‘Een leven zonder alcohol is alsof je van vierde provinciale plots in de Champions League belandt’

De zon brandt, terrasstoeltjes staan in de aanslag en op kraaknette festivalweides worden de laatste biertonnen verfrist met kraantjeswater. Ja, een kakelverse zomer staat voor de deur, en daar moeten we op klinken, proosten, tsjingen, dansen, zuipen. Of niet? Steeds meer mensen kiezen, ondanks een zekere vertrouwdheid met de roes, voor een leven zónder alcohol. En voelen zich daar meer dan prima bij. Zet u, schenk u iets lekkers in, en ontdek onder auspiciën van zes ervaringsdeskundigen de geneugten van de geheelonthouderij. Schol!

BART DE WEVER: ‘DODELIJKE COCKTAIL’

De Antwerpse burgemeester (51) was ooit een zelfverklaarde kroegtijger die tot in de vroege uurtjes zijn corpus verrijkte met Leffe. Nu is hij meer dan tien jaar nuchter en loopt hij marathons als waren het toertjes rond het Stadspark. Een oorzakelijk verband dringt – drinkt? – zich op.

HUMO Op 19 november 2011 dronk u uw laatste glas. Dat was op doktersbevel, in het kader van uw veelbesproken afslankkuur.

BART DE WEVER «Zo is het inderdaad begonnen. Ik moest in december starten met mijn dieet, dus ik achtte het raadzaam om al vroeger afscheid te nemen van alcohol: ik droeg toen nogal wat gewicht mee, ziet u, en één horde tegelijk was al uitdaging genoeg.

»Het was aanvankelijk een tijdelijke maatregel, maar toen ik weer mocht drinken, besloot ik om dat niet te doen. Ik ben namelijk een pathologische gulzigaard: zodra je mij één glas geeft, grijp ik gegarandeerd ook een tweede. Dan was het gewoon veel gemakkelijker om het eerste glas te blijven weigeren. Intussen is het een absolute zekerheid: ik zal nooit in mijn leven nog alcohol drinken.»

HUMO Herinnert u zich de avond van 19 november nog? U hebt toen behoorlijk feestelijk afscheid genomen van de fles.

DE WEVER «Zoals de ironie het wil, had ik door de jaren een redelijk exquise wijnkelder aangelegd, met enkele honderden flessen van een zeker niveau. Bij wijze van afscheid heb ik daar toch maar enkele Barolo’s uitgehaald en soldaat gemaakt. In mijn vroegere hoedanigheid – we spreken over meer dan 140 kilo – kon ik behóórlijk wat verzetten, hoor. En de rest van die arme flessen wordt nu systematisch weggeschonken bij etentjes.»

HUMO Die wijnkelder is geen verlokking recht onder uw voeten?

DE WEVER «Nee, want ik heb nooit een drankverslaving gehad. Alleen een eetverslaving. Toegegeven, toen de dokter mij vroeg om een lijstje te maken van wat ik op één week tijd dronk, zei hij: ‘Formeel is dat alcoholisme.’ Díé categorie! Maar de fysieke dan wel mentale drang naar alcohol, waarmee ik verslaving toch associeer, heb ik nooit gevoeld.»

HUMO Een mens schrikt er niet van dat in de politiek heel wat gezopen wordt. Hebt u weleens collega’s op Michel Daerdeniaanse wijze in het parlement zien verschijnen?

DE WEVER «Daar zeg ik liever niets over. (Zwijgt) Waardoor u weet dat het antwoord ja is. Maar het is zo: alcohol is altijd aanwezig in de politiek. Het is een risicoberoep voor wie verslavingsgevoelig is. De stress, de werkdruk, de onophoudelijke stroom drankjes die je overal worden aangeboden: een dodelijke – welja – cocktail.

»Nu gaat het er almaar soberder aan toe, maar in mijn eerste onderhandelingen heb ik weleens moeten vaststellen: ‘Collega, u bent dronken.’ Zéér vervelend vond ik dat, en zelf heb ik zoiets nooit gedaan. Maar als ik nog maar de helft moet geloven van de verhalen van de generatie vóór mij... (blaast)»

HUMO Alcoholisme noemde u op Instagram ‘een kwaal waaraan ik collega’s jammer genoeg volledig heb zien ten onder gaan’.

DE WEVER «Niet één, niet twee, maar verscheidene collega’s. Soms volstrékt ten onder, hè. Mensen die zichzelf volledig verloren, en aan de zelfkant van de maatschappij zijn geëindigd. Alcohol is een bijzonder harde drug. De remissiecijfers zijn verschríkkelijk. Ik ken niemand die verslaafd is geweest aan alcohol en er écht is doorgekomen.»

HUMO Therapeute Myriam Bruyninckx, die een boek over alcoholisme heeft geschreven, zei: ‘Het is een collectieve verslaving. Wie stopt met roken, krijgt felicitaties. Wie stopt met drinken, moet zich verantwoorden.’ U hebt dat ook ondervonden.

