De vijfde van Novastar: zwoegen en zweten met Joost Zweegers

Meteen na de release van zijn vorige Novastar-plaat, ‘Inside Outside’, begon Joost Zweegers aan de volgende. Vier jaar, het verlies van een producer en omzwervingen in Bretagne en Brighton later is ze klaar. ‘In the Cold Light of Monday’ heet ze, en de titel verwijst naar een zinnetje dat de makers in de studio op vrijdagavond vaak tegen elkaar zeiden, als het stof van de werkweek als een sluier over de kritische geesten was neergedaald: ‘Let’s see how it sounds in the cold light of Monday.’

'Het is vooral chaos, en voort durend jezelf tegenkomen. En alles uitstellen, als een klein kind voor een examen'

‘In the Cold Light of Monday’ werd opgenomen in een kleine studio in Brighton, onder auspiciën van producer Mikey Rowe. Hij was ook al aanwezig als toetsenman op Zweegers’ vorige plaat, en hij is vast groepslid van Noel Gallagher’s High Flying Birds. Samen met engineer, mixer en multi-instrumentalist Andrew Britton klaarden Rowe en Zweegers de klus. De liveband, waarmee Joost intussen al in de AB, de Melkweg, en op Rock Werchter, Pukkelpop en Bospop heeft gestaan, werd pas later samengesteld. Volgende week vertrekt Zweegers voor veertien dagen met zijn broers naar Noord-Korea op vakantie, vandaag zijn we te gast in zijn prachtige herenhuis in Berchem.

HUMO Je hebt voor deze plaat nog maar eens het roer volledig moeten omgooien.

Joost Zweegers «Ja, maar nu zat ik er voor niks tussen. Na ‘Inside Outside’ ben ik met producer John Leckie meteen aan de volgende begonnen. Hij is vaak hier thuis geweest voor schrijfsessies en preproducties. Het ging heel lekker, en we waren er zo goed als klaar mee. We zouden gaan repeteren in Bath en daarna vijf dagen songs opnemen in studio 2 van Abbey Road. Dan zou ik mijn derde jongensdroom waargemaakt hebben, na mijn tournee met Neil Young en mijn ontmoeting met Paul McCartney. En toen belde Leckie om te zeggen dat hij ziek was en uit de productie moest stappen. Iets aan zijn hart, het fijne weet ik er niet van. Een zeer spijtige zaak, en een grote domper voor mij. Leckie had wel nog een lijstje gemaakt met mensen die de productie konden overnemen. Ik wist al heel snel dat ik dat niet wilde. Er is namelijk maar één John Leckie. En ik voelde dat ik weer in een enorme dip kon belanden, maar ik heb tegen mezelf gezegd: deze keer ga ik er iets positiefs van proberen te maken. Ik heb contact opgenomen met Mikey Rowe, met wie ik tijdens de opnames van ‘Inside Outside’ goed bevriend was geraakt. Hij kent mijn werkwijze en gevoeligheden. Hij wilde graag snel afspreken, maar hij was op tournee met Noel Gallagher, in het voorprogramma van U2. Het kon alleen op de dag dat ze in Brussel zouden spelen, maar op dat moment zat ik net met mijn vrouw in Nantes. Ik ben toch maar overgevlogen, en ik nam – heel naïef – de taxi naar het hotel van Mikey in Brussel. Ik was vergeten dat zowel U2 als Noel Gallagher daar logeerden: het zag er zwart van het volk voor de deur. Een bodyguard moest me erdoorheen loodsen. Flash-flash-flash! Geen kat die mij kende, maar de toeristen wilden geen risico’s nemen (lacht). Mikey en ik hebben twee minuten gepraat in de lobby en alles was geregeld. ‘Kom naar mijn studio in Brighton,’ zei hij, ‘en laat mij producen.’ Ik zag het vuur in zijn ogen en ben meteen akkoord gegaan.»

HUMO Wat heb je toen met het songmateriaal gedaan?

Zweegers «Van alle songs die ik had, heb ik nieuwe demo’s gemaakt. Daaruit hebben we elk één song gekozen waaraan hij zou werken terwijl hij met Noel op tournee was in Zuid-Amerika. Ik koos ‘Holly’, dat was ontstaan als een door Elvis Presley geïnspireerde rock-’n-rolltrack, maar waar ik nog geen goeie groove voor had gevonden. Hij koos ‘Pale Eyes’, een song die ik al bijna vergeten was. Een soort Beatles-tokkel in de stijl van ‘Blackbird’. Ik was héél benieuwd wat hij daarmee zou doen. Twee weken later kreeg ik het nummer terug, en ik was helemaal van de sokken geblazen. Van die tokkelende gitaar bleef niets meer over, en er zat een ongelofelijk mooie cellosample in. Ik heb het zeker duizend keer beluisterd. En het is bijna ongewijzigd op de plaat beland, met mijn demo-stem uit de kelder.»

Zonder drank

HUMO Wanneer ben je naar Brighton gegaan?

Zweegers «Het nieuws van Leckie kwam begin vorige zomer, en in oktober zat ik al in Brighton. Daar ben ik tot eind januari gebleven. Alleen voor de eindejaarsfeesten ben ik naar huis gekomen. Op kerstdag zat ik ’s ochtends nog in Brighton te zingen, en op 1 januari zat ik terug op de boot. Op 2 januari om negen uur ’s ochtends waren we opnieuw aan het werken. We waren enorm toegewijd. We werkten elke dag van negen tot vijf, en geen minuut later. In de weekends deden we niks. Ik logeerde in Hove, op een uur wandelen. ’s Ochtends om acht uur ging ik de deur uit, ik stapte naar Brighton, werkte tot vijf uur en keerde daarna terug naar Hove. Drie maanden lang heb ik daar ’s avonds alleen gezeten, maar ik kan daarvan genieten. Uiteraard miste ik mijn vrouw en mijn kinderen, maar ik ben van nature een einzelgänger.»

undefined

undefined

'De sfeer van Brighton zit ook in de plaat: koud, een laaghangende zon, de lucht en de zee in een heel aparte kleur. En in al die maanden geen drank.'

HUMO Was je tijdens die ochtend- en avondwandelingen met je muziek bezig?

Zweegers «Ja. Of met de schoonheid van de kustlijn (lacht). Ik gebruikte die wandelingen vooral om mijn hoofd leeg te maken, maar ook dat hoort bij het maken van zo’n plaat. De sfeer van Brighton zit er ook in, vind ik. Brighton in de herfst en de winter: koud, een laaghangende zon, en de lucht en de zee in een heel aparte kleur. En in al die maanden geen drank. Nuchterder kon het niet.»

HUMO Wat deed je ’s avonds?

Zweegers «Geschiedenisboeken lezen. En naar BBC-documentaires kijken. BBC Four vind ik geweldig. En in de weekends bezocht ik archeologische sites die ik nog niet had gezien. Soms had ik ook vier of vijf dagen vrijaf, omdat Mikey nog songs met Noel moest afwerken. Maar ik ging dan niet naar huis, want ik moest in the zone blijven.»

HUMO Zijn er nog songs op de plaat beland waarvan je eerst het potentieel niet hoorde?

Zweegers «‘Home Is Not Home’. Leckie was er geen fan van, en Mikey en Andrew ook niet. Maar mijn A&R-manager heeft het erdoor geduwd. Weet je wie dat is? Michel Schoots, alias Magic Stick, de drummer van Urban Dance Squad. Hoe cool is dat? En hij had natuurlijk voor 100 procent gelijk, want we hebben ‘Home Is Not Home’ als single uitgebracht.»

HUMO Over ‘Inside Outside’ zei je dat je eindelijk met een geluksgevoel een plaat had opgenomen.

Zweegers «Dat was bij deze nog meer het geval. Ik ben zo gelukkig als ik zie dat ik er pas een jaar geleden aan begonnen ben, en dat de plaat hier nu al voor ons ligt. En intussen heb ik op Werchter gestaan, op Pukkelpop… Ik beleef de tijd van mijn leven, man.»

HUMO Ben je als mens makkelijker geworden voor jezelf?

Zweegers «Nee.»

HUMO Acht jaar geleden zou het wegvallen van John Leckie vast een aanleiding zijn geweest voor een persoonlijke crisis.

Zweegers «Hm… (denkt na) Mijn ongeluk heeft daar voor veel tussen gezeten (in 2005 viel Joost in Vorst Nationaal van het podium en brak hij zijn voet, red.). De revalidatie was lang en slopend, en er zijn nog steeds momenten dat ik met moeite kan lopen, maar mentaal heeft die klap veel langer nagezinderd. Mijn muziek en ik zijn één, en alles wat ik doe en voel, sijpelt daarin door. In die periode woog de negativiteit op de muziek en het opnameproces.

