De XIII ongelukken van DIIV

Inzake het muziekjaar 2016 zijn onze verwachtingen al maanden het felst toegespitst op ‘Is the Is Are’, de tweede van DIIV. Nochtans mocht van de groep rond Zachary Cole Smith eigenlijk niets meer verwacht worden.

'Drugs, ruzies, homofobie en meer drugs'

Sinds het geslaagde debuut ‘Oshin’ (2012) is er véél gebeurd rond de band uit Brooklyn: drugs, ruzies, aandacht om de verkeerde redenen, depressies, te vroeg te veel lof gekregen, racistische en homofobe vuilspuiterij, méér drugs. Op het nieuwe ‘Is the Is Are’ – 17 tracks voor uw geld, uit op 5 februari – neemt de band het samen met u nog eens allemaal door: het is het verhaal van mannen die een diepe put graven, daar zelf inspringen en er nu, bloed en klei onder de nagels, opnieuw willen uitklimmen.

‘Oshin’ – New Yorks voor ‘’t zeetje’ – dreef destijds op dezelfde golven als The Cure, My Bloody Valentine, Slowdive en The Horrors. Uit de Humo-recensie: ‘Shoegaze ruikt op ‘Oshin’ naar zonnemelk, en DIIV’s eightieselektronica hangt wazig te trillen als warme lucht boven het hete zand.’ Het was, kortom, een plaat waar je een beetje moest inkomen. Maar: we zijn nu drieënhalf jaar verder, we hebben er een trouwring, een huis en een zoon bij, en ‘Oshin’ was keer op keer de soundtrack.

Het eerste televisieoptreden van DIIV was bij David Letterman, eind 2012, voor een publiek van vijf miljoen: in de pers werd achteraf vooral gepraat over het veel te grote Black Sabbath-shirt van frontman Zachary Cole Smith – ‘Is het al opnieuw 1993?’ – maar voor hemzelf was het een mijlpaal. ‘Ik heb mijn grootvader trots gemaakt. Dat zei hij me zelf; het was de laatste zin voor hij stierf.’ Live speelde de groep hun songs in die periode ofwel twee keer te snel, als jongehondenpunk, of twee keer te traag, als het getoonzette equivalent van een lekgeprikte luchtmatras. Niet zozeer een creatieve keuze als wel het gevolg van de verslaving van Smith, voorheen tourgitarist bij Darwin Deez en Beach Fossils: ‘Ik was mijn gevoel voor ritme een beetje kwijt.’ Smith heeft donkere heroïnejaren gekend – begin jaren 90 een muzikantenverhaal zo generisch als zijn familienaam, in het lopende millennium vooral een teken van een gebrek aan verstand.

Smith «Waar.»

Over het afkickproces vertelt de nieuwe song ‘Bent’ u alles wat u moet weten.

Smith «‘Bent’ gaat over hoe een vriend en ik hetzelfde meemaakten op hetzelfde moment: willen stoppen, maar niet weten hoe. Ik heb die vriend destijds zélf aan de drugs gebracht, helaas. En het ging er lange tijd niet goed mee: maanden na elkaar verwachtte ik bij elk telefoontje en elke mail het nieuws van zijn dood. Ik ben trouwens gechoqueerd dat ik toen zélf ook niet ben overleden. Toen ik ‘Bent’ schreef, was die vriend er erger aan toe dan ik. Het spirituele medium van mijn lief zei me: ‘Als je er niet voor zorgt dat je clean wordt, zal een vriend van je sterven.’ Ik had haar niets over hem verteld, maar ze wist zijn initialen en al! Ik ben naar Los Angeles verhuisd, heb mijn vriend verteld dat ik afgekickt was – ook al was dat een leugen – en daarop heeft hij zich laten opnemen. Hij is nu negen maanden clean.»

Beluister 'Is The Is Are'

undefined

- Spiritueel medium?

