Een 10 voor beroemdheid: BV's over hun studentenjaren

Het is eind september en de universiteitssteden staan weer in bloei: de straten zien er zich in geen tijd gevuld met synchroon lallende bosjes studenten. Wie zelf net aan zijn studies begint en zich nog afvraagt of het curriculair dan wel facultatief is om in brievenbussen te zeiken, kan deze week in Humo’s Studentenbijlage lezen wat hem (mogelijk) zoal te wachten staat. Vijf getuigenissen over de jaren tussen boek en bar.

Max Colombie (Oscar & The Wolf) Studies: schilderkunst, Sint-Lucas, Gent

Max Colombie «In het derde jaar ben ik wel gestopt. Ik word niet graag geschoold, en al helemaal niet in kunst. Op mijn achttiende had ik daar niet zo over nagedacht. De redenering was: ‘Ik doe dat graag, dus ik ga er maar voor’ – pas later besefte ik dat een mens niet in kunst gekneed kán worden. Enfin, deze mens toch niet.

»Maar ik vond het wel een erg wijze periode. Je omringd weten door supercreatieve mensen: leuk. En in de eerste jaren zat ik op een zalig kot. De manier waarop we samenwoonden en onze tijd vulden: dat leek echt héél hard op ‘Friends’. Ik was de Ross van dienst. Nog steeds, eigenlijk: ik ben een Ross-type. Sullig, redelijk gevoelig en een drama queen.

»Ik was nog echt een puber tijdens mijn studententijd, met heel veel vragen en twijfels over het leven. En door de filosofielessen is dat nog erger geworden: ik begon over de dood te denken, over wat perceptie is, waarom wij op de aardbol rondlopen... Ik kwam gelukkig goed overeen met de filosofieleerkracht, en dat was de redding: hij heeft me geleerd dat aanvaarden de verlichting inhoudt. De examens met hem waren ook geweldig. Hij zei: ‘Kom, we gaan ergens een koffie drinken, en dan kan je mij vertellen wat je goed vond aan de cursus.’ Meer was dat eigenlijk niet: gezellig! Van de andere examens herinner ik me voornamelijk dat ik er serieuze maagzweren aan heb overgehouden, en dat ik voor het vak kunstgeschiedenis alles – maar dan echt alles – gespiekt heb. Ik voel me er niet eens schuldig over: ik heb mijn diploma nooit gehaald, dus wat maakt het uit?»

Jan Matthys (fotograaf, alsook Homo Turisticus) Studies: van alles wat, overal

Jan Matthys «Wat ik gestudeerd heb? Allemaal rare dingen. Eerst twee jaar jazzsaxofoon aan de Jazz Studio, dan een half jaartje conservatorium. Daarna beseft dat ik – omdat ik laat begonnen ben met sax – tekortschoot om ooit aansluiting te vinden bij de top. Vervolgens het vermetele plan gehad om rechten te doen, alle cursussen van het eerste jaar gelezen en ingezien dat dat gruwelijk saai was. Dan maar voor kok gestudeerd – mijn ouders hebben een nogal legendarisch restaurant in Gent, de Scala – maar later gesnapt dat ook dat niet echt iets voor mij was. Dan ben ik, terwijl ik in een restaurant werkte, op mijn 26ste op de avondschool fotografie beginnen doen. In mijn laatste jaar combineerde ik mijn studie met een fulltime job in het restaurant en een fulltime als persfotograaf. Nu ben ik, zeer tot mijn tevredenheid, professioneel fotograaf. Een kleine 10 jaar geleden ben ik weer naar de muziekschool gegaan, waar ik – op dit moment – de hogere graad voor de tweede keer aan het afwerken ben. Ha, en tussendoor heb ik ook twee jaar Spaans gedaan op de avondschool. Ik denk dat ik in mijn leven meer op de avondschool gestudeerd heb dan in het reguliere onderwijs.

»Een avondstudie schrijnwerkerij zie ik me ook nog doen. En op dit moment spreek ik vijf talen, maar als je er zes kunt, mag je jezelf officieel een hyperglot noemen. Ideaal om mee te blagueren bij de wijven, dus mogelijk doe ik ooit nog Portugees.

»Samengevat: studeer alleen wat je écht graag doet. Het lijkt me verschrikkelijk om je hele leven vast te zitten aan iets dat je saai vindt. Mensen kiezen vaak voor iets dat hen zogezegd zekerheid geeft, maar in de praktijk is dat doorgaans enkel de zekerheid van een saai leven.»

Dieter Coppens (‘Manneken Pis’) Studies: Grafische vormgeving, Sint-Lucas, Antwerpen

Dieter Coppens «Gróte ogen getrokken bij de overgang van het strenge Sint-Jan Berchmanscollege in Westmalle naar de kunstschool in Antwerpen. Je zag er, om te beginnen, ineens een ander soort volk rondlopen. Wat niet mocht op de speelplaats van het middelbaar – te afwijkende kledij of haartooi werd geweerd of eruit gefilterd door de onderdirecteur – was aan het Sint-Lucas ineens de norm.

