Ernö Rubik: ‘Cubed’

In 'Cubed' doet Ernö Rubik (°1944) stap voor stap verslag van hoe hij in 1974 zijn wereldberoemde stuk speelgoed uitvond. Opvallend: hij was helemaal niet van plan om een spel te bedenken; als docent architectuur en design wilde hij alleen maar een slim driedimensionaal leermiddel maken om zijn studenten te genezen van hun ‘ruimteblindheid’. ‘Cubed’ zit vol met feitjes over de kubus. Wist u bijvoorbeeld dat er dik 43 triljoen (dat zijn 18 nullen) toestanden zijn waarin de kubus zich kan bevinden? Dat Rubik er zelf aanvankelijk een maand over deed om hem op te lossen? En dat het wereldrecord speedcubing op 3,47 seconden (!) staat? Tussendoor geeft Rubik de lezer interessante en begrijpelijke lessen in beschrijvende geometrie, systeemtheorie en Plato. En hij filosofeert over hoe belangrijk het voor een uitvinder is om speels en nieuwsgierig te blijven en ‘met je handen te denken’.

Rubiks kubus is nog steeds geinig en leerzaam speelgoed, geliefd bij kinderen, vernuftelingen en nerds op alle continenten. Maar ook en vooral, stelt Rubik in alle (valse) bescheidenheid, een iconisch object van brede culturele betekenis. Nee, de drang om de kubus alsnog op te lossen heeft ‘Cubed’ niet in mij gewekt. Maar dat samenspel van wiskunde en natuurfilosofie? Fascinerend.