'Er is geen enkel gevaar. Wij zullen dat virus wel even smurfen'

In kranten en weekbladen, op tv, op tienduizenden YouTube-kanalen en op de immer onvermijdelijke sociale media: zowat iederéén heeft ondertussen wel zijn zegje gedaan over de coronapandemie - de één al met wat meer inzicht, empathie en gezond verstand dan de ander. Van Hoeyberghs tot Harari en alles daartussenin: de coronacitaten!

'De aanwezigheid van talloze SARS-CoV-achtige virussen in hoefijzerneusvleermuizen, in combinatie met de cultuur in Zuid-China om exotische dieren te eten, is een tijdbom.'

Een studie uit 2007 over de SARS-epidemie van 2002-2003.

'Dit is een enorme uitdaging. We hebben altijd geweten dat een natuurlijke of een met opzet veroorzaakte pandemie één van de weinige dingen is die gezondheidssystemen en economieën ernstig kunnen ontwrichten en wereldwijd tien miljoen doden of méér kunnen veroorzaken.'

Bill Gates bij de American Association for the Advancement of Science in Seattle (15 februari).

'We mogen niet stoppen met leven. We dachten dat een beetje fun ons op dit moment allemaal deugd zou doen.'

Patrick Leclerc, burgemeester van Landerneau, een Frans stadje waar ongeveer 3.500 blauwgeverfde en met een witte muts getooide individuen verzamelden om het wereldrecord 'grootste bijeenkomst van Smurfen' te vestigen, één dag voor de Franse regering bijeenkomsten van meer dan duizend mensen verbood. Het record werd vlot verbroken (7 maart).

'Er is geen enkel gevaar. Wij zijn Smurfen. We zullen dat virus wel even smurfen.'

Een deelnemer aan de wereldrecordpoging tegen persagentschap AFP (7 maart).

'Het voorbije jaar hebben we zeker crisismomenten gehad. Maar er worden ook veel verzinselen verspreid. Net als het coronavirus: dat is ook niet wat de mainstream media ervan maken.'

Braziliaans president Jair Bolsonaro in Florida. Een dag later testte zijn perswoordvoerder positief op het virus. (New York Post, 11 maart).

'Hopelijk zal de huidige epidemie de mensheid doen inzien welk acuut gevaar globale verdeeldheid inhoudt. (...) Voor de Europese Unie kan de epidemie een gouden kans zijn om de brede steun van de bevolking te herwinnen, nadat ze die de laatste jaren was kwijtgeraakt. Als de meest welvarende EU-lidstaten de hardst getroffen EU-landen snel en genereus helpen door hun geld, materiaal en medisch personeel te sturen, zal dat de waarde van het Europese ideaal duidelijker bewijzen dan ontelbaar veel toespraken. Als echter ieder land zichzelf moet zien te redden, zou de epidemie weleens de doodsklok kunnen luiden voor de Europese Unie.

(...) Als deze epidemie resulteert in meer verdeeldheid en wantrouwen tussen mensen, zal dat de grootste triomf van het virus zijn. (...) Als de epidemie echter tot nauwere wereldwijde samenwerking leidt, zal dat geen overwinning zijn op het coronavirus, maar op alle toekomstige ziektekiemen.'

Yuval Noah Harari, historicus, denker en auteur van de bestsellers 'Sapiens', 'Homo Deus' en '21 lessen voor de 21ste eeuw' (Time, 15 maart).

'Het is nu te laat voor ons om het evenement af te gelasten of uit te stellen. De infrastructuur is opgebouwd, de tribunes staan er, het parcours is gereed en al onze medewerkers zijn er klaar voor.'

De organisatoren van de halve marathon in Bath (15 maart).

'De natuur stuurt ons een duidelijke boodschap. Er zit te veel druk op te veel natuurlijke systemen, en vroeg of laat moet er dan wel iets knappen. Of we dat nu leuk vinden of niet, de mens is innig verbonden met de natuur. Als we niet voor haar zorgen, zorgen we ook niet voor onszelf. Met een bevolking op de planeet die richting de 10 miljard sprint, moeten we de toekomst goedbewapend en met de natuur als onze sterkste bondgenoot tegemoet treden.'

Inger Andersen, directrice van het VN-Milieuprogramma (The Guardian, 25 maart).

'We zijn in oorlog.'

Emmanuel Macron in een televisietoespraak tot het Franse volk (16 maart).

'Op mijn luie reet zitten met de deur op slot.'

Buzz Aldrin, in 1969 de tweede man op de maan, over hoe hij zich tegen het virus beschermt (Ars Technica, 17 maart).

'Vanuit de ruimte gezien heeft de aarde geen grenzen. De verpreiding van dit virus toont ons dat wat we gemeen hebben veel krachtiger is dan wat ons verdeelt, ten goede en ten kwade. Alle mensen zijn onontkoombaar verbonden met elkaar, en hoe meer we samenwerken om onze problemen op te lossen, hoe beter we er allemaal zullen bij varen. (...) Ik weet dat we dit opgelost krijgen als we allemaal onze verantwoordelijkheid nemen en als een team samenwerken.'

