Jonge leeuwenAbel en August de Leeuw
De zonen van Rick de Leeuw: ‘Ik had geen enkel respect. Nul. Niet voor mijn vader, niet voor mezelf’
Of we weten wat een reet is, vraagt Rick de Leeuw (61). Hij parkeert zijn fiets tegenover zijn voormalige stamcafé, De Engelse Reet, en duidt op het smalle straatje waarin we ons bevinden. ‘Het is een Oudnederlands woord voor steeg. De meeste mensen denken wat anders.’ Vlak na hem arriveren zonen Abel en August, die niet alleen de lengte van hun vader hebben meegekregen maar ook zijn karakter. Ze wisselen knuffels uit. ‘Onze band als broers is heel sterk. Dat komt door alles wat we vroeger hebben meegemaakt.’
De Engelse Reet blijkt een authentieke bruine kroeg te zijn, een heerlijk rustpunt in het drukke Amsterdam, de stad waar Rick de Leeuw – schrijver, zanger, presentator en dies meer – woonde tot zijn verhuis naar België, en waar Abel en August zijn opgegroeid. Of ze een goede band met hun vader hebben, vraag ik, met de intentie het gesprek luchtig te openen. Mislukt: er komt meteen een rauw laagje naar de oppervlakte.
AUGUST DE LEEUW «Mijn band met Rick is goed, maar beperkt. Vooral door de afstand: hij woont nu in Heks (een deelgemeente van het Zuid-Limburgse Heers, red.), ik in Utrecht. Dan spreek je niet zomaar af.»
ABEL DE LEEUW «Ik zou onze band omschrijven als… (zoekt het woord) volatiel. Als klein kind ging het heel goed, maar ik was een zeer lastige puber. We hebben donkere jaren gekend, we hebben enorm gebotst. Het is eigenlijk nu pas, door zo ver uit elkaar te wonen, dat we dichter bij elkaar zijn gekomen.»
HUMO Als ouders en kinderen botsen komt dat vaak doordat ze hard op elkaar lijken.
ABEL (knikt) «Dat was exact de oorzaak, denk ik. Vaststellen hoeveel we op elkaar lijken, dat was voor ons allebei niet makkelijk te bolwerken.»
AUGUST «Ik wilde net zeggen: jullie ego’s zijn te groot, ze passen niet samen in één kamer.
»Ik was als puber net heel introvert. Er bleef voor mij niet veel plaats over, ik heb er ook nooit kant in willen kiezen. Ik vluchtte weg in dikke boeken en ontdekte het schrijven. Ik kwam erachter dat je zo heer en meester kunt zijn over wat er gebeurt, dat er een heel fijne wereld bestaat waarin je kunt ontsnappen. Dat had een verslavend effect. Ik schrijf nog steeds, maar het is minder escapistisch nu.»
LEES OOK:
Sarah Hauben, dochter van tv-maker Arnout: ‘Als ik iets stukmaak van vrienden, kan ik dat goedmaken met een gesigneerd boek van papa’
RICK DE LEEUW «Ik weet niet of dat schrijven bij jou escapisme was. Ik denk dat die drang al heel erg binnen in jou zat, dat het niet kwam door omstandigheden.»
ABEL (tegen Rick) «Ik denk dat net wél. Wij waren nog jong toen jij in die heftige echtscheiding verzeild raakte. Dat heeft onze jeugd getekend, onderschat dat niet. Wij hebben daar op onze eigen manier op gereageerd. Ik vluchtte naar buiten, August naar binnen.»
AUGUST «Klopt, ik heb het schrijven vaak ingezet om te ontsnappen. Maar Rick heeft ook een punt. (Valt stil) Kijk, we zijn al vertrokken. Zie je hoe dat gaat? Zij zijn het oneens en ik bemiddel.»
HUMO Jullie noemen je vader bij zijn voornaam.
AUGUST «Ja. Ik vind ‘pa’ een heel lelijk woord.»
ABEL «Het is grappig, want als mijn vriendin het over hem heeft, zegt ze wel ‘papa’. We noemen onze moeder trouwens ook gewoon bij haar naam.»
