Do the twist, met Freya Piryns en Willem-Frederik Schiltz

Freya Piryns, Antwerps gemeenteraadslid voor Groen, en Willem-Frederik Schiltz, Vlaams parlementslid voor Open VLD, waren afgelopen vrijdag de eerste afvallers in het VTM-concours ‘Dansdate’. Gelukkig is het niet echt een gemiste kans dat ze niet aan de twist toegekomen zijn: twisten had de politiek hen immers al lang geleerd.

Freya, dochter van journalist Piet Piryns, en Willem-Frederik, zoon van wijlen politicus Hugo Schiltz, heffen het glas niet omdat de overwinning in het VTM-concours ‘Dansdate’ zo goed als binnen is – ze zijn het enige deelnemende koppel zonder podiumervaring en hebben vandaag een oefensessie moeten missen. En al evenmin omdat de politiek een permanente bron van onblusbare vreugde is – zij werd bij de laatste verkiezingen door haar partij naar een onverkiesbare plaats verbannen; hij beleefde als energiespecialist van zijn partij moeilijke regeringsonderhandelingen. In hun kangoeroewoonst in de Antwerpse Zurenborgwijk klinken ze op hun baby Leon, die eerder op de dag gekiekt is met beide handjes pal in zijn eerste verjaardagstaart. Empathisch zet ik ook maar meteen le pied dans le plat.

HUMO Waarom doen jullie in godsnaam mee aan een programma als ‘Dansdate’?

Freya Piryns «Dat heb ik me ook al meer dan eens afgevraagd, zelfs daarstraks nog. Het antwoord is simpel: omdat we zo graag dansen.»

Willem-Frederik Schiltz «Onze liefde voor dans was tot nog toe vooral onvervuld gebleven. We hadden ons al vaak voorgenomen om lessen te gaan volgen, maar dat wilde wegens tijdsgebrek maar niet lukken.»

Piryns «En dan was er dit cadeau: wekenlang privéles van de beste coaches.»

HUMO Die deelname aan zo’n programma gaat vast in tegen de overtuiging van jullie beider vaders.

Piryns «Mijn vader is inderdaad absoluut tegen. Ik heb ’m gezegd: ‘Als je het niet leuk vindt, moet je niet kijken. Maar wij vinden het wél leuk.’ ’t Is nog altijd een mysterie wat hij vrijdag gedaan heeft: hij doet alsof hij niet gekeken heeft, maar ik verdenk ’m ervan het wel gedaan te hebben.»

Schiltz «Ik weet niet zeker wat mijn vader ervan gedacht zou hebben. Ik ben als kleine dreumes ooit mee geweest naar een opname van ‘Hoger, lager’, het legendarische spelprogramma met Walter Capiau – al weet ik niet meer of hij toen ook meegespeeld heeft. Maar ik denk eerlijk gezegd niet dat hij aan ‘Dansdate’ meegedaan zou hebben.»

HUMO De eerste aflevering van ‘Dansdate’ was minder ‘dans’ dan ‘date’: amper een kwartier dans in een programma van ruim anderhalf uur.

Schiltz «Het had inderdaad iets korter gemogen. Het dansen mag in elk geval geen excuus voor een vrolijk humaninterestprogramma worden. Daar hebben we met de productie vooraf ook grondig over gepraat.»

Piryns «Wij geven maar een stukje van ons privéleven prijs. Wat we meer dan tevoren blootgeven, is hoe graag we elkaar zien (lacht). Maar dat is geen nieuws meer: we zijn intussen bijna vier jaar samen, onze baby is net 1 geworden.

»We zijn al voor alle mogelijke programma’s en formats gevraagd en we hebben altijd vriendelijk bedankt. Maar met dit voorstel heeft men onze zwakke plek gevonden. Toch was Willem-Frederiks eerste reactie: ‘Zot. Dat doen we niet. No way.’ Maar ik had altijd gezegd dat ik zou toehappen als ik ooit gevraagd werd voor ‘Sterren op de dansvloer’.»

Schiltz «Naarmate we meer informatie kregen, ging ik geleidelijk aan overstag. En toen begon zij wat terug te krabbelen (lacht).»

HUMO Zijn jullie intussen ware dansers? Weten jullie bijvoorbeeld al welke lichaamsdelen het meest blessuregevoelig zijn?

Schiltz «’t Is voorlopig meer de vraag welke lichaamsdelen níét pijn doen.»

Piryns «Werkelijk álles doet zeer. Omdat ik niet aan sport deed, ging ik ervan uit dat ik in het begin wel wat last zou hebben, maar dat het dan zou wennen. Vergeet het: daar krijg je de tijd niet voor. Het wordt steeds erger, tot je hele lijf zeer doet.»

Schiltz «Die pijn blijft latent aanwezig, al merk ik wel dat ik iets beter recupereer en dat mijn spieren sterker worden. We hebben ook enkele hardhandige kinesessies mogen doorstaan, ik donderde zowat van de behandeltafel van de pijn. Op een gegeven moment dacht ik oprecht dat mijn kuiten voor het leven beschadigd waren.»

Piryns (knikt) «Mij heeft de kinesist zowaar blauwe plekken gemasseerd.»

HUMO En tellen jullie, zoals alle dansers, al meteen maten als jullie muziek horen?

Piryns «Een paar weken terug stonden we te dansen in de supermarkt, zonder dat we het zelf doorhadden (lacht).»

HUMO Weten jullie al wat vormspanning is?

Piryns «Geen idee.»

HUMO Het doorstrekken van armen en benen. Net wat jij nog onvoldoende beheerst, volgens mijn huischoreografe.

Piryns «’t Was voor ons nieuw om op een podium voor een camera te staan. Dan heb je, toch een beetje onder de indruk, de neiging alles wat te verkleinen. Terwijl het juist groter moet.»

Schiltz (knikt) «’t Is heel expressief: als je een gestrekte beweging maakt, moet die helemaal gestrekt zijn – je tenen incluis.»

HUMO Mijn huischoreografe vond ook dat jij lenig was…

Piryns «Hij ís zeer lenig.»

HUMO …en dat jullie in vergelijking met de andere koppels weinig punten kregen.

Piryns «Dat vonden wij ook een beetje. In de beleving van mijn zoon van 10 komen punten vanzelf als je maar je best doet en is 7 op 10 al weinig. Die was dus oprecht aangedaan toen zijn mama maar 5 op 10 kreeg. Ocharme.»

HUMO Jurylid Dan Karaty zei vorige week in Humo: ‘Ik zou zoiets nóóit doen met mijn vrouw.’

Schiltz «Ik heb vooral onthouden dat hij ons lef prees: hij achtte het ondenkbaar dat in Amerika twee politici aan zo’n programma zouden meedoen. Dat was leuk om te horen, want we nemen wél een risico: wij kunnen praten voor een publiek, maar we zijn het niet gewoon om op een podium de camera op te zoeken en ermee te communiceren.»

Piryns «Die quote over zijn vrouw past in een leuk ideetje van iemand bij de VTM-persdienst: ‘Dansdate’ als de ultieme relatietest. Maar in ons geval zou ik niet weten hoe het dat zou kunnen worden, wij zijn net blij dat we elkaar meer zien dan gewoonlijk.»

HUMO Let op het bruggetje: samen aan politiek doen is dus een zwaardere relatietest dan samen dansen?

Piryns «Over dansen zijn we het eens, over politiek niet. ’t Zal in onze relatie dus meer zorgen voor… wat is het juiste woord? Niet spanning, niet frictie...»

Schiltz «Vormspanning (lacht).»

Groen, bont en blauw

Ik ken koppels die geregeld ruzie hebben over de keuze tussen SP.A, Groen of de PVDA. Wat moet het dan zijn als het om verder uit elkaar liggende partijen gaat? En dan nog in een koppel met twee politici, die heelder dagen bezig zijn met het uitdragen van die bijna tegengestelde ideologieën? Een bijkomend probleem is dat in de vier jaar dat Schiltz en Piryns samen zijn, de crisis de tegenstellingen tussen links en rechts, meerderheid en oppositie verscherpt heeft.

HUMO Die breuklijn loopt vandaag zo fors door het politieke leven dat ze ook hier in huis uitgediept moet zijn.

Schiltz «Dat die breuklijn nu meer aan de oppervlakte komt, hebben wij inderdaad gemerkt.»

