Docu: Call Me Kuchu
26 januari 2011. David Kato, Oeganda's bekendste homorechtenactivist, wordt op brutale wijze met een hamer vermoord. Omdat hij een kuchu- homo - is. En jammer genoeg geen alleenstaand geval. Holebi's worden in Oeganda systematisch gepest en gediscrimineerd, ook door de overheid.
De lokale tabloid Rolling Stone publiceerde een jaar voor Kato's dood nog foto's van honderd holebi's (onder wie Kato) samen met hun naam, adres en de titel 'Hang them'. Het aangrijpende verhaal van Kato en drie collega-activisten in een land waar de vervolging van holebi's schering en inslag is, werd het onderwerp van een documentaire, gedraaid door filmmakers Katherine Fairfax Wright en Malika Zouhali-Worrall.
Malika Zouhali-Worrall «Het idee om iets rond holebirechten in Oeganda te doen, ontstond toen we het verhaal van Victor Mukasa, een transgender, hoorden. De Oegandese politie was op een bepaald moment bij hem binnengevallen. Zomaar. Ze hadden allerlei documenten meegenomen en zelfs één van zijn collega's opgepakt. Hij besloot daarop de procureur-generaal voor de rechtbank te slepen wegens schending van zijn privacy. In 2008 kwam de zaak voor het hooggerechtshof en Mukasa won. Het was toen te laat om nog een film over zijn zaak te maken, maar het zette ons wel aan het denken.»
- Hoe zijn jullie uiteindelijk bij David Kato terechtgekomen?
Katherine Fairfax Wright «Via mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch. Kato was een van de eerste mensen die we spraken voor we naar Oeganda trokken. Hij zou ons in zijn gemeenschap introduceren. Zodra we in Oeganda waren, spraken we met hem af in het restaurant van één of ander hotel - de enige plek in de stad waar hij zich veilig voelde. Daar gaf hij ons de namen en telefoonnummers van mensen die we moesten spreken om de situatie goed te kunnen vatten. Hoe meer tijd we met Kato doorbrachten, hoe geïntrigeerder we raakten door zijn passie en intelligentie. Plots beseften we dat hij zélf eigenlijk één van de bekendste activisten van het land was. Vandaar dat we besloten om van hem de protagonist van onze documentaire te maken.
»De documentaire toont het laatste levensjaar van David Kato. Hij vocht in die periode onder andere tegen een wetsvoorstel dat de doodstraf voor holebi's wilde invoeren. We hebben hem gevolgd totdat hij brutaal werd vermoord.»
- De Oegandese president, Yoweri Museveni, noemde Kato's dood een willekeurige moord, geen homofobe aanval. Bullshit, toch?
Zouhali-Worrall «Ik kan me niet meer herinneren of ik de commentaar van de president op de moord gehoord heb. Ik weet wel dat de politie zeer snel, misschien zelfs nog de dag zelf, aan de pers verklaarde dat Kato's homoactivisme niets met de moord te maken had. Zeer vreemd, aangezien er toen nog geen tijd was geweest voor onderzoek. Het leek onmogelijk dat er in dat stadium al pistes uitgesloten konden worden. Misschien wou men uitsluiten dat er verontwaardiging uitbrak als bekend werd wat de echte oorzaak was?»
- Intussen kennen jullie de situatie ginder goed. Enig idee waarom er zo veel weerstand is tegen holebi's?
Fairfax Wright «Die weerstand komt voornamelijk uit kerkelijke hoek. De Oegandese religieuze leiders spelen daar een zeer grote rol in. Zij creëren een klimaat van angst. In mindere mate zijn het ook predikanten uit de VS die de mythe creëren dat de homoseksuele agenda aan Oeganda opgedrongen wordt door westerse landen.»
- Hoe kan Oeganda het tij keren?
Fairfax Wright «De positie van de Oegandese kerk moet veranderen. Er zijn wel enkele parlementsleden die pleiten voor verandering, maar de kerk kan het grootste verschil maken in het tolereren van holebi's en hun rechten. Het is de kerk die de Oegandese bevolking telkens weer opnieuw wijsmaakt dat homoseksualiteit onzedelijk en kwaadaardig is.»
Bekijk de trailer:
