De verzoening tussen Emmanuelle Seigner en Samantha Geimer, vrouw en slachtoffer van Roman Polanski: ‘Toen de rechter me op mijn 13de een hoer noemde, was er niemand die voor me in de bres sprong’

In maart 1977 hadden Roman Polanski en de Amerikaanse Samantha Geimer seks. Hij was 43, zij amper 13. Er stond de wereldberoemde Frans-Poolse cineast in Amerika een zware celstraf wegens verkrachting te wachten, maar hij zat maar een paar weken: na een korte voorhechtenis nam de regisseur de benen naar zijn geboorteland Frankrijk, waar hij decennialang een juridische strijd voerde om zijn uitlevering te verhinderen. Eind jaren 80 trouwde hij er met de jonge Parijse actrice Emmanuelle Seigner, die een bijrolletje had vertolkt in één van zijn films. Vandaag, 46 jaar na de feiten, kijken slachtoffer en echtgenote elkaar recht in de ogen voor een verrassend verzoeningsgesprek.

SAMANTHA GEIMER (60) «Ik ben zo blij dat we elkaar eindelijk ontmoeten, Emmanuelle. We hebben dit gesprek veel te lang uitgesteld, vind je niet?»

EMMANUELLE SEIGNER (56) «Je hebt gelijk. Ik zie je nu voor de eerste keer, maar op de één of andere manier voel ik me al erg lang verbonden met jou. Onze levens zijn via Roman onherroepelijk met elkaar verweven. Maar als ik eerlijk ben, zie ik dit interview ook als een kans om eindelijk een aantal onwaarheden uit de wereld te helpen. Er is de voorbije decennia veel onzin gepubliceerd over wat er tijdens die nacht is gebeurd. Het is de hoogste tijd om de waarheid te vertellen. En die kent niemand beter dan jij, Samantha.»

GEIMER «Dat klopt, maar niemand wil nog naar mij luisteren. In de loop der jaren zijn in de media duizenden berichten verschenen over de zaak-Polanski, het ene nog sensatiebeluster dan het andere. Elke keer dacht ik: hallo, en ik dan? Is er eigenlijk iemand geïnteresseerd in wat ík te vertellen heb? Het stoort me dat zoveel mensen me koppig blijven afschilderen als een weerloos slachtoffer, terwijl ik mezelf helemaal niet zo zie. Ik ben geen 13-jarig meisje meer, maar een sterke, onafhankelijke vrouw van 60 die het verleden wil laten rusten.»

– Maar dat is u niet gegund?

GEIMER «Nee. Zelfs nu, bijna een halve eeuw later, wordt het vuur om de haverklap opgepookt. Ik pleit al jaren voor kalmte en redelijkheid, maar mijn boodschap gaat verloren in het oorverdovende geraas van de publieke verontwaardiging.

»Telkens als er een nieuwe mediastorm losbarst, moet ik aan jou denken, Emmanuelle. Jij en je kinderen hebben niets met deze zaak te maken, maar toch worden jullie keer op keer meegesleurd in die stroom van verwijten en verwensingen. Ik zie hetzelfde bij mij thuis: mijn gezin lijdt óók onder al die ongewilde aandacht. Ze zeggen dat ze het onderhand wel gewend zijn, maar dat geloof ik niet.»

SEIGNER (ontroerd) «Het is een enorme troost om te weten dat er toch iemand is die me begrijpt. Net als jij heb ik me bij momenten erg eenzaam gevoeld, alsof ik het in m’n eentje tegen de hele wereld moest opnemen.

»Maar ik heb ook vaak aan jou gedacht, hoor. Toen Roman in 2009 werd gearresteerd in Zwitserland, buitelden de journalisten over elkaar heen om hem de nekslag toe te brengen (Polanski werd na negen weken vrijgelaten omdat Zwitserland en de VS het niet eens raakten over de voorwaarden van zijn uitlevering, red.). Maar over jou repten ze met geen woord! Niemand leek zich te bekommeren om wat jij toen voelde. Alsof je een figurant was geworden in je eigen verhaal. Dat vond ik bijzonder onrechtvaardig.»

GEIMER «Ik ben altijd een figurant geweest. Zelfs toen ik nog een tiener was, begreep ik al dat de berichtgeving over de zaak-Polanski in feite niet over mij ging. Mijn verhaal werd vanaf de eerste dag gekaapt door journalisten en opiniemakers, die er een handig vehikel in zagen om hun verontwaardiging uit te schreeuwen – en zo in één moeite door hun morele superioriteit te etaleren, in de hoop daarmee een groter publiek te bereiken.

»Ik moet je iets bekennen, Emmanuelle. Eigenlijk hoop ik dat dit interview flink wat stof doet opwaaien. Ik heb ongelofelijk veel zin om al die schijnheilige moraalridders keihard tegen de schenen te schoppen.»

SEIGNER (lacht) «Ik denk dat heel wat mensen verbaasd zullen opkijken als ze dit lezen. Slachtoffer en echtgenote reiken elkaar de hand! Maar toch heb ik een dubbel gevoel, Samantha. Jij preekt al jaren in de woestijn, en als ik iets zeg, luistert er zeker niemand. Vind je het niet erg dat we dit móéten doen om gehoor te vinden?»

GEIMER «Je slaat de nagel op de kop. Maar als we samen onze stem verheffen, zal er misschien eindelijk naar ons geluisterd worden.»

– Ondanks de verwoede inspanningen van de laatste jaren om vrouwen een volwaardige stem te geven, hebben jullie nog altijd het gevoel dat jullie mening er niet toe doet. Heeft de #MeToo-beweging haar doel gemist?

GEIMER «Er is niets veran­derd. Veel mensen zijn niet geïnteresseerd in de waarheid: het enige wat ze willen, is een smeuïg, sensationeel verhaaltje dat in hun kraam past. Sorry, maar een groot deel van de #MeToo-­roeptoeters wil gewoon makkelijke punten scoren. Als jij aan de haal gaat met mijn verhaal om er vervolgens je eigen versie van te brouwen, ben je dan écht begaan met mijn welzijn? Of dat van alle andere misbruikte vrouwen? Nee, dan ben je gewoon een smerige ­hypocriet.»

SEIGNER «Toen ik in 2022 mijn boek ‘Une vie incendiée’ uitbracht (Seigners autobiografie, waarin de zaak-Polanski uitvoerig aan bod komt, red.), werd ik uitgenodigd voor een bekende talkshow op de Franse televisie. Ik dacht dat ik de kans zou krijgen om mijn kijk op de zaak uit de doeken te doen, maar de presentator legde me vanaf de eerste seconde het vuur aan de schenen. ‘Waarom verdedigt u een veroordeelde verkrachter?’ ‘Beseft u niet dat uw boek een slag in het gezicht van alle vrouwen is?’ Het heeft geen haar gescheeld of ik had ’m mijn borsten getoond (lacht). Gewoon om een punt te maken: ‘Kijk eens, beste man. Ik ben één van die vrouwen die jij zo heldhaftig zit te verdedigen, maar je geeft me de kans niet om iets te zeggen!’»

GEIMER «Dat is precies wat ik bedoel: het is allemaal fake. (Herstelt zich) Nee, dat is te kort door de bocht. Het valt niet te ontkennen dat de #MeToo-­beweging ook veel goeds heeft verricht. Maar ik kan me niet ontdoen van de indruk dat het vrouwelijke lijden wel erg gretig wordt geëxploiteerd. Iedereen heeft de mond vol van emancipatie en empowerment, maar tegelijk worden vrouwen nog altijd afgeschilderd als weerloze, beschadigde wezentjes die beschermd moeten worden tegen het boze mannendom. Kun jij me uitleggen wat daar zo empowerend aan is?»

SEIGNER «Ik denk dat de wortels van het probleem veel dieper zitten, in het ééndimensionale beeld dat de maatschappij van vrouwen heeft. Neem ons nu: wij worden met een onvoorstelbaar gemak gereduceerd tot één facet van ons bestaan. Jij bent ‘het slachtoffer van’, ik ‘de vrouw van’. En dat zullen we altijd blijven.»

GEIMER «Dat is toch ongelofelijk seksistisch? Telkens als de zaak-Polanski wordt opgerakeld, staat mijn tuin vol journalisten die een sappige ­quote hopen te scoren. Als ik naar buiten kom, vallen ze me aan als gieren die zich op een prooi storten. Maar als mijn echtgenoot Dave hun te woord staat, bejegenen ze hem met de grootst mogelijke hoffelijkheid. Enkel omdat hij een man is!»

