De pronostiek van Francky Dury: ‘Club wordt kampioen, maar Anderlecht swingt weer’

Maakt Union het voetbalsprookje compleet en pakt het de titel? Of trappen Club Brugge, Antwerp of godbetert Anderlecht dat happy end aan diggelen? Humo vroeg het aan Francky Dury (64), die na zijn vertrek bij Zulte Waregem de ellende aan de Gaverbeek ruilde voor de zon van Tenerife. Hij laat zijn licht schijnen op de ontknoping van de Champions’ Play-offs, de tanende beschaving in onze stadions en zijn eigen toekomst. ‘Ik mis nog een titel in eerste klasse: voor minder begin ik er niet meer aan.’

Dury ziet er messcherp uit. Zijn vertrek bij ­Zulte Waregem heeft hem ­duidelijk geen kwaad gedaan. Al kan het ook aan de zon op ­Tenerife liggen. Vanop zijn terras was hij er getuige van hoe ­Anderlecht zich als laatste ploeg bij Union, Club Brugge en Antwerp in de Champions’ ­Play-off voegde.

HUMO Een logisch kwartet?

FRANCKY DURY «Neen, uiteraard niet! Dat Union het zo goed zou doen, had niemand verwacht. Na hun promotie hebben ze meteen een vliegende start genomen. Met dank aan Felice Mazzù, die na zijn ontslag bij Genk een stap terugzette, maar nu weer doet waar hij zo goed in is: een organisatie neerzetten, met veel volk achter de bal. Al heeft hij met Casper Nielsen – volgens mij één van de beste voetballers op onze velden – en ­Teddy ­Teuma spelers die óók een goede pass kunnen versturen. En met Deniz ­Undav en Dante Vanzeir heeft hij twee spitsen die altijd diep lopen, waardoor ze na elke balverovering meteen verticaal kunnen spelen. Undav verkast straks naar de Premier League, Vanzeir en verdediger Siebe Van der Heyden zijn Rode Duivel geworden: dat is niet niks. Ze hebben veel energie verbruikt, maar zijn ook bijzonder succesvol geweest.»

HUMO Worden ze ook landskampioen?

DURY «Hun eerste doel is al bereikt: Europees voetbal. Mentaal kan dat voor wat decompressie zorgen. Bovendien hebben ze hun voorsprong zien slinken van twaalf naar vijf punten, waarna die ook nog eens gehalveerd werd. Daar blijft dus niks meer van over. Als Union op de eerste speeldag verliest van Anderlecht en Club Brugge wint van Antwerp, dan staat Club al na één speeldag op gelijke hoogte.

»De grote ploegen ­zullen hun lesje ook wel geleerd hebben. Herinner je je Antwerp-Union nog? 0-2, maar het had makkelijk 0-5 kunnen zijn. Union was formidabel in de omschakeling. Ik kan me niet inbeelden dat ­Brian ­Priske (Antwerp-coach, red.) opnieuw in die val loopt. ­Union zal zijn geliefkoosde spelletje niet meer kunnen spelen.»

HUMO Dan krijgen we gesloten wedstrijden.

DURY «Die kans bestaat inderdaad, maar dat is wel vaker zo in de play-offs.»

HUMO Als het Union niet is, wie is dan je titelfavoriet?

DURY «Club Brugge. Dat won zijn laatste acht wed­strijden en is in goeden doen. Met ­Buchanan en Skov ­Olsen trok het twee wingers aan die het verschil maken. En met ­Odoi erbij werden ook hun keuzemogelijkheden op het middenveld groter. Ik verwacht dat zij de titel pakken. Maar ook van Anderlecht verwacht ik veel: het is goed op weg om het ­vertrouwen in Het Instituut te herstellen.»

HUMO Hoezo?

DURY «Refaelov heeft het voetbal van Anderlecht weer naar het niveau van weleer getild. In het begin speelde hij niet alles – over de redenen tast ik in het duister. Maar zodra hij in de ploeg kwam, zag je Anderlecht weer zijn typisch technische spel ontwikkelen. Met Wesley Hoedt heeft het een linksbenige verdediger die makkelijk openingen maakt met de lange bal, maar niet de man is die gaat uitvoetballen. Door het sterke positiespel van Refaelov hebben ze nu toch een manier gevonden om verticaal tussen de linies te spelen. Dat is een wapen.