AUGUST «Ik hoor wel vaker dat mensen het raar vinden. Dan zeggen ze: ‘Je hebt het over Rick en Loes, maar wie zijn dat?’ (lacht)»
HUMO Na de scheiding van jullie ouders woonden jullie met z’n drieën in de Kalverstraat, een beetje ‘de Meir van Amsterdam’.
ABEL «Daar liep het zo mis. Rick was zo vaak weg voor optredens dat ik zijn huis meer als het mijne ging zien. Als hij dan iets zei, reageerde ik bits: ‘Wat kom jij me hier vertellen hoe het moet, in míjn huis?’ Ik gaf voortdurend feestjes. (Denkt na) Eigenlijk had ik gewoon geen enkel respect. Nul. Niet voor mijn vader, niet voor mezelf.
»Het is een periode waar ik niet trots op ben. Maar ik was niet de enige die fout zat. Dat gedrag kwam niet uit het niets, het kwam vanuit een bepaalde emotie.»
AUGUST «Ik was minder rebels, maar als jonge broer keek ik dat gedrag natuurlijk wel een beetje af: o, dus zo doe je dat, gewoon een krat bier kopen en drinken. Het is bij mij wel nooit zo uit de hand gelopen. Ik maakte het huis voor een feestje hufterproof: ik zette de breekbare dingen weg, deed de klep van de piano dicht, legde er een zeiltje overheen zodat er geen kringen van het bier op zouden komen.»
ABEL «Dat deed ik dus allemaal niet. Ik ging gewoon los.»
HUMO Ben je ooit gevlucht in drugs?
ABEL «Nee, er waren hooguit wat fases met hasj en wiet. Dit is Amsterdam, je kunt hier bij wijze van spreken van de vloer snuiven, maar voor mij is het nooit een factor geweest.»
HUMO Hoe was die periode voor jou, Rick?
RICK «Lastig. Ik kwam om vier uur ’s nachts thuis na een optreden en trof mijn huis… zo aan. Maar de situatie was er, en ze was niet met één maatregel op te lossen. Ik kon niet drie jaar lang níét optreden omdat ik op mijn huis moest letten. Ik ben ook niet zo iemand die dan de deur op slot doet en de sloten verandert, en voor een jongen van 17 jaar schakel je geen oppas in. Het enige waarop je kunt rekenen, is een soort doorbraak, het moment waarop het verandert. Dat is er ook gekomen: het duurde zijn tijd, en opeens was het over.
»Het punt is: ik begreep hem. En ik herkende veel van mezelf. Ik zag hem de dingen stukmaken die hij waardevol vond, gewoon om te voorkomen dat iemand anders het zou doen. Ik ben op mijn elfde mijn moeder verloren, een jaar later zat ik op kostschool, en vijf jaar later stierf mijn vader. In mijn hoofd ben ik tot mijn 40ste in die periode blijven hangen. Ik had een overlevingsstrategie ontwikkeld tegen een situatie die er al lang niet meer was. Datzelfde merkte ik ook bij Abel. Ik ben blij dat hij er sneller doorheen is geraakt dan ik. Dat is belangrijk: als zo’n gedrag zich in je vastzet, wordt het een onderdeel van jezelf, dan zie je het niet meer omdat je het bent geworden. Ik vind het ontzettend knap dat hij dat heeft weten te doorbreken.»
ABEL «Een goed halfjaar geleden trad Rick op in Paradiso. Er is een foto gemaakt van achter het podium, je ziet de ruggen van Rick en de band, en precies daartussen zie je mij, met een enorme smile op mijn gezicht, apetrots dat Rick mijn vader is. Dat was een full circle-moment. Dat heb ik vroeger nooit gehad.»
HUMO August, was jij wel trots op je vader?
AUGUST «Ik liep er niet mee te koop, maar af en toe vond ik het wel leuk om te zeggen: ‘Mijn vader is de frontman van de Tröckener Kecks.’ Hoewel ik er altijd moest bij zeggen: ‘Dat zegt jou niks, maar vraag het maar eens aan je ouders.’ De keerzijde was dat hij er vaak niet was, en dat hij minder aanvoelde als een vader. Ik bedoel: als ik hem zag optreden, was dat niet mijn vader, dat was Rick de Leeuw. Ik vond het soms moeilijk om die twee van elkaar te scheiden.»
