'De slimste mens': Elodie Ouedraogo en Dalilla Hermans grijpen hun kans

Meisjes aan de macht! Zeker in ‘De slimste mens ter wereld’: na Goedele Wachters quizt schrijfster-journaliste Dalilla Hermans (31) zich de finaleweek in en dan is Elodie Ouedraogo (36) zich nog aan het warmlopen, die in een vorig leven recordtijden wist neer te zetten op de atletiekpiste.

'Mannen die een slechte seksistische mop vertellen, maken vooral zichzelf belachelijk'

DALILLA HERMANS «Ik had nooit gedacht dat ik zo lang zou meegaan. Toen ze mij begin juni belden, had ik met mijn hoogzwangere brein gedacht: ‘Leuk, een avondje op tv. Klaar!’ Ik heb de impact van ‘De slimste mens’ toch onderschat. Ik ben geen BV: je kent me alleen als je geïnteresseerd bent in de thema’s waarover ik schrijf. Ik merk dat ik een nieuw publiek aanboor: plots krijg ik keiveel vriendschapsverzoeken op Facebook en vragen mensen me op straat of ik met hen op de foto wil. Een maand geleden droeg ik nog een jogging om mijn kinderen naar school te brengen, terwijl ik nu denk: ‘Hm, misschien moet ik toch maar iets fatsoenlijks aantrekken!’ (lacht). En ik zit nu ook iets minder chill op de trein. Vroeger zat ik er te eten en me te schminken, maar nu houden de andere passagiers mij in de gaten (lacht).

»Als redactrice bij Charlie Magazine volg ik de actualiteit sowieso, maar voor het overige heb ik me niet voorbereid op de quiz. Ik word daar toch alleen maar zenuwachtig van. Dat had ik vroeger ook bij de examens: ik leerde nooit alles tot in de kleinste details vanbuiten, omdat ik daar stress van kreeg. Ik heb het wel geprobeerd: omdat sport mijn blinde vlek is, ben ik er meer over beginnen te lezen, maar ik ben daarmee gestopt omdat ik er zot van werd.»

HUMO Elodie, jij hebt in 2012 al eens meegedaan: toen wist je het drie afleveringen vol te houden.

ELODIE OUEDRAOGO «Minister Ingrid Lieten heeft toen in extremis moeten afzeggen door de crisis bij Ford Genk, en vijf dagen vóór de opnames hebben ze mij gebeld: of ik haar niet wilde vervangen? Ik had toen net mijn contract getekend bij Woestijnvis, en ik voelde me moreel verplicht om toe te zeggen. Als je ruim op voorhand weet dat je zult meedoen, ga je de kranten toch wat grondiger lezen en alles beter proberen te onthouden, waardoor je ook wat relaxter speelt. Ik daarentegen ben tien jaar verouderd tijdens m’n vorige deelname (lacht).

»Dat ze me een tweede keer zouden vragen om mee te doen, had ik totaal niet verwacht. Nu werk ik voor Sven De Leijer aan zijn jaaroverzicht voor Eén, waardoor ik deze keer veel beter op de hoogte ben van de actualiteit. Maar ik wil mij vooral amuseren. Vijf jaar geleden was ik zo zenuwachtig dat ik mij als een bange kwezel gedroeg: mijn vrienden herkenden me niet.»

HERMANS «Dat herken ik. Ik word vaak afgeschilderd als iemand die zich constant boos maakt, omdat ik een paar keer op de barricades ben gaan staan, maar ik wil dat mensen mij beoordelen op wie ik écht ben. Geen probleem als je mij niet kunt uitstaan in ‘De slimste mens’, maar dan ben ik tenminste mezelf geweest.»

HUMO Elodie, je verloofde Jeroom heeft vier jaar geleden ook meegedaan aan ‘De slimste mens’. Wil je het er beter van afbrengen dan hij?