»Samen met ­Verschaeren, ­Ashimeru en een spits als ­Zirkzee die graag in de bal komt, vormt Refaelov een sterk vierkant in het centrum. Met ook nog eens ­Gomez en ­Murillo op de flanken heeft dat geresulteerd in een ploegje dat aardig kan voetballen. Anderlecht swingt weer.»

HUMO Na drie seizoenen onder Vincent Kompany is de doorstroming van eigen talent uit de kweekvijver van Neerpede helemaal stilgevallen. Nochtans was dat ook een ambitie: het Ajax van België worden.

DURY «Anderlecht plaatste zich dit seizoen voor de ­Champions’ Play-offs én de bekerfinale. Twee jaar geleden werd het met een ploeg vol jonge gasten áchtste. Balletje breed in de eigen rechthoek, balverlies en hop de tegenstander scoorde – met Zulte Waregem is het ons ook gelukt. Daar wordt niemand beter van. Ik vermoed dat ­Kompany en ­Peter ­Verbeke (sportief directeur, red.) tot het inzicht zijn gekomen dat ze te veel tijd zouden verliezen als ze vasthielden aan jeugd die nog niet klaar is. Anderlecht kan het zich niet veroorloven jaren aan een stuk rond de vijfde plaats te blijven hangen. Mocht je het hem vragen, denk ik dat Kompany zal toegeven dat hij het jeugdig talent van Anderlecht overschat heeft. Talent kan zich maar ontwikkelen als het kansen krijgt in een goed klimaat. Dat was er niet bij Anderlecht – remember het aantreden van Marc Coucke en de financiële problemen. Als de resultaten niet volgen, kun je dat niet blijven verkopen aan de fans. Die gaan dan morren. Herinner je je nog hoe Kompany na weer eens puntenverlies de supporters moest gaan kalmeren? Dat had hij vast nooit gedacht, dat hij die rol nog op zich zou moeten nemen. Zijn geluk na de plaatsing voor de ­Champions’ Play-offs sprak boekdelen. Ik denk dat er héél veel stress was.»

HUMO Heeft Anderlecht de jeugdopleiding overschat, zoals jij vermoedt? Of zou het kunnen dat Kompany het geduld en het inlevings­vermogen mist om met jonge, onervaren spelers te werken?

DURY «Dat kan ik vanop een afstand niet beoordelen. In ­ieder geval is het geen cadeau om als beginnende coach je nek uit te steken en te zeggen dat je jong talent zult ontwikkelen én er resultaten mee zult boeken. Dat is veel in één keer, ik heb het nog niet velen zien doen. Trouwens, als ik ­Gomez, Murillo of Zirkzee bezig zie, zie ik niet in wie uit de Anderlechtjeugd het beter zou doen.»

HUMO Antwerp is erin geslaagd om zich als het lelijke eendje uit de top vier te presenteren. Het voetbal is slecht, en in zijn laatste elf wedstrijden maakte het slechts één keer meer dan één doelpunt: in de door supportersrellen ontsierde derby tegen Beerschot.

DURY «Die het ook had kunnen verliezen! Weet je, ­Antwerp kan béter. Het doel – de titel­play-off – is bereikt, maar minder vlot dan gedacht. De stress heeft er zwaar toegeslagen de laatste maanden. Vooral voor een coach is het geen cadeau. Probeer maar eens rust te prediken als alles rond jou in brand staat. Alle lof voor ­Priske voor die vierde plaats.»

HUMO Zelfs voorzitter Paul Gheysens stak Priske stokken in de wielen door hem voor een volle kleedkamer de huid vol te schelden.

DURY (grijnst) «Dat maakt het er niet makkelijker op, zeker bij een topclub die op zoek is naar resultaten. Nu, met het aantrekken van Marc ­Overmars en al zijn sportieve knowhow zie ik Antwerp wel in rustiger vaarwater terechtkomen. Die scène in de kleedkamer was uiterst ongelukkig. Ik vermoed dat niemand er blij mee was: de voorzitter niet, de trainer niet, de spelers niet. Maar ondertussen zijn ze wel weggezakt naar de vierde plaats. Als ze er nog iets van willen maken, zullen ze alle negativiteit achter zich moeten laten en vanaf de eerste speeldag op de afspraak zijn. Vroeger had je tien wedstrijden en kon je je een misstap veroorloven. Nu niet. De eerste wedstrijd tegen Club Brugge is al meteen cruciaal.»

