Een maalstroom van ontroering, de hel op aarde en vuurspuwende toverstokjes: dit zijn de bioscoopfims van de week

‘Vortex’ ★★★☆

Van Gaspar Noé, met Françoise Lebrun, Dario Argento, Alex Lutz en Kylian Dheret.

Ga recht in uw bioscoopstoeltje zitten en kijk goed naar het eenvoudige maar prachtige tafereeltje waarmee ‘Vortex’ opent. Een oude man en zijn echtgenote zitten tussen hun sierplanten en bloempotten een glaasje witte wijn te drinken. Nog één keer is het hun gegund om elkaar in de ogen te kijken, de glazen te heffen en te klinken: ‘Het leven is een droom, vind je niet?’

Neem die lieflijke beelden zo scherp mogelijk in u op, geniet ervan en zuig het geluk van die twee bejaarde tortelduifjes diep in u op, want het zal niet meer terugkeren. Vanaf de volgende scène drijft regisseur Gaspar Noé met behulp van de splitscreentechniek een wig tussen zijn twee hoofdpersonages. In het linkerbeeldkader zien we hoe de man ’s morgens vroeg in bed ligt te knorren, in het rechter hoe zijn vrouw ontwaakt, haar peignoir aantrekt en koffie gaat zetten.

Wacht even: gaat het hier om een loze gimmick? Een technisch foefje van het Franse enfant terrible dat ons eerder op stang joeg met ‘Irréversible’ en ‘Climax’? Neen: die schermopdeling dient een doel. Terwijl de man aan de linkerkant van het scherm aan zijn bureau zit te werken aan zijn boek over het verband tussen cinema en dromen, zien we aan de rechterkant hoe zijn verwarde echtgenote ronddoolt tussen de winkelrekken. De verticale streep die hen scheidt, dat is de kloof die de demon van de dementie tussen hen heeft geslagen. Het breekt je hart om die aftakelende vrouw haar band met de werkelijkheid hoe langer hoe meer te zien verliezen. Zoals een boedelruimer een pand leeghaalt, zo ruimt de ziekte haar herinneringen op, tot er in dat brein niets anders overblijft dan haar dromen, en misschien zelfs dát niet.

Vrouwe Cinema vertoont de laatste tijd veel symptomen van alzheimer: ‘The Father’ trok ons mee in het verwelkende brein van Anthony Hopkins, in ‘Supernova’ gingen we op roadtrip met twee geliefden (Colin Firth en Stanley Tucci) die aan een traag afscheid bezig zijn, de tragikomedie ‘Une vie démente’ liet zien dat het verloop van de ziekte ook tot grappige misverstanden kan leiden. Het is evenwel shockfilmer Noé die uitpakt met de meest poëtische, de meest stilmakende en, zeker op visueel vlak, de radicaalste alzheimerfilm van het pak.

Met zijn splitscreen en zijn lange takes hanteert Noé precies de juiste beeldtaal, maar het zijn vooral de acteurs, Françoise Lebrun en Dario Argento, die uw gemoed vol doen schieten. Is het ergens niet passend dat Argento, de oude meester van de Italiaanse horrorfilm, de hoofdrol speelt in een drama dat de horror van de menselijke aftakeling oproept?

‘Vortex’ is een film die droef stemt, maar het is ook een film die – en dit is het opbeurende nieuws – zin geeft om samen met je geliefde een fles witte wijn te ontkurken en op het leven te klinken. Laten we ervan genieten, liefste, nu we nog in hetzelfde beeldkader zitten.

Vanaf 13 april in de bioscoop.

‘Atlantis’ ★★★½☆

Van Valentyn Vasyanovych, met Andriy Rymaruk, Liudmyla Bileka en Vasyl Antoniak

Toen de Oekraïense film ‘Atlantis’ anderhalf jaar geleden uitkwam op iTunes, Apple TV, Google Play en Proximus Pickx, zagen wij een meditatieve sciencefictionprent over een getraumatiseerde oorlogsveteraan die zich anno 2025 nuttig probeert te maken door in een apocalyptisch niemandsland in de Krim gemummificeerde lijken op te graven. Nu de gruwelijke actualiteit er alsnog voor zorgt dat ‘Atlantis’ een beperkte bioscooprelease krijgt (in Antwerpen en Brussel), heeft deze virtuoze antioorlogsfilm, die vier jaar geleden is opgenomen in het intussen grotendeels verwoeste Marioepol, ineens de schrikwekkende allure van een visionaire nachtmerrie gekregen. Gelukkig valt er af en toe nog een héél klein beetje te lachen: hoe de hoofdfiguur in het midden van het grauwe landschap een verroeste graafbak omtovert in een hete jacuzzi, is een staaltje van briljante humor waar Jacques Tati trots op zou zijn geweest.

Vanaf 13 april in de bioscoop.

‘Fantastic Beasts: The Secrets of Dumbledore’ ★★½☆☆

Van David Yates, met Eddie Redmayne, Jude Law en Mads Mikkelsen.

Tijdens het bekijken van de derde episode in de ‘Fantastic Beasts’-franchise hinkten wij, net als bij de vorige afleveringen, aldoor op twee gedachten: het voelt aangenaam om nog eens in J.K. Rowlings wereld van dreuzels en tovenaars te vertoeven, maar ook ‘The Secrets of Dumbledore’ kan de kwalijke geur van uitmelkerij niet van zich afschudden. Omdat de strijd tussen de jonge Perkamentus (Law) en de tirannieke tovenaar Gellert Grindelwald (Mikkelsen) hier naar een hoogtepunt gaat, had ‘The Secrets of Dumbledore’ de ‘Avengers: Infinity War’ van de franchise kunnen en moeten worden, maar ondanks de vuurspuwende toverstokjes en de talrijke ‘Accio!’-kreten wil de vlam nog stééds niet in de pan slaan. En wij misten Johnny! Wifebeater of geen wifebeater, de gecancelde Depp vulde de rol van Grindelwald magnetischer in dan de té lijzig acterende Mikkelsen.

Nu in de bioscoop.

‘The Bubble’ ★★☆☆☆

Van Judd Apatow, met Karen Gillan, David Duchovny en Pedro Pascal.

Heer, verlos ons van de regisseurs die zich geroepen voelen om een satire over hun eigen wereldje te draaien! Zo héél af en toe levert die drang tot zelfspot een weergaloze film op, zoals ‘The Bad and the Beautiful’ en ‘The Player’, maar meestal draait het erop uit dat je zit te kijken naar een incestueus aanvoelende komedie propvol flauwe inside jokes (‘Get Shorty’, ‘Bowfinger’). Het nieuwste bewijsstuk: ‘The Bubble’, een slechts zelden grappige klucht over een filmploeg die tijdens de opnames van ‘Cliff Beasts 6', een grootschalige ‘Jurassic World’-achtige blockbuster, in quarantaine moet gaan. Dat het in Hollywood krioelt van de ijdele acteurs, de opgeblazen cineasten en de kwasterige studiobonzen, wisten we al lang. Dat Apatow en zijn cast het nodig vonden om daar ook een kwasterige film over te maken, kan alleen maar worden opgevat als een teken van, welja, opgeblazen ijdelheid.

Nu op Netflix.