‘De verovering van Bachmoet is puur symbolisch.’ Wat betekent het voor de rest van de oorlog?

Rusland zegt Bachmoet na negen maanden vechten volledig in handen te hebben, Oekraïne ontkent dat met klem. Paradoxaal is de strijd om de stad ‘een opportuniteit voor Kiev’ gebleken.

‘Bachmoet is niet in handen van Rusland’, aldus de Oekraïense president Volodymyr Zelensky, die zondag van op de G7-bijeenkomst in Japan met ‘niet mis te verstane’ woorden probeerde te ontkrachten wat eerder verspreid werd: dat de Russen na negen maanden strijd eindelijk de stad in het oosten van Oekraïne helemaal veroverd hebben.

Het nieuws over Bachmoet werd zaterdag via een video naar buiten gebracht door Jevgeni Prigozjin, de leider van de Wagner-huurlingengroep die het voortouw had bij de verovering van de stad. ‘We hebben de hele stad veroverd, van huis tot huis’, klonk het daarin. Of er effectief geen Oekraïense militairen meer in de stad zijn, is onduidelijk. De invloedrijke Amerikaanse denktank Institute for the Study of War (ISW) bevestigt de claim voorlopig niet.

Dat weerhield de Russische president Vladimir Poetin er niet van om zijn felicitaties uit te sturen naar het leger én - erg expliciet - de ‘aanvalseenheden van Wagner’. Prigozjin wil de stad, een wegenknooppunt waar ooit meer dan 70.000 mensen woonden, op 25 mei overdragen aan het Russische leger.

Troffe in propagandastrijd

Volgens ISW is de geclaimde overwinning, indien waar, ‘puur symbolisch’. Het militair-strategische belang van de overwinning lijkt miniem. Bachmoet vormt slechts een fractie van het front dat zich over meer dan duizend kilometer uitstrekt en de weg naar belangrijke steden in de Donetsk-regio zoals Kramatorsk en Slovjansk ligt niet open. ‘De Oekraïners hebben defensieve posities opgebouwd in de diepte’, stelt kolonel Kris Quanten (Koninklijke Militaire School).

Wat betekent het dan wel? ‘Dit is een trofee die Poetin dringend moest binnenhalen in zijn propagandastrijd’, zegt Quanten. De menselijke tol die daarvoor betaald is, is torenhoog. In maart al spraken westerse inlichtingenbronnen over 20.000 à 30.000 slachtoffers in en rond Bachmoet.

Dat Zelensky - tegen westers advies in - de stad is blijven verdedigen, is volgens heel wat militaire waarnemers een goede zet gebleken. De uitputtingsslag zoog Russische troepen aan die elders niet ingezet konden worden, vaak jonge reservisten of rekruten uit strafkampen die slecht opgeleid waren.

Professor David Criekemans (UAntwerpen) stelt dat de strijd daarom ‘paradoxaal genoeg een opportuniteit voor Kiev’ is gebleken. De bewuste strategie om Bachmoet tot bloedbad te transformeren, langs beide zijden, lijkt op termijn vooral Oekraïne in de kaart te spelen.

‘Het winteroffensief van de Russen was hier al doodgebloed, nu is het afwachten of het Russische leger de komende weken de prijs betaalt als het een tegenoffensief moet incasseren’, zegt Quanten, die erop wijst dat het hoofdstuk Bachmoet hoe dan ook niet is afgesloten. ‘Het Oekraïense leger heeft de controle over de zuidelijke en noordelijke flank van de stad bemachtigd. Als ze die omsingeling weten te vervolledigen, dan is de Russische overwinning in het centrum volledig irrelevant geworden.’

_(DM)