HUMO Over Radja Nainggolan, een cadeautje van een voor­zitter die graag uitpakt, lopen de meningen uiteen. Maakt hij de ploeg beter, of is hij deel van het probleem?

DURY «Terechte vraag. Ik vermoed dat Nainggolan er zelf ook mee zit. Ik vind hem een goede speler, maar één die rust nodig heeft om goed te functio­neren. Het is hoog tijd dat zijn rol duidelijk wordt omschreven. Willen ze hem lager uitspelen, als breker? Verwachten ze dat hij de eindpass geeft? Of zien ze hem liever vanuit de tweede lijn zijn afstandsschot gebruiken?

»Als bij Manchester City Kevin De Bruyne aan de bal is, begint de hele ploeg te lopen. Omdat ze weten dat hij een schitterende pass zal versturen. Bij Antwerp is die duidelijkheid over Nainggolan er niet. Als dat niet snel uitgeklaard wordt, zullen ze geen rol van betekenis spelen.»

HUMO Net als vorig seizoen wordt de titelplay-off met slechts vier in plaats van zes ploegen gespeeld. Een goede zaak?

DURY «Néé! Vier ploegen is te weinig. Ik vind het oprecht spijtig dat AA Gent er niet bij is. Het is een ploeg die Club Brugge en Union pijn had kunnen doen.

»Ik hoop dat we snel naar zes ploegen kunnen terug­keren, en ook naar een kampioenschap met zestien ploegen. Volgens mij was dat ook afgesproken, maar ik lees nu dat er weer gemanoeuvreerd wordt om bij achttien te blijven. Het is hoogtijd dat we naar een duidelijk format gaan, en daar ook aan vasthouden.»

HUMO De plannen voor een Belgisch-Nederlands kam­pioenschap zijn opgeborgen. In Nederland zien ze het niet zitten.

DURY «Van zo’n BeNe-liga was ik wél voorstander. De beste ploegen van beide landen in één competitie: dat zou wel iets geven. Maar als ik Ajax en PSV aan het werk zie in Euro­pa, kan ik me wel voorstellen dat die Hollanders denken: wat is voor ons de meerwaarde? Bovendien waren er zoveel obstakels nog niet uitgeklaard dat ik me afvraag waar die onderhandelaars al die tijd over gesproken hebben.»

Vieze smaak

HUMO Waaraan heb je je geërgerd dit seizoen?

DURY «Aan de wedstrijdleiding. Die moet consequenter. Ik zag Manchester City-Liver­pool: snelle beslissingen, weinig discussie. In de Belgische competitie laten beslissingen soms minuten op zich wachten. Er is dringend nood aan meer professionalisme. In het begin van het seizoen kregen we bij Zulte Waregem het bezoek van ­Bertrand ­Layec, de scheidsrechtersbaas van de Belgische voetbalbond. Ik liet hem enkele fases zien: de strafschoppen die we tegen kregen op de eerste twee speeldagen, tegen OHL en Standard. Na het bekijken van de beelden gaf hij toe dat de ref en de VAR twee keer in de fout waren gegaan. Tja, maar het gevolg was wel dat wij als middenmoter een slechte start hadden.

»We moeten ons voetbal dringend onder de loep nemen. Straks is onze landskampioen niet meer rechtstreeks geplaatst voor de Champions League. En als we op het WK in Qatar niet goed voor de dag komen met onze Rode Duivels – dat wil zeggen: de halve finales bereiken – zal de kritiek ook weer losbarsten. Er is véél werk.»

HUMO Trainers grijpen scheids­rechterlijke dwalingen vaak aan om hun eigen falen goed te praten en zelfs complot­theorieën te ontvouwen, zoals Hein Vanhaezebrouck onlangs toen Gent naast een plek in de play-offs greep. Precies zoals jij ook deed toen je in 2013 met Zulte Waregem naast de titel greep.