Alleen in de Carré
HUMO Als kind gingen jullie allebei naar een montessorischool, een methodeschool met veel aandacht voor individuele begeleiding.
RICK «Ik had daar zelf ook de lagere school gedaan, ik vond dat een toffe school waar ze de kinderen veel zelfstandigheid meegeven.»
ABEL «Voor mij was de basisschool moeilijk, ik werd best veel gepest. In het middelbaar is dat totaal gekeerd. Dat was de periode van de scheiding, ik ben toen heel plots en heel snel groot geworden. Toen werd ík de vervelende van de groep.»
HUMO Waarmee werd je gepest?
ABEL «Gewoon, met de dingen waar kinderen elkaar mee pesten. Ik werk nu zelf in het onderwijs en zie dat opnieuw gebeuren. Die pesterijen horen erbij, ze zijn een deel van het opgroeien.»
RICK «Ze hebben daar ook hun middelbaar gedaan. De kostschool waar ik destijds zat, was heel streng, en dat vond ik niet de oplossing. Dus wilde ik iets anders voor hen. Maar achteraf weet ik niet of het de juiste keuze was. Ik vond dat ze er met de handrem op werkten. Ze inspireerden niet, stimuleerden niet. Dan dacht ik: dóé iets met het talent van die jongens in plaats van hen er enkel op te beoordelen of ze hun schriften meehebben!»
ABEL «Ik was bepaald geen vlijtige student, maar ik moet hier toch even een lans breken voor de leerkrachten. Het was een reusachtige school, er zaten 1.600 leerlingen, en nog was er ruimte voor individualiteit. Ik kan nog al mijn docenten opnoemen en als ik hen tegenkom, kennen ze mij ook nog. Dat zegt veel. Maar mijn perspectief is nu anders.»
HUMO Jij werkt nu zelf in het onderwijs.
ABEL «Ik geef les aan kinderen van 12 tot 14 jaar. De brugpiepers, zoals wij hen noemen.»
HUMO Het is best verrassend dat zo’n rebel voor het onderwijs kiest.
ABEL «Ja en nee. Toen ik klein was, zei ik al dat ik leraar wilde worden.»
AUGUST «Daar werd je ook mee gepest, toch? Dat je alle dierenencyclopedieën uit je hoofd kende?»
ABEL (knikt) «Ik heb altijd een bepaalde drang gehad om kennis over te brengen. Hoewel ik uiteindelijk haast bij toeval in het onderwijs ben beland. Op mijn 18de had ik geen enkele richting in mijn leven en mijn moeder vond dat ik íéts moest studeren. Dat werd dan maar Engels, dat deed ik graag. Ik liep stage op een middelbare school en ontdekte dat ik lesgeven echt leuk vond.»
HUMO Ben je een strenge leraar? Of heb je, je eigen moeilijke jeugd indachtig, net veel begrip voor opstandige tieners?
ABEL «Ik ben best streng ja, al noem ik het zelf liever ‘strikt’. Ik ben groot en nogal aanwezig, dus de kinderen durven bij mij niet echt de aap uit te hangen. Het scheelt ook dat ik zelf zo vervelend was. Ik ken alle trucjes.»
HUMO Hoe verliep jouw studiekeuze, August?
AUGUST «Lastig (lacht). Eigenlijk wilde ik acteur worden. In het middelbaar deed ik het liefst de creatieve vakken. Ons afstudeerproject voor drama was een monoloog schrijven en opvoeren. Nadien schreef mijn docent me in voor een scholenwedstrijd rond theater. Die zou plaatsvinden in het Rozentheater, een kleinere zaal hier in Amsterdam, maar omdat die dicht was door verbouwingen, vond de finale plaats in de grote zaal van Carré, het grootste theater van Nederland. Ik was 16 en moest tien minuten lang die zaal onderhouden met een zelfgeschreven monoloog. Ik vond het geweldig. Dat was voor mij een mijlpaal, ik dacht: dít wil ik worden.»
