Een duik in 'De puberdagboeken': honderd jaar eenzaamheid, verliefdheid en hartenpijn

Voor ‘De puberdagboeken: hoe tieners over hun leven schrijven’ deden Monica Soeting en Nina Wijsbek iets wat absoluut niet mag: ze grasduinden door 21 dagboeken die de afgelopen honderd jaar door verschillende meisjes en jongens tussen 12 en 18 jaar zijn geschreven.

En wat leert ons dat? Dat de struggles van tieners krek dezelfde zijn gebleven. Een puber uit de jaren 60 worstelde even erg met bronstige oprispingen, afzichtelijke puisten, hartverscheurende afwijzingen en dt-fouten als een teenager vandaag. Hier en daar lezen we zelfs een #MeToo-ontboezeming: ‘Ik vocht om zijn hand weg te krijgen, maar het lukte niet. Hij ging steeds verder.’

'Ik wou dat ik niet zo zou trippen op lekkere jongens... Helaas heb ik 't niet voor 't zeggen'

Vivian (°1945)

• 21 januari 1960 •

Vanmiddag dansles gehad. Bijna de hele tijd met Michiel gedanst. Hij hield me dichter naar zich toe dan anders. Ik vind het zalig om met hem te dansen, maar toch geloof ik niet dat ik verliefd ben. Ik weet bijna zeker van niet, want ik kan gemakkelijk nog aan iets anders denken.

• 13 februari 1960 •

Onder het dansen drukte Michiel me steeds vaster tegen zich aan. Als ik wou, had ik gemakkelijk mijn neus aan z’n jasje kunnen afvegen.

• 15 augustus 1961 •

Ik ben veel minder sad dan ik had gedacht dat ik zou zijn. Het komt omdat ik nu het idee heb dat hij zoals een ui is, en overal waar hij is geweest een huilend meisje achterlaat dat onder de indruk was van z’n goudkleurige schil en goedgebouwde vorm.

• 14 september 1962 •

Ik ben gelukkig, omdat ik nu bij Dave hoor. (Het is gebeurt, ik ben geen meisje meer maar een vrouw, heerlijk!) Het heeft me erg gelukkig gemaakt.

Gisteravond is Het gebeurt. Helemaal geen spijt of dirty gevoelens. Alleen maar mooi en gelukkig. Wij praten er gewoon samen over. Het deed pijn, maar Dave zei dat dat bij de eerste keer hoort. Maar het was heerlijk. En ik werd nat van Dave, dat was heerlijk too. Ik hoop niet dat iem. ooit dit boek in handen krijgt.

Eva (°1988)

• Zomer 2004 •

Zaterdag met z’n allen naar de hifi geweest, ik lam, gekotst, gehuild -> Frank was met Emmy gegaan. Ik voelde me kut! Ik heb met Joost gezoend.

Op de branding weer met Frank gezoend (& meer), ’t was echt een supah avond. Ik heb hem ook gezegd wat ik van hem vond en zo. Hij zei dingen als: ‘Ik ben geen player’, ‘Je bent lief’ en ‘Ja, maar jij bent ook een leuk meisje’. Na jah, goed, op Sunset Dance had ik besloten niet weer met ’m te gaan, en hij blijkbaar ook. Toch was ’t moeilijk, maar goed. Ik heb laatst Dennis geprobeerd te versieren mr hij vond ’t zonde van onze vriendschap, daar ben ’k egt blij mee!

Ik wou dat ik niet zo zou trippen op lekkere jongens... Helaas heb ik ’t niet voor ’t zeggen.