OUEDRAOGO «Hij wist het drie afleveringen uit te houden, en hij heeft het daarna nog lang volgehouden in de finaleweek. Maar er heerst geen competitie tussen ons: Jeroom weet gewoon meer. Hij leest enorm veel, en thuis staat CNN altijd op: dat ik nu zoveel over Trump weet, heb ik aan hem te danken.»

HUMO Dalilla, jij liet bij je allereerste deelname weten bang te zijn van Jeroom.

HERMANS «Hij leek me een heel serieuze en strenge mens. Ik kan zijn gezicht niet goed lezen, waardoor ik niet kan inschatten wat hij over bepaalde dingen denkt.»

OUEDRAOGO «Dat komt door zijn snor. En zijn zware wenkbrauwen (lacht). Maar ik begrijp het: dat is zijn typetje. Als hij dat typetje op straat speelt, zie ik mensen vaak denken: ‘Moet ik nu lachen of heeft hij het echt niet graag?’ Niet dat hij introvert is, maar geef hem een podium en hij kruipt erónder.»

HERMANS «Dat is wel waar: veel juryleden blijven backstage de entertainer uithangen, maar Jeroom is meer op zichzelf.»

OUEDRAOGO (knikt) «Afschminken en naar huis. (Liefdevol) Jeroom is een nerdje, en ik lach hem daar altijd mee uit. Hij heeft een app op zijn iPhone die hem laat weten wanneer er vliegtuigen over onze buurt scheren, en dan gaat hij met een verrekijker op het dak staan om ze te spotten (lacht).

»Toen ik had toegezegd, vroegen ze me of ik er een probleem mee zou hebben als Jeroom jurylid zou zijn wanneer ik zit te quizzen. We hebben het daar thuis over gehad, en ik heb hem toen gezegd: ‘Je moet goed beseffen dat ‘De slimste mens’ niét ‘Achter de rug’ is (VIER-programma dat Ouedraogo presenteerde en waarin Jeroom als gastspreker de uitgenodigde BV’s vakkundig belachelijk maakte, red.). Ik ga me niet laten doen, waardoor er misschien niet veel meer van je imago als koele kikker zal overblijven.’ Enfin, vanavond is het zover: als hij niet wil dat ik over zijn mama begin, weet hij wanneer hij moet zwijgen (lacht).»

undefined

'Iedere debiel met een internetverbinding kan zijn gal spuwen, maar Twittercowboys zijn niet representatief voor Vlaanderen'

Twittercowboys

HUMO Vlaanderen lijkt dit jaar beter om te kunnen met vrouwen die knap, intelligent én grappig zijn: voorlopig ben jij van het soort commentaar gespaard gebleven dat Olga Leyers en Danira Boukhriss vorige seizoenen over zich heen kregen, Dalilla.

HERMANS «Inderdaad, en iedereen vond Goedele Wachters ook gewoon leuk. Misschien is de mentaliteit eindelijk aan het veranderen?

»Ik krijg sowieso veel haatmail, met een piek telkens als ik in de media verschijn. Ik schrijf nu eenmaal opiniestukken die reacties uitlokken. Maar ik merk nu niet dat ik meer van die mails krijg.»

OUEDRAOGO «Een schrale troost! Ik blijf gespaard van haatmail, wellicht omdat ik door mijn atletiekcarrière een stukje Belgische trots geworden ben. En ik spreek mij ook niet uit over pakweg het Zwarte Pietendebat, in tegenstelling tot Dalilla. Ik weet ondertussen hoe de media werken: ik laat me niet meer verleiden tot een snelle uitspraak. Maar ik ben wél blij dat er mensen als Dalilla zijn.

»Dat betekent niet dat ik nooit negatieve reacties krijg. Hoe vaak ik al heb moeten horen dat het wel ‘door mijn kleurtje’ zal zijn dat ik bij Woestijnvis aan de slag ben! Wat ik in mijn carrière heb bereikt, wordt gezien als positieve discriminatie. Maar dat is een gevecht dat ik niet aanga. Iedere debiel met een internetverbinding kan zijn gal spuwen, maar Twittercowboys zijn niet representatief voor Vlaanderen. Ik heb een tof gezin, een leuke job en goede vrienden: dat is wat telt. Als je niemand hebt met wie je je geluk kunt delen, stelt het niets voor.

»Dat ik daar zo mee kan omgaan, heb ik ook te danken aan Jeroom. Toen hij 21 was, is zijn 24-jarige broer gestorven aan kanker. Zeven jaar later heeft hij zijn vader verloren aan longkanker. Hij heeft nu alleen nog zijn moeder. Als je dat allemaal vóór je 30ste hebt meegemaakt, sta je anders in het leven: alle bullshit kan hem aan z’n reet roesten. Het eerste jaar dat we samen waren, was ik bezorgd over m’n atletiekprestaties. Hij heeft me toen ’s winters meegenomen naar het station van Antwerpen, waar we chocomelk en soep hebben staan uitdelen – iets wat hij vroeger geregeld deed. Daarmee wilde hij mijn ogen openen: ‘Kijk eens wat er écht belangrijk is.’ Die hele heisa rond het vermeende seksisme in ‘De slimste mens’, bijvoorbeeld: daar steekt hij geen energie in.»

HUMO Erik Van Looy stelde trots vast dat er dit jaar bijna evenveel vrouwelijke als mannelijke kandidaten meedoen. Is het feit dat dat als bijzonder wordt ervaren, al niet seksistisch?

HERMANS «We weten allemaal dat er nog seksisme heerst. Maar die opmerkingen in ‘De slimste mens’ zijn er zó ver over, dat ik ze niet meer problematisch vind. Ik weet ook wel dat Jeroom ons niet écht dom vindt, hè. Iederéén wordt door de mangel gehaald. Af en toe schiet er iets vrouwonvriendelijks uit de mond van de jury, maar als ik het niet grappig vind, zul je dat wel merken: dan draai ik met mijn ogen.»

undefined

'Als je enigszins bekend bent, gaan mannen over de schreef wanneer ze zich wat moed ingedronken hebben'

HUMO Maar is er geen verschil tussen Jeroom die zegt: ‘Ik voorzie straks problemen als ze alle drie de parking uit moeten manoeuvreren’, en Sven De Leijer die toetert: ‘Garage Goedele: geile carrosserie’? Als een man je dat laatste op straat zou toeroepen, zou je dat toch niet fijn vinden?

HERMANS «Ik ben toch geen mak lammetje dat hem niet van repliek kan dienen? Ik vind het raar dat men ervan uitgaat dat we dat maar gedwee moeten ondergaan. Ik denk dat je vooral jezélf belachelijk maakt als je als man een slechte seksistische mop maakt.»

OUEDRAOGO (fijntjes) «Ik was trouwens al bij mijn eerste poging geslaagd voor mijn rijexamen, en ik heb geen enkele opmerking gekregen – erg uitzonderlijk, volgens die examinator!

»Seksisme is reëel: dat is met die hele Weinstein-hetze nog eens pijnlijk duidelijk geworden. Het is goed dat we erover spreken, maar ik hekel de hypocrisie erachter. Een familiequiz waarin Philippe Geubels een fidgetspinner op zijn hoofd heeft, wordt als opstapje gebruikt om seksisme aan te kaarten. Terwijl we beter de vrouwen aan het woord zouden laten die elke dag met buikpijn naar hun werk vertrekken, omdat ze weer in de buurt van hun vieze baas moeten vertoeven. Ik ben bang dat het begrip ‘seksisme’ nu zodanig wordt uitgehold door de hysterie rond ‘De slimste mens’, dat we geen energie steken in de vrouwen voor wie het écht een probleem is. Wij daarentegen, wij zijn geen damsels in distress.»

HUMO Zijn jullie in het dagelijkse leven al het slachtoffer geweest van seksisme?