HUMO Hoe werkt dat dan? Overdag draag je een ideologie uit en na de uren berg je die weer op?

Schiltz «Wie aan politiek doet, is niet in de eerste plaats met ideologie bezig. Die wil vooral de wereld verbeteren.»

Piryns «En daarbij is mijn partij geen doel op zich, maar een middel om iets te bereiken. Als je dat zo beleeft, is het minder moeilijk te aanvaarden dat iemand een andere ideologie aanhangt. Wij merken ook vaak dat onze doelstelling uiteindelijk dezelfde is.»

HUMO Als het doel al hetzelfde is, is de weg erheen toch heel verschillend? Een voorbeeld: de bedrijfswagens, een heilige koe voor Open VLD en een schande volgens Groen.

Piryns «Dat ís een schande. Gesubsidieerde milieuvervuiling.»

Schiltz «Wij hebben nochtans veel boze brieven gekregen van bedrijfsleiders, omdat we aan de regeling van de bedrijfswagens gemorreld hebben. Ik kan daar verder weinig over zeggen, behalve dan dat ons programma openingen maakt naar rekeningrijden en ecologische fiscaliteit.»

Piryns «Heel bizar. Vóór de verkiezingen waren bijna alle partijen het erover eens dat er een tax shift moest komen, de dag na de verkiezingen niet meer.»

Schiltz «Omdat men zo’n tax shift graag gebruikt om een tax raise te maskeren.»

Piryns «De financiële last op de gezinnen wordt nu toch ook groter? Er moet meer betaald worden voor kinderopvang, tram en trein, noem maar op. En wie moet níét meer betalen? De bedrijven en de grootverdieners met een bedrijfswagen.»

Schiltz «Allee! Nu ben je het op flessen aan het trekken. Dat is de rekening zoals Groen ze maakt, ja.»

HUMO Het gaat goed. Een tweede voorbeeld: Oosterweel. Groen is duidelijk tegen, maar hoe zit het met de ecologisch gemotiveerde energiespecialist van Open VLD? Die moet – ook als districtsschepen van participatie – tegen zijn, maar tegelijk – als lid van de meerderheid – voor.

Schiltz «Moeilijk, inderdaad. Want wat in het Vlaamse regeerakkoord staat, is niet helemaal ons gedacht, al hebben we nog de opening kunnen aanbrengen dat er een studie naar een overkappingsscenario komt. Ik blijf Ringland prachtig vinden (zucht). Zullen we nog wat gaan dansen? Dat is een makkie, in vergelijking met een interview als dit.»

HUMO Derde voorbeeld: het asielbeleid van Open VLD’ster Maggie De Block, waartegen senator Piryns heftig van leer getrokken is.

Schiltz «Iedereen moet zijn rol spelen.»

Piryns «Dat was meer dan een rol. Ik heb De Block aangepakt omdat ik verontwaardigd was over haar onmenselijke beleid. Zij bleef maar zeggen dat ze een streng maar rechtvaardig asielbeleid voerde. Dat vond ik gewoon onzin.»

Schiltz «Ik vind het beleid van Maggie De Block uiteraard niet onmenselijk.

»In de keuken, ver weg van interviews en camera’s, hebben Freya en ik weleens lange gesprekken over wat een ideaal asiel- en migratiebeleid zou moeten zijn – en dan komen we niet zo gek ver van elkaar uit. Alleen is onze aanpak totaal anders.»

HUMO Als partners een verschillende opvatting hebben over wat menselijk is, lijkt me dat knap lastig.

Piryns «Natuurlijk is het delicaat, precies daarom bewaren we dat soort discussies voor de keukentafel. Daar kunnen we elkaar diep in de ogen kijken en de dingen echt uitpraten.»

Schiltz «Ik zie Freya graag, en ik zag Freya ook graag toen ze tegen De Block van leer trok. Ik vond dat ze dat goed deed, maar ik kan niet zeggen dat Maggie slecht bezig was en dat zij gelijk had.»

HUMO Nog één voorbeeld, om het af te leren: het regeerakkoord effent de weg voor de bouw van een nieuwe kerncentrale.

Piryns «Er is nog altijd geen oplossing voor het kernafval, daarom alleen al is het dom om de bouw van een nieuwe centrale in overweging te nemen.»

