Filter Festival (Trix)

Goed idee van de week: Filter, een festivalletje in Trix dat voor het kruim van de onstuimige indierock (Snail Mail! Rolling Blackouts C.F.! Stephen Malkmus! Unknown Mortal Orchestra!) een reddingsboei mag wezen in tijden waarin gitaarmuziek stilaan een naar open zee afdrijvende drenkeling is. Gulp!

Eerste naam op mijn zorgvuldig afgeprinte excel-bestandje: Snail Mail, bij iedereen die tussen z’n tabbladen een hippe blog heeft staan zo hot als een versgebakken wienerschnitzel. Zo hot zelfs dat zij - de 19-jarige high school graduate Lindsey Jordan - het belachelijk kleine Trix Café binnen de kortste keren tot een smeltoven kreeg omgevormd. Wie uren voordien geen tentje had opgezet, kon alleen nog door de deuropening pieren naar een ontluikende mini-Kim Gordon.

Toegegeven, de omstandigheden waren er niet naar om een weloverwogen oordeel te vellen over Snail Mail. Anders gezegd: ik kon er geen zak van zien, en mijn buurman was erop gebrand om bij elk nummer zijn eigen versie van ‘Seven Nation Army’ te lalala-en. Wat ik nog net uit de herrie kon opmaken: Lindsey zingt beter dan haar collega’s in het rammelende bakvissengenre (van Waxahatchee over Jay Som tot de misschien nog nét iets meer fijnbesnaarde Soccer Mommy). En in haar frisse liedjes over hartzeer en onbegrip graaft ze veel dieper dan strikt gezien noodzakelijk. ‘Don’t you like me for me?’, vroeg ze in hoogvlieger ‘Pristine’. Natuurlijk wel. Snail Mail klonk niet uniek, maar heeft wél de capaciteiten om beter te worden dan al de rest.

Wat daarna? Was it a bird, was it a plane? Nee, het was Stephen Malkmus - clubvoorzitter van het oppermachtige Pavement - die fucking veel te vroeg aan zijn set moest beginnen.

Je moet ‘t maar doen: één van de indrukwekkendste oeuvres van de jaren 90 hebben, en dat tóch doodleuk links laten liggen. Malkmus had Pavement niet nodig om een goeie, zomers wapperende show te brengen in Trix. Openers ‘Cast Off’ en ‘Bike Lane’ waren in de haren van een hippiechick vastgegespte parels. Een achteloos ‘Stick Figures in Love’ was een vlieger die bleef hangen in een wulpse bries. ‘Cinnamon and Lesbians’ was - naast onmisbaar op de rider van de hoofdredactie tijdens de Humo-picknick - een zich languit op het gras vleiend anthempje. Alles was catchy, niks probeerde zich #MeToo-gewijs in je oor te wurmen.

Het vermelden waard: de wakka wakka-gitaarlijn tijdens ‘Solid Silk’, de voodoo die in de lucht hing tijdens ‘Witch Mountain Bridge’ en de de solo die Malkmus (52 jaar oud!) achteloos achter z’n nek speelde. ‘Refute’ (origineel met Kim Gordon), over liefde die door de jaren heen statig voortschrijdt, was erg mooi. En hoe slecht het er tegenwoordig ook aan toegaat in ‘Middle America’, zo sexy was het gelijknamige nummer.

Nah, je kan zeuren over vooruitgang en trends - Malkmus maakt nog altijd dezelfde muziek als in 1994 - maar in tegenstelling tot Rivers Cuomo en zijn Weezer is hij nooit een karikatuur van zichzelf geworden.

Voor wie boos was dat de set van Malkmus maar één uur duurde: hij ging daarna doodleuk verder, maar dan in de bezielde gedaante van het Australische Rolling Blackouts Coastal Fever. Wat een kutnaam, wat een mooie band.

Rolling Blackouts aankondigen als een Pavement-kloon is nochtans respectloos en onwaar: natuurlijk hebben ze die kwikzilveren melodieën, die grillige ritmes en die onvoorspelbare refreinen ook in hun muziek zitten, maar ze hebben méér. Een ongebruikelijke bandsamenstelling bijvoorbeeld: omdat iedereen gitarist wilde worden, is iedereen ook maar gitarist gebléven. Van alle debuterende gitaargroepjes dit jaar hebben zij al het meest indruk gemaakt. Luister naar ‘Talking Straight’: in een mooie wereld dé zomerhit, ook al is het hier intussen winter.

Dan heb ik het moeilijker om de rollercoaster te volgen waar Unknown Mortal Orchestra al jaren op vastzit: bij elke plaat zet frontman en notoir polyamorist Ruban Nielson een stapje verder in het eindeloze zwart van de kosmos. En met elk stapje raakt hij mij een beetje meer kwijt.

Als Nielson zijn best doet, dan zijn er weinigen die betere klassieke gitaarpopnummers kunnen schrijven. ‘Ffunny Ffrends’, ‘From the Sun’, ‘Swim and Sleep (Like a Shark)’ en ‘So Good at Being in Trouble’... Allemaal geniale songs met een miljoenenpotentieel. Alleen jammer dat Nielson het tegenwoordig niet kan laten om die singles met een ondoordringbaar woud van weerbarstige elektronica aan het zicht te onttrekken: een goddelijk lijf steek je toch ook niet weg in een dikke, pluizige bontjas? Neem nu die outro van ‘From the Sun’: zelfs een peyote slikkende sjamaan krijgt er kop nocht staart aan, dit was breien om te breien.

En dan moest de écht rommelige psychedelica nog komen: ‘Necessary Evil’ was een onontwarbaar kluwen, in ‘Ministry of Alienation’ hoorde je alleen nog de diepe echo van een goede song, en zelfs Grote Single ‘Multi-Love’ was een geforceerde, luilekker zwabberende versie van wat in se een bommetje is. Nielson en de zijnen stonden hun instrumenten te mismeesteren; waar de song heen ging, kon hen betrekkelijk weinig schelen.

UMO stond als headliner geprogrammeerd: onzin! Stephen Malkmus was de enige echte headliner van vanavond, ook al vond ik Rolling Blackouts Coastal Fever beter. Al bij al was het vanavond zoals met een schoolreünie: hier en daar loopt er iemand rond van wie je denkt ‘Oei, oei, wat is dáármee gebeurd?’ Maar verder dikke fun.