‘Er was voldoende tijd voor voorbereidingen. De uitbraak is niet het gevolg van onvoldoende waarschuwingen uit China’

De coronapandemie zet de geopolitieke relaties onder druk. Chinees ambassadeur in België Cao Zhongming over de operaties om mondmaskers naar ons land te krijgen, de slag om de WHO en de beschuldigingen over achtergehouden informatie uit China.

- Wat was de rol van de ambassade om beschermingsmateriaal naar België te krijgen?

ZHONGMING «De ambassade had een brugfunctie. We gaven aan de FOD Volksgezondheid protocollen voor behandeling en diagnose door en reisrichtlijnen. Wie hielpen Belgische experts in het opzetten van videogesprekken met hun Chinese tegenhangers en we faciliteerden de bevoorrading van medisch materiaal uit China.

»Lokale overheden, bedrijven en organisaties uit China doneerden medisch materiaal. Dat past in de wederzijdse steun en de vriendschap tussen België en China tijdens deze pandemie. Deze ochtend nog hoorde ik van een Chinese stad die mondmaskers wil schenken aan België.»

- De Belgische Staatsveiligheid waarschuwde deze week in een rapport voor ‘coronadiplomatie’. Ze vrezen dat buitenlandse mogendheden inmenging willen in ruil voor hun hulpacties.

ZHONGMING «Zulke bezorgdheden zijn onnodig, want ze kloppen niet. Toen de uitbraak op zijn hoogtepunt was in China heeft de Europese Unie 12 ton aan beschermingsmateriaal gedoneerd aan China. Belgische bedrijven en individuen schonken medisch materiaal aan China. Wat China nu doet, is eenvoudigweg wederkerigheid. Er zitten geen politieke motivaties achter. Toen de EU ons hielp, uitte niemand in China vermoedens van coronadiplomatie, dus ik vind het onfair om nu beschuldigingen te uiten aan wie een helpende hand uitsteekt.»

- U zei op een persconferentie begin februari, aan het begin van de uitbraak in België, dat landen met een reisverbod voor Chinezen overreageerden. Is de conclusie twee maanden later niet dat Europese landen vooral onderreageerden?

ZHONGMING «Ik denk dat de snelheid en de schaal van de verspreiding van het coronavirus veel mensen hebben verbluft. Op het moment van de persconferentie wist ook u niet hoe de toekomst eruitzag.”

- Nee, maar misschien komt dat omdat onze modellen niet klopten, door incorrecte cijfers uit China?

ZHONGMING «Helemaal niet. China deelt informatie over Covid-19 met de WHO en de internationale gemeenschap op een correcte en transparante manier. Laten we naar de tijdlijn kijken. Op 3 januari heeft China de WHO op de hoogte gebracht over koortssymptomen met ongekende oorzaak. De volgende dag belde het Chinese centrum voor ziektepreventie en -bestrijding met het Amerikaanse CDC. Op 11 januari heeft China de genetische code van het virus met de WHO en de wereld gedeeld, waardoor de VS en Europa testkits konden ontwikkelen en vaccinonderzoek opstarten.

»Wuhan is sinds 23 januari afgesloten van de buitenwereld. Ik denk dat deze maatregel een duidelijk signaal was. Op dat moment waren er nog maar negen gevallen buiten China. Op 2 februari kwam de eerste casus in België aan na de repatriëring van uw landgenoot uit Wuhan. Deze man is gezond uit het ziekenhuis gekomen. Tussen de lockdown in Wuhan en de uitbraak in Europese landen en de VS zit er een maand. Welke voorbereidingen zijn er in die tijd getroffen?»

- We hebben onze tijd onvoldoende gebruikt?

ZHONGMING «Ik denk dat er voldoende tijd was voor voorbereidingen, maar ik hoef me niet uit te spreken over het reactievermogen van andere landen. De tijdlijn toont vooral dat de uitbraak niet het gevolg is van onvoldoende waarschuwingen uit China.»

- Maar wat met de cijfers? Vorige week is plots het aantal sterfgevallen in Wuhan met 50 procent bijgesteld.

ZHONGMING «Ik denk dat China op tijd zijn cijfers heeft gecorrigeerd en dat ook wereldkundig heeft gemaakt. Zulke correcties gebeuren ook elders. Het heeft er ook mee te maken hoe je rekent. In België tellen jullie ook de coronagerelateerde sterfgevallen buiten de ziekenhuizen, maar er zijn landen die dat niet doen.

»Bij het begin van de uitbraak opereerden de ziekenhuizen boven hun capaciteit en dokters waren bezig met behandelingen en het redden van patiënten. Daardoor was er soms late rapportage. We hebben dan een taskforce opgericht met epidemiologen die met big data de cijfers onderzochten en ze corrigeerden. Revisies zijn normaal in dergelijke omstandigheden. Uw cijfers niét bijstellen, dat zou pas dubieus zijn.»

- Deze week verscheen in The Lancet een studie die stelt dat de besmettingen in China in februari misschien meer dan vier keer hoger waren dan gerapporteerd. Is dat niet de reden dat veel landen en de WHO het virus aanvankelijk relativeerden?

ZHONGMING «Ik ken die studie niet, maar ik betwijfel dat ze concrete bewijzen heeft. China nam dit virus ernstig en dat is waarom we Wuhan hebben afgesloten. Daarna zeiden nog altijd verschillende landen dat het maar een griepje was.

»Het heeft geen zin om de WHO de schuld te geven voor deze pandemie. Sommige landen doen dat misschien uit politieke motivaties. Ik denk dat het evenmin fair is om China de schuld te geven dat we niet op tijd informatie gaven. Het is stigmatiserend om China als bliksemafleider te gebruiken.»

- Terwijl Trump de Amerikaanse financiering van de WHO stopzet, pompt China 28 miljoen euro extra in de WHO.

ZHONGMING «Ik denk dat de WHO een belangrijke rol speelt in het coördineren van de strijd tegen Covid-19. Dus ik denk dat de WHO de steun nodig heeft van landen over de hele wereld.

»Na de aankondiging van de VS hebben Europese landen en de EU gezegd dat ze de organisatie willen blijven steunen. Terecht, volgens mij. De steun van de WHO is vooral belangrijk voor landen met een kwetsbare gezondheidszorg, zoals derdewereldlanden in Afrika. Daarom doneert China nog eens 28 miljoen euro extra, boven op de 18,5 miljoen die we eerder hebben gedoneerd.»

- Een klokkenluider als Li Wenliang, de dokter die in december waarschuwde voor het virus en intussen overleden is, kreeg destijds bezoek van de autoriteiten en moest een verklaring ondertekenen dat hij ‘illegaal gedrag’ had gesteld. Zijn de twijfels over transparantie door China dan niet logisch?

ZHONGMING «Li Wenliang was gepassioneerd en een goede dokter. We betreuren zijn overlijden en dat van al het medisch personeel aan de frontlinie over de hele wereld. Maar Li Wenliang was op 30 december niet de eerste om dit virus te melden. Drie dagen eerder lichtte een dokter van een ziekenhuis in Hubei de juiste autoriteiten in. Dokter Li Wenliang daarentegen deelde de informatie op We Chat, een sociaal medium. Elk land heeft regels en procedures voor het publiceren van nieuwe gegevens en die moeten gevolgd worden.»

- Is dit ook geen kwestie van vrijheid van meningsuiting?

ZHONGMING «Als je een nieuw virus bekendmaakt, dan doe je dat via de juiste kanalen. Ik denk dat zoiets in alle landen via een officieel centrum voor ziektepreventie en -bestrijding gebeurt.»

(DM)