“Een totale ‘fuck up’”: Reputatie-experts zien enkel schade voor Kevin Spacey na zijn bizarre YouTube-video

Minuten voor het nieuws dat Kevin Spacey officieel wordt aangeklaagd voor aanranding van een tiener, postte de Amerikaanse acteur een bizarre video online. Ook reputatie-experts keken ernaar met open mond: “Mooi voor zijn acteer-cv, dodelijk voor zijn imago.”

“Mis je me?” Na een jaar stilte laat Spacey weer van zich horen op Twitter. Of beter: Frank Underwood, Spaceys House of Cards-personage. Herrezen uit de dood, in kerstige keukenshort spreekt hij de wereld toe in een vreemde YouTube-video. “Ondanks alle vijandigheid, de krantenkoppen, de verdachtmakingen zonder rechtszaak (...) voel ik me verrassend goed”, zegt Spacey in ijzingwekkend onderkoelde Underwood-stijl. “En mijn vertrouwen dat je uiteindelijk de volledige waarheid zult kennen, groeit.”

Velen zien de video – meteen door miljoenen bekeken – als een verdediging tegen de beschuldigingen over seksueel misbruik en wangedrag aan zijn adres. En als een dikke middelvinger naar streaminggigant Netflix, die de acteur aan de kant zette en Underwood letterlijk begroef. De timing is dan ook zeer toevallig: minuten na de video raakte bekend dat Spacey wordt aangeklaagd voor aanranding van een 18-jarige jongen in 2016. Hij zou hem dronken hebben gevoerd in een bar na het werk en hem bij de geslachtsdelen hebben gegrepen.

Grensoverschrijdend gedrag

Vorig jaar reageerde Spacey ook op Twitter toen een andere man, acteur Anthony Rapp, hem betichtte van grensoverschrijdend gedrag toen hij 14 was. Er volgde kritiek op zijn ‘excuses’, waarbij hij zei zich niks te herinneren, opwierp dat het allicht in zeer dronken toestand gebeurde en zich dan outte als homoseksueel. Als deze ‘Let me be Frank’ (de dubbele bodem in de titel lijkt te verwijzen naar zowel zijn personage als zijn vermeende eerlijkheid) ook als een verweer is bedoeld, is het zo mogelijk nog een slechtere en onbegrijpelijkere zet, zeggen experts in crisiscommunicatie.

“Ervan uitgaand dat de klachten gegrond zijn is het een kaakslag voor de slachtoffers”, zegt Jeroen Wils van communicatiebureau Bepublic. “Zelfs als hij zeker is van zijn zaak, dan nog is terughoudendheid aangewezen in #MeToo-tijden.”

Ook Bart De Pauw koos na beschuldigingen over grensoverschrijdend gedrag voor de vlucht vooruit door middel van een videoboodschap. Op zich geen slecht crisiscommunicatiemiddel, menen experts. Je houdt de regie zelf strak in handen en je bereikt meteen veel mensen. Alleen: wat je in die video zegt, moet wel juist zitten. En daar wringt het schoentje zowel bij De Pauw als Spacey, vindt Wils. “Op zo’n moment moet je enkel medewerking en empathie tonen, en op de vlakte blijven. De Pauw ging in de verdediging, Spacey schoffeert erop los.”

Je zou kunnen opperen dat een theatrale aanpak slim is, omdat je je altijd achter je personage kan verschuilen. Alleen had Spacey dan beter niet voor een personage gekozen dat constant liegt en bedriegt. “Dat maakt hem enkel nog verdachter en een grotere viespeuk, met schijnbaar narcistische, ja zelfs psychopathische trekjes”, klinkt het bij Marc Fauconnier, CEO van reclamebureau Famousgrey. “Briljant acteerspel dat het laatste flauwe House of Cards-seizoen zo ontbeerde. Dat wel. Maar pr-gewijs een totale ‘fuck up’.”

Vraag is of het wel om een pr-strategie gaat, en niet om een aankondiging van een comeback op het scherm. Op sociale media wordt gespeculeerd over een herrijzenis van Frank Underwood, maar bronnen bij Netflix in het Amerikaanse blad Variety ontkennen dat alvast.