‘De regering trekt nog steeds 13 miljard uit voor fossiele brandstoffen’

Na de eerste grote klimaatmars sinds de coronacrisis presenteerde de regering-De Croo een duurbevochten begrotingsakkoord. ‘Het groenste ooit,’ jubelden de groenen, zwaaiend met zowat 400 miljoen aan groene inspanningen én een taks op korteafstandvluchten die 30 miljoen euro moet opbrengen. Is de klimaattransitie ingezet? Helemaal niet, zegt de Bond Beter Leefmilieu, die er fijntjes op wijst dat de overheid nog stééds 13 miljard euro aan subsidies uittrekt voor fossiele brandstoffen.

YELTER BOLLEN (Bond Beter Leefmilieu) «Die subsidies zijn goed voor 2,8 procent van onze totale economie. Een klein deel gaat naar gerichte sociale maatregelen, zoals sociale tarieven voor stookolie en gas: onontbeerlijk in een land waar een vijfde van de gezinnen met energiearmoede kampt. Maar het leeuwendeel gaat naar mensen met hoge inkomens en multinationals. De grootste slokoppen zijn het fiscale gunstregime voor bedrijfswagens (1,8 miljard euro in 2019), tankkaarten (480 miljoen euro) en voordelige gastarieven voor de industrie (900 miljoen euro).»

HUMO De regering heft een vliegtuigtaks van 30 miljoen euro, maar tegelijk blijft de lagere btw op vliegtuigtickets behouden: een maatregel die jaarlijks 228 miljoen euro kost.

BOLLEN «Met ook nog een vrijstelling voor kerosine geniet de luchtvaart van meer dan 600 miljoen euro aan voordelen.»

HUMO We subsidiëren zelfs nog steenkool, voor 51 miljoen euro per jaar. Hoe kan dat?

BOLLEN «Zowel huishoudens als de industrie genieten van een verlaagde btw en voordelige tarieven. ArcelorMittal gebruikt bijvoorbeeld nog steeds steenkool.»

HUMO Kan de overheid die zwarte lijst van 13 miljard euro snel wegwerken?

BOLLEN «Dat moet de ambitie zijn. Vooruit-voorzitter Conner Rousseau wierp tijdens de besprekingen het idee op om de korting op de accijnzen voor diesel – bedoeld voor transport- en taxibedrijven – af te schaffen. Dat zou 981 miljoen euro per jaar schelen. De regering roomt daar nu 50 miljoen euro af. Dat is een belangrijke symbolische stap, maar het blijft ondermaats.»

HUMO Meneer Rousseau, kon het niet wat ambitieuzer?

CONNER ROUSSEAU «Wij hadden ook graag meer gewild. Maar in één klap 981 miljoen euro wegvegen, zou onverantwoord zijn. Dan creëer je een bloedbad in een sector die net uit een crisis komt.»

HUMO We subsidiëren ook de vervuiling van de luchtvaart, zware industrie en zelfs steenkool.

ROUSSEAU «Voor het eerst bouwen we vervuilende subsidies af. De deur is opengewrikt, die 50 miljoen verdubbelen we volgend jaar naar 100 miljoen. Maar je kunt die 13 miljard niet van vandaag op morgen schrappen. De aftrek voor bedrijfswagens en tankkaarten verdwijnt over vijf jaar: vanaf dan zijn er alleen nog voordelen voor emissievrije wagens. Maar de subsidies voor de luchtvaart moet je Europees aanpakken, anders worden we weggeconcurreerd. De vliegtuigtaks voor korte afstanden viel volgens ons wel sociaal te rechtvaardigen: er zijn alternatieven voor korte afstanden. En je blijft af van mensen hun jaarlijkse vliegreis naar Spanje. De ecologische transitie mag niet gebeuren op de kap van de zwaksten.»