Smith «Ik weet niet wat ik ervan moet denken. Een andere keer begon ze over een vriend die toen net enkele dagen eerder overleden was. Ze gaf details over waar zijn lichaam lag, op een moment dat het lijk nog niet eens gevonden was.»

In 2014, wanneer men er eindelijk mee was opgehouden over het junkieverdriet van DIIV te schrijven, kwam bassist Devin Ruben Perez in het middelpunt van de belangstelling terecht: op 4chan, een anoniem netwerk van sociale fora, bleek hij seksistische, racistische, homofobe en antisemitische opmerkingen à gogo gepost te hebben. Vaak over collega-muzikanten: Meredith Graves van Perfect Pussy bleek ‘een lelijke trut’, Claire Boucher van Grimes ‘fysiek weerzinwekkend’. Over de producer Zomby: ‘That nigger is the biggest troll ever’. Perez werd bijna uit de band gezet, maar Smith kwam op zijn besluit terug na een gesprek dat als ‘super real’ werd omschreven.

Smith «Ik was er kapot van, toen ik het nieuws hoorde. Alleen heeft Devin mij sindsdien dingen verteld die één en ander in een ander licht plaatst. Nu kies ik ervoor de interne dynamiek van de band te beschermen, de kritiek van buitenaf neem ik voor lief.»

Mocht in 2015 wél weg: drummer Colby Hewitt, naar verluidt vanwege een verslaving.

Zach + Sky

In een slecht verlichte kamer ziet Smith er enigszins uit als Kurt Cobain, hij praat op dezelfde lijzige toon en meestal komt er evengoed entertainende onzin uit. DIIV heette bovendien eerst gewoon Dive, naar de Nirvana-song. Zijn eigen Courtney heet Sky Ferreira, model en zangeres; ze delen appartementen in Williamsburg, New York en Silver Lake, Los Angeles. Een gezamenlijk dieptepunt: gearresteerd worden terwijl ze met de auto naar het Basilica Music Festival reden – in de koffer: een maandvoorraad heroïne en ecstasy. In de nasleep verloor Ferreira enkele prominente modelopdrachten, Smith werd door de huurbaas uit zijn appartement getrapt. Sky is er nu ook bij op ‘Is the Is Are’, ter hoogte van ‘Blue Boredom’, met een niet weg te denken Kim Gordon-vibe.

De vraag die Smith tegenwoordig het vaakst in interviews krijgt: ‘Een dubbel-cd met een kindertekening op de hoes, is dat wel rock-’n-roll?

Smith «‘Oshin’ was kort, gebald: ze moest je honger doen krijgen. Sindsdien is er veel tijd voorbijgegaan, ik ben de fans iets verschuldigd. Ook wou ik mezelf volledig géven op deze plaat. Het moest een plaat zonder schild worden, een plaat waarop het heel gemakkelijk kritiek te geven is.»

Om kritiek op DIIV te geven heeft niemand ‘Is the Is Are’ nodig: hierboven staan minstens dertien redenen om hen links te laten liggen. Dat we hier alsnog met een aanbeveling eindigen, zegt minder over onze hang naar smeuïge muziekbiografieën dan over de vuist die in songs als ‘Dopamine’, ‘Take Your Time’ en ‘Under the Sun’ gemaakt wordt. Die laatste is de sleutelsong: gelijke delen melodie en donkere groove, Smith op zijn naakst, en ongemeen catchy.

Op zijn website omschrijft Cole Smith het zo: ‘Het is een gevarieerde plaat, een blije plaat, een trieste plaat, zot, tevreden, stil, zot, donker, poppy, snel, traag, zwaar, traag, vredevol, boos, chaotisch, mooi, verloren en weer gevonden, lelijk, droog, nat, fuck, snel, dood, hartverscheurend, verliefd, luid, stil, luid, gelukkig en zot.’ ‘Is the Is Are’ is één van die goeie rockplaten die eens om de paar jaar het behang van de muren komen trekken. Met een groep die louter uit kwasten bestaat, is ook dat zo weer opgelost.