Leo (°1944)

• 20 november 1960 •

Deze dag zou voor mij de rotste dag van m’n leven tot nu toe worden. ’s Middags en ’s avonds nadat D. met ons naar de kerk was gegaan, at ik bij Thijs. Tijdens ons eten ’s avonds werd een brief van Gineke voor mij gebracht. En toen ik deze gelezen had, dacht ik door de grond te zullen zakken, vooral om het laatste.

undefined

'Op een zeker oogeblik voelde ik de liefdesdrift in me opkomen. Ik moest me wel beheersen'

Het zou nu misschien na 3 jaar het beste zijn wanneer ik haar opgaf, maar dit is vreselijk moeilijk, vooral wanneer je zoveel en zo lang al van iemand houd en de andere wil niets meer dan vriendschap. Ik voel me echt in de put.

• 22 november 1960 •

’s Avonds tot half twaalf met Pappa en Mamma over Gineke gepraat en ze alles verteld. Ze raden me aan G. te vergeten, hoe moeilijk dat ook mag zijn. Als tegenprestatie beloofden ze me een hondje, dat ondanks mijn ellende fantastisch is.

• 19 januari 1963 •

Ik verlang naar Petra, laat ik maar eens met de deur in huis vallen. Ik hou van d’r, en ik wil d’r weer eens zien. Maar ja, dat zal nog wel even duren. Toch een nadeel dat ze in Assen woont (dit was een zielsuitstorting).

• Zondag 26 mei 1963 •

Vandaag heb ik het uitgemaakt met Petra. Ik ga het niet helemaal opschrijven. Ik heb fouten gemaakt, zij heeft fouten gemaakt en er waren dingen in haar die me niet lagen. Ik wilde haar niet beduvelen en heb het daarom uitgemaakt. Ik hoop het nooit meer mee te maken, want het is vreselijk om een meisje pijn te doen, want ze houdt echt veel van me.

Janny (°1943)

• 23 mei 1960

Het duurt nog 8 weken en dan zit het jaar erop. Dit jaar begon met Rob. Zondag ’s avonds hadden we afscheid genomen en ook in de eerste weken leefde ik met de heerlijke gedachte dat hij van mij was. Toen maakte hij het uit. We waren te jong, zei hij en hij had gelijk. Op dat moment wist ik dat ik hem niet zou kunnen vergeten en ik heb het ook niet gedaan, hij leeft nog steeds in mijn gedachten. Hij weet, geloof ik, nog niet eens dat ik besta. Och, ik ben nog zo jong, ik kan beter mijn tijd afwachten. Toch zal ik nooit naar een andere jongen kijken, ik heb mijn hart nu eenmaal gegeven.

• 8 juli 1960 •

De gedachte echter dat hij een meisje heeft, doet pijn. Rob, op wie ik zoveel hoop stelde, van wie ik droomde. Och, bakvisdromen, maar toch, ik houd van hem. Rob Meijer, ik hou van je, heel erg. Je zei, toen je het uitmaakte, dat je te jong was, dat zo jong aanlopen gewoonweg slavernij was, maar dat alles is toch nog geen jaar geleden. Ben je nu niet meer te jong?

• 25 juli 1960 •

We hebben zowat de hele middag in een wei gelegen, in de zon. ’s Avonds ben ik met Jan naar de film geweest. Nu vraag ik me af. Geef ik iets om Jan. Soms als ik er bij ben, heb ik een afkeer van hem en dan verlang ik weer naar hem. Toch geloof ik dat ik niet echt van hem houd.

• 15 september 1960 •

Ik vond dat z’n brief wel wat overdreven was. Hij schreef dat hij iedere dag aan me dacht. Hij dacht dat ik met Oudejaar kwam alleen maar voor hem. Hij vond me leuk, hield van me enz. Ik weet niet wat ik ervan moet denken. Ik heb teruggeschreven, maar er niets van dat alles in gezet. Alleen op het eind, dag lieve schat en vele kusjes van Janny, meer niet. Ik houd niet van die onzin. Welke jongen van 16 meent zoiets werkelijk?

• 17 april 1961 •

Iedereen moest op de grond gaan zitten rond het laken en daarop lag een stuk papier dat je eraf moest blazen en waar het eraf viel, moest degene die daar zat onder het laken met nog iemand. Ik ben er drie keer onder geweest met Frans, een keer met Huib en een keer met Tom. Ik geloof toch dat Frans ooit dikwijls een meisje een kus gegeven heeft, hij wist tenminste goed hoe het moest. Ik heb er weer de hele avond langs gezeten en hem van pils en sigaretten verzien [voorzien]. [...] Ik ben verliefd tot over mijn oren. Als ik zijn brommer hoor, krijg ik een raar gevoel, hoe het is weet ik niet, niet uitbundig blij, ook niet droevig, ik weet het niet.

• 8 mei 1961 •

Ik dacht dat we altijd zouden blijven lopen door de stilte. We hadden een paadje ontdekt, waar niemand was en wat helemaal volgegroeid was. Daar hebben we gestaan. Frans klemde me zo vast, dat hij mijn borst haast indrukte. Op dat moment was ik gelukkiger dan ooit tevoren. Ik dacht dat het nog wel minstens 1 of 2 jaar zou duren voordat er misschien iets tussen ons kwam en nu ineens, zo onverwachts. Zomaar ineens. Ik kan het bijna niet geloven dat het waar is. Het is te mooi om waar te zijn. Frans, Frans heeft me gekust, Frans, alleen Frans. Kun je het snappen, het vatten, ik niet. Ik meen dat ik droom. Ik mag nu praate over Frans als mijn jongen. Het kan me niet schelen, al zegt iedereen: Janny gaat met een rooie, net als Ria van Doorn gisterenavond. Ze hadden me gezien, die mispunten, niks kan me dat schelen. Iedereen mag me zien. Frans, Frans, is het allemaal echt waar, houd je dus toch van me. Ik kan het nog allemaal niet begrijpen.

Leonie (°1949)

• 30 januari 1965 •

Zo liep de avond ten einde en terwijl ik met Roland ten Hove danste, zei René: ik klap je de volgende dans af. Ze waren de hele tijd aan het knoeien geweest met ’t licht, dat te hel naar onze zin brande en plotseling ging ’t helemaal uit. Daarvan maakte René gebruik door me op m’n mond te kussen!!! Dit was de eerste keer dat ik écht op m’n mond gekust werd en ik was erg onder de indruk.

• 21 maart 1965 •

R. was weer erg verliefd op me, te erg naar me zin, want hij gaf me alsmaar complimentjes, hield m’n hand vast, zat me aan te kijken enz. Ook dat vond ik niet leuk. Ik heb geen zin om verliefd te doen, want ik ben ’t niet en ik wou dat hij ’t ook niet zo aan iedereen liet merken. Ik heb nú helemáál genoeg van hem!

• 21 januari 1966 •

De hele avond met hem gedansd en we waren dolverliefd. Na een tijdje toen hij me kuste, voelde ik dat hij me een t.z. wilde geven. Ik geloof, dat ik een beetje heb toegegeven, maar daar heb ik spijt van en de volgende keer dat hij het deed, werkte ik niet mee, zodat het gelukkig niet weer gebeurde. Het was een gekke gewaarwording. Ik weet niet hoe ik het op moet schrijven, maar ik vond het niet leuk, waarschijnlijk omdat Moniek er altijd zo neg. over praatte.

• Maart 1966 •

Donderdag onder Dalton stond ik even met Mirjam, Robert en hem te praten. Ik zag toen, dat hij een vreselijk lelijke mond had. Ook zat z’n kin onder de puisjes. Hij kan er wel niks aan doen, maar ik griezelde toch wel een beetje toen ik eraan dacht, dat ik door die mond gekust was.