OUEDRAOGO «Er heerst nog altijd een grote ongelijkheid tussen mannen en vrouwen in de sportwereld: een vrouw die de 100 meter loopt, wordt niet evenveel betaald als een man. En tennissers moeten een set méér spelen – mannen zijn nu eenmaal groter en sterker en kunnen dat aan – maar hun prijzengeld is ook navenant. ‘Jullie geven ons een set extra plezier, dus we doen er 10 miljoen bij!’ Weet je hoeveel Nina Derwael verdiend heeft met haar bronzen medaille op het WK Turnen? 871 euro! Dat dekt dan twee maanden benzinekosten voor alle trainingen waar ze naartoe moet, schat ik.»

HUMO In Humo’s 7 Hoofdzonden zei Danira onlangs dat ze in Brussel al in haar kruis is betast, en dat ze tijdens het uitgaan vaak een hand op haar achterste voelt.

HERMANS «Ik denk dat élke vrouw al zo’n ervaring heeft gehad. Mannen die tijdens het dansen ineens tegen je aan komen schurken, of die je achtervolgen op straat, waardoor je je onveilig voelt. Maar ik ben wel assertief: wie in mijn kont knijpt, krijgt een klap. Het ligt natuurlijk anders voor wie niet zo mondig is. Er is eens een man ’s avonds bij me komen zitten in een lege trein, waarop ik hem vriendelijk heb gevraagd of hij elders wilde zitten, omdat ik me niet veilig voelde. Hij excuseerde zich daarvoor: ‘Ik dacht net dat je je daardoor veiliger zou voelen!’ Maar ik weet niet of ik dat op mijn 18de gedurfd zou hebben.»

OUEDRAOGO «Als je een zekere bekendheid hebt, uit het zich anders: dan gaan mannen over de schreef wanneer ze zich wat moed hebben ingedronken. Ze lallen in je gezicht, terwijl hun hand op plaatsen terechtkomt waar die niet hoort te zijn. Ze denken dan: ‘Jij kunt daar wel mee lachen!’ Wel: néén.»

undefined

undefined

'Ik krijg sowieso heel veel en heel gore haatmail, ik merk geen stijging door 'De slimste mens''

Tussen pint en pis

HUMO Dalilla, in je auto-biografische boek ‘Brief aan Cooper en de wereld’ heb je je ervaringen met racisme uit de doeken gedaan.

HERMANS «Ik had al enkele opiniestukken geschreven, maar ik besefte dat je pas in gesprek kunt gaan met anderen als zij jou ook een beetje kennen. Ik heb lang gezocht naar een gepaste vorm voor mijn levensverhaal, en dat bleek een brief aan mijn zoontje Cooper te zijn: tegen je kind lieg je niet, en bovendien wil je ook dat je kind alle lessen meekrijgt. Het is ingedeeld in tien hoofdstukken die opgehangen zijn aan tien clichés, genre ‘Ga terug naar je eigen land’. Wie het leest, snapt waarom ik doe wat ik doe, en krijgt hopelijk een beter inzicht in de mechanismen die achter racisme schuilgaan.»

HUMO Je vertelt hoe je als tiener na een fuif door enkele skinheads werd omsingeld, die vervolgens op jou plasten.

HERMANS «Ik ben opgegroeid in een dorpje in de Kempen waar in die tijd bijna alleen blanke mensen woonden. In de discotheek wat verderop kwamen geregeld leden van het neonazistische Blood & Honour samen. Ik was stiekem naar een fuif in de parochiezaal gegaan en had mijn fiets in de bosjes naast de kerk verstopt. Toen ik naar huis wilde vertrekken, werd ik door hen omsingeld. Dat heeft hooguit vijf minuten geduurd, maar voor mij leken het drie járen. Niemand heeft dat gezien. Wél dat ik geregeld pinten over me heen kreeg en allerlei racistisch gescheld moest aanhoren op die fuiven. Mijn beste vriendinnen verdedigden me altijd, maar veel mensen stonden erbij en keken ernaar, zonder in te grijpen. Daar krijg ik nu nog geregeld mails over van vroegere dorpsbewoners: ‘Sorry, we hebben er nooit bij stilgestaan hoe fucked up dat was.’»

OUEDRAOGO «Wat ben je daar nu nog mee?»