DE WEVER «Zeer vaak gehoord: ‘Een pintje voor de voorzitter? Ah, een coupe champagne dan? Het is een speciale gebeurtenis hè!’ Alsof je tegen een vegetariër zou zeggen: ‘Het is Kerstmis, eet nu toch wat kalkoen.’ Het heeft twee jaar geduurd voor de wereld doorhad dat ik echt niet meer zou drinken.

»Ik wil niemand bekeren. Schrijf dat zeker op: ik gun iedereen z’n glas. Niet iedereen is zo’n gulzigaard als ik en er zijn meer dan genoeg mensen die het kunnen houden bij een glaasje wijn per dag. Maar voor anderen wil ik zeggen: een leven zonder alcohol is een leven waarin alle rode lichten – fysiek en mentaal – plots op groen springen. Alsof je van vierde provinciale plots in de Champions League belandt. Ik ben er een totaal andere persoon door geworden. Daarom kan ik mij niet voorstellen dat ik ooit zo zot zou zijn om weer te gaan drinken.»

HUMO Mist u ze soms, die avonden vol Leffe en Duvel in uw stamcafé De Ketel?

DE WEVER «Ik denk er nog weleens aan. (Mijmert) Ze hadden daar Leffe van het vat... Maar goed, er is een tijd voor alles. Ik ben geen teenager meer, hè.»

HUMO U vindt dat u zonder alcohol een betere vader bent.

DE WEVER «Wanneer we vroeger naar het strand gingen, maakte ik me al snel uit de voeten, op zoek naar een strandbar om neer te ploffen met sangria en borrelnootjes. Dan kwam ik niet meer recht. Nu zou ik een schepje vastpakken en méé zandkastelen bouwen. Ook al omdat ik dat nu fysiek kán. Morbide obesitas en overmatig alcoholverbruik is niet bepaald een combinatie waar je energiek van wordt. (Wuift weg) Néé, ik heb sinds mijn drooglegging nooit meer omgekeken.»

HUMO Stel: u mag voor de rest van uw leven zonder enige nadelige gevolgen ofwel onbeperkt alcohol, ofwel onbeperkt frituureten binnenspelen. Wat kiest u?

DE WEVER «Dan kies ik wijn. Als ik íéts mis van het hele gebeuren, dan wel om een fles uit de kelder te halen, ze op temperatuur te laten komen, ze te decanteren en degusteren... Dat is me véél meer waard dan frituureten: dat smaakt achteraf bekeken toch alleen maar naar vet.»

CATHÉRINE KOOLS: ‘EINDELIJK AAN ZEE’

Actrice Cathérine Kools (40) heeft het uitgerekend: op het moment dat ik haar spreek, drinkt ze al 826 dagen geen alcohol meer. Tegen de tijd dat haar boek ‘Absolute aanrader alcoholvrij’ verschijnt, dreigt ze de kaap van de duizend te bereiken. Smaakt naar meer.

CATHERINE KOOLS «Ik kom van de rock-’n-roll – ik ben een actrice die altijd in Antwerpen heeft gewoond, en daar enthousiast de horeca sponsorde – en ik heb alles wel gezien. Maar nu wilde ik ook weleens een leven zónder alcohol meemaken. Op 13 maart 2020, één dag voor de eerste lockdown, ben ik gestopt. Een mooie datum: de dag dat de wereld veranderde, en ik dus ook.»

HUMO Je begon te merken dat alcohol je tegenhield.

KOOLS «Al sinds mijn rol in ‘Wittekerke’ droom ik ervan om aan zee te wonen. Maar het kwam er niet van. Het bleef verre toekomstmuziek, ik stelde het alsmaar uit. En zie: nadat ik met drinken was gestopt, heeft het maar één jaar geduurd voor ik mijn appartement in Antwerpen had verruild voor een stekje in Oostende met uitzicht op de golven. Ik ben ervan overtuigd: dat had ik nóóit gedaan als ik nog dronk. Waarom? Ik twijfel minder, slaag erin om tegen mezelf te zeggen: ‘Je bent goed genoeg, je kúnt dit.’ Over dat ándere stemmetje, dat veelal het tegenovergestelde verkondigt, heb ik meer controle gekregen. Zalig, toch? Ik zit op dit eigenste moment naar de branding te kijken. En naar de naakte mensen, maar die liggen gelukkig ver genoeg.»

HUMO Zijn alcoholvrije drankjes nog altijd een beetje zoals de vleesvervangers van vroeger, of zitten er al lekkere dingen tussen die het echte spul benaderen?

KOOLS «Amai, daar zit zoveel lekkers tussen! Ongelofelijk hoe dat in de lift zit: ook in België worden er heerlijke alcoholvrije rums en gins gemaakt. Ik probeer álles. Kombucha vind ik geweldig. Of een ijskoude limonade met echte citroen en een beetje ahornsiroop. Maar mijn lievelingsdrankje is een dark ’n stormy-mocktail. Hmm!»

HUMO Je bent jezelf op een andere manier aan het ontdekken nu, hè?