RICK «Hij deed dat zo goed. Die hele zaal was mee. De presentatie van zijn dichtbundel laatst was ook zo goed. De hele avond was lacherig, licht studentikoos, biertje erbij, gezellig. En dan komt August op, hij pakt dat boek, begint te lezen, legt het boek weg en begint te reciteren uit zijn hoofd. Je voelde die hele zaal zo… Ik kan dat niet beschrijven.»
ABEL «Dat was schitterend. Ik heb gehuild toen.»
HUMO Je bent uiteindelijk geen acteur geworden, August.
AUGUST «Nee. Ik deed auditie bij de vier grote toneelscholen van Nederland: Amsterdam, Utrecht, Maastricht en Arnhem. Overal werd ik afgewezen, en na de derde afwijzing kwam ik erachter dat ik acteren eigenlijk ook niet zo heel bijzonder vond. Andermans teksten uit het hoofd leren, ik vond dat ineens als een boek lezen tegenover een boek schrijven. In Maastricht werd ik aangenomen voor de performance-opleiding, maar dat lag me ook niet en na een jaar ben ik gestopt. Dat was een moeilijke periode. Ik was de draad kwijt. Ik wilde niet acteren en performen was het dus ook niet. Maar wat dan wel? Uiteindelijk opperde mijn moeder om eens naar de schrijfopleiding te gaan kijken, en daar zat ik meteen op mijn plek. Ik heb vier jaar writing for performance gestudeerd, een fantastische studie.
»Enige nadeel: ik studeerde in 2020 af voor theater en film in een wereld waarin theater en film niet meer bestonden. Toen ben ik dus die dichtbundel gaan schrijven. En ik maak ook spellen.»
HUMO Met je eigen Studio Stamp.
AUGUST «Klopt. In het derde jaar van de schrijfopleiding moesten we stage lopen. Dan kun je kiezen: koffie halen voor een theaterregisseur of koffie halen voor een filmregisseur. Ik wilde graag iets meer. Via via kwam ik terecht bij iemand die een escaperoomspel wilde maken, en ik mocht helpen. Uiteindelijk is het geen escaperoom geworden, maar hebben we met z’n drieën een heel spel bedacht, een moordmysterie dat zich afspeelt in 1883. Het idee is gebaseerd op een cold case: de politie krijgt de zaak niet opgelost, en jij krijgt als burger het dossier opgestuurd en mag de moordenaar alsnog proberen te vinden. Intussen zijn we bezig met een tweede spel, ook weer iets historisch. Zo leuk.»
HUMO Waarover gaat je dichtbundel?
AUGUST «Over intimiteit. Ik heb daar lang heel veel moeite mee gehad, en dan vooral met seks. Dat was een soort punt aan de horizon waar ik niet naartoe wilde. Ik was ooit heel verliefd op een meisje, we zijn samen gaan kamperen en dat was superleuk, maar ik heb geen oog dichtgedaan omdat ik alleen maar doodsbang was dat ik haar per ongeluk zou aanraken in mijn slaap. Heel heftig.
»Een paar jaar geleden kwam ik een meisje tegen met hetzelfde probleem, en we dachten: laten we daar als twee emotionele leken een voorstelling over proberen te maken. Toen kwam corona en kon die niet meer doorgaan, maar we wilden ons materiaal ook niet zomaar weggooien. Zo is de dichtbundel ontstaan, ‘Poriën’. Mag ik reclame maken? Wie ’m wil bestellen, kan mailen naar porienporienporien@gmail.com. ‘Porien’ was al bezet, ‘porienporien’ ook. We dachten: we gaan gewoon net zo lang door tot we iets vinden dat vrij is (lacht).»
HUMO Het is moedig om over zo’n persoonlijk onderwerp een boek uit te brengen.
AUGUST «Ik speel daar graag mee. Als ik iets eng vind, spring ik er het liefst met beide benen tegelijk in, dat is de beste manier om de twijfel weg te nemen. De paniek van tevoren is alleen maar remmend, en zodra je eenmaal gesprongen bent, denk je: waar was ik nu zo bang voor?
