De slamste mens ter wereld: Brussel maakt zich klaar voor het BK Poetry Slam

‘Het is groot, belangrijk en zenuwslopend’, zegt Lisette Ma Neza, één van de vier Vlaamse finalisten van het Belgisch Kampioenschap Poetry Slam. Het Kaaitheater in Brussel poetst zijn podium op en opent zijn deuren op 28 oktober voor een bikkelharde strijd tussen elf taalkrijgers, alleen gewapend met woord en ritme. Er wordt een spervuur literaire quotes en verbale kaakslagen verwacht.

Inhoud en voordracht, ritme en rijm, passie en power, zweet en tranen: dat is poetry slam. Uiteindelijk gaat het om één ding: het publiek uit het dak laten gaan en op of onder de stoelen krijgen. Power to the poets!

undefined

Dertig jaar geleden vond de sympathieke bouwvakker en dichter Marc Kelly Smith zonder het goed te weten het genre uit. Hij startte met een nieuw poëziepodium in de ‘Get Me High Jazz’-club in Chicago: iedereen was welkom om op het podium te kruipen of om performers aan te moedigen. En van het één kwam het ander.

Twee jaar later trok Smith met zijn concept naar een ander café en bedacht hij een maandelijkse poëzieavond: de ‘Uptown Poetry Slam’. Toen ging het snel. New York opende het ‘Nuyorican Poet’s Café’, Frankrijk startte een actieve slambeweging en Nederland organiseerde een nationaal kampioenschap. De jaren negentig braken aan en plots was poetry slam overal.

Zesde editie

Ondertussen houden vele organisaties zich bezig met deze populaire expressievorm. Zo organiseert Creatief Schrijven dit jaar de zesde, gratis editie van het BK Poetry Slam.

Creatief Schrijven helpt beginnende schrijvers op weg met workshops en cursussen. Om de zesde editie van het BK te vieren, verzamelt de organisatie verschillende BK-finalisten van doorheen de jaren ook op een vinylplaat. Slam op 33 toeren dus.

Het Kaaitheater in Brussel poetst zijn podium op en opent zaterdag vanaf 19 uur zijn deuren voor het BK. In de jury zitten Slongs Dievanongs en dichter Antoine Boute. Niet de slimste, maar de slamste mens ter wereld gaat met de prijs lopen. Er staan elf finalisten op het podium. Wij presenteren er u vier.

De zeven jaar van Kevin Amse

‘De finale van het Belgisch kampioenschap Poetry Slam is altijd onberekenbaar. Ik geloof in wat ik breng, hopelijk geloven de juryleden daar ook in.’ Kevin Amse heeft er zin in.

‘Voor mij is Poetry Slam een manier om mijn gedachten en emoties uit te drukken, maar dan wel verpakt in woordspelingen, grappen en metaforen.’ De 28-jarige poetry slammer staat zaterdag voor de vierde keer op het podium van het BK Poetry Slam. Hij neemt het op tegen tien andere finalisten die gebruikmaken van dezelfde eenvoudige wapens: woord en ritme.

Elkaar overtreffen met een combinatie van tekst en performance: dat doen poetry slammers. In het Kaaitheater krijgt elke performer drie minuten om alles uit de kast te halen. Wie zich aan het einde van de avond winnaar mag noemen, hangt af van de vorm van de dag, de juryleden en het publiek.

undefined

‘Ik haal mijn inspiratie uit de actualiteit en wat er in mijn eigen leven gebeurt’, zegt Kevin Amse. Die inspiratie giet hij in kritische en humoristische teksten waarmee hij het publiek probeert te overtuigen. Of hij dit jaar het BK wint, is niet te voorspellen, maar hij staat sterk in zijn schoenen met zijn zeven jaar ervaring als performer. Amse won vorig jaar nog de eerste Belgische team Poetry Slam met zijn collectief ‘Slambacht’. Woordspeling!

