Frank Van Massenhove en Rudy De Leeuw: het dubbelinterview

Even geleden vertelde Frank Van Massenhove nog in Humo dat hij graag baas zou zijn van een Scandinavische vakbond. Vandaag blijkt hij het te moeten stellen met een functie als topman van de NMBS. Lees hier nog eens het dubbelinterview met Van Massenhove en Rudy De Leeuw uit mei.

undefined

Rudy De Leeuw (59) en Frank Van Massenhove (58) kennen elkaar. Ze zijn gepokt en gemazeld in de grote sossenmachine van partij en vakbond, maar dreven het voorbije decennium elk een andere richting uit. De Leeuw schopte het tot voorzitter van het ABVV, Van Massenhove tot topmanager van de overheidsdienst voor Sociale Zekerheid.

De ene wordt door de media neergezet als oubollige syndicalist, de andere doodgeknuffeld als 'change manager'. De Leeuw werd het voorbije jaar tegengewerkt door ministers, werkgevers en baronnen uit eigen rangen, Van Massenhove werd sinds hij zijn duffe overheidsdienst omtoverde tot hippe werkplek een halve BV met een paar duizend volgers op Twitter. Van Massenhove (designerpak en trendy frommelsjaal) en De Leeuw (wit confectiehemd met fijn streepje) begroeten elkaar hartelijk in het fraaie kantoor van de vakbondsvoorzitter. Van Massenhove hééft helemaal geen kantoor meer, wel een witte Toyota Prius met chauffeur. Maar hebben de oude kameraden op 1 mei, Dag van de Arbeid, nog iets samen te vieren, vroegen we ons af. Wedden voor een frietje met stoofvlees dat daar een felle discussie van komt?

HUMO Meneer De Leeuw, als we goed hebben geteld wordt dit uw 39ste Dag van de Arbeid. Hoe hebt u één en ander zien evolueren? Rudy De Leeuw «Het is wat minder strijdvaardig en militant dan dertig jaar geleden, maar 1 mei blijft voor syndicalisten en socialisten in de eerste plaats een feest. We zijn trots op onze realisaties. Eén klein voorbeeldje. De socialistische mutualiteit bestaat honderd jaar. Het gebit van onze kinderen wordt tot achttien jaar gratis verzorgd. Dat vind je in geen enkel ander land. Vergelijk onze gezondheidszorg maar eens met die in de VS, waar een kind met leukemie een familie kan ruïneren. Dankzij onze beweging kennen we zulke problemen niet.»

HUMO Dat is het glorieuze verleden. Maar valt er vandaag iets te vieren? Frank Van Massenhove «Men verwijt vakbonden dat ze niet genoeg aan de toekomst denken, maar volgens mij is níémand daar voldoende mee bezig, ook de zogenoemde Groep van Tien niet (in de G10 onderhandelen werkgevers- en werknemersorganisaties over het sociaal beleid, red.). Alle sociale partners nemen sterk verouderde standpunten in. Werkende mensen lopen risico's. De kernvraag is: hoe gaan we daarmee om? Rudy heeft gelijk als hij de gezondheidszorg aanhaalt, maar beantwoordt kinderbijslag nog aan een risico? Daarover moeten we nadenken. Iemand met een goed diploma vindt wel een baan, ook in crisistijden, maar voor mensen die om genetische of sociologische redenen minder troeven hebben, is het veel moeilijker. Dat los je niet op met een werkloosheidsuitkering. We moeten hen aan zinvol werk helpen.» De Leeuw «Ongeschoolde mensen zijn inderdaad een aandachtspunt. We moeten gemiddeld langer werken - omdat we ook langer leven - maar niet iedereen is gelijk voor de dood. De levensverwachting van een ongeschoolde kleinverdiener is twaalf jaar lager, en hij heeft ook minder gezonde levensjaren. Het is dus unfair om de pensioenleeftijd voor iedereen op te trekken. Een arbeider met veertig jaar dienst heeft recht op een brugpensioen als werken niet meer lukt. Zijn wij dan ouderwets als we dat brugpensioen verdedigen?» Van Massenhove «Je analyse klopt, maar je voorstellen niet. Dat brugpensioen uit je voorbeeld is bespreekbaar, maar in crisistijden moet je niet lobbyen voor brugpensioen vanaf 53 of 55 voor iederéén. Je gaat uit van het foute idee dat iedereen in die leeftijdscategorie in een precaire situatie zit.» De Leeuw «De activiteitsgraad van oudere werknemers wàs toegenomen, maar toen brak de economische crisis uit, met grote werkloosheid tot gevolg. Het brugpensioen bestond toen ook al, hè. Wel, wij vragen alternatieven, maar ze worden ons niet aangeboden!»