Schiltz «En als dat een duurzame centrale zou zijn?»

Piryns «Duurzame kerncentrales bestaan toch niet?»

Schiltz «Ik heb niet de pretentie om te zeggen wat morgen de oplossing zal zijn. Ik vind dat de politiek een duidelijk kader moet creëren – energie moet proper, veilig en betaalbaar zijn – en voor een voedingsbodem voor innovatie moet zorgen, zodat een gekke professor morgen misschien een energievorm kan uitvinden die gebaseerd is op nucleaire technologie, maar geen afval produceert. Natuurlijk staan er minder ecologische doelstellingen in het regeerakkoord dan ik gewild zou hebben, maar met die drie partijen aan tafel mocht ik niet meer verwachten. Om de kernuitstap in 2025 te behouden, hebben we hard onderhandeld: ’t was niet makkelijk om iedereen rond de tafel ervan te overtuigen dat die uitstap tegen 2025 mogelijk zal zijn zonder dat het licht uitgaat.»

Piryns «Jij bent veel meer dan ik bereid om compromissen te sluiten. Ik ben niet toevallig bij een partij terechtgekomen die heviger is in haar ideologie. Dat kenmerkt mij ook als mens.

»Ik vind het verschrikkelijk wat ik nu allemaal zie gebeuren. Ik krijg het koud zweet van deze regering, maar ik krijg nooit het koud zweet van Willem-Frederik, van zijn ideeën of van wie hij is als mens.»

Schiltz «Het verschil tussen ons is dat ik probeer om iedereen mee te krijgen, en dat Groen de beuk erin wil gooien. Kijk, we zijn vandaag echt nog heel ver verwijderd van een maatschappij met propere energie. Dat is heus niet alleen zo omdat de politici niet willen, maar ook omdat we te lang zonder nadenken dezelfde richting uitgegaan zijn en in een systeem beland zijn dat zichzelf blijft voeden. Mensen uit een bestaand patroon trekken doet zeer en kost geld. Daarom kunnen we de transitie naar duurzame energie alleen maar realiseren als genoeg mensen ze ook willen. Ik wil mensen doen beseffen dat het die kant uit moet, en ze uitleggen in welke stappen dat het best gebeurt. Ik denk niet dat het op de brute en snelle manier van Groen lukt: ik moet elke vier jaar verkozen worden en ik kan in vier jaar tijd geen energietransitie realiseren. Als ik zie welke partij en ideologie nu 30 procent van de stemmen wegkaapt, dan denk ik dat het verstandiger is om ervoor te zorgen dat ook die mensen – politici én kiezers – beseffen dat duurzaamheid de enige oplossing is.

»Bovendien ben ik bang dat er echt een black-out komt als de ministers van Energie morgen een wet tekenen die alle kerncentrales sluit. Dan is volgens mij het draagvlak voor die transitie naar hernieuwbare energie meteen helemaal weg.»

Piryns «Een black-out zal het gevolg zijn van het feit dat kerncentrales onveilig zijn. En dus moet er vanaf vandaag en veel meer dan in uw regeerakkoord staat, ingezet worden op hernieuwbare energie.

»Mag ik vertellen van de sms die ik je ooit gestuurd heb?

Schiltz «Tuurlijk.»

Piryns «Tijdens de vorige regeringsonderhandelingen heb ik op een nacht een sms naar Willem-Frederik gestuurd: ‘Pas op, want ik ga later tegen onze kinderen zeggen dat toen papa ooit de kans had om de kerncentrales te sluiten, hij dat niet gedaan heeft.’ Dat zou ik ’m waanzinnig kwalijk genomen hebben.

»(Aarzelt) Ik zal doodgedaan worden in mijn eigen partij als ze dit lezen, maar ik ga het toch zeggen: ik vind het pijnlijk dat we over zo’n cruciaal onderwerp in symbolen en slogans blijven praten, in plaats van te kijken hoe we er samen kunnen uitkomen. Als Willem-Frederik zegt dat hij vasthoudt aan de kernuitstap, dan ben ik blij voor mijn kinderen en kleinkinderen dat in 2025 de kerncentrales dichtgaan. Waarom moeten we in mijn partij dan moord en brand blijven schreeuwen dat om die sluiting te halen intussen één centrale een poos langer openblijft? Dat vind ik echt jammer.»