Die zeven jaar ervaring bij elkaar sprokkelen was niet makkelijk. Gelukkig kon Kevin Amse terecht bij de ‘KifKif Awards’. Deze interculturele beweging pleit voor gelijkheid en steunt mensen die willen deelnemen aan het maatschappelijk debat. Zo organiseerde de actiegroep poetryworkshops waar Amse aan deelnam. Ondertussen perfectioneert hij zijn skills bij ‘Stemschot’, de slamscene die hij enkele jaren geleden oprichtte in Gent.

De laatste keer van Teddy Bair

Teddy Bair is de Vlaamse finalist die het tegen Kevin Amse mag opnemen. Toch beschouwen de twee performers elkaar niet als concurrentie. Ze sloegen een jaar geleden nog de handen in elkaar. Samen met performer Martijn Nelen vormden ze het winnende team ‘Slambacht’.

Ik had een hiphopgroep, maar daar ben ik twaalf jaar geleden mee gestopt. Uit drang om dingen op papier te zetten, bleef ik wel schrijven. Hiphopteksten evolueerden naar teksten met onderwerpen die echt op mijn lever lagen’, zegt Teddy Bair. Ondertussen is Bair uitgegroeid tot een poetry slammer met een hart voor theater en monologen.

undefined

Het is de tweede keer dat Teddy Bair deelneemt. Zware onderwerpen als mensenhandel gaat hij niet uit de weg. Zijn publiek ontroeren is zijn ultieme doel. ‘Maar het is waarschijnlijk de laatste keer dat ik zal deelnemen aan het BK’, zegt Bair met een wrang gevoel. ‘In de toekomst wil ik geen teksten meer schrijven die passen binnen het format van drie minuten.’

Publiceren op podium met Lisette Ma Neza

‘Ik doe een beetje van alles. Termen en categorieën gooi ik zo goed als overboord’, zegt Vlaamse finaliste Lisette Ma Neza. Zo beschouwde ze haar teksten pas als een vorm van poetry slam toen ze de voorronde van het BK gewonnen had. Daarvoor speelde ze met de termen ‘theatermonologen’ en ‘klassiek dichten’ in haar hoofd. Als het kind maar een naam heeft en lekker bekt.

Het onderscheid tussen dat klassiek dichten en de opkomende poetry slam is wel groot. Volgens Teddy Bair heeft dat vooral te maken met de manier waarop een schrijver zijn teksten brengt. ‘Het ene laat zich op papier begrijpen en het andere op een podium. Een gedicht moet je meerdere keren lezen om de betekenis te begrijpen en zélf te interpreteren. Bij poetry slam luistert het publiek en krijgt ze de interpretatie mee in één beweging.’

undefined

Verschillen of niet, klassiek dichten en poetry slam zijn allebei expressievormen. En juist dat is het belangrijkste voor Ma Neza. ‘Als ik een tekst voordraag, moet ik voelen en geloven wat ik zeg. Een stuk waar ik het niet meer mee eens ben, gooi ik weg.’ Poetry slam is voor deze jonge performer een manier om teksten te produceren. Maar dan op het podium. Voor een levend, geen lezend publiek.

Nooit stil met Sven De Swerts

‘Lief en broos om daarna straight in your face uit te halen.’ Dat is hoe Wouter van Heiningen de Vlaamse finalist Sven De Swerts omschrijft. De twee kennen elkaar van ‘De Poëziebus’, een organisatie die performers de kans geeft om doorheen België en Nederland rond te trekken en op te treden. Als initiatiefnemer van die organisatie zit De Swerts nooit stil.

undefined

Filmen en monteren, acteren en regisseren: De Swerts is ongetwijfeld een creatieve duizendpoot. Zo sloot hij zich drie jaar geleden aan bij de crew van ‘Dood aan de Powezie’. Deze Rotterdamse kortfilm toont de ontvoering van drie dichters die terechtkomen in een wereld van poëzie, geweld en erotiek.

‘Poëzie heeft me al op zulke mooi plekken gebracht dat het er te veel zijn’, vertelt De Swerts. ‘Plekken en momenten die ik nooit had ontdekt of ervaren als ik geen poetry slammer was.’

Het B.K. Poetry Slam vindt plaats in het Kaaitheater op Zaterdag 28 oktober vanaf 19 uur. Toegang is gratis.