DURY (fel) «Nu moet ik je onderbreken! Die titel heb ik toen verloren door twee buitenspeldoelpunten van Standard. Wij stonden 3-1 voor, maar plots stond het 3-4, na twee buitenspelgoals die iedereen had gezien. Mocht er toen een VAR hebben bestaan, was Zulte Waregem en niet Anderlecht kampioen. Peter Vandenbempt heeft me toen geprezen omdat ik als een gentleman gereageerd had. Tof, maar ik was wel geen kampioen!

»Natuurlijk moeten we niet te gauw van complotten gewagen. Maar als ik jaren later over ‘Propere Handen’ lees, zit ik toch met een vieze smaak in de mond.»

HUMO Voor beschaving moet je niet in het voetbalstadion zijn: het hooliganisme lijkt terug van nooit weggeweest.

DURY (knikt) «Ik heb het aan den lijve ondervonden. Toen we in oktober met 5-0 verloren in Seraing en met de bus terug aan ons stadion kwamen, zijn we niet bepaald vriendelijk ontvangen door de fans (lachje). Ik heb even gevreesd voor mijn veiligheid.

»Nogmaals, ik zag Manchester City-Liverpool en Chelsea-­Real Madrid: daar zie je alleen maar respect, zowel op als naast het veld. Waarom kan dat bij ons niet? De voetbalbond, de Pro League, maar ook de clubs moeten begrijpen dat je het niet meer oplost met slechts een handvol stewards. Supporters moeten gestuurd worden.»

HUMO Situeert het gebrek aan fairplay en respect zich niet vooral op het veld en de bank, vanwaar het overslaat op de tribunes?

DURY «Misschien is beschaving een gevolg van kwaliteit? Hoe minder kwaliteit op het veld, hoe minder beschaving ernaast. Wie zich niet gedraagt in de Premier League, wordt meteen zwaar gestraft. Bij ons niet: wij laten het toe. Doe je iets verkeerd, duurt het maanden voor je zaak voorkomt. Als we ons niveau willen opkrikken, hebben we op alle vlakken kwaliteit nodig.»

HUMO Heeft de agressie waarvan je het slachtoffer werd, je vertrek bij Zulte Waregem in de hand gewerkt?

DURY «De supporters ­keerden zich tegen mij. Ik wist: dit komt niet meer goed. Nu, ik heb het achter mij kunnen laten. Alles bij elkaar heb ik twintig fantastische jaren gehad in Waregem.»

HUMO De galamatch ter ere van het afscheid van je ex-spelers Davy De fauw en Olivier Deschacht liet je desondanks aan je voorbij gaan.

DURY «Davy had me gevraagd om één van beide ploegen te coachen. ‘Heel vriendelijk dat je aan mij denkt,’ heb ik hem geantwoord, ‘maar ik kom niet.’ Ik zie niet in waarom ik daar zou moeten zijn. Niet omdat het te pijnlijk is, dat is het niet. Ik wil gewoon afstand ­nemen.»

HUMO Wat heb je de voorbije maanden gedaan?

DURY «Mijn vrouw en ik zijn meteen nadat ik was gestopt voor drie weken naar Tenerife vertrokken. Onlangs hebben we er opnieuw drie weken gezeten, en in mei gaan we nog eens. We hebben er iets gekocht, een jaar of vier geleden. Van vrienden uit België die er een mooi resort hebben gebouwd, vlak aan het water. Een buitenkans. Zoiets van een Spanjaard kopen zou ik nooit gedurfd hebben: ik ben geen businessman, en ook geen investeerder. Ik ben een voetbalcoach (lacht).

»Als ik op Tenerife ben, ga ik elke ochtend een uurtje lopen. Ik heb er een mountainbike, maar daar is het te gevaarlijk voor: de auto’s scheren rakelings langs je heen. In België fiets ik wel, ritten tot 90 kilometer. Tegen mijn tempo betekent dat tochtjes van een uur of vier. Dat combineer ik met mijn dagelijkse lenigheidsoefeningen. Ik heb het altijd belangrijk gevonden mijn lichaam te onderhouden. Daar pluk ik nu de vruchten van: ik heb nog nergens last van.

