'De slimste mens ter wereld': de wedergeboorte

Johan Boskamp en Jan Mulder, Wouter Beke en Ingrid Lieten, Otto-Jan Ham en Sofie Lemaire, mijnheer en mevrouw Jelle De Beule, de broer van Astrid Bryan: het is maar een greep uit de tweeëndertig kandidaten van 'De slimste mens ter wereld' die vandaag worden bekendgemaakt.

Op maandag 17 september gaat het tiende seizoen van start en ook al verandert er véél - nieuwe zender, geen VRT-gezichten, wél reclameonderbrekingen en voor het eerst ook volstrekt onbekende kandidaten - aan de meticuleuze selectieprocedure die aan het programma voorafgaat, is niet geraakt. Uitgekozen worden voor 'De slimste mens': het is minder evident dan je denkt.

HUMO Wat zijn de selectiecriteria?

Sam De Graeve (eindredacteur) «Er is geen lijstje, wij werken heel intuïtief en chaotisch. Het belangrijkste is dat we een goed gevoel hebben bij de kandidaat en dat we een geslaagde mix maken: jong en oud, man en vrouw, genoeg grappige mensen, genoeg slimme mensen... Dat is een puzzel waar veel tijd in kruipt. We beginnen elk seizoen met honderd tot honderdvijftig kandidaten, die we testen in quizjes op café, met een man of negen.»

HUMO Jullie houden slechts één op de vier kandidaten over?

De Graeve «Zoiets, ja. Maar sommige afvallers pikken we het seizoen erna weer op.»

HUMO Waarom valt iemand af?

De Graeve «Wij zijn altijd op zoek naar een win-winsituatie: het programma moet er beter van worden, maar de kandidaat zelf ook. Wij willen niet dat mensen afgaan. Zo hebben we ooit een jonge politicus getest, een coming manbinnen zijn partij met het imago van een slimme jongen, maar die gast bleek niks maar dan ook niks te weten.

»Het omgekeerde is toffer: kandidaten waarvan het publiek vermoedt dat ze niet veel zullen weten, die het toch goed doen. Lau, de broer van Astrid Bryan,zou zo iemand kunnen worden. Een gast uit de boekskes, maar wel een hele slimme.»

HUMO Jullie willen niet dat mensen afgaan, maar stel dat Lau tegenover pakweg Wouter Beke zit: dan hopen jullie toch dat Beke verliest?

De Graeve «Natuurlijk, maar niet omdat we iets tegen Wouter Beke hebben. Het zou verrassend zijn, en dus goeie televisie. We moeten daar niet flauw over doen: we zien onze kandidaten doodgraag, maar een goed programma maken blijft het belangrijkste doel.

»Trouwens: verliezen noem ik niet afgaan. Daniël Termontwas echt geen veelweter, maar toch heeft die bij het publiek gescoord omdat hij daar enorm goed Daniël Termont zat te wezen. Wie bij verlies zichzelf blijft en kan relativeren, maakt ook een goede beurt.»

HUMO 'Wij gaan heel intuïtief en chaotisch te werk,' zeg je. Misschien geldt dat voor het samenstellen van de longlist, maar voor de uiteindelijke selectie laten jullie duidelijk niks aan het toeval over. Dat is strikte casting.

De Graeve «Het format dwingt ons daartoe. Ik ben gepokt en gemazeld in 'De laatste show', en daar ging je elke dag op zoek naar chemie tussen de gasten, naar een mogelijke klik, naar spanning, naar contrast, naar overeenkomsten... Je zette drie, vier mensen samen in de hoop dat het geheel de som der delen oversteeg. Die controle heb je bij 'De slimste mens' niet: je vertrekt met een dertigtal kandidaten en alleen van het eerste trio heb je de samenstelling in handen. Van dan af regeert het toeval, en zou het kunnen dat je toch met drie vrouwen in de stoel belandt, of met alleen maar mensen die níét grappig zijn. Dus probeer je dat toeval zo veel mogelijk uit te schakelen.»

HUMO Mensen vallen dus ook gewoon uit de boot omdat de mix anders niet goed zit?

De Graeve «Absoluut. Dit jaar hebben we vier Nederlanders getest: Jan Mulder, Jan Boskamp en twee cabaretières, Paulien Cornelisse en Katinka Polderman. Uitstekende kandidaten, maar vier was te veel, dus is Polderman afgevallen. Die hebben we wel opgevist als vragensteller in de tweede ronde, iets wat we wel vaker doen.»

HUMO Eddy Wally?

De Graeve «Is daar inderdaad een goed voorbeeld van. Eddywas niet echt bruikbaar voor de quiz, maar bleek uitermate geschikt voor de vragenronde.»

HUMO Jullie gaan er prat op mensen nooit belachelijk te maken. Met Wally - denk aan zijn lofzang op Guantanamo Bay - hebben jullie dat wél gedaan.

De Graeve «Eddy was er zelf heel tevreden mee: dát is het belangrijkste.»

HUMO Terug naar de mix: noem eens een eigenschap waarmee jullie bij de casting rekening houden, maar waar een buitenstaander wellicht nooit aan zou denken.

De Graeve «Het type speler is belangrijk. Je hebt erudiete spelers en analytische spelers, en van beide soorten wil je er ongeveer even veel. Een schoolvoorbeeld van een erudiete speler is Marc Reynebau: weet bijna alles, maar begrijpt het spel eigenlijk niet zo goed en maakt dus tactische blunders. Karl Vannieuwkerke weet minder dan Reynebau, maar heeft het spel helemaal door. Van Charles Bukowski had hij bijvoorbeeld nog nooit gehoord, maar hij wist wel wat voor soort antwoorden wij zoeken, dus stak hij meteen van wal: 'Rus, Pool, Amerikaan, beeldhouwer, schrijver, cineast...' In geen tijd sprokkelde hij zo de helft van de punten. En dat deed hij voortdurend. Héél straf.

»Vannieuwkerke heeft natuurlijk gekoerst, en het valt op dat sporters tactisch meestal goed zijn: Olivier Deschacht, Rutger Beke en ik vermoed in de nieuwe reeks ook basketter Tomas Van den Spiegel. Heel blij dat die van de voorzitter van zijn club - Johan Vande Lanotte- mocht meedoen.»

undefined