Documentaire: De uil van Athena: Expedition to the End of the World
Wij dachten ooit het eindpunt van de wereld te hebben bereikt toen wij op Pinkpop 2006 abusievelijk op de 3FM-stage botsten, alwaar op dat moment Nickelback optrad. Niks is minder waar: de puike natuurdocumentaire ‘Expedition to the End of the World’ leert ons dat het al dan niet figuurlijke einde van de wereld ergens tussen de smeltende ijskappen van Groenland ligt.
Regisseur Daniel Dencik en zijn camera volgden een meute wetenschappers en kunstenaars die met een driemaster naar ginder voeren; uit de beelden die hij daar schoot, distilleerde hij negentig minuten natuurpracht en existentiële mijmeringen over de mensheid en de toekomst van de planeet – mijmeringen die in het Deens nog eens dubbel zo existentieel klinken.
Dencik mocht voor zijn film – het is geen Humo Award, maar alla – de juryprijs van Canvas in ontvangst nemen op het Docville-festival.
Daniel Dencik «Alle ijs op onze planeet is aan het smelten, waardoor nieuwe stukken land – al dan niet onder water – bloot komen te liggen. Groenland is sowieso al een niemandsland, maar door de veranderende geografie zijn er nu veel stukken land waar létterlijk nog niemand geweest is; laat staan dat ze ooit al zijn geregistreerd met een camera. Waardoor ik er natuurlijk erg graag heen wilde.
»Eerlijk: toen ik aan de film begon, dacht ik een apocalyptisch verhaal over het einde van de wereld te draaien, maar toen ik bezig was, is de toon radicaal verschoven; ik wilde alsmaar meer het leven víéren. De docu is tegelijk een weergave van een ouderwetse wetenschappelijke expeditie, een modern beeldgedicht, waarbij je biologen nieuw leven ziet ontdekken op de tonen van Metallica, en een essay over wat het leven is – hoe het tegelijkertijd erg fragiel en sterk kan zijn. Begrijpt u?»
– Jazeker. Wat was het wetenschappelijke doel van de trip eigenlijk?
Dencik «Het idee was om enorm veel talent aan boord van het schip te krijgen, zonder dat er een expliciet doel was; men wilde geïnspireerd worden door de natuur én elkaars disciplines, om zo rijkere mensen te worden. We wilden ook allemaal in de voetsporen van de oude ontdekkingsreizigers treden, iets wat heden nagenoeg onmogelijk is geworden.»
– Ik dacht dat u misschien metingen zou doen omtrent het klimaat...
Dencik «Vergeet het klimaat! Ik haat dat woord! De natuur: dáár gaat mijn film over.»
– Euh...
Dencik «Kijk: in de romantiek waren mensen zo gek van de natuur dat ze er één mee wilden worden. Maar recentelijk is het woord totaal in onbruik geraakt: iedereen heeft het alleen nog maar over dat verrekte klimaat en hoe het te conserveren. Allemaal goed en wel, maar ik wil de natúúr terugbrengen. We denken dat we ons met al onze technologische innovaties van de natuur hebben onttrokken, dat we haar niet meer nodig hebben, maar dat is een grove misvatting: de natuur is fantastisch en groter dan ons allemaal!»
– Even iets anders: we hebben het nog niet gehad over de muziek in de film, waar nogal veel heavy metal bij zit.
Dencik «Een geweldig idee van mij, al zeg ik het zelf. Ik had evengoed voor Sjostakovitsj kunnen kiezen om de beelden te ondersteunen, zoals de meeste mensen zouden doen, maar dat vond ik flauw. Ik wilde speedmetal: op de één of andere manier werkt de combinatie van vuige riffs en traag voorbijdrijvende fjorden ronduit betoverend.
»A propos, Metallica is fan: normaal laten ze hun muziek nóóit gebruiken, maar ze vonden mijn film kennelijk heel goed en hebben me toestemming gegeven. Goed, hè?»
– Uitstekend!
Trailer:
