De uil van Athena: 'La Terre Amoureuse'

Moord! Brand! Verderf! De jeugd van tegenwoordig rolt zó de verdoemenis is. Kinderen die denken dat melk uit een fabriek komt: het is schering en inslag. Met z’n allen plunderen we dagelijks hele supermarkten leeg, zonder ooit te beseffen waar al dat lekkers vandaan komt.

Niet verwonderlijk, boerengezinnen zijn in onze contreien haast even zeldzaam geworden als gemeenten zonder ridicule GAS-boetes. Dat besefte ook regisseur Manu Bonmariage, geestelijke vader van het RTBF-programma 'Strip-tease'. Voor de documentaire ‘La terre amoureuse’ trok hij met een camera op de schouder naar de Ardennen. Vier seizoenen lang volgde hij er vier boerenfamilies. Het resultaat is een beklijvend liefdesverhaal over de passie voor het boerenleven.

Manu Bonmariage «Ik wou absoluut iets doen rond het thema liefde. Ik vond het interessant om te zien welke relatie de boeren hebben met hun grond, hun stiel, hun dieren en evengoed hun vrouw en kinderen. Eén van de families die we volgen, is de familie Lambotte. Zij hebben het gemakkelijker dan de rest omdat ze rijker zijn. Zij worden gedreven door de liefde voor geld. De liefde tussen hen als koppel is er minder belangrijk. We volgen ook een oudere boerin die haar koeien bij hun voornaam noemt. Ze laat ze gewoon wat grazen in de wei, zonder gebruik te maken van de nieuwste technologische snufjes. Uit liefde voor haar beesten - aandoenlijk.»

HUMO Van liefde alleen kan een mens niet leven. De boerenstiel is toch geen luilekkerleven?

Bonmariage «Klopt. Het boerenleven in de Ardennen is zelfs harder en moeilijker dan elders. De grond is er slechter dan in Vlaanderen: minder plat en door de vele bossen komt er minder zonlicht aan de gewassen. Ook de industrialisering zorgt voor problemen. De vrachtwagens die vroeger de melk kwamen halen, komen nu veel moeilijker tot hier; de boerderijen zijn kleiner en bovendien in aantal geslonken, waardoor het minder de moeite waard is.»

HUMO Zou het iets voor u zijn, een leven als landbouwer?

Bonmariage «Ik ben opgegroeid in Stavelot, de streek waar we zijn gaan filmen. Als kleine jongen ging ik tijdens de pauze op school mijn boterhammen opeten bij de boeren in de buurt. Zij vertelden dan over hun leven op de boerderij. Thuis hadden we ook enkele koeien in de stal staan, waar ik mijn moeder een beetje mee hielp. Het bos, de velden: ik hield ervan.

»Ik denk niet dat ik in een industrie had kunnen werken. Ik zit nu wel in de filmindustrie, maar ik doe alles op mijn eigen manier. Ik trek mijn plan, liefst zonder ploeg en camerastatief. Als je alleen bent, integreer je gemakkelijker.»

HUMO Als nieuwbakken lid van maar liefst vier families hebt u ongetwijfeld enkele bijzondere momenten meegemaakt.

Bonmariage «In iedere familie hing er een esprit remarquable: een vooropgesteld doel dat zij wilden bereiken of belangrijk vonden. Zo draait het leven van de familie Lambotte rond geld. Altijd maar méér willen. Hun zoontje zei letterlijk: 'Ik ga veel geld verdienen en jullie zullen trots op mij zijn.' Het werd er met de paplepel ingegeven. Eén van de andere boeren heeft zijn vrouw verloren. Hij is altijd alleen en die eenzaamheid dwingt hem om muziek te maken. De man en zijn muziek, zo schoon. Ik werd geraakt door ieder personage.»

HUMO Ondertussen bent u 72 jaar. Veel generatiegenoten liggen al lang te puffen in Benidorm. Niets voor u?

Bonmariage «Ik doe voort zolang ik kan. Ondertussen ben ik alweer bezig met een nieuwe film. Ik volg een man die terminaal ziek is. Het wordt een spontane documentaire: samen gaan drinken met zijn vrienden en zo. Nee, ik ben nog lang niet klaar!»