HUMO Meneer Van Massenhove, u hebt als overheidsmanager op uw dienst de laaggeschoolden massaal door universitairen vervangen. Van Massenhove «We hadden die laaggeschoolde mensen gewoon niet meer nodig. De technologie heeft hun baan overbodig gemaakt. First things first. Ik bekijk wat mijn dienst het hardst nodig heeft en dat zijn nu eenmaal hooggeschoolden. We lossen de problemen van laaggeschoolden niet op door hen, zoals in de jaren 80, achter een bureau te parkeren, waar ze soms letterlijk niets omhanden hadden. Dat maakt mensen pas ongelukkig. Niemand zou het toch aanvaarden mocht ik plots massaal poetspersoneel beginnen aan te werven? Ik wil wel hoor, maar dan moet daar eerst maatschappelijke consensus over bestaan, want het is uiteindelijk de maatschappij die het overheidspersoneel betaalt.» De Leeuw «Je moet uiteraard breder kijken dan alleen maar de overheid. Onze hele economie zit in de problemen omdat we te veel halffabricaten produceren en alleen maar toeleverancier zijn van landen als Duitsland.»

HUMO We mogen van geluk spreken dat Duitsland hier nog wat koopt, zo spartelen we door de crisis. De Leeuw «Ja, maar dat is tegelijk onze zwakte. We hebben nood aan hoogwaardige producten en diensten en zinvolle jobs voor laaggeschoolden. Die jobs moeten we financieren met de winst van grote bedrijven. Abnormaal hoge winsten werden vroeger via progressieve vennootschapstarieven belast, nu discussiëren politici over een minimumbelasting om bepaalde bedrijven toch nog een habbekrats te laten betalen. Onze export lijdt zwaar onder de concurrentie. Vicepremier Johan Vande Lanotte en minister van Werk Monica De Coninck zijn zélf in Duitsland gaan kijken hoe de vleesindustrie daar met uurlonen van 3 euro onze bedrijven uit de markt concurreert. Het vraagt politieke moed om dat zogenaamde ideaal van de Duitse arbeidsmarkt te doorprikken. Duitsland telt 6,5 miljoen werkende armen, working poor die moeten rondkomen met hongerlonen van 400 euro per maand.»

HUMO De economie is geglobaliseerd, maar de sociale bescherming waarvoor uw vakbond strijdt, blijft wel lokaal georganiseerd. De Leeuw «Wij werken ook aan een Europees syndicalisme.»

HUMO Wat stelt dat voor? Een Europese actiedag in Brussel lokt nauwelijks twintigduizend betogers uit de hele EU. De Leeuw «Niet alle acties hadden op hetzelfde moment in Brussel plaats, maar in verschillende Europese steden. Het Europees Verbond van Vakverenigingen (EVV) nadert een akkoord over een minimumloon volgens de economische draagkracht van elk land. De Duitse vakbonden waren daar eerst radicaal tegen, maar sinds vorig jaar eisen ze ook 8,5 euro als minimumloon. Dat zou de dumping in de vleessector doen verdwijnen, dus onze acties halen wel degelijk iets uit.»

REVOLUTIONAIREN

HUMO Over actie gesproken: in 2012 telde België 383.207 stakingsdagen, het dubbele van 2011. Die stakingen kosten de samenleving honderden miljoenen. De Leeuw «U moet dat in zijn context zien. Er waren spontane acties bij het spoor na agressie tegen treinpersoneel. Bij het spoor zitten nu eenmaal veel militante leden. Een maand later was er een algemene staking in de privésector omdat het sociaal overleg voor geen meter liep. Na 541 dagen zonder regering kregen we plots de plannen van Pensioenminister Vincent Van Quickenborne voorgeschoteld, zonder het minste overleg met de sociale partners. Dat leidde tot spontane acties. We zijn geen revolutionairen, maar op zulke momenten laten we bevolking en politici voelen dat we die dingen niet pikken.»

HUMO Maar wat hebt u met al die acties bereikt, behalve veel ergernis bij de bevolking? De Leeuw «We staken niet om mensen te ergeren. Maar als een minister vijftig jaar oude afspraken over overleg om politieke redenen niet nakomt, dan organiseer ik een reactie, ook al word ik daardoor niet de populairste Belg.» Van Massenhove «Kwade mensen roepen om actie. Toen Dutroux in 1998 ontsnapte, namen Vande Lanotte en Stefaan De Clerck ontslag. Heeft dat tot resultaat geleid? Neen, het was een symbolische actie. Als manager stel ik vast dat staken weinig of niets opbrengt.»

HUMO U meldde zelfs trots dat uw ambtenaren de laagste stakingsbereidheid hadden binnen de overheid. Van Massenhove «Bij de eerste grote staking van vorig jaar wilden er twaalf staken, bij de tweede actie een vijftigtal, op een totaal van twaalfhonderd ambtenaren. Jonge mensen begrijpen die stakingen niet. Dat behoort niet tot hun cultuur. Ik kom uit een arbeidersgezin en begrijp de vakbondsmentaliteit, maar jongeren kennen die verzuilde vakbondsstructuren niet meer. Je krijgt het hun ook niet uitgelegd.»

HUMO U hoort het, meneer De Leeuw: uw stakingen zijn een ouderwets wapen en uw vakbond een onbegrijpelijk kluwen. Je moet bij wijze van spreken een dagje vrij nemen om de wirwar van centrales, federale, intergewestelijke en gewestelijke congressen, commissies, bureaus, comités en secretariaten te doorgronden. Is dat niet vreselijk inefficiënt? De Leeuw (kortaf) «Dat is geen ernstige vraag. Het ABVV is heel eenvoudig opgebouwd. Mensen organiseren zich op basis van hun werk in centrales. Zo is de vakbond van onderuit gegroeid. Onze drie intergewestelijken vormen de tegenmacht van de gewestelijke overheden. Daarnaast zijn we lokaal georganiseerd en hebben we een nationale structuur voor het federale niveau. Wat is daar ingewikkeld aan?»

HUMO De kritiek is dat er allerlei baronieën bestaan die u het leven als nationaal voorzitter zuur maken. Eén voorbeeldje: BBTK-voorzitter Erwin De Deyn deelde u onlangs per brief mee dat hij geen geld meer geeft aan het nationale vakbondsblad en 'al het nodige zal doen om een eigen publicatie uit te geven'. Hij vond dat u zich bij de onderhandelingen over het eenheidsstatuut voor arbeiders en bedienden niet aan de interne afspraken hield. Klinkt dat niet als chantage? De Leeuw «Hebt u die eigen publicatie al gezien?»

HUMO Doet dat ertoe? Die openlijke aanval spreekt toch boekdelen? De Leeuw «Denkt u dat ik geen orde op zaken heb gesteld? Ik heb de BBTK van antwoord gediend, maar binnenskamers. Ik heb er geen probleem mee dat de BBTK uit zijn krammen schiet. Er is toen een menselijke fout gemaakt, dat gebeurt soms in een grote organisatie. Maar wees gerust: alle neuzen staan weer in dezelfde richting. (Grijnst) De patroons hebben ons daarbij trouwens een handje geholpen met hun voorstel over het eenheidsstatuut.»

HUMO Leg uit. De Leeuw «Een kassierster van Delhaize - bediende - met twintig jaar dienst heeft recht op twaalf maanden opzegtermijn. Een slager bij Colruyt - arbeider - krijgt na eenzelfde periode amper 56 dagen. De werkgevers stellen voor om iedereen na twintig jaar vier maanden te geven. De kassierster verliest dus haar sociale bescherming en zal na ontslag veel sneller op de sociale zekerheid en dus de gemeenschap terugvallen. Is dat een sociaal verantwoord eenheidsstatuut?»

HUMO Meneer Van Massenhove, op welke lijn zit u? Van Massenhove «Ik stel vast dat we veel capaciteit en energie verliezen door al die verschillende statuten. Ik spoor bijvoorbeeld mijn mensen met bijzondere competenties aan om een bijberoep uit te oefenen of zelf een bedrijfje op te richten waar ze anderen kunnen tewerkstellen, maar ze doen dat niet vanwege alle administratieve en statutaire zever.»

