Een meesterwerk van 50: 'For Your Love' van The Yardbirds

Niemand weet wie de zanger van The Yardbirds was, maar iedereen kent de drie Engelse gitaargoden die de groep afleverde: Eric Clapton, Jeff Beck en Jimmy Page. ‘For Your Love’ is een plaat die deels werd ingespeeld door Beck, deels door Clapton – tommygun-gitaren én 12-bar blues.

Ergens in 1965. Jeff Beck is op bezoek bij Jimmy Page, wiens moeder hem een voor die tijd bijzonder chique platendraaier cadeau heeft gedaan. Page legt ‘Five Long Years’ op, de Eddie Boyd-cover op ‘Five Live Yardbirds’ (1964), met Eric Clapton op gitaar. Clapton is op dat moment net uit The Yardbirds gestapt omdat hij ‘For Your Love’, hun derde single, met z’n clavecimbel en bongo’s, te veel pop vindt en te weinig blues. Beck valt van z’n stoel van Claptons solo: ‘Dit is Elmore James! Dit is Buddy Guy!’ ‘Zou je bij deze groep willen spelen?’ vraagt Page. Eigenlijk is hij zelf gevraagd om Clapton te vervangen, maar hij heeft z’n handen meer dan vol als sessiegitarist – hij speelt op platen van onder andere The Kinks (uiteraard zeer tegen de zin van ene Raymond Davies) en op ‘I Can’t Explain’ van The Who. Aldus wordt Jeff Beck de nieuwe gitarist van The Yardbirds.

'Het was met grijnzende schofterigheid dat Jeff Beck – half neanderthaler, half techneut – distortion, fuzz en noise injecteerde in The Yardbirds. Gewoon, om iedereen omver te razen'

De bastaard: Eric Clapton

undefined

The Yardbirds kwamen uit het graafschap Surrey: zanger Keith Relf was van het groene, riante Richmond upon Thames. Het was ook in Richmond dat The Yardbirds hun vaste stek hadden: The Crawdaddy Club, waar ze The Rolling Stones waren opgevolgd als huisgroep. Vaste prik tijdens de Yardbirds-optredens in Crawdaddy’s was de rave-up: naar het einde van een song toe nam een pompende baslijn in crescendo het zaakje over en leidde naar een uitzinnig kakofonische climax, waarna de song zichzelf van de grond raapte en verderging alsof er geen vuiltje aan de lucht was. Zo’n rave-up was ook te horen in ‘I Wish You Would’, de eerste single van The Yardbirds (dus met Clapton). Het nummer, een cover van een Chigaco blues-classic van Billy Boy Arnold, is te horen op de plaat ‘For Your Love’. En die ‘plaat’ was eerder een verzameling singles en songs, die in juni 1965 in Amerika werd uitgebracht ter promotie van een tournee aldaar. Ook de twee andere singles, inclusief B-kanten, die Clapton inspeelde, staan op ‘For Your Love’. Belangrijk: Clapton vond die rave-ups eigenlijk goedkope, demagogische truken van de foor. Alles wat geen pure blues was, was verkeerd.

Er was ook die andere kloof tussen Clapton en de rest van The Yardbirds. Hij kwam uit een arme buurt in Ripley, Surrey. Toen hij eens een paar dagen weg moest, deed hij heel geheimzinnig over het waarom en hoe van zijn trip. Ook voor de crewcut, het brossekapsel waarmee hij weer thuiskwam, gaf hij geen uitleg aan z’n bandleden. De waarheid was dat hij zijn moeder was gaan bezoeken op een Duitse legerbasis en dat hij daar enkel was binnengeraakt met een soldatenkopje. Clapton had als kind in Ripley te horen gekregen dat zijn ‘ouders’ in feite zijn grootouders waren, en zijn ‘oudere zus’ eigenlijk zijn moeder: zij had hem ongehuwd gekregen op haar 16de en was de schaamte ontvlucht richting Duitsland. Ook door z’n achtergrond als regelrechte bastaard voelde Clapton zich meer een bluesman dan de rest. En evengoed was hij zo eigenzinnig om van dat soldatenkapsel een fashion statement te maken. Nadat hij tegen zijn zin de popsingle ‘For Your Love’ had ingespeeld – geschreven door Graham Gouldman, die wat later ook ‘Bus Stop’ voor The Hollies zou bedenken – vertrok hij naar John Mayall & The Bluesbreakers. Clapton deed dat in de volle overtuiging dat The Yardbirds zonder hem in elkaar zouden storten. Niet dus: jaren later moest zelfs Slowhand toegeven dat de groep alleen maar beter was geworden met Jeff Beck.

