mediamagnaatJames Murdoch
De rebelse slimmerik van de mediafamilie Murdoch (‘Succession’) verlaat het nest: niet eens met de redactionele inhoud
Een nieuw hoofdstuk in het dynastieke drama van de mediafamilie Murdoch: James (47), ooit de gedoodverfde troonopvolger, verlaat het bedrijf van zijn vader Rupert (89). Diens imperium is nog steeds een steunpilaar voor rechtse politici, in het bijzonder de door James gehate Donald Trump.
Eigenlijk wás hij al weg: in de afgelopen jaren speelde James Murdoch geen grote rol meer in het internationale media-imperium dat door zijn vader werd opgericht. In mentaal opzicht was James al mijlenver afgedreven van de geest van News Corp - een fanatieke steunpilaar van onder anderen de Amerikaanse president Donald Trump.
James, namelijk, steunt Trumps Democratische rivaal Joe Biden, en hij investeert in duurzaamheid en projecten die burgers bewust moeten maken van mediamanipulatie ten gunste van het populisme. Vrijdag zette hij kennelijk zijn laatste stap - een gebaar dat niet had misstaan in ‘Succession’, de populaire HBO-serie die is gebaseerd op de niet aflatende strijd in de Murdoch-clan.
Dynastie
Rupert Murdoch begon als eigenaar van Australische kranten en bouwde een enorm mediarijk op, met kranten als News of the World, The Sun, The Times en de The Wall Street Journal, de satellietzender Sky, het entertainment bedrijf 21st Century Fox en de nieuwszender Fox. Volgens Andrew Neil, voormalig hoofdredacteur van The Sunday Times, stond hem een dynastie voor ogen, waarbij een van zijn kinderen – Elisabeth, Lachlan of James – zijn werk zou voortzetten.
Jongste zoon James, in 1972 geboren in Londen, gold lange tijd als de kroonprins. Binnen de familie staat hij bekend als the smart one, een slimmerik met rebelse trekjes. Hij studeerde film en geschiedenis aan Harvard, maar maakte zijn studie nooit af. Wel zette hij Rawkus op, een hiphoplabel dat onder meer de carrière van Mos Def lanceerde.
Binnen News Corp maakte hij snel promotie. Totdat hij in 2011 verstrikt raakte in het schandaal over het hacken van mobiele telefoons van beroemdheden en van slachtoffers van misdrijven - door journalisten van News of the World en The Sun.
Verslaggevers van News of the World hackten onder meer de telefoon van het vermoorde meisje Milly Dowler, waardoor haar ouders het idee kregen dat ze nog leefde. Tijdens de parlementaire hoorzittingen hierover in Londen maakte James Murdoch een beschaafde indruk, tussen de rouwdouwers van de Britse tabloids.
Dat nam niet weg dat onder zijn verantwoordelijkheid misdrijven waren gepleegd. James hield vol dat hij er niets van wist, en pas eind 2010 op de hoogte was gesteld. Een serie mails uit 2008, waarin de hacks uitgebreid werden besproken, zou hij niet hebben gelezen. Een parlementaire onderzoekscommissie beschuldigde hem van ‘opzettelijke blindheid’. Zijn zuster Elisabeth, die net als James werd getipt als troonopvolger, was zo boos over de houding van haar broer en haar vader Rupert in deze kwestie dat zij het familiebedrijf verliet.
Verpest
James’ imago in Groot-Brittannië was voorgoed verpest. Hij verhuisde naar de Verenigde Staten waar hij 21st Century Fox leidde, de televisie- en entertainment-arm van Murdochs imperium. In 2017 werd het grootste deel van 21st Century Fox verkocht aan Disney, een deal waarmee 56 miljard euro gemoeid was. James zelf hield er 1,7 miljard euro aan over.
Rupert Murdoch wees James’ oudere broer Lachlan aan als de baas van het resterende deel van het bedrijf, waarvan Fox News en Fox Sports de belangrijkste onderdelen waren. Voor James was geen plaats meer.
Zoals het tijdschrift The New Yorker schreef: op een dag werd James wakker met 2 miljard dollar, en de vraag wat hij met de rest van zijn leven moest doen. ‘Ik voel me heel gelukkig dat ik de kans heb gekregen een nieuwe start te maken’, zei hij daar later over.
James zette een investeringsfonds op, Lupa Systems, waarmee hij investeerde in duurzaamheidsprojecten. Hij kocht bovendien aandelen in het Tribeca Film Festival van oprichter (en Trump-hater) Robert De Niro en in het jonge, progressieve mediabedrijf Vice. Daarnaast wil hij nieuwsconsumenten bewust maken van de manipulatie door media ten gunste van populistische politici. ‘Het verbindende weefsel in onze samenleving wordt gemanipuleerd om ons met elkaar te laten vechten, waardoor we de slechtste versie van onszelf worden’, zei hij in september 2019 in The New Yorker.
Trump
En zo maakte de voormalige kroonprins zich los van de mentaliteit van het familie-imperium dat altijd heeft geleefd van de controverse, het aanwakkeren van tegenstellingen, het opstoken van relletjes met alle mogelijke, niet altijd legale middelen, de schaamteloze steun aan rechtse politici die grote bedrijven als News Corp geen strobreed in de weg leggen. De politieke tegenstellingen tussen James en Rupert bestonden altijd al, maar werden verscherpt in het tijdperk-Trump.
James en zijn vrouw Kathryn begonnen te ijveren voor het klimaat. ‘Ik wil later mijn kinderen in de ogen kunnen kijken en zeggen: ik heb alles gedaan wat ik kon’, zei Kathryn tegen The New York Times. Ze stoorden zich vooral aan de berichtgeving in de Australische kranten van Murdoch, die het verband tussen de opwarming van de aarde en de enorme bosbranden in Australië ontkenden.
Zo raakten vader en zoon steeds verder van elkaar verwijderd. ‘Er zijn perioden waarin we niet met elkaar praten’, zei James in 2019 over de relatie met zijn vader tegen The New Yorker. Vrijdag maakte hij bekend dat hij News Corp definitief verlaat. De reactie van zijn vader Rupert en broer Lachlan? ‘We zijn James dankbaar voor zijn vele jaren van dienst aan het bedrijf. We wensen hem het allerbeste met zijn toekomstige ondernemingen.’
James Murdoch, the smart one, zal zich wel redden - al was het maar omdat hij inkomsten blijft houden uit het familiefonds van de Murdochs.
Het is allemaal perfect materiaal voor het door velen verlangde vervolg op de tv-serie ‘Succession’. Die heeft James overigens nooit gezien. Zegt hij.