HERMANS «Ik vind dat schoon: ik snap het, want ik had zélf niet door hoe fout het was. Dat besef is pas later gekomen, toen ik in een andere stad woonde.»

OUEDRAOGO «Er komt natuurlijk ook schaamte bij kijken. Op de vrijgezellenavond van mijn beste vriendin, in 2014, liepen we ’s avonds in Leuven op straat. Er zaten dronken studenten te chillen op een bankje, en één van hen wees naar mij: ‘Jij bent sowieso minderwaardig, want je bent zwart.’ Dat laatste had ik niet opgevangen, maar mijn vriendin wel: ze werd woedend. Ze weigerden zich te verontschuldigen en waren erg agressief. Het waren trouwens rechtenstudenten: de toekomst van het land is verzekerd (lachje). De politie werd erbij gehaald, en ik heb toen naar Jeroom gebeld. Toen ze hem zagen afkomen, viel hun frank: ‘Ow, dat is dinges.’ Plots begonnen ze zich uit te putten in excuses. Toen ik de volgende ochtend wakker werd, was ik er ziek van. Ik ben geboren in Sint-Joost-ten-Node en ben vanbinnen dus even wit als een blanke Vlaming: dat mij zoiets was overkomen! Dan besef je: het maakt niet uit wat je hebt bereikt, of hoe voorbeeldig je je gedraagt.»

HERMANS «Net daarom spreek ik me er nu over uit. Uitgescholden worden op straat: dat was, zonder overdrijving, dagelijkse kost in mijn studententijd. Het klopt wat Elodie zegt: ook al ben je het slachtoffer, je scháámt je daarvoor. Ik heb dat plasincident nooit durven te vertellen aan mijn ouders. Ontmenselijkt worden doet iets raars met je: je stopt dat weg, als beschermingsmechanisme, omdat je er niet naar wil kijken. Pas tijdens het schrijven kwam alles weer naar boven.

»Het frustrerende is dat mensen vaak reageren met: ‘Daar valt niets tegen te beginnen!’ Jawél! Een overtuigde Vlaams Blokker ga je niet van mening doen veranderen, maar de middenmoot wel. Je kunt pas iemand uitmaken op straat als je die persoon niet als een mens ziet, en dat kan volgens mij worden tegengegaan door onder andere meer driedimensionale gekleurde mensen in de media aan bod te laten komen. Na Adil El Arbi’s overwinning in ‘De slimste mens’ vonden velen Marokkanen plots cool. Maar daar kreeg hij de kans om slim en grappig te zijn: hij werd niet als excuus opgevoerd. Als die verhoudingen rechtgetrokken worden, zullen bepaalde stereotypen afnemen, en wordt het moeilijker om racistisch te zijn. Dat is ook deels de reden waarom ik aan ‘De slimste mens’ meedoe. Sommigen vragen zich af in hoeverre allochtone jongeren naar Vlaamse programma’s kijken, maar het werkt in twee richtingen: gééf ze iets om naar te kijken! Ik weet dat er nu veel Afrikaanse jongeren naar ‘De slimste mens’ kijken, enkel en alleen omdat ik erin te zien ben.»

HUMO Van je adoptiemoeder kreeg je vroeger vaak te horen: ‘Dat hoort er nu eenmaal bij.’

HERMANS «Maar dan niet om racisme te minimaliseren, hè. Eerder van: ‘Komaan, schatteke, je moet daarboven staan, want jammer genoeg ga je zulke dingen nog vaak te horen krijgen.’»

OUEDRAOGO «Mijn pleegouders hebben ons ook zo opgevoed. Ik heb een broer en een zus uit Zuid-Korea, en mijn vader heeft ons van jongs af aan verteld: ‘Er zullen mensen zijn die jullie niet zullen mogen en die jullie geen kansen zullen geven, alleen om jullie uiterlijk.’ We waren nog veel te jong om dat te begrijpen, maar die eerlijkheid was góéd: daardoor kun je er later beter mee omgaan.»