SEIGNER «Sinds #MeToo krijg ik bijna geen enkele filmrol meer aangeboden. Ik ben besmet, terwijl ik niets heb misdaan. Maar ik vraag me af of Roman hetzelfde lot beschoren zou zijn als ík gerechtelijke problemen had gehad.»

– Voelt u zich gecanceld, ­mevrouw Seigner?

SEIGNER «Ja, absoluut. Die hele cancelcultuur is veel te ver doorgeschoten. Je wilt niet weten hoeveel acteurs en actrices dit jaar zijn gediskwalificeerd voor de Césars (Franse filmprijzen, red.), enkel en alleen omdat er een vermoeden bestaat dat ze in een ver verleden iets hebben mispeuterd. Heb je ooit iets te vrijpostig in een kont geknepen, met een glas te veel op achter het stuur gezeten of een jointje gerookt? Vergeet het dan maar.»

GEIMER «De jongere generatie heeft de jaren 70 en 80 niet meegemaakt, Emmanuelle. Jij en ik weten dat je in die periode onmogelijk kon opgroeien zónder streepjes op je kerfstok (lacht). Toen mocht je nog gewoon jezelf zijn, en was het geen halszaak als je af en toe buiten de lijntjes kleurde.

»Ik heb heimwee naar het feminisme van die tijd. ‘Wil je een plaatsje veroveren in deze keiharde mannenwereld? Daar heb je recht op, meid, maar je zult ervoor moeten vechten. Sluiten die gemene mannen je buiten? Niet janken, verdomme, terugslaan!’ Dát was tenminste een emanciperende boodschap. Dat halfzachte geneuzel van tegenwoordig, daar krijg ik de kriebels van. De #MeToo-beweging bevrijdt de vrouw niet uit haar kooi, ze duwt haar er nog dieper in.»

– Hoe bedoelt u?

GEIMER «#MeToo heeft een angstcultuur geschapen. Wil je als vrouw naar het werk wandelen? Let dan maar goed op, want er lopen mannen op straat. Misschien begint er wel eentje tegen jou te praten, en je weet wat dat betekent: hij wil seks! En seks is slecht! Blijf je niet beter gewoon thuis om te koken en voor de kindjes te zorgen? Dat is tenslotte het veiligst.»

– U maakt er een karikatuur van.

GEIMER «Nee, helemaal niet. Seks is een synoniem geworden van machtsmisbruik en geweld. Dat is toch ongelofelijk jammer? Als ik moet afgaan op wat de aanhangers van #MeToo beweren, zijn bijna alle mannen wreedaardige roofdieren die zoveel mogelijk vrouwen willen beschadigen. Noem me naïef, maar ik weiger dat te geloven.»

SEIGNER «Ik kan wel begrijpen dat we met z’n allen voorzichtiger zijn geworden. Toen wij jong waren, was er geen vuiltje aan de lucht: de pil was net uitgevonden, aids bestond nog niet... We konden zoveel plezier maken als we wilden, zonder bang te moeten zijn voor de gevolgen.

»Ik herinner me een foto­shoot in Parijs toen ik een jaar of 14 was. Overdag ­poseerde ik samen met de andere meisjes voor de fotografen, en ’s nachts glipten we hun hotelkamer binnen. Dat was toen heel normaal. Iedereen wist het, maar niemand had er problemen mee. Je zou zoiets vandaag eens moeten proberen.»

GEIMER «Die fotografen zouden onmiddellijk worden gebrandmerkt als kinderlokkers. Maar jij was toen toch geen kind meer? Je was een zelfbewuste jongvolwassene die zélf besliste om seks te hebben met die man, en daar had je alle recht toe. Ik gruw van de achteloosheid waarmee we tegenwoordig omspringen met beladen termen als pedofilie. Alles wat niet in ons kader van normen en waarden past, is per definitie verdacht. Een meerderjarige man die iets te lang naar een meisje kijkt: ‘Kijk uit, een pedofiel!’ Dat is een erg gevaarlijke evolutie, omdat de werkelijke betekenis van dat verschrikkelijke fenomeen – volwassenen die erg jonge kinderen tot seksuele handelingen dwingen – op die manier uitgehold raakt.

»In onze tijd hoefde je je er niet voor te schamen als je een jonge vrouw was die van seks hield. Had je zin om met iemand in de koffer te duiken, dan deed je dat. Die vrijheid is nu verdwenen. Ik zou vandaag geen tienermeisje willen zijn, hoor. Je kunt niet ten volle van je ontluikende seksualiteit genieten als je voortdurend gebukt gaat onder angst en schaamte.»

– En dat is de schuld van ­#MeToo?

GEIMER «Ja, zonder twijfel. Ik word erg kwaad als #MeToo zichzelf een progressieve beweging noemt, want in wezen hebben ze een door en door conservatieve agenda. De nieuwe preutsheid die ze hebben veroorzaakt, heeft een verwoestend effect op de vrouwelijke seksualiteit. Ze nemen jandorie ons sterkste wapen af!»

SEIGNER «We mogen nergens meer van genieten.»

GEIMER «Nee, want genot betekent vrijheid. En een vrije vrouw is een sterke vrouw. Dat willen ze niet, want als er te veel sterke vrouwen zijn, stort de hele #MeToo-industrie in elkaar. Je kunt tegenwoordig de tv niet meer aanzetten, of je wordt om de oren geslagen met talkshows waarin de één of andere jongedame zit te jammeren over een man die haar heeft betast. Dát is in mijn ogen pas misbruik. Ik heb het zelf vaak genoeg meegemaakt: je wordt benaderd door een ­journalist die zich in allerlei bochten wringt om je te overtuigen van z’n nobele bedoelingen, en die je belooft dat je jouw versie van het verhaal mag vertellen. Maar als puntje bij paaltje komt, duwen ze je telkens opnieuw in de rol van het weerloze slachtoffer. En ondertussen proberen ze werkelijk alles om je aan het huilen te krijgen, want dat is goed voor de kijkcijfers. ‘Ach, arm ding, hebben ze je pijn gedaan? Kom even naar de tv-studio, dan doen we je nog meer pijn.’»

Moeder van een hoer

– In uw boek ‘The Girl. A Life in the Shadow of Roman Polanski’ uit 2014 had u ook geen goed woord over voor de zogeheten victim lawyers, advocaten die zich specialiseren in de verdediging van misbruikslachtoffers.

GEIMER «Wat zij doen, is zo mogelijk nog perverser. In 2017 kreeg ik telefoon van Gloria Allred, een ­beroemde Amerikaanse victim lawyer. Haar ­cliënte, een zekere ­Robin M., beweerde dat Roman Polanski jaren eerder iets met haar had gedaan. Wat precies, dat wilde ze niet vertellen. (Windt zich op) Kijk, daar word ik bloednerveus van. Als je naar ­buiten komt met je verhaal, moet je ook de moed hebben om open kaart te spelen. Anders ben je gewoon op zoek naar aandacht.»

– Waarom nam die advocate contact op met u?

GEIMER «Ze vroeg of ik eens met Robin wilde praten. Ik was geneigd om toe te ­stemmen: niet alleen omdat ik haar wilde overtuigen om de hele waarheid te vertellen, maar ook omdat ik het als mijn plicht zie lotgenotes te waarschuwen voor de emotionele uitbuiting waarvan ik zo vaak het slachtoffer ben geweest. Maar toen ik zei dat ik een gesprek onder vier ogen wilde, hoefde het plots niet meer. De edelmoedige, feministische ­advocate wilde de belangen van haar cliënte enkel verdedigen voor het oog van de camera. Dat vat de ­hypocrisie van veel #MeToo-strijders perfect samen, vind ik. Als er geld of roem te rapen valt, zijn ze er als de kippen bij. Zodra dat niet zo is, verdwijnen hun goede intenties als sneeuw voor de zon.

»Tot mijn spijt heb ik niet kunnen achterhalen wat de aantijgingen van Robin M. inhielden, maar volgens mij waren ze van begin tot eind verzonnen. Hoe kun je anders verklaren dat ze pas met haar verhaal op de proppen kwam toen de #MeToo-hetze was losgebarsten? Toen ik op m’n 13de in de rechtszaal stond, was ze in geen velden of wegen te bekennen. Ik moest de storm helemaal in mijn eentje trotseren. Toen de rechter me onomwonden een hoer noemde, was er niemand die voor mij in de bres sprong. Alleen mijn moeder, maar de rechter legde haar onmiddellijk het zwijgen op: zij was slechts the mother of a whore, dus ze had geen recht van spreken.»