»Kunnen genieten van mijn vrijheid is pure luxe. Ik ben trainer sinds mijn 26ste. Vroegen vrienden, familie of buren me voor een feestje, was ik altijd beperkt door het voetbal. Nu moet ik naar niets of niemand kijken: ik ben vrij! Op mijn leeftijd is dat genieten. Ik mag hopen dat ik nog lang gezond blijf.»

HUMO En dat je geen nieuwe aanbieding krijgt?

DURY «Ik ben de voorbije vier maanden een keer of zeven gebeld door een makelaar. Daar waren drie vragen voor een nationale ploeg in Afrika bij. Maar dat ga ik niet doen: ik ben daar niet de juiste man voor. Er zaten ook clubs uit het buitenland tussen. Laatst nog: telefoon, ik was op skivakantie. Maar ik kende de ploeg noch de competitie. Bovendien hadden ze al wekenlang niet meer gewonnen, zag ik. Daar bedank ik voor. Dan blijf ik liever nog wat langer genieten.»

HUMO Waar wil je dat genieten nog voor opgeven?

DURY «Ik mis nog altijd een titel in de Belgische eerste ­klasse.»

HUMO Dan mik je hoog.

DURY «Toch zal dat de chal­lenge moeten zijn. Anders begin ik er niet meer aan. De miserie die ik de laatste twee jaar heb gekend bij Zulte Waregem, wil ik niet meer meemaken.»

HUMO Is het buitenland nog een optie? Contacten in het verleden hebben nooit tot iets geleid.

DURY «Na die tweede plaats in 2013 sprak ik met Rijsel. Supergesprek met de voorzitter, maar ze kozen voor ­iemand anders. In 2017 was er Saint-Etienne, en ook van Wolfsburg heb ik eens een vraag gekregen. Maar goed, gedane zaken nemen geen keer. Ik heb nergens spijt van. Ik heb me via Zulte Waregem kunnen opwerken, en dat is ook mooi geweest.

»Ik zeg niet bij voorbaat neen tegen een buitenlands avontuur. Maar dan moet het een mooie club zijn, met sportieve ambitie en een goede structuur zodat ik geen tijd verlies aan randzaken. Ik ben 64: ik vind dat ik de eis mag stellen om in goede omstandigheden te werken. Op deze leeftijd aanvaard ik het niet meer dat er op een andere manier wordt gewerkt dan wat ik voor ogen heb.»

Lelijkste truitjes

HUMO Was dat op het eind het breekpunt bij Zulte Waregem?

DURY (knikt) «Ik had het gevoel dat het respect verdwenen was. Dan moet je opletten. Twee jaar geleden, bij het stopzetten van de competitie wegens corona, stonden we zesde en speelden we de halve finale van de beker tegen Club Brugge. Vorig seizoen behaalden we over de laatste 22 speeldagen het hoogste aantal punten na Club Brugge. Da’s allemaal nog niet zolang geleden, hè.

»Zulte Waregem is jarenlang een vaste waarde in de linkerkolom van de rangschikking geweest. In 2017 wonnen we de beker nog, stonden we derde na de reguliere competitie en beleefden we een Europese campagne. We verkochten Théo Bongonda met 5 miljoen euro winst. En toch hebben we daarna de aansluiting met de subtop gemist. Iets waar clubs als KV Mechelen en Charleroi wel in zijn geslaagd.

»De oorzaak was duidelijk: de balvastheid was uit de ploeg verdwenen. Maar ook naast het terrein waren we onze identiteit kwijt. Vroeger hadden we een lelijk stadion, speelden we in de lelijkste shirts van het land, en stonden de bezoekende supporters op de ­lelijkste plaatsen. Niemand kwam graag bij ons op bezoek, met als resultaat dat we onze thuiswedstrijden vaak wonnen. Vandaag heeft Zulte Waregem een fraai stadion, mooie truitjes en de beste plaatsen voor de bezoekende supporters. En de tegenstanders komen er winnen. Voor mij was het duidelijk: we moesten terug naar onze roots.»

HUMO Maar daarover ver­schilden jij en je bazen van mening?