KOOLS «Zeker! De problemen die ik vroeger wegmoffelde – ‘Het was een lastige dag, kom, we gaan iets drinken’ – kijk ik nu recht in de ogen. Ik stel me de vraag: wat vind ik écht leuk in het leven? In het begin was dat oppervlakkig: gaan wandelen, een bad nemen... Maar nu kijk ik ook wat dieper. Hoe komt het eigenlijk dat ik in elkaar zit zoals ik in elkaar zit? Ik ben 40 jaar, met een heel leven achter de rug. Ik herken patronen bij mezelf die er zijn ingesleten door gewoontes, door dingen die ik vroeger hebt meegemaakt. Maar daar werk ik aan. Zonder alcohol móét je wel, omdat je alle vluchtroutes hebt afgesloten.

»Stel je eens voor dat iedereen dat zou proberen? Dat mensen opeens voelen: ‘Dit is wie ik écht ben! En dit is wat mij écht goed doet!’ Zoveel stress en spanning die wegvalt. Onderliggende frustraties en onderdrukte trauma’s komen bloot te liggen. En als die dingen eenmaal aangepakt zijn, kun je veel efficiënter streven naar geluk. Daarom wilde ik er een boek over schrijven: om die openbaring – want het is niets minder dan dat – aan anderen door te geven. Ik hoop dat dat inspirerend kan zijn.»

HUMO Mogen we daar het glas op heffen?

KOOLS «Voor mij een dark ’n stormy, graag!»

KAMAL KHARMACH: ‘CANTUS MET CHOCOMELK’

Borgerhouts grootste comedian Kamal Kharmach (30) is de enige in dit lijstje die als moslim en ‘allround gezonde’ jongen nooit een druppel alcohol heeft aangeraakt. Maar hij groeide wel op in een maatschappij – en een vriendenkring – die in het gouden gerstenat gemarineerd was.

KAMAL KHARMACH «In mijn studententijd ben ik zelfs in een presidium terechtgekomen! Het is handig om iemand die niet drinkt in een presidium te hebben, want dat is altijd de verantwoordelijkste: uit plat opportunisme hebben ze mij er dan maar bijgehaald (lacht). Ik moest aan de cantussen meedoen én een overgangsritueel ondergaan. Een soort zachte doop, maar wel zonder alcohol, dat was de afspraak. Ken je de camembert? Dat is wanneer je de vuile sok van je voorganger over een glas moet trekken, om zo de inhoud lekker gefilterd op te slurpen. Bij mij was dat alleen geen wodka of tequila, maar Schweppes Agrum of chocomelk. Véél cantussen gevierd met chocomelk.»

HUMO En hoe smaakt dat, chocomelk door een vuile sok?

KHARMACH «Mijn voorganger in het presidium was gelukkig een heel proper meisje, met een uitzonderlijk propere sok.»

HUMO Dronken al je vrienden?

KHARMACH «Ik had in die tijd twee vriendengroepen: de groep uit het jezuïetencollege, waarvan de meesten dronken, en de Marokkaanse vrienden, van wie niemand dronk. Met die groep gingen we niet feesten: we gingen gewoon iets eten en waren al om tien uur thuis (lacht).

»Ik ben opgegroeid in witte scholen, en nu werk ik in een ‘witte’ branche. Als moslim sta je dan soms voor vraagstukken à la: als er vrienden langskomen, moet je dan alcohol serveren? Restaurants in Engeland hebben daar iets op gevonden: zij serveren uit principe geen alcohol, maar staan hun klanten wel toe om zelf iets van thuis mee te nemen. Vind ik prima! Want wie ben ik om te zeggen wat gezond is? Met mijn BMI heb ik geen recht van spreken.»

HUMO Ging je graag mee feesten?

KHARMACH «Tuurlijk! De dag nadien kreeg ik altijd telefoon: ‘Hoe zijn we thuisgeraakt? Heb ik nog iets uitgestoken?’ (Droog) Ik zei altijd dat ze héél veel geld van mij hadden geleend.

»Ik ging wel vaak vroeger naar huis. Onvermijdelijk sprak iedereen vroeg of laat op een golflengte die ik niet meer begreep. Dansen op ‘Les lacs du Connemara’ op een natte vloer vol glasscherven? Die hepatitis mochten ze hebben. Jammer, want net dán ontstaan de beste verhalen, heb ik gemerkt. ‘Allee Kamal, je hebt wat gemist!’ Dan denk ik: serieus? Ik heb gisteren drie uur Britney Spears mee staan kwelen, en dan nog wordt mij het moment suprême ontzegd? (lacht) Ik heb nooit the full experience gehad, dat voel ik.»

HUMO Ben je weleens nieuwsgierig naar dronkenschap?

KHARMACH «Zeker en vast, altijd geweest. Maar dan denk ik aan mijn door allerlei vettigheid volledig verruïneerde lever: het is maar best dat ik daar niet óók nog alcohol op heb zitten te kappen. Valt iets voor te zeggen, hè?»