Messen en manipulaties

HUMO Een jaar terug werd je door die partij uitgerangeerd. Voel je je nog thuis bij Groen?

Piryns «Ik kan niet volmondig ‘ja’ antwoorden. Het doet waanzinnig veel pijn als je plotseling beseft dat de mensen met wie je vijftien jaar samen in een project geloofd hebt, je een mes in de rug planten. Dan word je heel koud wakker. Mijn partij is minder ruimdenkend dan ik altijd gedacht had en daar ben ik heel erg van geschrokken: blijkbaar had men het bij Groen dus echt moeilijk met het feit dat ik met een liberaal samen ben.»

HUMO Dat heeft dus toch een rol gespeeld?

Piryns «Ik ben zeker van wel. Niet bij het kader van de partij, wel bij sommige leden en militanten. ’t Is allemaal heel raar gegaan, op een ledencongres met honderdvijftig aanwezigen. Namen ga ik niet noemen, maar ik zou het intussen wel kunnen: er is druk gemanipuleerd om me eruit te werken.»

Schiltz «Zoiets heeft toch nooit één oorzaak? ’t Is vaak een samenloop van omstandigheden: de ambitie van de één, de afgunst van een ander, de verstrooidheid van een derde, het opportunisme van weer een ander...»

HUMO Men zou ook kunnen zeggen: je hebt je kans gekregen, met twee verkiezingen als lijsttrekker en een legislatuur als fractieleider in de Antwerpse gemeenteraad.

Piryns «De belangrijkste factor was volgens mij dat er minder verkiesbare plaatsen dan gegadigden waren. Goed, ’t zal mij wel niet geholpen hebben dat ik bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2006 de lijst getrokken heb en dat Patrick Janssens toen met alle progressieve stemmen is gaan lopen. Maar vriend en vijand zijn het erover eens zijn dat ik daar niks aan kon doen, en mijn andere verkiezingsresultaten waren zeker niet slecht.»

HUMO Ga je zondag naar het congres om mee een nieuwe voorzitter te kiezen?

Piryns «Natuurlijk, ik ben tenslotte nog altijd gemeenteraadslid in Antwerpen. Ik ben van plan daar mijn mond open te doen. Dat is geen dreigement, maar door zelf te beslissen geen gecoöpteerd senator te worden, heb ik mezelf de vrijheid gekocht om eindelijk eens gewoon mijn gedacht te kunnen zeggen. Ook over de werking van de partij en over de politiek in het algemeen.»

HUMO Wie van de twee kandidaten moet voorzitter worden?

Piryns (lachje) «Ik denk dat Elke Van den Brandt een heel goeie voorzitter zou zijn. Om een aantal redenen zou Meyrem Almaci volgens mij niet de beste voorzitter zijn, al vind ik haar een ontzettend goed parlementslid.»

HUMO Waarom blijf je eigenlijk in de Antwerpse gemeenteraad zetelen?

Piryns «Antwerpen zit onder mijn vel. Ik vind de huidige burgemeester en coalitie verschrikkelijk, ik word er soms echt fysiek niet goed van. Als ik met al mijn ervaring kan bijdragen aan een ommekeer in deze stad, zal ik het niet nalaten.»

HUMO Nu je toch vrijuit aan het spreken bent: deel je het officiële partijstandpunt dat Groen het de afgelopen verkiezingen zo slecht niet gedaan heeft?

Piryns «Nee, ik vind dat geen enkele progressieve partij blij mag zijn. Zeker Groen had beter moeten doen, als je ziet hoe SP.A in de touwen hing en hoe de PVDA progressieve stemmen kon inpikken. Dat mag ik dus eigenlijk niet zeggen, maar ik doe het toch.»

HUMO Eigenlijk heeft Groen geen antwoord op De Wever gevonden, want de bescheiden groei is vooral bij SP.A gehaald.

