De terugkeer van 'Twin Peaks': vergeet het bingewatchen, hier is het Lynchwatchen

Met de tweet ‘That gum you like is going to come back in style. #damngoodcoffee’, door zowel David Lynch als Mike Frost om exact 11.30 uur de wereld in gestuurd, zorgden de ‘Twin Peaks’-bedenkers in oktober 2014 voor bovennatuurlijke opwinding: een quote van The Man from Another Place – u beter bekend als de dansende dwerg – gevolgd door een verwijzing naar Dale Coopers voorliefde voor koffie, gepost op het tijdstip waarop de FBI-agent voor het eerst het creepy stadje Twin Peaks binnenreed? Dat kon maar één ding betekenen: ‘Twin Peaks’-revival!

In de laatste aflevering van het tweede seizoen zagen we levende dode Laura Palmer samen met FBI-agent Dale Cooper in de Red Room – voor ‘Twin Peaks’-leken: een kamer in The Black Lodge, een plek in een alternatieve werkelijkheid waar het Kwade regeert. Met vervormde stem zei Laura: ‘I’ll see you again in 25 years.’ Sympathiek dat Lynch en Frost woord hebben gehouden: die aflevering werd namelijk uitgezonden op 10 juni 1991, waardoor ze nog nét op tijd zijn. Het derde seizoen had normaal vorig jaar al van start moeten gaan, maar door strubbelingen tussen Lynch en de zender Showtime – Lynch liet weten dat Showtime hem, na zestien maanden onderhandelen, niet de gewenste hoeveelheid geld gaf – werden we nog even gespaard van nachtmerries over de langharige Killer Bob.

'Je snapt er niks van, maar dat maakt het net zo mooi'

Maar deze week is het eindelijk zover: na de wereldpremière op het filmfestival van Cannes, is de eerste dubbelaflevering ook bij ons te bekijken op zondag 21 mei, op exact hetzelfde moment als in Amerika. De cast van weleer werd aangevuld met onder meer Laura Dern, Naomi Watts, Monica Bellucci en Michael Cera, maar details over de plot blijven vooralsnog wrapped in plastic: opdat de verhaallijn niet zou uitlekken, kregen de acteurs pas op de opnamedag hun tekst in handen, en werd het script op het einde van de dag in de papierversnipperaar gegooid. Het enige wat we weten, is dat Lynch alle achttien afleveringen zelf geregisseerd heeft, en dat het volgens Showtime raadzaam is de film ‘Fire Walk with Me’ – de prequel op de reeks die in 1992 uitkwam en Laura Palmers laatste dagen schetst – te bekijken om volledig mee te zijn. Telt het duistere stadje Twin Peaks nog steeds 51.201 geschifte inwoners? Krijgen we eindelijk Dale Coopers secretaresse Diane te zien? Is Cooper al 25 jaar lang bezeten door de demonische Killer Bob? En vooral: zal Lynch zijn onweerstaanbare mix van onbehagen, slapstick en intrige intact weten te houden? We vragen het aan ‘Beau Séjour’-regisseurskoppel Nathalie Basteyns en Kaat Beels, StuBru-presentator Christophe Lambrecht en Kenji Minogue-helft Sarah Vandeursen, alle vier grote liefhebbers van de cultreeks. Basteyns, Beels en Lambrecht zijn zelfs fans van het eerste uur: zij leerden ‘Twin Peaks’ kennen toen de reeks in 1990 en 1991 op VTM uitgezonden werd. U leest het goed: op VTM.

CHRISTOPHE LAMBRECHT «Ik herinner me dat er in Humo wat meewarig gedaan werd over de komst van VTM: die zender zou ons vooral veel commerciële rommel voorschotelen. Er waren effectief heel slechte dingen te zien, zoals ‘De Strangorianen’ (een komisch bedoelde reeks over de Antwerpse groep De Strangers, red.), maar ook een paar goeie series, en ‘Twin Peaks’ stak daar bovenuit. Maar ik geef toe dat je die reeks eerder op het toenmalige Canvas zou verwachten.»

KAAT BEELS «Ik keek samen met mijn vader en mijn broer: we waren alle drie supergrote fans. We hadden eens een opgezette arend gevonden op een vuilnisbelt, en mijn vader zette die altijd op ons tv-toestel voor de reeks begon – om alvast in de sfeer te komen (lacht).»