HERMANS «En ooit zullen we datzelfde gesprek met onze kinderen moeten aangaan. Staan blanke mensen daarbij stil?»

OUEDRAOGO «Je kunt hun dat niet kwalijk nemen. Maar de dag waarop Remus (haar zoontje, red.) aan de discotheek wordt tegengehouden, rijd ik met mijn auto die discotheek binnen.»

HUMO Zullen we er over een tiental jaar niet op vooruitgegaan zijn dankzij de multiculturele scholen, of is dat wishful thinking?

HERMANS «Ik geloof dat die beterschap zullen brengen, maar de problemen zullen van een ander niveau zijn: óók de lerarenkorpsen moeten de klassen weerspiegelen.»

HUMO Lize Spit vroeg zich onlangs af of ze rechtse gedachten had, toen ze merkte dat ze in Brusselse buurten vaak de enige blanke Belg met Vlaamse roots is: ‘Wat met de Vlaamse identiteit?’

HERMANS «Als je vaststelt dat je buurt aan het veranderen is, dan is het begrijpelijk dat je die vraag stelt. Het enige wat ik daaraan wil toevoegen: kun je dan begrijpen dat het voor mij soms ook niet makkelijk is? Als ik op een festival in een zee van blanke mensen sta, kan dat gevoel van bevreemding me ook plots overvallen. Maar: neen, Lize, dat is geen racistische gedachte.»

OUEDRAOGO «‘I hate niggers’ in iemands auto krassen, daarentegen, wat ik al heb meegemaakt: dat is wél racistisch. Eerst dacht ik dat er stond: ‘I hate Snickers’. Ik dacht: ‘Wie doet dat nu? Zo stom!’ (lacht) Omdat het een gesponsorde wagen was, ben ik het toch gaan aangeven bij de politie. Waarop de agent zei: ‘Madammeke, je weet toch wat er op je auto staat?’»

HUMO Dalilla, voor wie je boek heeft gelezen, krijgt ook het Zwarte Pietendebat een andere dimensie: als kleuter dacht je dat Zwarte Piet je zou meenemen naar Afrika. Daar sta je als blanke niet bij stil.

HERMANS «Ik was bijna 3 jaar toen ik vanuit Rwanda in België terechtkwam, en 3,5 jaar toen ik voor het eerst Sinterklaas vierde op school: ik was me dus al bewust van mijn Afrikaanse roots. We waren niet goed voorbereid op wat er juist zou gebeuren. Plots werd er keihard op de deur gebonkt, waarna de Zwarte Pieten de klas binnenvielen en mijn zus en ik huilend dachten: ‘Dat zijn Afrikanen die ons willen terugbrengen!’ Ik heb dus al van in het begin een rare relatie met die figuur.»

OUEDRAOGO «Ik zie het als een commercieel feest: ‘Koop nog eens dure Lego voor je kind.’ Voor mij hoeft het niet per se een zwárte Piet te zijn, maar als je er moeite mee hebt, vier het dan niet.»

HERMANS «Ik vier het voor m’n kindjes, zij het kleinschalig: zodra ze naar school gaan, kun je daar niet omheen. Maar ik was wel blij met de elegante oplossing van het Pietenpact: haal de oorbellen, de dikke lippen en het kroeshaar weg, en het probleem verdwijnt.»

OUEDRAOGO «Je zou het problematisch vinden mocht er geen Pietenpact uit de bus gekomen zijn?»

HERMANS «Ik zou er niet wakker van liggen, zo belangrijk vind ik het nu ook niet. Maar ik ben altijd blij als de Sinterklaasperiode voorbij is. Cooper is ook pas beginnen te praten over het verschil tussen zijn huid en de mijne toen hij voor het eerst Zwarte Pieten had gezien. Daarvóór was hij daar totaal niet mee bezig, ook al is zijn vader blank. Zit je daardoor plots met een 3-jarige een gesprek over racisme te voeren: zo jammer.»

undefined

'Een maand geleden droeg ik nog een jogging om mijn kinderen naar school te brengen, sinds 'De slimste mens' denk ik: 'Hm, misschien moet ik toch maar iets fatsoenlijks aantrekken!''