Scott Kelly, een voormalig astronaut die bijna een jaar in het International Space Station doorbracht (21 maart in de New York Times).

'Ik kan moeilijk voor de microfoon springen en hem opzijduwen.'

Dokter Anthony Fauci, Trumps belangrijkste adviseur bij de aanpak van de coronacrisis, over hoe hij omgaat met de onzin die zijn president tijdens persconferenties blijft spuien (Science, 22 maart).

'Het virus trekt er zich niks van aan hoe rijk je bent, hoe beroemd je bent, hoe grappig of hoe slim, waar je leeft, hoe oud je bent of wat voor boeiende verhalen je kunt vertellen. Het is de grote gelijkmaker en wat er zo verschrikkelijk aan is, is er ook zo geweldig aan. (...) We zitten allemaal in hetzelfde schuitje. En als dat schuitje zinkt, gaan we gezamenlijk kopje-onder.'

In een Instagramfilmpje laat een creepy ogende Madonna - spiernaakt in bad, omgeven door drijvende rozenblaadjes en met een somber pianomuziekje op de achtergrond - haar immer indrukwekkende licht schijnen op de situatie (22 maart).

'Velen overlijden zonder dat er familie bij kan zijn, of ook maar één familielid. Het verdriet dat daarmee gepaard gaat, hakt er bij de verpleegkundigen erg in. En dan kom ik thuis en zie ik op tv dat het heel druk was op de stranden en in de speeltuinen.'

Susanne van Zoggel, spoedarts in een ziekenhuis in het Nederlandse Uden (de Volkskrant, 22 maart).

'In een laboratorium worden de ratten verzorgd door de mens. Kan iemand Van Ranst eens uitleggen dat wij - als zijn proefkonijnen - hém moeten onderhouden? Krijgt die beunhaas eigenlijk alleen zijn kont nog afgeveegd?'

Jeff Hoeyberghs, plastisch chirurg en groot denker (Twitter, 22 maart).

'Aan alle millennial assholes die de deur blijven uitgaan en vrolijk feestjes blijven bouwen: ga naar huis! Stop met ouderen vermoorden. Please!'

Hilary Duff in een videoboodschap aan haar fans op Instagram (23 maart).

'Mensen in quarantaine hebben de keuze: of ze downloaden de app, of ze mogen onaangekondigde controles van de politie verwachten.'

Een woordvoerder van het Poolse ministerie voor Digitale Zaken over een app waarmee geïnfecteerden op gezette tijden een selfie moeten doorsturen om te bewijzen dat ze zich aan hun quarantaine houden. Gebeurt dat niet binnen de twintig minuten, dan wordt de politie verwittigd (23 maart).

'We hebben in een bubbel geleefd van valse veiligheid en ontkenning. In de rijke landen zijn we beginnen te geloven dat we de materiële wereld zijn ontstegen. De weelde die we hebben vergaard - vaak ten koste van anderen - heeft ons afgeschermd van de realiteit. Levend achter schermen, bewegend tussen allerlei capsules - onze huizen, auto's, kantoren en shoppingcentra - hebben we onszelf ervan overtuigd dat het onvoorziene zich had teruggetrokken, dat we het punt hadden bereikt waar alle beschavingen naar streven: isolatie van natuurlijke gevaren. Nu het membraan gescheurd is, voelen we ons naakt en verontwaardigd, terwijl de biologie die we verbannen dachten te hebben door onze levens stormt. Als deze pandemie is uitgewoed, zal de verleiding groot zijn om een nieuwe bubbel te vinden. We kunnen het ons niet veroorloven om daaraan toe te geven. Vanaf nu moeten we onze geest blootstellen aan de pijnlijke realiteiten die we te lang hebben ontkend.'

Schrijver, columnist en ecologisch activist George Monbiot (The Guardian, 25 maart).

'Ik lees veel, en denk na. Ik denk dat velen bang zijn om te lezen, omdat ze vrezen zo over bepaalde dingen te beginnen nadenken en piekeren, en dat kan gevaarlijk zijn. Als je de dingen in een ander licht begint te bekijken, bestaat de kans dat je inziet wat voor een triest leven je leidt, wat voor slecht mens je bent of wat voor slechte dingen je allemaal hebt gedaan.'

Mauro Morandi, al ruim dertig jaar de enige bewoner van Budelli, een eiland voor de kust van Sardinië, en één van de weinige Italianen die zich de jongste weken veilig voelde.

'Ik dacht dat er dingen zouden veranderen na de SARS-epidemie, omdat die toch een enorme wake-upcall was. Nooit eerder in de geschiedenis had een vanuit het niets opgedoken ziekte een grotere economische impact gehad. De hele wereld heeft toen ook de handen in elkaar geslagen om de uitbraak te bestrijden. Maar toen het virus weer was verdwenen, onder andere door de strenge maatregelen die we hadden genomen, slaakten we een zucht van opluchting en was het back to business. Maar we kúnnen niet back to business. Als we niks doen, ligt de volgende pandemie al op ons te wachten.'

Professor Andrew Cunningham van de Zoological Society of London (The Guardian, 25 maart).