»Ik had in het middelbaar altijd lang haar, wellicht een beetje uit rebellie. Er is toen zelfs nog een wet-Coppens gestemd. Jongens mochten geen lang haar hebben – de directie maakte zich zorgen dat de ouders die hun kinderen kwamen inschrijven zouden zien dat er langharig tuig rondliep – maar ik heb gedaan gekregen dat het toch oké was als we dat haar in een staart droegen. Enfin, na twee weken aan de kunstschool heb ik mijn haar laten knippen: omdat het mocht, vond ik het zelf ineens niet meer nodig. Dat sloeg eigenlijk op niks, maar goed.

»Ik heb me zeer goed geamuseerd tijdens mijn studententijd; ik ben op Erasmus gegaan in Lapland, en samen met mijn neef Mathias heb ik ‘The Road Ahead’ gemaakt voor TMF. En verder... Ik heb er vooral leren kijken. Wat in alle richtingen wel een beetje zal gelden, ging voor mij zéker op: ik vond de praktijk belangrijker dan de theorie, en het leek me dat ze mensen eigenlijk veel vroeger op stage moesten sturen.

»Ik heb me vier jaar lang afgevraagd: ‘Is dat eigenlijk nodig, vier jaar?’»

Fatma Taspinar (VRT-nieuwsjournaliste) Studies: criminologie, KU Leuven

Fatma Taspinar «Als student was ik geëngageerder en idealistischer dan nu. Ik organiseerde mee feestjes – ‘Recepy for Peace’ (sic) – waarvan de opbrengst naar een goed doel ging. Als er betogingen waren, stapte ik mee. En in ons kot – een prachtige residentie in het Zwartzustersklooster – was ik gangverantwoordelijke. Dat hield onder meer in dat ik nieuwelingen belangeloos begeleidde, en dat mijn medestudenten tijdens de examens in mijn kamer hun hart kwamen luchten. Ik werd de therapeut van de residentie. Het kwam erop neer dat er bijna altijd iemand in mijn kamer zat, en dat ik nooit durfde te zeggen: ‘Eh, het past niet; ik ben aan het studeren.’

»Om mezelf te beschermen heb ik die openheid leren afblokken – en ik denk dat mijn engagement daarmee ook verminderd is. Ik wil niet overkomen als een egoïstische, cynische trut, maar: nú geloof ik ook minder dat ik de wereld kan veranderen. Eén van de eerste dingen die ik op de werkvloer leerde was: choose your battles.

»Ik heb naast mijn studies altijd andere dingen gedaan. Een schildercursus in Blanden, bijvoorbeeld. Verder deden vooral oudere vrouwen en mensen met een gezinsleven mee aan die cursus – en ik vond dat tof omdat ik daarmee in een andere wereld dan het studentenmilieu kwam. Zo’n complete breuk met wat je anders doet, is ook een meerwaarde. Ik zou nieuwe studenten aanraden méér te doen dan alleen zuipen. Ik drink zelf niet, dus ik begrijp niet goed dat je jezelf van black-out naar black-out wil drinken. Of nog: je hoeft niet noodzakelijk de randdebiel uit te hangen omdat je toevallig student bent - al weet ik dat het hier om enkelingen gaat. Cultuur opsnuiven en proberen skills te leren die je op café niet noodzakelijk vindt, is ook een essentieel onderdeel van de studententijd.»

Stefanie Callebaut (SX) Studies: Jazz-zang & Pop Soul, Jazz Studio, Antwerpen

Stefanie Callebaut «Het is allemaal nog heel recent, want ik ben er nog maar een jaar weg – maar een typische studentenfase heb ik nooit gehad. Ik heb niet op kot gezeten en pendelde vijf jaar lang heen en terug. Het overgrote deel van mijn tijd ging naar SX, dat toen al serieus begon te draaien. Ik was dus wellicht een asociaal type op school, maar dat maakte niet zo veel uit: ik ging vooral naar de lessen om dingen mee te krijgen die ik kon gebruiken voor of verwerken in de muziek die ik zelf aan het schrijven was.

»Ik had het geluk dat de school zelf zeer meegaand was – logisch: er zitten alleen muzikanten, en ik was dus niet de enige die zich in bochten moest wringen om de lessen te kunnen volgen. ’t Was allemaal flexibel: als ik een maand afwezig was om te gaan touren, vonden ze wel een manier om mijn programma aan te kunnen passen.

»Tegelijk waren de lessen zelf heel ontspannen. Meer nog: ik ben erg gaan genieten van de momenten op school, omdat ze mij een soort vrijheidsgevoel gaven. Als ik met SX bezig ben, is daar altijd een bepaalde druk bij betrokken. Op school kon ik nog gewoon bijleren, fouten maken en bezig zijn met de essentie – en niet met alles wat eromheen hangt. Enkel als ik op school was, kon ik relaxen: daarom kon ik het volhouden.»