SARAH VANDEURSEN «Ik was nog maar 7 toen de reeks uitkwam, dus ik heb ze pas jaren later voor het eerst gezien. Ik was al een David Lynch-fan voor ik ‘Twin Peaks’ leerde kennen: voor het vak cultuurstudies had ik eens, samen met twee medestudenten, een paper geschreven over het gebruik van de kleuren rood en blauw in ‘Mulholland Drive’.»

undefined

LAMBRECHT «Ik heb in een ver verleden film gestudeerd aan Sint-Lukas in Brussel, waar iedereen dweepte met Lynch. Vóór ‘Twin Peaks’ had ik al ‘Eraserhead’, ‘The Elephant Man’, ‘Dune’ en ‘Blue Velvet’ gezien. Ik was dus al vertrouwd met Lynch’ universum, maar toch benieuwd naar wat hij voor tv ging doen: ‘Wat kunnen we nu weer verwachten?’ Ik vond z’n werk interessant, omdat hij telkens weer de regels op z’n kop zette. Film opnieuw uitvinden: dat was wat hij deed. En ‘Twin Peaks’ is ook geen klassiek verhaal. De kijker wordt constant op het verkeerde been gezet.

»Lynch was een trendsetter: na ‘Twin Peaks’ werd er meer geëxperimenteerd op televisie. Die invloed voel je zelfs vandaag nog, met de komst van platformen als HBO en Netflix: de interessante dingen komen op tv, en niet meer in de bioscoop.»

NATHALIE BASTEYNS «Ik was meteen aan ‘Twin Peaks’ verslingerd, omdat het zo speciaal en vernieuwend was: de donkere sfeer, ondersteund door de geweldige muziek van Angelo Badalamenti (die voor zijn ‘Twin Peaks Theme’ een Grammy won, red.), werd toch heel licht gebracht. Dat er heel veel jongeren in meededen, was ook aangenaam: iedereen had wel iemand op wie hij stiekem verliefd was. Ikzelf had toen een crush op Mädchen Amick (die Shelly Johnson speelt, red.) (lacht). Zij doet ook weer mee: dat we alle personages zullen terugzien – 25 jaar ouder – vind ik heel tof.»

undefined

'David Lynch was een trendsetter: na 'Twin Peaks' werd er meer geëxperimenteerd op televisie'

LAMBRECHT «Ja? Ik weet niet of het een blij weerzien zal worden: al die knappe vrouwen zullen volgens mij danig verbouwd zijn.»

VANDEURSEN «En zijn er ook geen acteurs die ondertussen gestorven zijn?»

HUMO Verschillende, helaas — Frank Silva, die Killer Bob speelde, lacht ons al 21 jaar boosaardig vanuit het hiernamaals toe. Anderen, zoals Log Lady Catherine E. Coulson, zijn recenter gestorven, maar hadden hun draaidagen voor het nieuwe seizoen er al op zitten: zij zullen dus nog te zien zijn.

VANDEURSEN «Brr, dat vind ik extra creepy!

»Ik ben onlangs opnieuw beginnen te kijken: ik kan je dus perfect vertellen waarom ik ‘Twin Peaks’ steengoed vind. Afgezien van de plot en de geschifte personages, vind ik de triviale stukjes ook heerlijk. Dale Cooper die lyrisch wordt over de sparrenbomen of uitweidt over de kwaliteit van de kersentaart: gewéldig. Of de donuts die op het politiebureau heerlijk consequent op een bepaalde manier gestapeld worden: hoe kom je erop! Ik hou ook erg van de bizarre humor: je ziet bijvoorbeeld ineens een dansend jongetje in de achtergrond, dat al even plots, zonder enige uitleg, weer uit de scène verdwijnt. Je snapt er niets van, maar dat is net zo tof (lacht).

»Ook opvallend: zowat alle personages hebben slechte relaties, en beginnen affaires die wél het toppunt van romantiek zijn. Er hangt heel veel seksuele spanning tussen de personages: ‘Twin Peaks’ is een erg sensuele serie. Tegelijk hangt er een angstaanjagende, onbehaaglijke sfeer in het stadje. De setting is onwerkelijk, maar de secondelange shots van bossen en watervallen contrasteren mooi met de beklemmende decors van de huiskamers.