DURY (knikt) «Dat is geen geheim en dat verraste me. Om die reden had ik eerder al beslist dat dit mijn laatste seizoen zou worden: we hadden een compromis gevonden om de laatste twee jaar van mijn contract niet uit te doen en er na dit seizoen een punt achter te zetten. Maar vervolgens voelde ik de negativiteit in de club binnensijpelen. Dat begon al voor het seizoen: tijdens de oefenmatchen lieten supporters hun ongenoegen over mij de vrije loop. Nu, als de resultaten goed zijn, kun je je daar nog over zetten. Maar onze seizoensstart was niet goed. En dan valt het nog moeilijk te keren. Toen dat alles ook impact begon te hebben op mijn team, ben ik met de eigenaar aan tafel gaan zitten en heb ik me bereid verklaard om een stap opzij te zetten. Heel spijtig, want ik had mijn laatste jaar graag op een mooie manier afgesloten. Maar met Timmy (Simons, red.) en Davy (De fauw, red.) had ik twee goede opvolgers. Alleen zijn ze op dezelfde limieten gebotst.»

HUMO Die ‘goede opvolgers’ waren je eerder opgedrongen als je nieuwe assistenten.

DURY «Ik voelde al nattigheid toen mijn mental coach weg moest. Vervolgens moesten ook mijn assistenten plaats ruimen en werd mij opgedrongen de staf te verjongen. Maar daar was vooraf nooit met mij over gesproken! Ik was compleet verrast.

»Maar goed, al die jaren in het voetbal hebben mij ook gehard. Ik weet hoe het eraan toegaat. Alles staat of valt met succes: boek je plots geen resultaten meer, dan word je omgeving bikkelhard. Vergeet ook niet dat het nieuwe mensen zijn, die het beleid op de club in handen hebben genomen. Je weet hoe het dan vaak gaat: je zit ergens al lang – te lang, misschien – en plots ben je niet langer één van hen.»

HUMO Het valt me op dat je het woord ‘ontslag’ niet in de mond neemt.

DURY «Ik bén niet ontslagen: ik heb zelf een stap opzij gezet. Het voorstel is van míj gekomen. Maar we moesten wel een deal vinden, natuurlijk. Die is er gekomen na een gesprek met de eigenaar, Tony Beeuwsaert. Een zeer correcte man: ik hoop dat ze bij Essevee beseffen hoeveel hij al voor de club heeft gedaan.»

HUMO Francky Dury was haast synoniem geworden van Zulte Waregem. Je was er alomtegenwoordig, maar op die macht zijn de nieuwe bazen gaan beknibbelen.

DURY (knikt) «Mijn vleugels werden geknipt.»

HUMO Je had bovendien een zwaar contract, waardoor ze niet zomaar van je af konden. Wat overbleef, was een verstandshuwelijk.

DURY (droog) «Dat zou kunnen. Maar laten we het ook niet overdrijven. Het is simpel: als succes uitblijft, word je kritischer bekeken. Zo gaat het in de maatschappij, en zo gaat het ook in het voetbal.

»Zulte Waregem was voor mij niet alleen dat contract. We zaten ook in een mooi project, dat ik mee heb helpen ontwikkelen. Drie bekerfinales gespeeld, een stuk of dertig Europese wedstrijden, vijf keer play-off 1 gehaald. Ging het even moeilijk, ben ik er toch telkens weer in geslaagd om oplossingen te vinden. Nooit hebben we degradatie­stress ervaren. Nee, ik kan terugblikken op heel mooie jaren. Met al mijn ervaring en kennis heb ik er toch iets moois neergezet.»

HUMO In november kun je officieel met pensioen.

DURY (lacht) «Over mijn toekomst wil ik me niet te veel uitlaten. We zien wel welke richting ik insla.»

HUMO Die van schrijver, misschien: je bent aan een boek begonnen, las ik.

DURY «Een echt voetbalboek. Elf hoofdstukken is de ambitie. Over mijn ervaringen, gelardeerd met sportwetenschappelijke knowhow en trainingsvormen, en anekdotes uit mijn tijd in het amateur- en profvoetbal. Ik ben geweldig hard van stapel gelopen: binnen de kortste keren had ik 90 bladzijden klaar! Maar toen moest ik naar adem happen en viel ik stil. Nu, geen nood: ik had me voorgenomen er een jaar voor uit te trekken. Ik heb dus nog tijd (lacht).»

Club Brugge - Antwerp, Eleven Sports, zondag 24 april, 13.30

Union - Anderlecht, Eleven Sports, zondag 24 april, 18.30