SEIGNER «Dat is verschrikkelijk! Ik heb je boek onlangs gelezen, en ik was diep onder de indruk van wat jij hebt moeten doorstaan. Ik vond het ook erg ontroerend om te ontdekken dat wij deze zaak op een bijna identieke manier hebben beleefd. Wat je schrijft over je gezin, bijvoorbeeld, was zó herkenbaar voor mij.»

GEIMER «Ik denk dat jij veel meer ellende hebt meegemaakt dan ik, hoor. Nadat ik het nieuws van Romans arrestatie in Zwitserland had vernomen (in 2009, red.), zag ik op tv hoe jullie huis door de pers werd belegerd. Ik had zoveel medelijden met jou. En met je kinderen, die hun vader zo lang moesten missen zonder te begrijpen waarom. Ik voelde me toen net zo kwaad en machteloos als jij.»

– Was u dan niet opgelucht toen de man die u had verkracht, na bijna veertig jaar eindelijk de cel in moest?

GEIMER (kwaad) «Nee! Ik begrijp niet waarom iedereen blijft schreeuwen dat Roman in de gevangenis thuishoort. Hij is al meer dan genoeg gestraft. Bijna een halve eeuw geleden heeft hij een zogezegde misstap begaan, waarvoor hij sindsdien onophoudelijk wordt bespuwd en beschimpt. Dat is toch de ergste straf die je je kunt indenken? En nog altijd zijn er mensen die hem nóg harder willen laten afzien. Stop daar toch eens mee! Als ik hem kan vergeven, waarom kunnen jullie dat dan niet?»

– Er valt iets te zeggen voor de opvatting dat verkrachters niet streng genoeg gestraft kunnen worden.

GEIMER «Maar ik bén niet verkracht! Hoe vaak moet ik dat nog zeggen? Ja, Roman en ik hebben seks gehad toen ik 13 jaar oud was. En ja, ik was onder invloed van drugs. Maar dat soort dingen gebeurde toen gewoon. Ik stond er helemaal niet bij stil dat wat wij deden, illegaal was. Als ik had geweten dat ik me bijna een halve eeuw later nog altijd moet verantwoorden voor wat er toen is gebeurd, zou ik me misschien bedacht hebben. Maar, met de hand op het hart: dat zou de enige reden geweest zijn.

»Ik probeer de wereld al een eeuwigheid duidelijk te maken dat ik oké ben, dat die ene nacht geen big deal is voor mij. Sterker nog: dat is hij nooit geweest. Maar jullie blijven koppig proberen me een trauma aan te praten, omdat wat Roman indertijd met mij heeft gedaan, toevallig niet langer in onze bekrompen tijdgeest past. Je mag de morele verontwaardiging waaraan iedereen vandaag verslaafd lijkt te zijn, niet als maatstaf gebruiken voor iets wat bijna vijftig jaar geleden is gebeurd. Kunnen we het daar eindelijk over eens zijn?»

SEIGNER «Je hebt gelijk, Samantha. Toen ik in 1989 met Roman trouwde, wist ik dat hem in de Verenigde Staten een veroordeling voor kindermisbruik boven het hoofd hing. Maar toen hij me uitlegde wat er in werkelijkheid was gebeurd, dacht ik: ach, dat soort dingen hebben we toch allemaal meegemaakt?

»(Stil) Blijkbaar denken veel mensen daar anders over. Samen met de kinderen hebben we twintig jaar in de luwte kunnen samenleven. Van elkaar kunnen genieten, als een hecht, warm gezin. Maar toen Roman werd gearresteerd, barstte de hel los. Plots was ik niet meer de vrouw van een gelauwerde regisseur, maar van een gevaarlijke verkrachter.»

GEIMER «Terwijl je met exact dezelfde man getrouwd was. Het enige wat veranderde, was hoe de wereld naar jullie keek. Ze zien iets op tv of lezen een bericht in de krant dat op halve waarheden en hele leugens is gebaseerd, en hup: hun oordeel is gevormd. Jij leeft samen met een verkrachter, dus ben jij ook een misdadiger. Ik heb op jonge leeftijd seks gehad met een volwassen man, dus ben ik een hulpeloos slachtoffer met wie iedereen medelijden moet hebben. Waar halen al die mensen het recht vandaan om te bepalen wie wij zijn? Wat we moeten denken en voelen?»