Elvira (°1958)

• 23 februari 1972 •

Woensdag na school beleefde ik het hoogtepunt van de dag: Ik kwam bij Struyck Thomas K. tegen, die op z’n brommer was. Toen vroeg ik of ik mee mocht slepen. Dat mocht! ’t Ging zalig. Toen kwamen we langs de tuin, waar Dick en Paul buiten bosgrond aan het laden waren. Natuurlijk zagen ze, dat ik gesleept werd door Thomas. Je had Paul z’n gezicht moeten zien! Toen ik thuis was stond ik nog te trillen van plezier en opwinding. Ik wilde direkt naar de tuin, om reakxies te horen. En ja hoor, om een uur of kwart over vier, toen ik alleen met Paul stond te spitten, kwam het eruit: ‘Wie was die gozer, met wie je uit school kwam rijden?’ vroeg Paul. Ik zei ‘Dat.... euh... was...’ – ’Nou?!’ drong hij aan. – ‘Oh, dat was mijn neef.’ Joh, z’n gezicht klaarde op. Ik vroeg: ‘Waarom vraag je dat?’ En daar kreeg ik geen antwoord op.

Hannah (°1975)

• 1 oktober 1988

Weer in Amstelveen gekomen, zijn papa, ik en Kees op de fiets naar Amsterdam gegaan. We hebben schoenen gekeken en ik wilde naar V&D toe om een plaat van Glenn Madeiros te gaan kijken, waarschijnlijk ga ik hem kopen. Op het plein hadden ze hem niet, alleen de eerste album die ik ook wil hebben.

’s Avonds hebben we televisie gekeken en ik ben heel erg verliefd op Glenn Madeiros. Hij is zo knap!!!!!

• 2 oktober 1988 •

We hebben vandaag vrij veel gedaan, eerst zijn we naar de kerk gegaan en daar heb ik ook gevraagd dat ik Glenn zal ontmoeten en m’n wens is dat ik z’n vriendin mag zijn, alleen ik ben 13 en hij is 18 verdorie.

• 5 oktober 1988 •

Ik stond op met verliefdheid en ging ermee naar bed, ik ben zo verliefd op Glenn. Ik hoop dat ik ooit eens een liedje met hem mag zingen of zijn vriendinnetje zijn.

Anna vindt Glenn ook heel erg leuk en knap en heeft allemaal posters boven haar bed hangen. Als ik dat doe denkt iedereen thuis dat ik verliefd op hem ben, dat ben ik ook, alleen ik wil niet dat iedereen dat weet.

Ik kan misschien met Anna een brief aan hem schrijven!!

Na wat huiswerk gemaakt heb ik op de video de platen 10-daagse gekeken. Wat was Glenn knap met die kleine fonkelende oogjes zeg, jeetje mina.

• 13 oktober 1988 •

Ik ben nog steeds verliefd op Glenn, hij is zo knap. Ik denk soms hoe het zou kunnen zijn om op Kauai te wonen met goudgele stranden en palmbomen en lopen met hem!!!

Verliefdheid is het mooiste wat iemand kan overkomen.

Theo (°1928)

• 8 juli 1945

Om ongeveer 3 uur kwam Annie. We gingen metéén wandelen. Veel gezoend hebben we daar. Foto’s liet ze me zien. Er was zelden een meisje dat mij zoveel zoende als zij doet. Ze schijnt wel wat om mij te geven. Ik vind haar ook een lief meisje maar knap is ze niet[,] leelijk daarentegen ook niet. Sproeten heeft ze veel in d’r gezicht. Maar ze kan vrijen als de beste.

• 16 augustus 1945 •

Ook was de dag dat we in het bosje gewandeld hebben een mooie. Veel liefde. Op een zeker oogeblik voelde ik de liefdesdrift in me opkomen. Ik moest me wel beheersen. Zo jong als wij zijn kan je daar niet aan denken. Sterk moeten wij blijven.

Ria (°1921)

• 27 mei 1939

Toen gingen we huiswaarts. Ted en Lies voorop, Henk met mij. Al gauw waren wij een heel eind achter. Toen waagde Henk het maar eens met zoenen. Nu, ik was echt onverschillig; liet hem maar begaan.