»De muziek is ook van groot belang: laat die weg, en je krijgt meteen een compleet andere serie. Maar al die elementen samen: smúllen. Ik denk dat niemand anders dan Lynch zoiets kan maken.»

LAMBRECHT «Als je meegaat in zijn surrealistische trip, is het inderdaad heel fijn toeven in de wereld van David Lynch (lacht). Ik was meteen mee: ‘Wat is dát!’ Het is zoals Sarah zegt: alles klopt. De sfeer, de muziek, de cameravoering, de rare figuren, vergeten acteurs die plots weer opdoken.»

BEELS «Ik was mij destijds nog niet zo van het technische aspect bewust, maar ik vond het wel fantastisch welke wereld hij met zijn beelden kon oproepen. Verder is het ook gewoon een goed verhaal vol intriges en spannende cliffhangers. Als ik er nu flarden van terugzie, vind ik het soms wel nogal over the top geacteerd – wat me vroeger nooit was opgevallen. Zal die kwarteeuw enige invloed hebben op de acteerprestaties? Dat de serie nu op Showtime zal lopen in plaats van op ABC, lijkt mij alvast goed nieuws: het mag daar wat onconventioneler.»

GEWOONTEDIEREN

HUMO ABC stond erop dat de moord op Laura Palmer in het tweede seizoen opgelost zou worden, terwijl Lynch dat aanvankelijk niet nodig vond. Hij gaf uiteindelijk toe, maar na de onthulling begonnen de kijkcijfers te zakken en werden de plannen voor een derde seizoen opgeborgen. Was het beter geweest om de moordzaak onopgelost te laten?

LAMBRECHT (denkt na) «Goeie vraag. We zijn gewoontedieren, en we willen, zeker in het geval van een krimireeks, dat er een oplossing komt.»

BEELS «Ik snap Lynch wel. Als je midden in het tweede seizoen al te weten komt wie de dader is, dan voelt het nu eenmaal alsof de reeks afgehandeld is. Maar ik begrijp ook dat het publiek wil weten wie het gedaan heeft. Al was ik daar eigenlijk zelf niet zo mee bezig: ik kon me helemaal verliezen in de personages en de intriges.»

BASTEYNS «Op een gegeven moment waren álle inwoners even verdacht. Dat Lynch die gesloten Twin Peaks-gemeenschap vol vreemde personages zo goed wist weer te geven dat je aan iedereen begon te twijfelen: heel knap.»

VANDEURSEN «Ik vind het tof dat de serie niet stopt na de opheldering van de moord. Want dat is voor mij ook niet de hoofdlijn van het verhaal: er zitten genoeg absurde zijplots in. Daarom prefereer ik de Lynch die series maakt boven de Lynch die films maakt: in ‘Twin Peaks’ kan hij z’n personages volledig uitdiepen en helemaal z’n ding doen.»

HUMO Wat is jullie favoriete personage?

BASTEYNS, BEELS & VANDEURSEN (in koor) «Dale Cooper!»

LAMBRECHT «Echt? Ik vond die te gewoontjes. Hoe weirder de personages, hoe meer sympathie ik voor ze had. Daarom vond ik de opvallende bijrollen veel toffer dan de hoofdrollen. David Duchovny met een pruik en rode lippenstift op, als de transgender politieagent Denise Bryson: geweldig!»

undefined

BASTEYNS «Dale Cooper is nochtans een goede rol: de flik die in een gesloten gemeenschap aankomt en met wie de kijker alles gelijktijdig ontdekt.»

BEELS «Volgens mij is hij ook het alter ego van David Lynch: de onderzoeker die in een bizarre wereld afdaalt.»

