'Fauda': succesvolle en choquerende serie over een Israëlische antiterreureenheid

Als op uw lijstje met goede voornemens voor 2017 ‘meer Netflix kijken’ en ‘mijn Hebreeuws of Arabisch opfrissen’ staat, dan moet u zeker naar ‘Fauda’ kijken. Deze grimmige, maar tegelijk okselfrisse serie over een Israëlische antiterreureenheid brak in thuisland Israël alle kijkcijferrecords, tot stomme verbazing van de bedenkers, journalist Avi Issacharoff en acteur Lior Raz.

Kleine waarschuwing: alle twaalf afleveringen van ‘Fauda’ duren slechts een dik halfuur, en ze eindigen doorgaans met een knoert van een cliffhanger – een nieuwe tv-verslaving ligt dus binnen handbereik.

LIOR RAZ «Dat hoor ik wel vaker: ‘Na de eerste aflevering wilde ik de hele reeks er in één ruk doorjagen.’

»‘Fauda’ gaat over de Mista’arvim, een speciale antiterreureenheid van het Israëlische leger, waarvan de leden infiltreren in Palestijnse terreurcellen. Kortom: een op-en-top Israëlisch gegeven, maar toch ook universeel. Overal ter wereld, ook bij jullie in Europa, zijn er conflicthaarden of schimmige groeperingen die je alleen maar onder controle kunt houden door erin te infiltreren. Dat vraagt ontzettend veel moed en intelligentie, zowel van degenen die de boel coördineren als van de soldaten in het veld. Ik weet dat de meningen over zulke eenheden uiteenlopen, maar ik ben pro. Al was het maar omdat ze in het leven zijn geroepen om zoveel mogelijk slachtoffers te vermijden. Als er een troep terroristen samenzit in een huis of een school, hoef je niet langer het hele gebouw of de hele wijk plat te bombarderen, je kunt ze gewoon van dichtbij uitschakelen.»

HUMO Die sympathie verbaast me niet echt: je hebt tijdens je legerdienst bij de Special Forces gezeten.

RAZ «Klopt. Ik heb tijdens mijn drie jaar verplichte legerdienst bij de speciale eenheden gezeten. Veel wil ik daar verder niet over kwijt, behalve dit: ik weet zo’n beetje hoe je een wapen moet vasthouden en waarop je moet letten als je een huis vol terroristen binnenvalt (grijnst).»

HUMO Heb je ooit een carrière in het leger overwogen, of was je als jonge snaak ook al bezeten door acteren?

RAZ «Ik was door niks bezeten, ik had werkelijk geen idéé wat ik met mijn leven moest aanvangen. Ik ben ook niet helemaal ongeschonden uit mijn legerdienst gekomen – posttraumatisch stresssyndroom en zo. Ik heb in Amerika een tijdje als lijfwacht gewerkt, maar bij mijn terugkeer in Israël heb ik me ingeschreven voor de acteursopleiding. De creatieve wereld bleek me wel te liggen, en ik ben uiteindelijk in de reclame gerold: ik werkte als creatief directeur voor een groot bureau, en tussendoor deed ik nog wat acteerwerk. Ik heb in mijn carrière heel wat verhaaltjes bedacht, maar ‘Fauda’ is de eerste reeks die ik mee uit de grond heb gestampt. Op zekere dag liep ik mijn oude vriend en journalist Avi Issacharoff tegen het lijf en we raakten aan de praat: bleek hij net als ik al jaren rond te lopen met het idee voor een serie over de Mista’arvim.»

undefined

'Het leven is niet zwart-wit, waarom zou je dat dan wél pikken van televisiefictie?'

HUMO ‘Fauda’ wordt verteld vanuit Israëlisch oogpunt, maar de Palestijnen krijgen evenveel schermtijd. Er wordt nergens partij gekozen: dat moet vanaf het begin een hyperbewuste keuze zijn geweest.

RAZ «O ja. Avi en ik gruwen van films en series waarin de slechteriken geen mensen van vlees en bloed zijn, maar archetypes: gewelddadige smeerlappen van wie je aanneemt dat ze hun vrouw slaan en hun kinderen verwaarlozen. Veel Hamas-terroristen leiden net als wij een redelijk normaal leven. Hun kinderen en vrienden betalen allemaal een hoge prijs voor hun acties. Begrijp me niet verkeerd: ik maak wel degelijk onderscheid tussen lui die bewust burgers als doelwit kiezen en de soldaten die zulke smeerlappen uitschakelen. Maar het leven is niet zwart-wit, dus waarom zou je dat dan wél pikken van televisiefictie?

»Toen we aan het scenario begonnen, zei ik tegen iedereen aan onze brainstormtafel: ‘Ik wil maar één ding: een reeks maken waarin ik élk personage zou willen spelen.’ Het maakt niet uit of een personage goed of slecht is: zolang er maar vlees aan zit.»

HUMO De rol van Mista’arvim-soldaat Doron Kavillio lijkt jou op het lijf geschreven, maar is dat ook zo?

