Film: Un Prophète
De Noord-Afrikaanse wees Malik (debutant en revelatie Tahar Rahim) is pas negentien wanneer hij voor zes jaar een Franse nor invliegt.
Nadat hij op last van de Corsicaanse gevangenenleider Luciano (Niels Arestrup) een moslim vermoordt, wacht hem achter de tralies een blitzcarrière. De slimme Malik maakt zich algauw de ongeschreven wetten van het leven achter tralies eigen, en smeedt intussen zijn eigen duistere plannetjes.
Met ‘Un prophète’ won de Franse regisseur Jacques Audiard (‘s mans laatste wapenfeit is ‘De rouille et d’os’, met Matthias Schoenaerts) in 2009 zowat alle mogelijke filmprijzen – van de Grand Prix du Jury in Cannes over een BAFTA tot maar liefst negen Césars.
Jacques Audiard «Toen ik het script kreeg toegestopt, was ik meteen geïnteresseerd in de setting. Ik was kort daarvoor mijn film ‘De battre mon coeur s’est arrêté’ gaan voorstellen aan een groepje cinefiele gevangenen, en ik was geïntrigeerd door de wereld waarin ze leefden. Het gaat er helemaal anders aan toe dan in de buitenwereld: er heersen andere wetten en er is een pikorde die door alle gevangenen gerespecteerd wordt.
»Nu, na een dertigtal pagina’s zijn we met het script een volledige andere richting uitgegaan. In de originele versie is Malik gemodelleerd naar Tony Montana (Al Pacino’s rol in ‘Scarface’ van Brian De Palma, red.), maar wij wilden net een anti-‘Scarface’ maken, met een hoofdpersonage waarmee de mensen zich konden identificeren.
»Bovendien wilden we helden opvoeren die nog nooit als dusdanig in films waren geportretteerd: de Arabieren. In Frankrijk worden ze altijd ofwel als terroristen gecast, ofwel echt als ‘Arabieren’, in een sociaal-realistische context.»
- Helden, maar geen lieverdjes.
Audiard «Je kunt Malik inderdaad bezwaarlijk een lieverdje noemen (lacht). Maar wat een intelligentie! De Corsicanen beschouwen hem als een Arabier, de Arabieren als een Corsicaan. Hij zit dus tussen twee kampen, maar hij is slim genoeg om zich aan elke situatie aan te passen, waardoor hij bij beide bendes op een goed blaadje staat. Aanvankelijk om zijn eigen vel te redden, later om in de gevangenis te overleven, en uiteindelijk zelfs om zijn situatie te verbéteren.
»Malik is geen krachtpatser, hij is niet gemaakt voor het gevangenisleven, maar hij ontwikkelt wel de kwaliteiten die nodig zijn om anderen te domineren. Door aandachtig en een tikje gereserveerd te zijn, zijn mond niet steeds open te trekken en nooit tweemaal dezelfde fout te maken, schrijft hij zijn eigen geschiedenis – terwijl hij de gevangenis binnenkwam als een nobody. Hij zou z’n uiteindelijke status nooit verworven hebben als hij de bak niet was ingevlogen. Een interessante paradox.»
- Moeten we de titel ironisch opvatten?
Audiard «Ja. Oorspronkelijk was ik op zoek naar een Frans equivalent voor het Bob Dylan-nummer ‘Gotta Serve Somebody’: dat nummer heeft als - fatalistische - boodschap dat je altijd ten dienste staat van iemand anders. Maar geen enkele vertaling kon die lading volledig dekken, en dus is het uiteindelijk ‘Un prophète’ geworden. Leek me wel geestig: ten tijde van m’n film ‘Un héros très discret’ vroeg de kijker zich ook al constant af wanneer het hoofdpersonage een ‘held’ zou worden (lacht).
»Aan de andere kant: ik vind niet dat Malik een monster is. Hij is zich maar al te goed bewust van het verschil tussen goed en kwaad. Als het erop aankomt, streeft hij ook maar naar gezinsgeluk, net als wij allemaal.»
Bekijk de trailer:
