Digitale kunstenaar Dries Depoorter hackt camera's en jaagt met AI op beroemdheden

Door de vele veiligheidscamera’s op straat voelt u zich misschien al langer als een personage uit ‘1984' of ‘The Truman Show’, en als dat nog niet zo was, dan helpen contacttracers en rondvliegende drones u daar wel bij. Met zijn digitale kunstwerken wil Dries Depoorter (29) ons op een speelse manier wijzen op de mogelijke gevaren van moderne technologieën. En met succes: een app die hij bedacht, wordt massaal gedownload.

‘Die With Me’ heet de app waarbij alleen lotgenoten met minder dan 5 procent gsm-batterij met elkaar kunnen praten. Voor Dries Depoorter is het niet het eerste project waarmee hij scoort, zoals u hieronder kunt lezen. De rode draad: privacy, surveillance en artificiële intelligentie (AI).

‘Jaywalking’: overtreders verklikken of niet?

DRIES DEPOORTER «Onbeveiligde camera’s zijn mijn grote inspiratiebron. In 2014 ontdekte ik dat er wereldwijd heel wat camera’s slecht of gewoonweg niet beveiligd zijn. Het is absurd hoe makkelijk het is om met standaardwachtwoorden toegang te krijgen tot zulke camera’s.

»Op die manier is het project ‘Jaywalking’ geboren, met als resultaat een installatie met drie grote knoppen en drie schermen waarop je de beelden van gehackte verkeerscamera’s kunt volgen. Voetgangers die door het rood stappen, worden automatisch door de verkeerswebcams gedetecteerd. Bezoekers van verschillende exhibities kregen een dilemma voorgeschoteld: ‘Would you like to report the jaywalker?’ Met een druk op de rode knop verstuurden ze automatisch een mail met de foto van de overtreder naar het dichtstbijzijnde politiekantoor. Daar waren ze waarschijnlijk zeer verbaasd (lacht). Gelukkig kregen de overtreders geen echte boete.

»‘Jaywalking’ kreeg een vervolg in ‘Jaywalking Frames’, een verzameling van honderden foto’s van overtreders. Ik verkoop die frames op mijn website, de kostprijs ervan ligt even hoog als de verkeersboete van de stad zou zijn.

»Onlangs ontdekte ik trouwens dat je die onbeveiligde camera’s ook zelf kunt besturen. Ik test nu met een PlayStation 4-controller uit of ik er een spel van kan maken.»

‘ShortLife’: hoelang heb jij nog te leven?

DEPOORTER «‘ShortLife’, mijn recentste werk, lijkt op een kleine wekker. Die toont niet het uur, maar het percentage van je leven dat al voorbij is. Die voorspelling gebeurt op basis van iemands persoonlijke levensverwachting, waarvoor ik gegevens zoals de gemiddelde sterftecijfers van mannen en vrouwen in België en de geboorteplaats raadpleeg. De volgende stap in het personaliseren, is het linken aan de gezondheidsinformatie die op een gsm-app wordt bijhouden.»

‘Surveillance Paparazzi’: jagen op celebrity’s

DEPOORTER «Soms moet je niet alleen je gsm-batterij, maar ook je eigen batterij opladen. Vanuit die filosofie werk ik voorlopig aan het ‘Meditation Charging Station’. Daarmee kun je enkel je gsm opladen op voorwaarde dat je ogen gesloten zijn. Een eyedetector op basis van artificiële intelligentie controleert of dat effectief het geval is.

»Artificiële intelligentie komt ook terug in ‘Face Detected’, een project in samenwerking met Matthijs De Block, waarbij beeldende kunstenaars portretten uit klei boetseren. Zodra de camera erin slaagt om het menselijke gezicht te herkennen, is het kunstwerk klaar.»

»Ten slotte komen in ‘Surveillance Paparazzi’ AI en surveillance in de publieke ruimte samen. De installatie kan met behulp van AI meer dan 200.000 beroemdheden herkennen en gaat naar hen op zoek via meer dan duizend onbeveiligde camera’s over de hele wereld. Tot nu toe waren het allemaal false positives – mensen die op de celebrity’s lijken, dus – maar op een dag verkoop ik die ene paparazzifoto voor veel geld (lacht).»