Wachten op mama

HUMO Elodie, eerder dit jaar was jij de ambassadrice voor de vastencampagne van Broederlijk Delen, ‘Stort regen voor Burkina Faso’. In je land van herkomst heerst er een groot watertekort.

OUEDRAOGO «Ik ben trots op mijn Burkinese roots. Op mijn 18de heb ik de Belgische nationaliteit aangenomen: mijn familienaam heb ik nog, maar ik vond het wel erg dat ik m’n Afrikaanse nationaliteit moest opgeven, één van de laatste echte connecties die ik nog met mijn land had. Burkina zit in mijn hart, maar ik ben hier opgegroeid, en dat zorgt voor een gigantische cultuurkloof. Een paar jaar geleden ben ik er met Martin Heylen naartoe gegaan voor zijn programma ‘Heylen en de herkomst’. Het was heel dubbel: ik ben bijvoorbeeld blij dat ik mijn broer nog eens heb teruggezien, want dat was al geleden van toen ik 3 jaar was – ik had geen enkele herinnering meer aan hem. Maar het weerzien met mijn biologische moeder was onverwacht heel pijnlijk.»

HUMO Je biologische moeder liet uitschijnen dat het de schuld was van je pleegouders dat ze geen band met jou heeft kunnen opbouwen. Kijk je daar anders op terug sinds je zelf moeder bent geworden?

OUEDRAOGO «Nee. Ik heb haar keuzes nooit veroordeeld. Ik sta niet in haar schoenen: ik ben geen alleenstaande moeder in een vreemd land die een kind moet opvoeden. Maar de realiteit is dat mijn moeder geen enkele moeite heeft gedaan om een band te onderhouden met mij. Zolang ze dat niet kan toegeven, moet je op een gegeven moment je hielen in het zand zetten: ‘Tot hier en niet verder.’

»Ik hoop dat ze morgen beseft: ‘Damn, er is hier veel tijd aan het voorbijgaan.’ Mijn biologische vader is twee jaar geleden gestorven: ik besef heel goed dat zij er ook niet eeuwig meer zal zijn. Ergens doet het me pijn dat we niet de gesprekken gevoerd zullen hebben die we hadden moeten voeren. Maar het kan nu niet meer aan mij zijn.

»Ik stond als kind met mijn vader in Leuven op het treinperron te wachten op iemand die niet kwam opdagen. Om dan drie dagen later een bericht te krijgen: ‘Ik ben in Parijs gebleven!’ Er zijn jaren geweest waarin we zelfs niet wisten hoe we haar moesten bereiken. Dan kun je niet ineens op tv verklaren: ‘Ze hebben me buitengesloten.’ Je kind ergens achterlaten heeft ook consequenties, hè. Na die uitzending heb ik trouwens veel reacties gekregen van mensen die me bedankten omdat ik het had opgenomen voor mijn pleegouders: het toont aan dat wat ze doen niet vrijblijvend is.

»Ik heb nooit gezegd: ‘Ik wil je nooit meer horen!’ Maar ik neem bewust zelf geen contact met haar op. Ze heeft me vorig jaar een tweetal berichten gestuurd via Facebook, over Remus, en die heb ik ook beantwoord: Remus mag van mij een relatie hebben met zijn oma. Maar het blijft een innerlijke strijd.»

HUMO Beschik jij nog over de Rwandese nationaliteit, Dalilla?

HERMANS «Nee, maar ik wil die wel aanvragen om praktische redenen: als je als buitenlander gorilla’s wilt spotten in Rwanda, kost dat zo’n 600 euro, terwijl een Rwandees daar een heel pak minder voor neertelt. Ik heb er recht op, dus waarom niet?»

OUEDRAOGO «Stromae is ook van Rwanda, hè?»

HERMANS «Hij is verre familie van mij!»