Vind je het nou heus zo erg, vroeg hij aan mij. Ik zei maar niets. Maar wat ik dacht. Hij dacht zeker, dat hij de eerste was? Stakker, hè, want hij was dat niet.

• 7 augustus 1939 •

Toen we weer bij huis kwamen, liet hij me weer niet gaan voor hij een zoen had gehad. Ik kon er niet toe komen hem één te geven. Ik schaamde me zo. Hij stond bij me (als de buren het eens zagen) en liep weer weg. Wat ben ik toch begonnen, dacht ik. Toen hebben we in de Annastraat in een portiek gezeten. Hij trok mij er tenminste in. Hij trok mij op zijn schoot en zat maar met zijn vingers in mijn directoire (slipje, red.) en verder. Wat hij er aan heeft, bah. Wat heb je mooie beentjes, zei hij. Bespottelijk gewoon. Toon dat je vrouw bent, zegt hij, of schaam je je ervoor. Nee, zeg ik, maar niet op zo’n manier. Ik vocht gewoon om zijn hand weg te krijgen, maar het lukte niet. Hij ging steeds verder.

Ineens ging ergens een deur. Nu is het genoeg, laat me gaan. Hij schrok ook en liet me ineens los. Ik vloog naar binnen. Hèhè, gelukkig. Ik keek in de spiegel, wat zag ik eruit. Mijn ogen stonden wild en ik had een kleur als vuur. Maar enfin, het was een avontuur meer. Wat jij, dagboek, hè!

Freek (°1956)

• 26 oktober 1971 •

Linda na school de eerste bladzijde van me dagboek laten lezen (en de laatste, voorlopig). Gelukkig dacht zij net zo over één en ander want ik zat er echt wel effe mee. Ik had een verschrikkelijke friemelbui en om 10 over half zes gooide ze d’r blaadje weg en (ik zat toen al een kwartier haar borstjes te strelen en te ‘grasduinen’) daarna nog effe heerlijk gevrejen.

• 25 november 1971 •

Ik krijg zo langzamerhand een aantal schuldgevoelens (niet zóó sterk). Ik ben nl. zoon bronstig wezen dat ik ’t zelf walgelik vindt haast. Linda ‘hep ik’ zo langzamerhand alleen vanwege ‘de erotiek’. Ik ben vreselik makkelijk ‘geprikkeld’. Ik ben eigenlijk verliefd op verschillende meisjes en zo langzamerhand heel weinig op Linda. En dat vind ik een beetje moeilik worden.

Evelien (°1987)

• 14 november 2003 •

Vandaag ging alles wel goed, het is meer dat Casper toch anders was dan ik had gedacht... Veel slijmeriger. Waarom denkt een jongen (die ik tot nu toe ken) altijd dat slijmen leuk is.. of zo. Ik wil gewoon een goede vriend hebben waar je lol mee kan trappen en die je niet ziet als een ‘meisje’ maar als een vriend. Dat zou ik echt leuk vinden.

Monique (°1979)

• 12 april 1994 •

Er is nieuws!! Er is iets aan de gang tussen: Henk en Jet!!

Nooit gedacht! En het gekke is, dat ik niet eens jaloers ben, en ik vind het zelfs leuk! Ja, ik vind Henk nog steeds héél, héél leuk. Maar wie niet?? Ik heb me erbij neergelegd dat ik nooit iets met hem zal hebben. Shit.

Waarom heb ík geen vriend. Baal. Ik wil in de zomer een vriend. Jezus, wat klinkt dat zielig. Ach, als het goed is, loop je er vanzelf één tegen het lijf. Maar onderhand mag dat weleens gebeuren van mij. Wel een ouder (dan ik) iemand (16) of zo, want jongens van 15 die leuk zijn, bestaan bijna niet. Nou ik ga stoppen (het is al over zevenen en nog licht!!) Doei! Monique (z.v.*) (* z = zonder, v = vriend)

Monica Soeting en Nina Wijsbek, ‘De puberdagboeken’, De Bezige Bij