VANDEURSEN «Ik vind Cooper geweldig omdat hij alle elementen uitstraalt die in ‘Twin Peaks’ vervat zitten. Hij is op z’n best wanneer hij, met een creepy lach op zijn gezicht, zijn duim in de lucht steekt (lacht). Maar ik ben het ook eens met Christophe: er zijn zovéél goede personages. Nadine, met haar zware fixatie op gordijnen! Andy, de hulpagent! En de Log Lady, die constant rondloopt met een boomstronk die haar paranormale boodschappen doorgeeft: what the fuck? Er moet toch iemand zijn die de scenario’s nagelezen heeft en dacht: ‘Húh?’»

undefined

'Ik vind Dale Cooper geweldig omdat hij alle elementen uitstraalt die in 'Twin Peaks' vervat zitten'

LAMBRECHT (lacht) «Een goeie vriend van mij, Jo Willems (cameraman van onder meer ‘The Hunger Games’-films, red.), heeft nog als stagiair met Lynch samengewerkt. Ze waren eens op een prairie waar kadavers van bizons lagen, en hij vertelde me dat Lynch op een bepaald moment met een pikhouweel in die kadavers stond te kappen. In z’n kostuum, als pauze. Waarna hij doodleuk een ander kostuum aandeed, en vrolijk verder werkte (lacht). Andere mensen gaan even joggen om zich af te reageren, maar niet Lynch! Er is een serieuze hoek af, hoor.»

VANDEURSEN (lacht) «Love the guy. Lynch spoort niet, maar dat is net een deel van z’n charme. We hebben ooit met Kenji Minogue in Silencio gespeeld, de club van David Lynch in Parijs, die hij ook zelf ontworpen en ingericht heeft. Heel speciaal: in plaats van palen waren er dunne boompjes die door rook omgeven waren, er was een lange trap naar beneden, en de wc’s hadden z’n typische donkere kleuren. De backstage was megaklein: we konden er amper met z’n allen in. Het stond vol kubussen en figuren die niet meteen uitnodigden om even lekker te ontspannen: precies of hij de artiesten wil kloten (lacht). Volgens mij heeft hij een schitterend gevoel voor humor. En zijn observaties van de mens zijn er altijd bóénk op.»

HUMO Welke ‘Twin Peaks’-scènes staan in jullie geheugen gegrift?

BASTEYNS «De dansende dwerg (ofte The Man from Another Place, red.) in de Red Room!»

BEELS «Alle scènes met Killer Bob! Wat ik trouwens supercool vind: ik herinner me nog uit een interview dat Frank Silva oorspronkelijk één van de decorbouwers was. Tijdens het filmen kreeg Lynch toevallig z’n weerspiegeling in beeld. Hij vond Silva er zó freaky uitzien, dat hij hem prompt de rol van Killer Bob gaf. Nu zou het ondenkbaar zijn om zo’n belangrijk personage op zo’n manier in een reeks te integreren, maar het zegt veel over hoe Lynch werkt.»

VANDEURSEN «Alle droomsequenties van Dale Cooper: enorm eng. En het moment waarop de moeder van Laura (Sarah Palmer, gespeeld door Grace Zabriskie, red.) in een flits Killer Bob achter de zetel ziet zitten: fuck! Dat jaagt me nog stééds de stuipen op het lijf.»

LAMBRECHT «Ik was een gezonde jongeman van 20 toen ‘Twin Peaks’ op de buis kwam: de scène waarin Audrey Horne (gespeeld door Sherilyn Fenn, red.) met haar tong een knoop in een kersensteeltje legt, maakte toen behoorlijk wat indruk (lacht).

»Ik heb vroeger heel veel scènes opgenomen en opnieuw bekeken: een goeie leerschool voor filmstudenten. We zaten van alles uit te pluizen: hoe Lynch de bewoners van The Black Lodge zo’n raar taaltje liet spreken, bijvoorbeeld. De acteurs moesten hun tekst achterstevoren inspreken, waarna de opnames opnieuw achterstevoren afgespeeld werden. Daardoor kreeg je een bevreemdend geluidseffect: de zinnen kloppen wel, maar de intonatie is raar. Ik vond het ook fijn om uit te zoeken welke acteurs al in zijn films waren opgedoken. Kyle MacLachlan, die Dale Cooper speelt, zat ook al in ‘Dune’ en ‘Blue Velvet’, en Jack Nance (Pete in de serie, red.) was eerder al in ‘Eraserhead’ te zien.»

PAARDEN EN UILEN

HUMO Even naar jullie, Nathalie en Kaat. Net als ‘Twin Peaks’ speelt ‘Beau Séjour’ zich af in een kleine gemeenschap, is er een moordzaak die opgelost moet worden, en zijn er bovennatuurlijke krachten aan het werk. Kato is een levende dode die enkel door de ‘zieners’ waargenomen kan worden, en ook de paarden are not what they seem: ze spelen een belangrijke rol bij het achterhalen van de dader — net als de uilen in ‘Twin Peaks’.

BASTEYNS «We hebben ‘Beau Séjour’ vaak omschreven als ‘Twin Peaks’ meets ‘The Killing’. Maar het is niet zo dat we ons bewust op die reeksen gebaseerd hebben: die archetypische arena van een gesloten gemeenschap is verhaaltechnisch gewoon heel interessant. Wij wonen zelf in Brussel: we kennen onze buren niet eens.»

BEELS «En aangezien het uitgangspunt van het verhaal al abnormaal is – een dood meisje onderzoekt wie haar vermoord heeft – is het niet onlogisch dat je poëtische elementen integreert om je universum geloofwaardig te maken. Omdat er van paarden beweerd wordt dat ze energie kunnen oppikken, hebben we daarmee gespeeld.»

HUMO Nog een parallel: op de set van ‘Twin Peaks’ wist Ray Wise, die Leland Palmer speelt, pas op de dag van de bewuste opnames dat hij de moordenaar van zijn dochter was. Ook bij jullie wisten de acteurs niet wie Kato vermoord had.

BASTEYNS «We hadden dat eerder al bij ‘Clan’ uitgeprobeerd: het helpt om de acteurs scherp te houden.»

BEELS «Bij ‘Beau Séjour’ wist de moordenaar het zélf wel al. Maar vele anderen niet, wat voor een concurrentiestrijd tussen de acteurs zorgde: zo was Roel Vanderstukken ervan overtuigd dat zijn personage de dader was (lacht).»

HUMO Tot slot: we zitten met een 25 jaar oude cliffhanger van jewelste: op het einde van het tweede seizoen zag Dale Cooper Killer Bob als z’n spiegelbeeld. Wat verwachten jullie van het nieuwe seizoen?

BEELS «Frank Silva is ondertussen overleden, dus ik vraag me af in hoeverre er op die verhaallijn voortgeborduurd wordt. Ik ben vooral heel benieuwd, en kan niet wachten om dat lynchiaanse universum nog eens te betreden.»

BASTEYNS «Ik vind het straf dat er achttien afleveringen zijn: Lynch is toch geen jong veulen meer. Ik denk dat ‘Twin Peaks’ nog veel mensen zal aanspreken: de eerste twee seizoenen staan op Netflix, waardoor ook het jongere publiek nu helemaal mee is.»

LAMBRECHT «Ik hoop dat Lynch zich niet in allerlei technische snufjes verloren heeft. Hij staat erom bekend erg in het moment te werken: het moet er goed uitzien terwijl het gefilmd wordt. Ik zou het echt jammer vinden mochten cameradrones en computer graphics zijn ambachtelijke manier van filmen vervangen hebben.

»Was een derde seizoen trouwens wel nodig? Ik heb ook niet naar ‘Fire Walk with Me’ gekeken, omdat ik vond dat het leek alsof Lynch munt wilde slaan uit het succes van de reeks. Ik ben natuurlijk wel nieuwsgierig, maar hij hééft met ‘Twin Peaks’ al grenzen verlegd: zal hij dat nog wel kunnen overtreffen? Waarom verrast hij ons niet gewoon met iets compleet nieuws?»

VANDEURSEN «Man, ik zit te po-pe-len. Wat zal er allemaal gebeuren? Hoe is het met de relaties gesteld? (lacht) Ik hoop dat het wat in de oude sfeer blijft hangen: liever een retro telefoon met draaischijf die ergens in huis staat, dan inwoners die een smartphone op zak hebben. Want de telefoon is superbelangrijk bij Lynch: als die rinkelt, ben ik altijd op mijn hoede. O, en de interieurs! Ik hoop dat de personages de afgelopen 25 jaar niet verbouwd hebben (lacht).»

HUMO May the forest be with you!