereld putten inspiratie uit de overwinning. Jihadistische bewegingen stonden in de rij om de Taliban te feliciteren met hun verovering van Kaboel.

Felicitaties voor de Taliban

Zo liet de Syrische terreurbeweging HTS weten dat zij het nieuws van de veroveringen van de Taliban in Afghanistan met ‘grote vreugde’ hebben vernomen. HTS schreef in een pamflet dat ‘wij van de Syrische revolutie inspiratie putten’ uit de Taliban-overwinning. Ook de Somalische terreurbeweging Al-Shabaab en het Palestijnse Hamas en Islamitische Jihad stuurden hun felicitaties.

Een andere speler die profiteert van de Taliban-overname van Afghanistan is de Pakistaanse Taliban (TTP). De TPP opereren onder meer in Oost-Afghanistan, in het grensgebied met Pakistan. De Pakistaanse jihadisten zijn de Taliban dankbaar voor de vrijlating van al hun gevangenen, nadat zij de macht grepen in het land. De TTP zeggen dat 780 van hun leden zijn bevrijd door hun Afghaanse broeders. De verwachting is dat de meesten van hen weer de wapens zullen oppakken en weer nieuwe operaties plannen in buurland Pakistan.

(Trouw)