»Of dat moedig is? Ik weet het niet. Het onderzoek aangaan in het kader van kunst is veel makkelijker en veiliger dan aan je probleem werken. Ik kon me verschuilen achter een soort vormgeving. Als mensen er iets van vonden, dan vonden ze dáár iets van, en niet van mij.»
HUMO Vanwaar kwam die angst?
AUGUST «Ik ben een halfjaar in therapie geweest om daarachter te komen. Wellicht is het een soort argwaan tegenover mensen, en vooral ook wantrouwen naar mezelf. Maar we zijn niet dieper op de oorzaak ingegaan. Ik had maar een halfjaar gratis therapie, dus het moest vooruitgaan (lacht).
»Ik denk zelf dat het een gevolg is geweest van de echtscheiding, het gevoel dat een huishouden geen vast gegeven is, dat liefde niet onvoorwaardelijk is en je elkaar niet helemaal kunt vertrouwen. Ik had een soort onderontwikkelde onderbuik waar ik niet aan durfde te komen.»
ABEL «Alweer zo’n voorbeeld van hoe wij precies tegenovergesteld reageerden. Ik was in die tijd alléén maar met seks bezig (lacht).»
HUMO August, jij werkt ook als gids in het middeleeuwse kasteel Muiderslot en maakt muziek met je eigen band.
AUGUST «Ik heb die verschillende projecten nodig, ik ben heel gevoelig voor sleur, daar heb ik een hekel aan.
»Die muziek moet je trouwens niet te letterlijk nemen. Ik ben heel amuzikaal. Ik kan geen toon houden en heb geen gevoel voor ritme. Met Herontdekkingsreizigers van het Eigen Hart en de Gezamenlijke Ziel bij Kaarslicht – jawel, dat is de naam van onze band – maken we eerder een soort antimuziek. We experimenteren met geluid.»
Waarom? Daarom!
HUMO Rick zei in een interview eens dat hij geschiedenis had willen studeren, maar dat hij door zijn autoriteitsprobleem nooit aan die studie is kunnen beginnen.
AUGUST «Ik heb daar ook last van. Ik kan héél irritant worden als ik het gevoel heb dat iemand mij zijn wil probeert op te leggen.»
ABEL (buigt naar de recorder) «Luistert China mee? (hilariteit)»
HUMO China?
AUGUST (lacht) «Abel en ik hebben in 2019 een treinreis van Moskou naar Peking gemaakt. De grens oversteken was telkens een heel gedoe: de trein moest stilstaan, we moesten er, desnoods midden in de nacht, uit om een foto en een biometrische scan te laten maken... Daar werd ik dus al chagrijnig van. Bij de Chinese grens was het nog erger, dat is echt een totalitaire staat. Nu had ik net die dag last van buikloop, een gevolg van ijsklontjes in Mongolië. Midden in de nacht merkte ik, nadat ik nog maar eens naar het toilet was gerend, dat het toiletpapier op was. Ik werd nog chagrijniger, waggelde terug naar mijn cabine – godzijdank zonder onderweg iemand tegen te komen – en nam het eerste het beste dat ik zag, wat het immigratieformulier van China bleek te zijn. Ik ben teruggegaan, heb mezelf gereinigd en dat papier doorgespoeld. Het ligt nu vast ergens op een treinspoor in de Gobiwoestijn. Het regent daar nooit, dus goeie kans dat je ’t nog vindt (lacht).
»Ik word heel vervelend als ik onder iemand moet werken. Als ‘daarom’ het antwoord is op de vraag ‘waarom’, dan houdt het op. Let op, ik doe niets liever dan anderen helpen, maar als ik iets krijg opgelegd waar ik niet voor heb gekozen, verlies ik mijn interesse en word ik chagrijnig.»
HUMO De voorbije twee jaar kregen we voortdurend maatregelen opgelegd waaraan we ons moesten houden.
