Ennio Morricone in Paleis 12

Negentig is Ennio Morricone intussen. En nog lijkt het doek niet te vallen voor de Italiaanse (film)componist. In een uitverkocht Paleis 12 op de Heizel dirigeerde de Maestro twee uur lang een bloemlezing uit zijn rijke oeuvre. Hij had twee zangeressen bij, die even fraai klonken als het orkest en koor. Maar de ogen bleven vooral op Morricone zelf gericht. Onvermoeibaar vooraan, regerend met vaste hand.

Zestig jaar muziek: zo is deze lange afscheidstour aangekondigd. Met tussen Parijs en Londen ook een halte in Brussel. Het was angstig afwachten. Niet of Morricone het nog kon, wel of de bunker van Paleis 12 een geschikte plek zou blijken. Maar dat viel gelukkig goed mee. Het was zeker de Elisabethzaal niet, maar met grote doeken - kunstig rood en blauw belicht - werd er wat sfeer in de kille ruimte gebracht, de geluidsinstallatie klonk voortreffelijk en het Nationaal Tsjechisch Symfonieorkest liet geen steek vallen.

Ennio Morricone stapte wat voorovergebogen het podium op en oogde fragiel. Tot hij pal voor zijn orkest stond. Dan ademde hij één en al muziek. De podiumindeling was ronduit indrukwekkend, met rijen instrumenten zo ver het oog kon reiken, en bovenin het Belgische koor Fine Fleur. Er was een stoeltje gezet van waarop de Maestro dirigeerde. Er stonden ook twee kleine geluidsboxen op zijn pupiter, opdat hij alles beter zou kunnen horen.

In ‘Scattered Sheets’ ging je snel mee op in zijn muziek. Morricone had een vastberaden blik in zijn donkere ogen, die door zijn zwarte hoornen montuur priemden. Na het eerste lied wipte de beroemde dirigent meteen overeind, om een violist en de harpist aan te wijzen en er even uit te halen. En vervolgens zelf ook om te draaien om het applaus in ontvangst te nemen. Dat zou hij nog meermaals doen in Paleis 12.

'Morricone stapte oogde fragiel. Tot hij pal voor zijn orkest stond. Dan ademde hij één en al muziek'

Morricone grasduinde doorheen zijn hele carrière - zes decennia lang - en bewees zo misschien wel de grootste naoorlogse klassieke componist te zijn. In ‘H2S’ werd de xylofoon een typemachine. ‘Uno che grida amore’ begon op een zoekende piano, waarna het orkest volgde met een erg jazzy benadering. Om dan over te schakelen naar de warme en zoete violen van ‘Once Upon a Time in America’.

undefined

Morricone bleef nooit stil zitten op zijn stoeltje. Hij begeleidde met lichaam en ziel. Terwijl zijn handen de noten bepaalden en hij naar zijn eigen partituren tuurde, zag je zijn stoeltje constant bewegen. Wanneer sopraan Susanna Rigacci het podium op kwam, gaf hij haar een elegante handkus. Bij twee songs uit de film Nostromo (‘The Tropical Variation’ en ‘The Silver of the Mine’) vielen ook de zangers van Fine Fleur mee in.

'Morricone wil meer zijn dan spaghettiwesterns, maar het grootste herkenningsapplaus kwam toch voor die muziek'

Morricone wil graag meer zijn dan de spaghettiwesterns van Sergio Leone, maar het grootste herkenningsapplaus kwam er toch voor ‘Man With a Harmonica’ uit Once Upon a Time in the West én drie opeenvolgende songs uit The Good, The Bad and The Ugly. Dat titelnummer werd zelfs door de halve zaal mee gedirigeerd. Een smetteloze versie bovendien, met een hoofdrol voor hobo, koor en violen. ‘The Ecstasy of Gold’ volgde als een ware triomf. De song die al ruim dertig jaar de intromuziek vormt voor concerten van Metallica mocht rekenen op een staande ovatie. Morricone kreeg er een knuffel van zijn zangeres bovenop.

Na de pauze startte Morricone met zijn recentste compositie: ‘Last Stage Coach to Red Rock’ uit The Hateful Eight. De film van Quentin Tarantino waar Morricone twee jaar geleden eindelijk een langverdiende Oscar voor kreeg. Dat hij dat nummer koos, toont de banaliteit van het zogenaamde dispuut tussen Morricone en de Amerikaanse regisseur. Volgens de Duitse Playboy (ja, die bestaat nog) had de Maestro deze zomer in een interview met hen Tarantino een “domoor” genoemd en zijn films “troep”. Dat werd vorige week door zijn entourage ontkend. Morricone dreigde er zelfs mee de journalist voor de rechter te slepen. Een opgeklopt verhaal, zeker als je beseft dat ook ‘Rabia e tarantella’ ( de dreigende pauken en contrabas uit Inglourious Basterds) de revue passeerde in Brussel.

'Het zogenaamde dispuut tussen Morricone en Quentin Tarantino lijkt quatsch'

Met Dulce Pontes haalde Morricone nog een vocalist op het podium, en ook zij kreeg een handkus van de dirigent. Op blote voeten zong ze ‘La luz prodigiosa’ uit The End of the Mystery. Er zat veel flamenco in haar performance, ook toen ze ‘Sacco e vanzetti’ inzette. Pontes zong trouwens steevast richting Morricone, niet naar het publiek.

undefined

De dirigent toonde in Paleis 12 enige durf. In ‘The Working Class Goes to Heaven’ zette hij de instrumenten tegen elkaar op. Hakkende drums, een rockgitaar en snijdende violen vulden de ruimte. Het klonk haast machinaal, ontdaan van al het menselijke. Het warme ‘Abolisson’ uit de film Queimada volgde na die slag in je aangezicht als een zachte streling. Knap ook hoe Morricone net dan voor The Mission opteerde, misschien wel de knapste soundtrack die de Romein ooit schreef. ‘Gabriel’s Oboe’ klonk wondermooi, en de engelenstemmen bij afsluiter ‘On Earth as It Is in Heaven’ troffen andermaal doel. De hele zaal veerde spontaan recht.

'De 90-jarige dirigent toonde enige durf. In ‘The Working Class goes to Heaven’ zette hij de instrumenten tegen elkaar op.'

Dat was het teken voor Morricone om zich uitgebreid te laten fêteren. Na twee keer het podium te zijn afgewandeld, kwam hij nog terug voor een korte bisronde. ‘Cinema Paradiso’ dirigeerde hij zonder stokje, met vlakke en open handen. Dan trok Morricone zijn twee zangeressen opnieuw de bühne op. Rigacci mocht ‘The Ecstasy of Gold’ hernemen, waarna een uitgelaten ‘Abolisson’ volgde en vocaliste Dulce Pontes de zaal uitbundig liet meeklappen. Fraai zicht: de dirigent, die de allerlaatste noten met zijn handslag eindigde, blikte een grote glimlach naar zijn zangeres. Een passioneel slot na een geslaagde avond. De onverslijtbare Ennio Morricone: un grande gentiluomo, om het in zijn eigen moederstaal te zeggen.

Ennio Morricone speelt ook op 13/2 in het Antwerpse Sportpaleis. sportpaleis.be