‘The tragedy of Macbeth’:de bloeddorst van Denzel Washington
Denzel Washington‘Sinds ik mijn moeder heb begraven, besef ik dat ik niet meer zoveel tijd tegoed heb’
The New York Times kroonde hem tot de beste acteur van de 21ste eeuw, Denzel Washington is dan ook bij uitstek geschikt voor de vertolking van de koning der koningen: Macbeth. De Shakespeare-verfilming van Joel Coen, die voor het eerst regisseerde zonder broertje Ethan, is een beklemmende angstdroom in zwart-wit. Washington maakt indruk als de gekwelde vorst die de gruwelijke gevolgen van zijn eigen wrede ambitie ondergaat: ‘Macbeth kan liters bloed drinken: op het einde is hij bekaf.’
Lees ook de recensie:
De beklemmende verfilming van het verhaal van Macbeth voelt aan als een angstdroom ★★★☆☆
‘Probeer me niet op mijn paard te krijgen!’ Denzel Washington lacht wanneer ons gesprek richting God en Macbeth kabbelt. Hij is een grote fan van beiden, en nu speelt hij de hoofdrol in ‘The Tragedy of Macbeth’, de verfilming van de Shakespeareklassieker door Joel Coen. In het stuk, één van de bloedigste in het oeuvre van Shakespeare, wordt de Schotse generaal Macbeth door drie heksen voorspeld dat hij eerst vrijheer en daarna koning zal worden. De eerste voorspelling komt uit, de andere geeft Macbeth zelf een zetje in de goede richting, waarna de ene moordpartij na de andere volgt.
DENZEL WASHINGTON «Ik weet niet of Macbeth God in het begin wel volgde. (Pauzeert even) Vraag maar. Nee, wacht. (Bladert in het script) ‘Waanzinnige zusters…’ Waar stond dat? ‘Verschroeide aarde… O, vol schorpioenen is mijn geest, liefste vrouw!’ (Bladert verder) ‘Op mijn hoofd plaatsten ze een vruchteloze kroon…’ En dan zegt Macbeth: ‘Mijn eeuwige juweel’, dat is zijn ziel. Hij was bereid om zijn ziel aan de duivel te geven. Toen de duisternis in zijn leven kwam, wisten de heksen dat hij er klaar voor was. Dat ze met hem konden doen wat ze wilden. Hij was weerloos.»
Denzel Washington overbrugt met zijn diepe, sonore stem moeiteloos de duizenden kilometers tussen ons – hij zit in Los Angeles, en klinkt via Zoom bij momenten filosofisch. Daar heeft de dood van zijn moeder vorig jaar veel mee te maken. Nu wil hij vooral een nog betere acteur worden. Twee jaar geleden verkoos The New York Times hem nochtans al tot de grootste acteur van de 21ste eeuw, vóór Daniel Day-Lewis. Ook Tom Hanks bewierookte hem: ‘Hij is de Marlon Brando van onze tijd. Jack Nicholson. Laurence Olivier!’ Of hij nu meespeelt in gespierde actiefilms van Tony Scott, het cerebrale ‘Malcolm X’ of het Afro-Amerikaanse drama ‘Fences’, telkens doet Washington uitschijnen dat acteren een fluitje van een cent is. Voor ‘The Tragedy of Macbeth’ waren de verwachtingen dan ook hooggespannen: de regisseur en de hoofdrolspelers – Lady Macbeth wordt gespeeld door Coens vrouw Frances McDormand – zijn samen goed voor negen Oscars. Hun worsteling met hun geweten is in stijlvol zwart-wit in beeld gebracht.
WASHINGTON (grinnikt) «Het is echte filmstuff. Ik ging elke ochtend al om vijf uur naar de set om mijn tekst door te nemen. Daarna gingen we aan de slag, en meer dan eens raakte ik in paniek. Shit, wat spelen ze hier sterk, dacht ik. Ik moet het minstens even goed doen!»
– Had je al ervaring met Shakespeare?
WASHINGTON «Even kijken: ‘Othello’, ‘Richard III’, ‘Julius Caesar’, ‘Much Ado About Nothing’, ‘Coriolanus’... Nu ja, in ‘Coriolanus’ had ik maar acht regels tekst (lacht). Dat was in 1979. Dankzij Shakespeare heb ik de stiel geleerd. Mijn tweede stuk op school was ‘Othello’ en nu, na al die jaren, krijg ik eindelijk ‘King Lear’ in het vizier. Daar zou ik graag eens mijn tanden in zetten. Shakespeare brengt je op zoveel plaatsen, man. Ik hoorde sommige mensen praten over het verband tussen onze ‘Macbeth’ en president Trump, en ik dacht: oké, als je er zo over wilt denken, geen probleem.»
– Joel Coen, kun je nog iets nieuws toevoegen aan een toneelstuk dat al zo vaak is gespeeld en verfilmd?
JOEL COEN «Ja, hoor: het perspectief van de leeftijd. Denzel is 67 en Frances 64, zoals ze zelf opmerkte, dus het leek logisch om het stuk vanuit die invalshoek te benaderen. Dat leverde interessante ideeën op, bijvoorbeeld dat het koppel samen een moord beraamt, terwijl ze volgens mij toch al jaren gelukkig getrouwd zijn. Op hun leeftijd krijgen hun daden een nieuw accent.»