AUGUST «Ja, maar dat was anders. Die vielen voor mij heel duidelijk onder de noemer ‘mensen helpen’. Ik heb zelfs gewerkt in contactonderzoek en op de medische informatielijn. Ik wilde graag de voorhoede nemen, het gevoel hebben dat ik mensen meer hielp dan door gewoon met een mondkapje over straat te gaan.»
ABEL «Ik heb minder moeite met autoriteit. We zijn daarin gekeerd: vroeger was ik veel opstandiger dan August, maar bij mij is het getemd. Ik ben nu zelf een autoritair figuur, door mijn job in het onderwijs en ik ben ook bedrijfsleider in een café. Ik moet af en toe op mijn strepen staan en iemand vertellen dat iets niet mag.»
RICK «Maar er is een groot verschil tussen gezag en macht. Als je gezag hebt, hoef je nooit te roepen of kwaad te worden. Dan hoef je niet naar machtsmiddelen te grijpen.»
ABEL «Tot je een dronken persoon moet zeggen dat-ie iets niet mag…»
HUMO Nog een uitspraak van Rick: ‘Ik ben strikt ongelovig, dus ik moet zelf mijn doelen in het leven stellen.’
ABEL «Het geloof is ook aan mij niet besteed.»
AUGUST «Ik heb het een jaar lang heel hard willen ontvangen. Toen ik 17 was, en ik net al die afwijzingen van de toneelscholen kreeg. Ik had een heftige existentiële crisis en ben toen intensief het geloof gaan onderzoeken. Niet zozeer vanuit de vraag of ik in God zou kunnen geloven, ik wilde vooral de filosofieën kennen, ik wilde ontdekken of ik in die spiritualiteit een bepaalde zingeving kon vinden. Maar ik liep snel tegen moeilijkheden aan. Het regime, de wetten en de voorwaarden die erbij komen kijken, deden me struikelen.»
HUMO Te veel autoriteit?
AUGUST «Precies.»
RICK «‘Waarom? Daarom.’ Dat is de lijfspreuk van het geloof.»
AUGUST «Ik had snel door dat ik mijn doel – een gelukkig leven – ook zonder te bidden kon bereiken. Werken aan jezelf, zorgen voor jezelf en anderen proberen blij te maken: dat is nu mijn leidraad.»
ABEL «Ik heb mijn vrienden altijd als mijn grootste gemeenschap gezien, zij zijn de parochie waar ik mijn energie en tijd in investeer. Je moet ook niet onderschatten hoe ongelovig wij zijn opgevoed. Kerst of Pasen, dat vierden wij niet.»
RICK «Daar heb ik niks op tegen. Maar zoals bij alle organisaties die ongevraagd zeggen dat ze het beste met je voorhebben, moet je ook bij de Kerk op je hoede zijn. Jammer genoeg wordt daarmee ook vaak het gevoel voor rituelen, gemeenschapszin en spiritualiteit aan de deur gezet.»
ABEL (tegen Rick) «Zou jij jezelf spiritueel noemen?»
RICK «Absoluut.»
ABEL «Grappig, dat heb ik nooit in jou gezien.»
RICK «Op een podium gaan staan en zingen, dat is een puur spirituele aangelegenheid. Je probeert samenhorigheid te scheppen tussen vijfhonderd mensen. Je moet een soort unibrein creëren waarin je allemaal samen kunt inloggen. Daar zijn een aantal stappen, een aantal rituelen voor.
»Ik denk dat we alle drie onze existentiële vragen hebben gehad, en dat we daar zelf mee hebben leren omgaan. Dat is voor mij spiritualiteit. Als je een religie hebt, maak je het jezelf eigenlijk makkelijk. (Wijst naar boven) Doe maar wat Hij zegt, en dan kom je er. Nee, jongen, je moet het zelf uitzoeken.»
HUMO Dat zei je ooit haast letterlijk in Humo: ‘De beste raad van een vader aan zijn zoon: zoek het zelf maar uit en probeer daarbij een vriendelijke mens voor je omgeving te zijn.’
AUGUST (knikt) «Dat is Rick helemaal. Ik herinner me een gesprek toen ik naar de toneelacademie in Maastricht ging. Ik was heel onzeker, ik twijfelde aan mezelf. Rick zei: ik denk dat je doel, welke opleiding je ook doet, vooral moet zijn om de beste August te worden die je kunt zijn. Ik heb die raad toen niet opgevolgd, maar bij de schrijfopleiding wel. Sindsdien denk ik: ik ga gewoon doen waar ik zin in heb en waarvan ik denk dat ik er het meeste aan heb.»
HUMO Is dat gelukt, de beste August worden die je kunt zijn?
AUGUST «Ik ben wel tevreden met deze, ja. Het is misschien wel de beste versie tot nu toe. Ik heb aan mijn intimiteit gewerkt, ik heb sinds twee jaar een vriendin van wie ik ongelooflijk veel hou. Er is even niks om bij mezelf aan te werken, en daar ben ik van aan het genieten.»
ABEL «Ik vind hem alvast de allerbeste August die er is (lacht). Nee serieus, ik meen dat. August is misschien wel de belangrijkste persoon in mijn leven. We zijn in zowat alles tegengesteld, en tegelijk lijken we ook zo hard op elkaar. Dat komt door de strijd in huis vroeger, denk ik. We hadden elkaar nodig, we zijn heel dicht naar elkaar toe gegroeid.»
Ethiopische nomaden
HUMO In ‘We horen bij elkaar’, een nummer op Ricks nieuwste plaat ‘Lieg me de waarheid’, zegt hij: ‘Het allermooiste moet nog altijd komen.’ Dat is een mooi idee om mee af te ronden.
AUGUST «Ik heb geen concrete plannen voor de toekomst. Ik zie wel wat er op mijn pad komt. Wat ik ooit nog graag zou doen, is naar Ethiopië gaan. Ik heb een theorie ontwikkeld dat daar ergens, op die savanne, waar nog steeds nomadische volkeren leven, het oudste verhaal ter wereld moet te vinden zijn. Daar zou ik graag naar op zoek gaan.»
ABEL «Ik ging normaal gezien eind 2020 voor een jaar of langer naar Australië. Dat kon niet doorgaan, en dat hoop ik nog in te halen.»
RICK «Dat vond ik heel erg. Je maakt jezelf kwetsbaar op het moment dat je grote plannen hebt en ze wereldkundig maakt. Dat hij die toen deelde, toonde voor mij aan dat hij zijn eigenwaarde had gevonden. Ik dacht: wauw, hij staat er. En toen werd die hele stap, die in mijn ogen zijn zelfbewustzijn tekende, in één keer onderuitgehaald. Daar had het weer kunnen misgaan, maar dat is gelukkig niet gebeurd. Dat vind ik zeer sterk.
»Op mijn nieuwe plaat staat ook het nummer ‘#zonenwordenvadersblijvenzonen’. Daar moet ik op dit moment heel erg aan denken. Dat gaat híérover, over wat wij nu aan het doen zijn. Zonen die hun vader eens goed de waarheid zeggen, maar ook vertellen dat het goed met ze gaat. Mijn vader stierf toen ik 17 was. Ik heb nooit de behoefte gevoeld hem te kunnen zeggen dat ik goed ben terechtgekomen. Maar dat mijn zoons goed zijn terechtgekomen, dat had ik hem wel graag verteld. Erop terugkijken maakt me wel milder, merk ik. Hij had zijn fouten, maar was gewoon nog heel jong. Dat besef je als je zelf die leeftijd hebt.»
ABEL «Ik had ooit een gesprek met Loes waarin ze vertelde hoe oud jullie waren toen jullie elkaar ontmoetten en zo. Toen bedacht ik me dat ook. Jullie waren zo jong, jullie hadden geen flauw idee. Dat maakte mij ook milder. Jullie maakten er een puinhoop van, maar deden uiteindelijk ook maar alles voor het eerst.
»Slotwoord: ik hou van jullie.»
AUGUST «Ik hou van jullie!»
RICK «Ik hou van jullie!»
De dichtbundel ‘Poriën’ van August de Leeuw is te bestellen via porienporienporien@gmail.com.
‘Lieg me de waarheid’ van Rick de Leeuw is uit bij Concerto.