Piryns «Ik vind niet dat we tevreden mogen zijn met onze scores. Ik vraag me af of ze niet het gevolg zijn van te veel stratego spelen en te veel nadenken over wat de mensen al dan niet willen horen. Ik heb me bijvoorbeeld soms nog ingehouden in het debat over asiel en migratie – niet voor Willem-Frederik, maar omdat de partij het strategisch verstandiger vond niet al te zeer tegen de onderbuik van Vlaanderen in te gaan. Daar heb ik dus een ander idee over. Ik ben al dat strategisch denken zo beu als wat; volgens mij zitten er veel te veel mensen in de politiek omdat ze het leuk vinden om stratego te spelen en niet omdat ze per se iets willen bereiken.»

HUMO En dat mag je dus allemaal pas zeggen nu je niet meer meedraait?

Piryns «Dat is maar de vraag. Ik heb het allemaal niet gezegd toen ik nog meedraaide en ik ben óók buiten geshot. Misschien had ik het toen beter allemaal wél gezegd, wie weet had het geholpen. Voor mij is dat achteraf in elk geval wel de conclusie: er kan in de politiek te weinig oprecht en eerlijk gepraat worden. Ook in dit interview blijkt hoe delicaat dat evenwicht is.»

Schiltz «Een partij moet zorgen dat ze één standpunt heeft, eventueel nadat daarover intern strijd geleverd is. Dat is logisch, dat hoort zo en dat vind ik niet erg. Maar we belanden inderdaad in een spanningsveld als het, zoals in dit interview, ook persoonlijk wordt.»

HUMO Voel jij je nog thuis bij je partij, die donkerblauwer is dan toen jij er zeven jaar geleden voor koos?

Schiltz «Zeker en vast. Ik ben het er ook niet mee eens dat de partij donkerblauwer is geworden.»

Piryns «Ik wel.»

Schiltz «Grapjas. Ik vind net dat Open VLD evenwichtiger geworden is. Alexander De Croo ging als voorzitter nogal fel de mercantiele ondernemerskant op, maar Gwendolyn Rutten heeft daarnaast meer ruimte gemaakt voor vooruitstrevende ideeën.»

Piryns «Het huwelijk dat je met de N-VA hebt gesloten, is anders wel redelijk donkerblauw.»

Schiltz «Stel dat wij ooit trouwen, liefje, dan hoop ik niet dat jij verandert en meer zoals ik wordt. Dan hoop ik dat je vooral gewoon jezelf blijft. Een huwelijk in de politiek is sowieso pragmatisch van aard: via elkaars standpunten zien partijen mogelijkheden om één en ander te realiseren. Dat streven delen ze, en verder hoeft het ook niet te gaan.»

HUMO Is de N-VA je preferentiële coalitiepartner?

Schiltz «Nee. Groen is mijn preferentiële coalitiepartner. Dat heb ik al eens gezegd in een interview, nog voor Freya en ik samen waren. En zo zijn er in mijn partij nog mensen voor wie Groen de evidente tweede keuze is.»

HUMO Ook Open VLD heeft niet echt een antwoord op De Wever gevonden.

Piryns «Precies: om in Vlaanderen te mogen meeregeren, heeft Open VLD alles gepikt.»

Schiltz «Wij zijn in de Vlaamse regering ingebroken, ’t was alles of niks. Maar ook in die regeringsverklaring zit genoeg wat dicht bij ons programma ligt, zij het dan vooral op het economische ondernemersvlak en minder op het sociale en ecologische vlak. Maar wij vonden het de moeite waard om voor een stuk mee te gaan met een partij waarvan we een aantal ideeën verwerpen. Ik zit hier bij momenten ook voor de tv te razen, hoor. Maar belangrijker vind ik dat er eindelijk een sociaal-economische hervorming op til is die volgens mij een nuttige stroomstoot aan het systeem zal geven.»

HUMO Als happy end heb ik een onderwerp bewaard waarover jullie het vast eens zijn: de erfenis van het Vlaams-nationalisme van vader Schiltz en grootvader Piryns.

Schiltz «Roerend eens!»

Piryns «Ik ben heel trots op mijn grootvader, Remi Piryns, en zijn culturele ontvoogdingsstrijd. Ik ben hem daar ook dankbaar voor, maar die emancipatorische strijd is intussen wel gestreden. Men zou in Vlaanderen stilaan mogen stoppen met zich onderdrukt te voelen, maar dat zit er bij die N-VA’ers nog altijd in. (Snikkend) ‘En ze zijn allemaal tegen ons.’ Hoe zielig!»

