Een paar druppels cola, meer is er niet nodig om een sneltest te vervalsen

Een school in Liverpool heeft in een e-mail ouders gewaarschuwd: als uw kind opeens met een positieve coronasneltest aankomt, pas op dat het niet een spijbeltruc is. Thuistestjes blijken namelijk positief uit te slaan door er eenvoudigweg een paar druppeltjes cola in te druppelen.

Met sinaasappelsap, cassis en diverse andere frisdranken lukt dat trouwens ook, blijkt uit de vele video’s van de truc die intussen rondgaan op filmpjesplatform TikTok. Bij experimenten die de redactie thuis deed in de keuken, testte in elk geval de sneltest van Roche positief op frisdrank. De goedkopere Chinese ‘FlowFlex’-test, verkrijgbaar in veel supermarkten, reageerde niet op cola.

Het geheim zit hem naar alle waarschijnlijkheid in de hoge zuurheid van de drankjes, vertelt klinisch viroloog Mariet Feltkamp (LUMC) desgevraagd. De sneltest herkent het virus met antistoffen, Y-vormige voelsprieten die heel precies eiwitten van het virus uit een keelmonster pikken. Maar is de toegediende vloeistof te zuur, dan raken die antistoffen ontregeld.

‘Ze verliezen hun specificiteit. Met als gevolg dat het teststreepje opeens net zoveel oppikt als het controlestreepje’, zegt Feltkamp. Met als resultaat: twee streepjes, oftewel een positieve testuitslag. Waarom dat bij de goedkope FlowFlex-test niet gebeurt, is niet helemaal duidelijk: mogelijk bevat de test een papiertje dat de zuurgraad een beetje neutraliseert.

Nieuw is de colatruc overigens niet. Eind vorig jaar demonstreerde de corona-sceptische Oostenrijkse politicus Michael Schnedlitz hem in het parlement, om te betogen dat coronatests niet deugen. Dat kwam hem toen te staan op kritiek: als hij de cola niet direct in de test had gedruppeld, maar eerst had geneutraliseerd in de bijgeleverde buffervloeistof, was de test gewoon negatief gebleven. De eigen keukentests bevestigen in elk geval dat de test, indien goed uitgevoerd, niet zomaar positief uitslaat na een paar slokken cola.

Of kinderen werkelijk massaal gebruikmaken van de truc om niet naar school te hoeven, is overigens een tweede. Concrete gevallen zijn voor zo ver valt na te gaan niet bekend, en zelfs dan lijkt de truc nogal omslachtig: met een pen of potlood is het tweede streepje immers ook te fingeren. ‘Afgezien daarvan: dat je een negatief testresultaat wilt kunnen laten zien, kan ik me nog voorstellen’, overweegt Feltkamp. ‘Maar wat heb je nou eigenlijk aan een positief resultaat?’

In het Verenigd Koninkrijk heeft chemiehoogleraar Mark Lorch (Universiteit van Hull) intussen al een tegenzet bedacht. Doop de test in neutraliserende buffervloeistof, en de luie antistoffen springen weer in het gelid – waarna het streepje verdwijnt.

‘Kinderen, ik prijs jullie vindingrijkheid, maar nu ik een manier heb gevonden om jullie bedrog te ontmaskeren, stel ik voor dat jullie een reeks experimenten opzetten om mijn hypothese te toetsen’, schrijft Lorch op academisch platform The Conversation. ‘Daarna kunnen we jullie resultaten publiceren in een wetenschappelijk vaktijdschrift.’

(VK)