»Dat is nu voorbij, dus in die zin ben ik wel veranderd. Ik besef dat ik op mijn 47ste nog steeds in mijn jongensdroom leef. En ik kan niet hard genoeg benadrukken hoe belangrijk de mensen om me heen daarin zijn, mijn vrouw Isabelle in het bijzonder. Het is niet evident om haar met drie kleine kinderen thuis achter te laten en te zeggen: ‘Ik kom over een paar maanden terug.’ Maar zij zegt: ‘Prima, maak je droom maar waar.’ Daar ben ik haar enorm dankbaar voor.»

schrijven als gek

HUMO Hoe heb je je livegroep samengesteld?

Zweegers «Met bassist Joost van Haaren, een Nederlandse jongen, had ik al eerder samengespeeld, en mijn vrouw had jaren geleden al gezegd dat ze Reinhard Vanbergen (bekend van onder meer Das Pop en The Happy, red.) wel iemand voor Novastar vond. Reinhard heeft een bepaalde edge, en voor deze plaat was hij erg geschikt omdat hij meerdere instrumenten bespeelt –het is namelijk geen gitaarplaat. Tijdens de eerste repetitie begon hij in ‘Cruel Heart’ plots viool te spelen, en ik dacht: wat doet-ie nou? Ik wist niet dat hij dat óók kon.

»De drummer is dezelfde van de plaat, Keith Prior. Hij wilde dolgraag ook live meedoen, dus dat was snel beslist. Hij speelt ook af en toe bij Queen, als Roger Taylor geen zin heeft (lacht). Hij heeft zelfs een tijd op het domein van Taylor gewoond. Die heeft daar een uitkijktoren, en hij nam Keith eens mee naar boven: ‘Kijk rond zo ver je kunt. Gezien? It’s all mine.’ (lacht) Een geweldige kerel, naar het schijnt.

»We zijn meteen beginnen te repeteren, we hebben een try-out gedaan en een week later stonden we al in de AB. Hartstikke rock-’n-roll allemaal. Het is de pittigste bezetting die Novastar ooit heeft gekend.»

HUMO Je shows zijn ook gebalder.

Zweegers «Het management heeft me redelijk assertief gevraagd om de songs eindelijk eens te spelen zoals ze zijn (lacht). Ze hadden gelijk. Ik dacht dat het saai zou worden, maar met deze band is dat niet het geval. Beginnen met ‘Wrong’: een geniale ingeving (lacht). Het blijft een zalig nummer om te spelen, en ik breng het op mijn oude Gretsch. (Imiteert gitaarklank) Kraaèèng! Da’s meteen energie, hè. Ik heb op het podium nooit méér voldoening gevoeld dan nu. Ik speel alleen piano en gitaar, en ik zing. De rest laat ik aan de groep over. Vroeger was ik te veel aan het sturen, en aan het herschrijven op het podium. Nu is het gewoon: fijn spelen.»

HUMO Leg je je tijdens luwe periodes weleens toe op het wegwerken van je technische beperkingen?

Zweegers «Hoe bedoel je?»

HUMO Oefen je nog?

Zweegers «Nee. Ik ben een zanger, hè: alles wat ik speel of ooit heb leren spelen, dient als begeleiding van mijn stem. En als ik begin aan iets wat ook maar een beetje op een oefening lijkt, ben ik meteen zo afgeleid dat ik zonder het te weten een song aan het schrijven ben. Ik schrijf voortdurend, het is een verslaving. Ik spui eerst een hoop bagger om één goeie song over te houden.

»Los daarvan trek ik er af en toe tussenuit om in mijn eentje ergens songs te gaan schrijven. Toen John Leckie me had gevraagd om wat te schrijven, ben ik drie weken in Bretagne in het oude atelier van de Amerikaanse kunstenaar Alexander Calder gaan zitten. Een prachtige plek. Eén huis op een eilandje, een beetje zoals de Mont Saint-Michel: als het vloed was, kon je er niet meer weg.»

HUMO Neem je daar dan een piano mee naartoe?

Zweegers «Meestal gooi ik een digitale piano in de auto, of we zoeken een plek waar een piano staat, maar deze keer niet. Een akoestische en een elektrische gitaar, een oude drumcomputer en een Juno-synthesizer: meer had ik niet bij me. En speakers en een computer. Daar zijn drie mooie songs uit voortgekomen.»

undefined

'Ik laat mijn vrouw thuis achter met drie kinderen, en zij zegt: 'Prima, maak jij maar je droom waar!' Daar ben ik haar erg dankbaar voor ''

HUMO Heb je daar ook een vaste dagindeling zoals in Brighton?