HUMO U pleit ervoor om ook ambtenaren het eenheidsstatuut van arbeiders en bedienden te geven? De Leeuw (snel) «Hola, de vaste benoeming voor ambtenaren blijft iets fundamenteel anders: ze is ook nodig om onafhankelijk te zijn van politieke wisselvalligheden. Van Massenhove (droog) «In de negentiende eeuw was dat inderdaad nodig.» De Leeuw «Een ambtenaar die bouwvergunningen aflevert of belastingen controleert moet toch onafhankelijk kunnen werken?»

HUMO U vindt die vaste benoeming nergens voor nodig? Van Massenhove «In afwachting van een eenheidsstatuut mogen alle ambtenaren wat mij betreft vast benoemd worden. Op één voorwaarde: na twee negatieve evaluaties moeten ze ook ontslagen kunnen worden.» De Leeuw «Dat kan nu al.» Van Massenhove «In theorie, ja. Als ik een ambtenaar wil ontslaan, stapt hij naar de Raad van State met één of ander formeel argumentje om de beslissing te laten vernietigen. Ik spreek uit ervaring. Wie zijn job niet goed doet, moet ik toch kunnen ontslaan? Nogmaals, de vaste benoeming is achterhaald. Dat geldt bijvoorbeeld evenzeer voor magistraten die zo goed als onafzetbaar zijn, zelfs al bakken ze er jarenlang niets van. Als er in een team van honderd mensen één luiaard zit, moeten diens 99 hardwerkende collega's nog harder werken. Ze raken gedemotiveerd en hun productiviteit daalt. Ze worden bovendien terecht kwaad als ze merken dat de baas die luiaard niet kan ontslaan omdat de vakbond dwarsligt.»

HUMO Wordt u tegengewerkt door, bijvoorbeeld, de ACOD? Van Massenhove «Tuurlijk! Ze houden negatieve evaluaties op alle mogelijke manieren tegen. Ik mag geen namen noemen, maar ik kan voorbeelden geven waar de haren je van te berge rijzen.» De Leeuw «Komaan Frank, je veralgemeent. Als één collega niet goed functioneert, zal de rest niet gedemotiveerd raken. Daar geloof ik niets van.» Van Massenhove «Sorry Rudy, dan ken je niets van arbeidsorganisatie. Ook in de privésector blijkt dat een bedrijf zonder efficiënt sanctiebeleid achteruitboert. Ik kan je een stapel wetenschappelijke studies bezorgen die dat hebben vastgesteld.» De Leeuw «Wie strafbare feiten pleegt, wordt ook bij de overheid afgedankt, mét of zonder vaste benoeming.» Van Massenhove «Ook dat klopt niet. De Regie der Gebouwen moest onlangs een corrupte ambtenaar terug in dienst nemen wegens een formaliteit.» De Leeuw (schamper) «En allemaal de schuld van de vakbond»? Van Massenhove «De waarheid is dat bij de overheid bijna niemand wordt ontslagen, ook niet als hij of zij slecht functioneert. Maar antwoord eens, Rudy: waarom belet jouw vakbond dat luiaards ontslagen worden? Is de ACOD de vakbond van de luiaards?» De Leeuw (kwaad) «Komaan zeg, dat soort uitspraken mág je niet doen!»

