Docu: Ingrid Berghmans

Ingrid Berghmans - de eerste echte vrouwelijke judokampioene - is ondertussen vijftig, maar zoals alle grote kampioenen draagt ze de eeuwige jeugd in zich. En vergeten is ze ook nog lang niet, getuige twee uitgebreide tv-reportages in één week tijd.

In 'Rusland voor beginners' duikt ze vrijdag met kosmonautenvrouw Lena De Winne in de sportcultuur van de voormalige sovjetrepubliek, een herhaling van 'Belga Sport' focust maandag op 'Het verdriet van Mevrouw Judo'.

HUMO Als atlete heb je de hele wereld afgereisd. Zit je nu nog vaak in het buitenland?

Ingrid Berghmans «Het gebeurt weer vaker nu; de kinderen zijn achttien en twintig, en ik kan ze makkelijker alleen laten. Vorig jaar heb ik in Frankrijk en Italië autowedstrijden gereden in de VW Fun Cup, en op 15 maart vertrek ik naar Marokko voor de Rallye Aïcha des Gazelles. Ik ben altijd nieuwsgierig geweest, heb altijd nieuwe dingen willen doen, en ik geniet ervan dat dat nu weer wat vaker kan.

»Rusland kende ik niet. Ik had alleen maar vooroordelen: ik dacht dat het een ouderwets, militaristisch sportland was. Maar ik heb er gymzalen gezien met ongeveer dezelfde toestellen als de fitnessclub die ik in Luik uitbaat. Grote sportcomplexen ook. Zelfs op plekken waar er geen geld is, merk je dat de sportcultuur veel groter is dan bij ons. Vooral de discipline valt op. We hebben een turnschool bezocht, en daar trainden jongetjes van acht, negen jaar keihard, zonder een trainer of coach naast zich: daar sta je wel van te kijken.»

HUMO Wie vroeger namens de Sovjet-Unie goud haalde op de Olympische Spelen, moest de rest van zijn leven niet meer werken.

Berghmans «Dat heb ik wel gevoeld: dat een medaille daar nog meer betekent dan bij ons. Maar ook hier heb ik niet te klagen: ik word nog altijd gerespecteerd, word nog altijd herkend.»

HUMO Deed je het ook dáárom: voor eeuwige roem en erkenning?

Berghmans «Totaal niet. Toen ik bezig was, besefte ik amper dat ik iets speciaals aan het doen was. Ik had maar één ding voor ogen: beter worden, altijd maar beter worden. Toen mijn vader vijf jaar geleden op sterven lag, heeft hij me nog gezegd: 'Ik snap nog altijd niet waar jij de motivatie vandaan haalde om zo hard te knokken.' Ik weet het zelf evenmin. 'Waarom heb je me laten doen?' vroeg ik hem nog. 'Had ik je thuis opgesloten, je was dwars door de muur gelopen om toch maar te gaan judoën,' zei hij.

»Ik had ook geen idolen of voorbeelden. Ik ben zelfs wereldkampioen geworden zonder dat ik daar ooit van had gedroomd. Ik kón er zelfs niet van dromen, want ik was in het vrouwenjudo de eerste wereldkampioene én de eerste Olympische gouden medaille. En ik had er ook geen idee van hoeveel mijn prestaties voor de mensen zouden gaan betekenen. Ik schrik daar nu soms nog van.»

HUMO Betekenen die aanhoudende schouderklopjes veel voor je, of is ze gewoon aangenaam?

Berghmans «Mijn geluk hangt er niet van af, maar ze betekenen wel degelijk iets. Voor ik met judo begon, was ik een doodverlegen meisje, ik kwam weinig uit mijn schulp, stond totaal niet op eigen benen. Al judoënd ben ik volwassen geworden, heb ik mijn persoonlijkheid gevormd, heb ik mijn mannetje leren staan, heb ik de wereld leren kennen. Door een goeie judoka te worden, ben ik een andere vrouw geworden. Die schouderklopjes zie ik ook als een beloning dáárvoor.»

HUMO De 'Belga Sport'-aflevering over jou kreeg als titel 'Het verdriet van Mevrouw Judo' mee. Was je daar gelukkig mee?

Berghmans «Eigenlijk niet. Ik ben nu gelukkig, en dat ben ik in mijn leven váák geweest. Ja, ik heb zware tijden gehad toen mijn man (ex-judoka Mark Vallot, red.) tijdens onze scheiding overleed, maar we krijgen allemaal onze portie verdriet. Als je dat niet kan verwerken, dán word je pas ongelukkig. Ik heb veel tranen gelaten, maar ik ben blijven doorgaan. Ik kijk nooit lang achterom.

»De titel van die 'Belga Sport'-aflevering vond ik dus wat te gezocht, maar voor de rest was ik er heel tevreden over.»

HUMO Je hebt voor de gelegenheid een hele dag op je glory days teruggeblikt. Bekruipt je daarbij nooit de gedachte: 'Zo goed is het nadien nooit meer geweest en zal het ook nooit meer worden?'

Berghmans «Neen. Ik heb vrouwen van vijftig jaar die bij mij in de fitness komen en zeggen: 'Ik wil er opnieuw net zo uitzien als toen ik twintig was.' Sorry, maar dat vind ik zielig. Je bent wie je bent, en op je twintigste ben je anders dan op je vijftigste. Je moet je geluk uit het heden halen, niet uit het verleden.»

HUMO Welke niet-fysieke eigenschap die van jou een topatlete maakte ben je in de loop dar jaren kwijtgespeeld?

Berghmans «Mijn egoïsme. Toen ik nog sportte dacht ik alleen aan mezelf - dat móét wel als je de top wil bereiken. Maar op een dag was het op, had ik het gehad met judo, en in één klap viel ook dat egoïsme weg. Na de dood van Mark leefde ik zelfs vooral voor mijn kinderen, mijn moeder en de zaak: ikzelf kwam haast altijd op de tweede plaats.

»Maar zoals ik al zei: stilaan kan ik opnieuw meer mijn zin doen. Alles op zijn tijd.»

Bekijk een filmpje: