De vrijspraak van Kyle Rittenhouse wordt gevierd en verguisd. ‘Wees gewapend, wees gevaarlijk en wees moreel’

Vrijdag werd de Amerikaanse tiener Kyle Rittenhouse vrijgesproken van moord. Het vonnis wordt gevierd en verguisd.

“Hoewel de uitspraak in Kenosha veel Amerikanen - waaronder ikzelf- boos en bezorgd achterlaat, moeten we erkennen dat de jury heeft beslist”, zo liet president Joe Biden weten in een verklaring nadat vrijdagavond bekend werd dat Kyle Rittenhouse is vrijgesproken van moord. De rechtszaak verdeelde de afgelopen dagen de Verenigde Staten, en met het vonnis lijkt die tweedracht zich nog verder te verankeren.

Op vrije voeten, tot woede van veel Amerikanen

Rittenhouse reisde eind vorig jaar af naar een Black Lives Matter-protest in Kenosha, waar demonstranten de straat opgingen nadat Jacob Blake, een zwarte man, was neergeschoten door een politieagent. De tiener zei ondernemers te willen beschermen tegen mogelijke rellen; daarom had hij zijn semi-automatische wapen meegenomen.

Toen meerdere demonstranten achter hem aan kwamen schoot Rittenhouse twee mannen - Joseph Rosenbaum en Anthony Huber - dood. Rosenbaum was ongewapend toen hij werd neergeschoten. Huber sloeg in op Rittenhouse met zijn skateboard terwijl hij het semi-automatische wapen probeerde af te pakken, ook hij werd dodelijk geraakt.

Een derde man die een wapen droeg - Gaige Grosskreutz - liep verwondingen op aan zijn arm toen Rittenhouse op hem schoot. Volgens Rittenhouse vreesde hij voor zijn leven en handelde hij uit zelfverdediging. Hij werd aangeklaagd voor moord en doodslag; als hij veroordeeld werd had hij een levenslange gevangenisstraf kunnen krijgen. Maar nu is hij op vrije voeten, tot woede van veel Amerikanen.

Stageplek

De reactie vanuit het Witte Huis was niet de enige waarin teleurstelling te bespeuren viel. Ook andere politici vanuit het kamp van de Democraten reageerden ontsteld. Congreslid Cori Bush bestempelt het vonnis als “white supremacy in werking”. En volgens de beroemde burgerrechtenactivist Al Sharpton is het vonnis “schandalig en gevaarlijk” en zullen zelfbenoemde burgerwachten zich door deze uitspraak gesterkt voelen om de straat op te gaan om “met geweld hun eigen macht uit te oefenen”.

Een heel ander geluid klinkt vanuit conservatieve hoek, waar Rittenhouse grotendeels wordt gezien als een held en een posterboy voor het recht van elke Amerikaan om een wapen te dragen. Dat er met dat wapen vervolgens twee mannen zijn gedood, is slechts het gevolg van zelfverdediging - ook een belangrijk recht - stellen zijn aanhangers.

Zo feliciteerde oud-president Donald Trump Rittenhouse kort na de uitspraak. “Als dit geen zelfverdediging is, wat dan wel!”, liet hij weten in een korte verklaring. Ook meerdere Republikeinse politici schaarden zich achter de tiener. Zowel Congresleden Madison Cawthorn als Matt Gaetz hebben Rittenhouse een stageplek aangeboden als blijk van bewondering. “Je hebt het recht om jezelf te verdedigen. Wees gewapend, wees gevaarlijk en wees moreel”, liet Cawthorn weten op een Instagram-post.

Oproep tot kalmte

Vanuit de families van de nabestaanden kwamen boze en teleurgestelde reacties op de vrijspraak. Volgens de nabestaanden van Anthony Huber stuurt het vonnis “de onaanvaardbare boodschap dat gewapende burgers in elke stad kunnen opduiken, aanzetten tot geweld, en vervolgens de gevaarlijke situatie die ze zelf hebben gecreëerd gebruiken om het neerschieten van mensen te rechtvaardigen”.

De advocaten die Grosskreutz en de familie van Rosenbaum vertegenwoordigen roepen namens hen op tot kalmte. “Wat we nu nodig hebben is gerechtigheid, niet nog meer geweld”, schrijven ze in een verklaring.

Tot nu toe lijkt de kalmte grotendeels bewaard. De gouverneur van Wisconsin, waar de rechtszaak plaatsvond, had zich voorbereid op ongeregeldheden tussen voor- en tegenstanders van Rittenhouse na de uitspraak, en had vijfhonderd leden van de nationale garde gereed staan om in te grijpen, maar dat bleek niet nodig.

In Portland was het onrustiger; daar werden door zo’n tweehonderd demonstranten onder andere winkelruiten gebroken en met stenen naar de politie gegooid. Nadat de politie de demonstratie officieel als ‘rel’ had bestempeld en dreigde met geweld de menigte te verdrijven keerden veel mensen huiswaarts. Iets voor middernacht plaatselijke tijd was het weer redelijk rustig. In steden als New York en Chicago vonden ook protesten plaats, maar die verliepen kalm.

(Trouw)