OUEDRAOGO «Ken je de atlete Imana Truyers? Haar verhaal is echt zot: ze is in 1993 geboren in een vluchtelingenkamp in Kigali, haar mama heeft de geboorte niet overleefd. Ze werd door een Belgische zuster meegenomen naar een weeshuis, en drie maanden later kon ze bij haar Belgische adoptieouders terecht. Wel: de week daarop werd dat weeshuis uitgemoord. Met haar project Thousand Hills of Hope zamelt ze nu geld in voor de Rwandese bevolking, die nog steeds kreunt onder de gevolgen van de genocide.»

HERMANS (knikt) «De meeste Rwandese adoptiekinderen zijn via de vzw Zonder Grenzen naar België gehaald – mijn biologische moeder en ik hebben daar onlangs over getuigd in Humo.»

HUMO Jij geloofde eerst niet dat je biologische moeder op de dodenlijst van de Hutu’s stond.

HERMANS «Veel van wat Elodie vertelt, klinkt mij bekend in de oren. Daardoor vond ik dat mijn moeders versie van de feiten haar wel héél goed uitkwam: in die versie is zij de heldin. Tot ik zes jaar geleden met mijn adoptiemoeder naar Rwanda ben teruggekeerd voor een herdenking van de genocide: daar heb ik gepraat met mensen die haar al hun hele leven kenden, en haar verhaal ook bevestigden.

»Het contact met mijn biologische moeder gaat op en af. Het komt erop neer dat ik haar zie als de grootmoeder van mijn kinderen, maar: mijn Vlaamse mama is mijn mama.»

OUEDRAOGO (knikt) «Ik heb dat ook: mijn pleegouders hebben voor me gezorgd, zíj zijn mijn ouders.»

HERMANS «Als ik bots met mijn mama en papa, dan is dat niet erg: hun liefde voor mij is onvoorwaardelijk. Die onvoorwaardelijkheid is er minder bij mijn biologische moeder: als we botsen, kan het gebeuren dat ik er even geen behoefte aan heb om haar te horen.»

HUMO Zelf heb je drie kinderen, Dalilla, wat, gezien je leeftijd, tegenwoordig eerder uitzonderlijk is.

OUEDRAOGO «Ze is mijn hero (lacht). We hadden het er net nog over: Remus is het beste wat mij overkomen is, maar ik vind dat we niet eerlijk genoeg zijn over wat het inhoudt om een kind te krijgen. Na een bevalling ben je erg onzeker: je voelt je de slechtste moeder ter wereld. Dat veel jonge moeders je ook voortdurend om de oren slaan met uitspraken als ‘De mijne kan al dit’ en ‘De mijne kan al dat’, helpt ook niet. Nu Remus begint te praten, kan hij zeggen wat er scheelt, maar in het begin is het gokken: ‘Wat zou hij bedoelen?’ En je merkt ook dat elk gesprek met je partner over de baby gaat.»

HERMANS «Drie kinderen, dat is superintens, zwaar en keiheftig. Mijn huis ligt er de helft van de tijd rommelig bij, en soms hang ik vol kots. Maar: ik vind het belangrijk om niet altijd mama te zijn. Na Coopers geboorte heb ik mezelf echt moeten toespreken: ‘Ik ben een persoon met eigen interesses.’ Mijn man denkt er net zo over, en we gaan ook bewust zonder de kinderen op weekend. Anders hou je dat niet vol. Ik wil zeker ook blijven werken, omdat het in the end niet zal uitmaken of ik elke ochtend zélf hun tanden heb gepoetst en hun boterhammen heb gesmeerd. Wél of ze warmte en liefde gekregen hebben, en of hun ouders gelukkig zijn.»

OUEDRAOGO «Toen ik net bevallen was, had ik van de vrouw van Koen De Poorter (bekend van Neveneffecten en ‘De ideale wereld’, red.) een mail gekregen: ‘Je zult heel veel tips krijgen over hoe het moet. Die moet je naast je neerleggen: volg gewoon je gevoel.’ De beste raad die iemand me ooit heeft gegeven.»

HUMO Dat het jullie ook moge helpen in ‘De slimste mens’!