– Toen Roman Polanski na zijn arrestatie weer werd vrijgelaten, kwamen woedende Franse vrouwen massaal op straat. In Parijs doken zelfs graffiti-tags op met uw naam, mevrouw Geimer.

GEIMER «Verschrikkelijk. Wil je mij gebruiken als uithangbord voor je zogenaamde morele superioriteit? Dan moet je me eerst vragen wat ík daarvan vind. Maar dat doet natuurlijk niemand. Die vrouwen waren niet geïnteresseerd in mij, noch in seksueel misbruik of in feminisme. Het enige wat ze zochten, was een makkelijk excuus om hun woede te ventileren. Ik heb de beelden van die protesten gezien, en ik was er kapot van. Staat niemand er dan bij stil wat zoiets met mijn man en kinderen doet?»

SEIGNER «De mensen denken veel te weinig na. Wanneer iets hun verontwaardiging prikkelt, beginnen ze meteen te roepen en te schelden, zonder oog te hebben voor de gigantische nevenschade die ze kunnen veroorzaken.»

GEIMER «Precies. Als je iemand van een misdaad beschuldigt, moet je er in de eerste plaats zeker van zijn dat je het bij het rechte eind hebt. Daar knelt het schoentje al, want in mijn ogen heeft Roman geen misdaad gepleegd. Maar wat ik nog veel erger vind, is dat de moraalridders die er prat op gaan mijn belangen te verdedigen, mijn leven én dat van mijn gezin tot een hel hebben gemaakt. En het jouwe ook, Emmanuelle. (Schamper) Bedankt, iedereen.»

PR-stunt

– Een ander neveneffect van de zaak-Polanski was dat uw echtgenoot in 2018 uit de ­Oscar Academy werd gezet, mevrouw Seigner.

SEIGNER «Terwijl hij één van de grootste cineasten aller tijden is! Roman is geofferd op het altaar van de schone schijn, en hij is lang niet de enige. Tal van briljante artiesten worden bij het minste vermoeden van ongepast gedrag onverbiddelijk gecanceld. En weet je wat ik helemáál van de pot gerukt vind? Amper drie maanden nadat de Academy Roman had uitgesloten, vroegen ze mij om lid te worden.»

GEIMER (schatert) «Dat meen je toch niet? Wat een klucht! Ach, die Oscars zijn elk jaar opnieuw een hoogmis van de hypocrisie. Ze doen zich voor als fervente feministen, maar er wordt bijna nooit een vrouw genomineerd voor de Oscar voor Beste Regisseur. Dat zegt toch genoeg?»

SEIGNER «Het was een pr-stunt, meer niet. Bovendien draag ik er nog de gevolgen van: als je een zitje in de Academy weigert, kun je net zo goed een kruis over je carrière maken. Maar ze moeten toch geweten hebben dat ik hun aanbod onmogelijk kon aanvaarden? Als ik het had gedaan, zou ik Roman nooit meer recht in de ogen hebben durven te kijken.»

GEIMER «Je hebt naar je hart geluisterd, en dat siert je. Ik vind het verschrikkelijk dat Romans oeuvre door één onterechte beschuldiging in de prullenbak van de filmgeschiedenis wordt gemikt, terwijl hij zoveel schitterende dingen heeft gemaakt. Neem nu ‘The Pianist’ (uit 2002, red.): dat is één van de ­beste films die ik ooit heb gezien. Pure kunst. Die schoonheid moeten we koesteren, want in deze lelijke, gemene wereld is ze vaak de enige troost die we hebben.»

– Denken jullie dat dit interview een verschil kan maken? Zal die lelijke, gemene wereld zich eindelijk bereid tonen om naar jullie te luisteren?

SEIGNER «Ik hoop het. En als dat niet zo is, proberen we het gewoon opnieuw.»

GEIMER «Het doet me veel plezier dat je zo optimistisch bent, lieve schat. Zelf weet ik het niet zo goed: telkens als ik mijn mond opendoe om mijn versie van het verhaal te vertellen, lijkt het alleen maar erger te worden (lachje). Maar nu we met z’n tweeën zijn, zie ik voor het eerst in lange tijd een lichtstraaltje gloren aan de horizon. Samen staan we sterk.»

© Le Point