Schiltz «We zouden blij moeten zijn dat we ontvoogd zijn en het juk hebben afgegooid en dat er Vlaams-nationalisten in alle partijen zitten, dat het goed gaat in Vlaanderen, dat er genoeg Vlaams zelfbewustzijn is. Maar in plaats daarvan wordt er nog altijd gejammerd, alsof er niks veranderd is. Terwijl Vlaanderen vandaag niet eens meer economisch leeggezogen wordt door Wallonië.»

HUMO Maar toch beroept zo’n Siegfried Bracke zich bij zijn officiële intrede in de politiek op ‘de traditie van Hugo Schiltz’.

Schiltz «Gruwelijk! Je moet het maar durven.

»Die kaping door de N-VA is best vervelend. Overal waar ik mijn neus laat zien, komt er wel iemand vragen: ‘Hoe kan het nu toch, meneer Schiltz, dat u niet bij de N-VA bent?’ Dan antwoord ik dat de VU niet meer bestaat. Ik maak er ook geen geheim van dat, mocht dat nog wel het geval zijn, ik de VU een aantrekkelijke partij gevonden zou hebben – misschien wel de mijne. De VU was een pluralistische partij, met ecologisten en socialisten en liberalen. Echt heel breed. Dus VU en N-VA synoniem? Vergeet het maar.»

Piryns «Bart De Wever zelf weet dat goed genoeg.»

Schiltz «En dus vind ik het jammer hoe het gelopen is, voor het ontvoogdingsproject van mijn vader.»

Piryns «Mijn grootvader had daar op het eind van zijn leven ook al last van. Er circuleerde toen een alternatieve versie van zijn bekende lied ‘Gebed voor het vaderland’: van ‘het Prinsenvolk’ in de aanhef – ‘Heer, laat het Prinsenvolk der oude Nederlanden niet ondergaan in haat’ – had hij ‘het Klootjesvolk’ gemaakt. Daarmee wilde hij aanklagen hoe het Vlaams Blok met zijn erfenis aan de haal gegaan was en gekaapt had wat hij en de zijnen met de Vlaamse beweging hadden opgebouwd. Een deel van die kapers zit nu bij de N-VA – dat zijn de feiten.»

HUMO Als de strijd gestreden is, moet voor jullie Vlaanderen niet onafhankelijk worden?

Piryns (lacht) «Néé. Kleiner worden lijkt me in het huidige mondiale bestel overduidelijk heel dom.»

Schiltz «Natuurlijk. Een ouderwets, 19de-eeuws, semiromantisch staatsnationalisme is niet langer werkbaar. Dat is voorbij: de Vlaming zal het niet beter hebben als we een muur rond Vlaanderen bouwen. De Vlaamse identiteit is toch net het gebrek aan identiteit? Waarom zijn Vlamingen succesvol? Door ons uitzonderlijke aanpassingsvermogen. Omdat we ongeveer alles en iedereen over ons hebben gekregen en daarbij vooral goed met de vijand hebben kunnen wheelen en dealen.»

HUMO Collaboreren, eigenlijk.

Schiltz «Maar natuurlijk. Daar moet toch niet onnozel over gedaan worden: ofwel draai je mee, ofwel word je overheerst. ’t Is toch mooi dat Vlamingen snel vreemde talen leren en zich overal ter wereld snel kunnen aanpassen? Laten we die diversiteit cultiveren. ’t Zou ook goed zijn mocht dat clichématige harde werken en afzien uit onze volksaard verdampen, ten voordele van creatief zijn en charmeren. Zo doen wij het met het dansen toch ook (lacht)?»

HUMO Dank voor het bruggetje: hoe groot is de kans dat jullie al uit ‘Dansdate’ verdwenen zijn als dit gesprek verschijnt?

Piryns «Dat zit erin. Wij hebben geen uitgebreide fanbase, wat ongetwijfeld zal meespelen: de helft van de punten komt van de jury, de andere helft van een televoting.»

Schiltz «Vooraf had ik gehoopt dat wij ons voordeel zouden kunnen doen met de pity vote, maar daar zal de sympathieke en grappige Lau ongetwijfeld mee gaan lopen (lacht).»