Zweegers «Nee, het is vooral chaos, en voortdurend jezelf tegenkomen. En alles uitstellen, als een klein kind voor een examen. Je rijdt eerst acht uur, ginder bouw je een soort jeugdhok met alles op de juiste plaats, en dan… ‘Waar kan ik hier vis eten?’ (lacht) ’s Avonds drink je veel te veel, je kruipt behoorlijk zat in bed, ’s anderendaags raak je er pas rond de middag uit, en dan moet je natuurlijk weer iets eten (lacht). Dan zit je daar een week, weg van je gezin, en heb je werkelijk geen bal gedaan. Maar er is geen andere manier, weet ik nu. Het proces is altijd hetzelfde, ik moet er altijd opnieuw door. En op een dag, na een week lummelen en tokkelen, kom je één melodietje tegen dat je pakt. En dan ben je vertrokken. (Zingt) ‘Nothing is more addictive than…’ (onverstaanbaar).»

HUMO Wat zing je daarna? Op je plaat versta ik het ook al niet, en nu begin je weer te mompelen.

Zweegers (aarzelend) «Nothing is more addictive than adoration and applause. Ik kom tijdens zo’n schrijfretraite mezelf hard tegen. Op een avond had ik bijvoorbeeld zin in Indiaas, daar ben ik min of meer aan verslaafd. In Engeland vind je op elke hoek van de straat wel een Indiër, maar niet in Bretagne. Uiteindelijk had ik er toch één gevonden, op anderhalf uur rijden. Kom ik daar aan: gesloten (lacht hard). Drie uur rijden om géén chicken vindaloo te kunnen eten.»

HUMO Je kookt er nooit je eigen potje?

Zweegers «Nooit.»

HUMO Had je muziek bij je?

Zweegers «De cd’s die toevallig in mijn auto lagen. Nathaniel Rateliff, ‘Nonsuch’ van XTC en een dubbele verzamelaar van Elvis Costello. Daar heb ik wel honderden keren naar geluisterd. Goed dat die is! Niet normaal! Ik kende hem natuurlijk al, maar ik was weer bij hem beland door die autobiografie die een paar jaar geleden is verschenen.»

HUMO Neem jij alles op?

Zweegers «Nee, vroeger wel. Ik heb hier kasten vol met bagger. Cassettes, cd’s en ook een hoop videotapes, want vroeger filmden we bijna elk optreden. Er wordt op dit moment een ‘Belpop’-documentaire over mij gemaakt, en de makers hadden me gevraagd of ik in mijn video-archief wilde duiken. Na twee tapes heb ik de kast weer dichtgedaan: er was geen beginnen aan. Ik heb toen alles aan mijn management gegeven. Ook riskant, natuurlijk, want wat staat er nog allemaal op die videobanden?»

HUMO Afleveringen van ‘De Pin-Up Club’!

Zweegers (lacht) «Bijvoorbeeld.»

Opa McCartney

HUMO Even tussendoor, voor ik het vergeet: heb je nog een verse Beatles-anekdote voor mij?

Zweegers «Toevallig wel (lacht). Toen Mikey Rowe met Noel Gallagher en U2 op tournee was in Zuid-Amerika, stond tijdens een paar concerten ook Paul McCartney op de affiche. Op een bepaald moment zat Mikey in zijn hotelkamer in São Paulo aan mijn ‘Pale Eyes’ te werken, en hij wilde een luchtje scheppen op het balkon. Ineens klonk het rechts van hem: ‘Hi, Mikey!’ Bono. En daarna links: ‘Hi, Mikey!’ Paul McCartney (lacht). En toen ging hij opnieuw aan ‘Pale Eyes’ werken (lacht hard).

»Die Bono zuipt overigens als een Zwitser, naar het schijnt. En ’s anderendaags staat hij weer fantastisch te zingen op het podium: je vraagt je af hoe hij het doet. Elke avond zit hij aan de whisky. The Edge ook. Paul McCartney zat op een avond bij hen in de lobby, en toen heeft hij Bono gezegd dat hij het misschien wat rustiger aan moest doen. ‘You gotta take care of yourself, son.’ (lacht) Grootvader McCartney. Heerlijk, toch?»

HUMO Wat is je volgende single?

Zweegers «‘Cruel Heart’ komt in de kerstperiode uit, en ‘Word’s Out’ in het voorjaar.»

undefined

undefined

'Ik schrijf voortdurend, het is een verslaving. Ik spui eerst een hoop bagger om één goeie song over te houden.'