De schoft: Jeff Beck

undefined

Jeff Beck, die z’n jeugd in Wallington had doorgebracht met het bestuderen van de gitaarstijlen van Les Paul en Cliff Gallup (van Gene Vincent And His Blue Caps) en het sleutelen aan auto’s in de garage van zijn oom, had z’n allereerste gitaar zelf in elkaar geknutseld met een sigarendoos, een fotokader (voor de nek) en ‘snaren’ uit een telegeleid speelgoedvliegtuig. Z’n eerste hot rod kocht hij midden jaren 60 in Massachusetts, op tour met The Yardbirds: een T-Bucket (gemaakt van een oude Ford Model T) met een V8-motor. ‘Niet voor competitie, gewoon om Porsches van de baan te kunnen rijden,’ schertste Beck eens over de hot rods die hij sindsdien zelf in elkaar heeft gestoken.

Het was met eenzelfde grijnzende schofterigheid dat Beck – half neanderthaler, half techneut – distortion, fuzz en noise injecteerde in The Yardbirds. Gewoon, om iedereen omver te razen. Het anderhalve jaar dat Beck bij The Yardbirds speelde, geldt als het onbewiste hoogtepunt van de groep, en ‘For Your Love’ bevat drie songs met Beck-gitaren. Niet z’n beste Yardbirds-momenten, wél zijn eerste. Beste van de drie: ‘I Ain’t Done Wrong’, waarin Beck halfweg een tommygun uit z’n gitaar tovert waarmee je wel tíén T-Buckets kon doorzeven. Overigens: ‘I Ain’t Done Wrong’ was géén zoveelste r&b-cover, en evenmin een popsong van Graham Gouldman: het was een nummer geschreven door zanger Keith Relf.

Nergens klinkt een rave-up waanzinniger dan in de kletterende versie die Jeff Beck met The Yardbirds opnam van Bo Diddley’s ‘I’m a Man’, te horen op die andere ‘Amerikaanse plaat’ uit 1965: ‘Having a Rave Up with The Yardbirds’. Was het al december, ik had hier de lof kunnen zingen van die plaat, waarvan de A-kant volledig voor Beck was; hij toverde sitarklanken uit z’n gitaar voor ‘Heart Full of Soul’ en ging de groep vooraf in de razende cover van ‘Train Kept-A-Rollin’’, opgenomen in Memphis met Sam Phillips van Sun Records. De B-kant was volledig voor Clapton, live vanuit The Crawdaddy Club bovendien. ‘White boys on speed playing the blues their way,’ liet Joe Perry van Aerosmith, die ‘Having a Rave Up...’ destijds als Amerikaanse tiener had gekocht, eens optekenen over die plaat. Maar we zijn dus nog maar juni.

Jimmy Page: van Yardbird naar Zeppelin

undefined

In 1966 kwam Jimmy Page dan toch bij The Yardbirds, eerst als bassist, dan als gitarist. De stunt met de twee leadgitaristen was de gimmick die een zoveelste Amerikaanse Yardbirds-tournee moest aanzwengelen, maar het was meteen Becks laatste tournee met de groep. Nadat hij eerst op ieders zenuwen had gewerkt door avond na avond Marshall-versterkers te vernielen (gitaarfetisjist Beck had de smaak daarvoor te pakken gekregen tijdens de cameo van The Yardbirds in de cultfilm ‘Blow Up’ van Michelangelo Antonioni; de regisseur had hem take na take gevraagd gitaren in de prak te slaan), verliet hij de tour voor een blonde groupie in Los Angeles. Maar het was natuurlijk vooral zo dat Becks ego geen Jimmy Page naast zich toeliet. Wie helemaal depressief werd van twee gitaristen die met alle aandacht ging lopen: de ongeëvenaard obscure ‘frontman’ Keith Relf.

The Yardbirds hielden ermee op in 1968, met de bekende gevolgen. The New Yardbirds: Page met Robert Plant, John Paul Jones en John Bonham. Led Zeppelin. Maar ook The Jeff Beck Group, met de jonge, onbekende Rod Stewart. En Claptons Cream. Er zijn de talloze groepen die helemaal anders hadden geklonken zonder The Yardbirds: van Deep Purple over Dr. Feelgood tot Aerosmith. Hoor hoe de riff van ‘I’m a Man’ van The Yardbirds weerklinkt in de glamrockgitaren van Bowies ‘The Jean Genie’ en ‘Block Buster!’ van The Sweet. En wat zou er op de beroemde Nuggets-garagerockverzamelaars gestaan hebben, hadden The Yardbirds Amerikaanse en Britse sixtiesgroepen de weg niet gewezen naar overstuurde blanke rhythm-and-blues? En hoe had punk geklonken, zo rond 1976, zonder The Yardbirds?

In 1976 begon de gewezen Yardbirds-zanger/harmonicaspeler Keith Relf aan nieuwe nummers op een slecht geaarde gitaar. Hij stierf door elektrocutie.