RAZ «Eigenlijk wilde ik liever Abu Ahmad spelen, de Hamas-legende in de serie – I really love the guy (grinnikt). Maar ik stond ook achter het idee om de Palestijnse personages door Arabische acteurs te laten vertolken. Voor alle duidelijkheid: het zijn Arabieren die gewoon bij ons in Israël wonen, en die dezelfde rechten en plichten hebben als alle andere Israëlische staatsburgers.

»Ik heb de rol van Doron niet zomaar in de schoot geworpen gekregen, hoor. Ik heb er zelfs netjes auditie voor gedaan, omdat iemand van de zender niet helemaal overtuigd was dat ik de geknipte man was.»

HUMO Doron heeft iets van Vic Mackey uit de geweldige Amerikaanse politiereeks ‘The Shield’. Hij slaat mensen in elkaar, dealt drugs, vermoordt opponenten en bedriegt zijn vrouw, maar toch kun je niet anders dan ’m sympathiek vinden.

RAZ «Ik hoor wel vaker dat ‘Fauda’ een beetje op ‘The Shield’ lijkt, maar ik zou het niet weten: ik heb die serie nooit gezien. Maar als je bedoelt dat Doron een smeerlap is, dan moet ik je corrigeren: hij is zeker niet door en door slecht. Oké: hij gebruikt beroepshalve vaak geweld, en soms tart hij de grenzen van wat moreel laakbaar is, maar hij doet het allemaal om zijn land te dienen.

»Ik heb in mijn acteercarrière vaak gestalte gegeven aan de slechterik, maar ik heb er bij de scenaristen en regisseurs altijd op aangedrongen dat ik ’m zo zou mogen spelen dat je denkt: ‘Eigenlijk is hij nog de slechtste niet.’»

undefined

undefined

'Ik heb bij de Special Forces gezeten, dus ik weet zo'n beetje hoe je een wapen moet vasthouden' Lior Raz (rechts, met pistool)

HUMO Veel scènes spelen zich af op de West Bank, maar ik neem aan dat jullie niet zomaar in Nablus of Ramallah konden draaien?

RAZ «Nee, we hebben ‘Fauda’ in Kafr Qasim gefilmd, een Arabisch stadje net buiten Tel Aviv. De burgemeester en de bevolking hebben ons met open armen ontvangen: ’t was echt een heerlijke creatieve bubbel, met Joden en Arabieren door elkaar. Nu ja: het was tijdens de Gaza-oorlog van 2014, en dat zorgde wel voor wat praktische problemen. De Palestijnen lanceerden voortdurend raketten richting Israël vanuit de Gazastrook, en die kloppen niet beleefd aan, laat staan dat ze vragen of je een Jood dan wel een Arabier bent. Gevolg: af en toe moesten we met z’n allen naar de schuilkelder hollen, en dan trok je in de ene hand een Joods kind mee, en in de andere een Arabisch.»

HUMO ‘Fauda’ werd zowel in Israël als in de Arabische wereld met loftuitingen bestookt. Naar verluidt hadden jullie dat niet zien aankomen.

RAZ «Totaal niet. Bij ons vinden extreemrechtse én extreemlinkse Joden het fantastisch, en dat maak je maar zelden mee. Ik krijg ook vaak fanmail uit Arabische landen, en daarin staat dan dat ze dankzij ‘Fauda’ voor het eerst in hun leven mededogen voelden met de Israëli’s; uit extreemrechtse Israëlische hoek klinkt het dat ze mededogen voelen voor het Palestijnse volk. Kijk: dan moeten we toch wel iets goeds gedaan hebben, nee?

»Avi en ik zijn nog elke dag verbaasd over hoe het allemaal is gelopen. Je moest eens weten waar we allemaal niet zijn gaan leuren met ‘Fauda’. ‘Een serie waarin de Palestijnen evenveel schermtijd innemen als de Israëli’s, en waarin de helft van de tijd Arabisch gesproken wordt? Ha-ha! Het is oorlog, jongens, dan zien de mensen liever iets lichts.’ Alleen bij betaalzender Yes zagen ze wel iets in ons idee. Ari en ik hadden ons er al bij neergelegd dat ‘Fauda’ geen grote serie zou worden. Maar toen ging ze op antenne, en na de eerste aflevering sprak iederéén erover. En na die ene aflevering waarin – enfin, voor wie de reeks nog niet heeft gezien: eentje met een wel zéér gewelddadige afloop – hoorde ik de ochtend nadien een paar kijkers op de radio getuigen dat ze zich ziek hadden gemeld: ze waren er helemaal ondersteboven van.

»Uiteindelijk werd ‘Fauda’ bij ons de best bekeken reeks aller tijden, en wonnen we zes onderscheidingen! Geloof me: Avi en ik knijpen ons dagelijks in de wang.»

HUMO Er komt een tweede seizoen van ‘Fauda’. Heeft al die bijval ook het budget aangedikt?

RAZ «Een héél klein beetje. Weet je, in Amerika krijg je doorgaans 6 miljoen dollar om een pilootaflevering te draaien; wij moesten het rooien met een derde daarvan – voor de hele reeks. Een paar miljoen scheppen zit er voorlopig niet in (grinnikt).

»Ach, je hoort mij niet klagen. ‘Fauda’ heeft een gevoelige snaar geraakt, en da’s lang niet slecht voor een serie van debuterende tv-makers.»