HUMO Niet ‘Life Is All’? Dat vind ik het mooiste liedje van de plaat.

Zweegers «Da’s voorlopig geen single, maar ik vind het ook heel mooi. Ik wil er wel iets over vertellen wat ik nog tegen niemand heb gezegd, behalve dan tegen mijn goede vriend John Joris van muziekwinkel JnR in Hasselt. ‘Life Is All’ heb ik geschreven nadat Steve Stevaert in het Albertkanaal was gesprongen. Ik kende hem niet goed, maar ik vond het zo schrijnend. Aanvankelijk had ik geen tekst, maar ik wist wel dat het over Steve moest gaan. (Zingt) ‘All the angels are humming…’ Meer tekst had ik niet en die ene regel klinkt een beetje klef, maar de melodie vond ik erg krachtig (neuriet verder).»

HUMO Wat ik me nu afvraag: heb je ooit een kinderliedje geschreven?

Zweegers «Ja, en het staat op mijn vorige plaat, ‘Light Up My Life’ heet het. Ik heb het voor mijn oudste dochter Lucy geschreven op een tres, een kruising tussen een mandoline en een gitaar. Die had ik in Cuba van een muzikant gekocht toen ik er op vakantie was met mijn twee broers. Toen ik terug thuis was, vroeg Lucy wat ik allemaal had meegebracht. Ik liet haar die tres zien en begon erop te spelen, waarop zij meteen aan het dansen ging. Het liedje kwam er zo uit gerold, mijn hoogstpersoonlijke ‘Ob-La-Di, Ob-La-Da’ (lacht). Voor mijn dochter van 5, Judy, heb ik recent iets geschreven met als werktitel ‘Judy Folk’. Mijn zoontje Elton is 3,5 jaar, die moet nog even wachten.»

HUMO Ik vind de hoes van ‘In the Cold Light of Monday’ je mooiste tot nog toe. Zonder een verband te willen leggen: het is de eerste zonder jouw beeltenis.

Zweegers «De hoes is gemaakt door Ruud de Wild, een Nederlandse radio-dj met wie ik al heel lang bevriend ben. Naast dj is Ruud ook kunstschilder. Hij maakt heel grote doeken, met heel dikke lagen verf. Hij had al eerder aangeboden om een hoes voor mij te ontwerpen, maar ik vond het om de één of andere reden nooit passen. Voor deze hebben we ook weer een fotosessie gedaan, maar ik was niet tevreden met het resultaat, en ik dacht: waarom vraag ik Ruud niet? Zijn kleurenpalet vond ik wel passen bij deze plaat. Na twee dagen had hij het al klaar, en ik vond het meteen prachtig. Het is een collage van grote werken van hem. (Tovert de hoes tevoorschijn op zijn iPhone) Kijk eens, waaraan doet het je denken?»

HUMO Euh, geen idee. Iets van The Charlatans misschien?

Zweegers «Nee, man, kijk eens goed. Die kleuren? Ik zal een tip geven: het is iets van The Beatles.»

HUMO Nee, echt niet.

Zweegers (haalt ‘Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band’ erbij) «Kijk, dat zijn toch exact dezelfde kleuren! Alleen het geel is goud geworden, anders had het er te dik op gelegen.»

HUMO Freak!

Zweegers «Ik kan toch moeilijk een plaat uitbrengen zonder een knipoog naar The Beatles (lacht).»

HUMO Laatste vraag…

Zweegers «Ik wil eerst nog iets zeggen. Het heeft nergens iets mee te maken, maar ik vind het toch belangrijk: in Engeland sms’t niemand achter het stuur van zijn auto. Hier: iedereen! Daar: niemand. Zelfs niet als ze stilstaan aan de verkeerslichten. Waarom is dat? Een gigantisch cultuurverschil, ik zie geen andere reden.»

HUMO Misschien is het moeilijker om met de rechterhand te sms’en als het stuur aan de andere kant zit?

Zweegers «Godverdomme, mysterie opgelost! (lacht hard) Je hebt gewoon gelijk, dat is het. Fuck zeg, nu voel ik me wel echt dom. Maar maakt niet uit, I’m only the piano player (lacht).»

HUMO In dat geval laten we die laatste vraag vallen. Bedankt voor het gesprek.

‘In the Cold Light of Monday’ verschijnt op 5 oktober bij Sony Music. Novastar speelt op 20 december in de Ancienne Belgique. Tickets & info: abconcerts.be