Docu: Stroom van talent

’t Stad is van iedereen, maar misschien nog het meest van kunstenaars, modeontwerpers en andere creatievelingen. De Koninklijke Academie voor Schone Kunsten levert in hartje Antwerpen al meer dan drie eeuwen studenten af die barsten van het talent.

Panamarenko die tijdens de tekenlessen voor het eerst een naakte vrouw zag, Daan die onder invloed van bedwelmende middelen z’n lokaal niet kon vinden of Walter Van Beirendonck die pas in tweede zit slaagde voor z’n ingangsexamen: het komt allemaal aan bod in de documentaire ‘Stroom van talent’, een tweeluik over de 350ste verjaardag van het KASK en de 50ste verjaardag van haar modeafdeling.

'De academie heeft ook veel slachtoffers gemaakt'

Arne Rombouts (regisseur) «Tijdens het draaien van de documentaire liep ik even enthousiast als een kersverse student het oude gebouw van de academie binnen. Je moet weten: toen ik achttien was, had ik ook veel zin om naar de academie te gaan. Maar thuis raadden ze me dat af, omdat we een kunstenaar in de familie hadden die van het OCMW leefde. Ik vond het dus interessant om met eigen ogen te zien hoe het eraan toegaat, en het was fantastisch om met de grote namen in de kunstwereld – Luc Tuymans, Jan Fabre, Fred Bervoets en Panamarenko – te kunnen spreken over hun band met de academie.

»We willen ook tonen dat de academie veel meer is dan alleen maar een school. Het is een plaats waar creatieve jongeren die niet meteen hun plek vinden, toch terechtkunnen. Ook al zijn er van de honderden afgestudeerden maar een paar die naam maken. Of zoals Fred Bervoets zegt: ‘De academie heeft ook veel slachtoffers gemaakt.’»

HUMO ‘Stroom van talent’ focust op degenen die het wél gemaakt hebben. Daarbij valt op dat pakweg Fabre niet hoog opliep met de docenten, terwijl Daan zich kostelijk geamuseerd heeft tijdens z’n studententijd.

Rombouts «Fabre vertelde dat hij op zichzelf stond, en dat is vandaag waarschijnlijk nog altijd zo – het hoort vast bij zijn karakter. Ik had hem al eens geïnterviewd toen hij exposeerde in het Louvre, en hij was toen zoals gewoonlijk erg gedreven. Maar door herinneringen aan z’n studentenperiode op te halen, kwam er nu een jonge Fabre naar boven. Met fonkelende ogen vertelde hij dat hij graag tekende naar levend model, maar dat de docenten hem niet inspireerden – ze speelden niet in op de belangrijke figuren van die tijd, zoals Andy Warhol. Het was Fabres vader die hem met moderne kunstenaars liet kennismaken, en die hem ook heeft leren tekenen.

»En Daan, tja, dat is een feestvarken (lacht). Ik heb hem geïnterviewd op het dak van de academie, omdat hij daar als student veel tijd heeft doorgebracht. Toen we na het interview weer beneden stonden, vroeg hij me: ‘Kun je me niet in een winkelkarretje zetten en laten voortduwen door een kuisvrouw?’ Ik vond niet dat ik die absurditeit moest afremmen. Hij werd de wintertuin binnengeduwd, en plots begon hij te zingen en luchtpiano te spelen (lacht).»

HUMO In de tweede aflevering ga je dieper in op de modeafdeling, die in 1963 door Mary Prijot opgericht werd en waar de Antwerpse Zes hun opleiding gevolgd hebben.

Rombouts «Ik ben er trots op dat het ons gelukt is om ze alle zes samen te krijgen: ’t is de eerste keer dat ze in dezelfde documentaire over hun wonderjaren vertellen. Het heeft heel wat voeten in de aarde gehad, maar dankzij de modereportages die ik voor ‘De rode loper’ heb gemaakt, is het toch gelukt: ze kenden mij al een beetje.

»In het begin werd er trouwens neergekeken op de modeafdeling: het waren de sixties, en plots zaten er daar, midden in een academie vol kunstzinnige hippies, een paar meisjes te naaien! Maar Mary Prijot heeft er een opleiding van weten te maken die internationale klasse uitstraalt. Toen Dries Van Noten op een dag het lokaal binnenwandelde met een gescheurde jeans, ging ze met een geldbus de klas rond om een nieuwe broek te kopen voor hem (lacht).»

HUMO Heb je ontdekt waarom juist de academie zoveel spraakmakende kunstenaars aflevert?

Rombouts «Ja. Het is een veilige haven waar studenten zich in alle rust kunnen ontplooien en de confrontatie kunnen aangaan met zichzelf, de docenten en hun omgeving, om daarna fantastische dingen te maken.»