– En hoe belangrijk is de casting van een zwarte man als Macbeth?
COEN «Helemaal niet zo belangrijk.»
Dat kwam Washington wel goed uit. De acteur heeft, op een paar uitzonderingen in zijn carrière na, altijd geleefd volgens het adagium ‘Ik ben er trots op zwart te zijn, maar dat is niet het enige wat ik ben’.
TUSSEN HEMEL EN HEL
Denzel Washington werd geboren in New York in 1954, als tweede kind van predikant Denzel Washington sr. en Lennis, de uitbaatster van een schoonheidssalon. Ze gingen uit elkaar toen hij 14 was, maar dat heeft geen sporen nagelaten, behalve misschien dat hij hun voorbeeld niet heeft gevolgd. Hij is sinds 1983 getrouwd met Pauletta Pearson en ze hebben vier kinderen. Hun oudste zoon, John David (37), is ook acteur en vertolkte onder meer de hoofdrol in ‘Tenet’ van Christopher Nolan. In 1995 hernieuwde het koppel zijn huwelijksbeloften in Zuid-Afrika, onder het goedkeurende oog van aartsbisschop Desmond Tutu.
– Hoe ouder je wordt, hoe religieuzer, lijkt het wel. ‘Speel geen spelletjes met God,’ zei je onlangs.
WASHINGTON (bladert) «Momentje, ik zoek dat fragment waarin Macbeth zijn ziel opgeeft. Het hele stuk gaat over hemel, hel en spirituele afwegingen. Maar ook in het echte leven maak ik me zorgen, hoor. Over de wereld vol verlokkingen die mensen op het slechte pad brengen, bijvoorbeeld. Tegelijk inspireert het me voor mijn rollen. Ik heb eens gehoord dat de echte vijand je innerlijke zelf is. Dat gaat helemaal op voor Macbeth. En voor die drankzuchtige piloot Whip in ‘Flight’. Om nog te zwijgen van de corrupte flik Alonzo Harris in ‘Training Day’.»
– Zelfs wanneer je rotte appels speelt, wil je die zo goed mogelijk doorgronden, nee?
WASHINGTON «Dat is mijn plicht. Waarom heeft hij gedaan wat hij heeft gedaan? Wat had hij gedacht dat hij zou bereiken? Hoever is hij bereid te gaan? Ik laat graag een nieuw licht op de dingen schijnen. In ‘Flight’ gaat het over alcoholisme, en in ‘Roman J. Israel, Esq.’ over idealisme. Maar ik wil niet voor elke rol de kijker bij de hand nemen. Er viel weinig te beleren in ‘Training Day’. Op het script schreef ik een zin uit het Bijbelboek Romeinen, hoofdstuk 6 vers 23: ‘Het loon van de zonde is de dood.’ De enige manier waarop ik Harris’ manier van leven kon rechtvaardigen, was door hem een vreselijke dood te doen sterven.»
– Zou je ‘Flight’ met ‘Macbeth’ kunnen vergelijken?
WASHINGTON «Whip was gewoon een dronkaard die vliegtuigen bestuurde. Een man die zijn probleem onder ogen moest zien. Maar Macbeth doet dat helemaal niet: de enige oplossing is volgens hem wéér iemand vermoorden. En daarna diens nakomelingen. In ‘Flight’ speelde sterkedrank een belangrijke rol, in ‘Macbeth’ is dat bloed. Macbeth kan er liters van drinken. Op het einde is hij bekaf.
»Elke rol moet een bedoeling hebben. En het klinkt misschien als een cliché, maar door te spelen probeer ik te achterhalen wat mijn doel is als mens. Dat is me de jongste tijd veel duidelijker geworden. (Zwijgt even) Ik heb mijn moeder begraven. Ze is in juni gestorven. En toen zag ik in dat je maar even op aarde bent, en daarna ben je weer weg. Ik heb niet zoveel tijd meer tegoed.
»(Herpakt zich) Maar er staan ons nog fantastische tijden te wachten en ik wil mijn steentje bijdragen. Ik ga de kijker niet bij de hand nemen, die weg ga ik niet op. Ik ben maar een acteur, een gewone jongen met een buitengewone job.»
– Paul Thomas Anderson liet zich vorig jaar ontvallen dat jij de acteur bent met wie hij het liefst werkt. Je mag hem altijd opbellen.
WASHINGTON (bulderlacht) «Dat is al gebeurd. Ik ben onlangs bij hem thuis langsgegaan. Ik zal in niet zo gek veel films meer spelen, dus wil ik voortaan met de allerbeste filmmakers samenwerken. Ik heb ook Alfonso Cuarón en Steve McQueen gebeld. Zij moeten mij stimuleren. Steve lijkt me een erg aardige man. We hebben enkele balletjes opgegooid en ideeën afgetoetst. Ik wil met sterregisseurs werken, ik heb dat nodig.»
– Deed het besef van de vluchtigheid van het leven je naar de telefoon grijpen om je diensten aan te bieden?
WASHINGTON «Ja. Net zoals Macbeth ben ik in de herfst van mijn leven, dus ik moet wel opschieten (lacht).»
© The Sunday Times
‘The Tragedy of Macbeth’ is nu te zien in de bioscoop en op Apple TV+.