Van Massenhove «Ik zeg wat ik wil en ik weet waarover ik praat. Andere overheidsdiensten hebben hetzelfde probleem en onder ambtenaren wordt daar ongelofelijk veel over gepraat. Waarom is het zo moeilijk om hardop te zeggen dat je als vakbond níét achter luiaards staat?» De Leeuw «Ik sta niet achter luiaards. Nu goed?» Van Massenhove «Wel, laat dat dan zien met daden. De Leeuw «Je maakt er een karikatuur van. Waarom zet je daar geen projecten over op met je vakbondsafgevaardigden? Je hebt een aantal zaken grondig veranderd en daarbij af en toe met de vakbonden gebotst. Misschien speelt dat mee bij je grove veralgemeningen?» Van Massenhove «Met het ACV en het ACLVB heb ik niet gebotst, alleen met jouw ACOD.» De Leeuw «Tja, dan zal de ACOD goede redenen gehad hebben om te botsen. Als manager verdien je de vakbond die je hebt.» Van Massenhove «Wel, dan heb ik als overheidsmanager twee bonden verdiend die constructief meewerken en ééntje die dat niet doet - die van jou, Rudy. Ik heb de eerste vijf jaar met alle mensen in alle geledingen gepraat. Ik vroeg wat hen gelukkig en ongelukkig maakte. Hun antwoord was: 'We hebben een goed inkomen, maar geen goed leven. We werken hier acht uur en zijn elke dag elf of twaalf uur van huis.' Ik heb hun beloofd dat ik hun vier uur per dag zou teruggeven en heb een gedetailleerd plan uitgewerkt om mensen zo veel mogelijk zélf te laten bepalen waar en wanneer ze willen werken, en dat aan de vakbonden voorgelegd. Alle vakbonden hadden problemen met het plan en ze hebben hun achterban geraadpleegd. Twee vakbonden kwamen terug met de boodschap: 'Van Massenhove, onze mensen zeggen dat jij meer met hun geluk bezig bent dan wij. Dus zullen we je plan steunen.' Wat zei de ACOD? 'Onze leden zeggen dat ook, maar ze hebben ongelijk.' Wekenlang hebben we gediscussieerd en ik heb m'n plan op een aantal punten bijgesteld, naar voorstellen van twéé vakbonden.» De Leeuw (luistert hoofdschuddend) Van Massenhove «Alleen de ACOD was dus tegen alles en heeft niet één tegenvoorstel gedaan. Toch werd het definitieve hervormingsplan door ruim 70 procent van de ACOD-leden goedgekeurd. Wat zei de ACOD toen? 'Onze leden zien het verkeerd en we gaan je plan toch niet steunen.' Tja, dan houdt het op.» De Leeuw «Ik sta gewoon perplex over de manier waarop je hier op een grove manier de ACOD schoffeert, met een dossier dat ik niet eens ken. Uit wat je vertelt, spreekt vooral frustratie. (Sussend) Zal ik de zaak eens zelf bekijken?» Van Massenhove «Ach Rudy, de hervorming is al lang doorgevoerd en van alle ambtenaren scoren de onze het hoogst op de tevredenheidsindex.»

MONSIEUR NON

HUMO Is zo'n conflict niet exemplarisch voor de houding van het ABVV - ook bij het sociaal overleg? Het ACV komt met eigen voorstellen, het ABVV zegt alleen 'nee' op voorstellen van werkgevers of regering. De Leeuw «Dat is wel héél kort door de bocht. Je scheert het hele ABVV over dezelfde kam, op basis van één conflict met één overheidsmanager.» Van Massenhove «Je mag het hele ABVV niet over dezelfde kam scheren. De BBTK heeft me onlangs gevraagd om hen te helpen met ideeën over een andere organisatiestructuur. Het ACV nodigt me uit om les te geven over de hervorming van mijn departement. Ik heb niets tegen vakbonden, hoor.» De Leeuw «Oké, incident gesloten. Maar ik ben het niet eens met de suggestie van de heren van Humo dat we over, bijvoorbeeld, het eenheidsstatuut alleen maar 'nee' zeggen en geen eigen voorstellen doen. We willen praten over elk compromis - op voorwaarde dat het resultaat sociale vooruitgang is. De voorstellen van de werkgevers houden helaas alleen sociale achteruitgang in. Daarover zullen we dus geen compromis sluiten.»

HUMO De werkgeversorganisaties wijzen wel naar uw vakbond als stoorzender bij het overleg. Achter de coulissen van de G10 wordt gefluisterd dat u - als een marionet - naar de pijpen moet dansen van de harde syndicalisten van het FGTB en machtige centrales als de BBTK. De Leeuw «Ik een marionet? (glimlacht) Uiteraard heb je soms spanningen in een organisatie met anderhalf miljoen leden. En uiteraard is de economische situatie van de vakbond in Charleroi of Luik compleet anders dan die in de haven van Antwerpen. Maar spanningen worden intern uitgepraat. Weet u, voorzitter zijn van het ABVV is, zeker in crisistijden, een grote verantwoordelijkheid en tegelijk vind ik het een grote eer. Ik zou van geen enkele andere vakbond voorzitter willen zijn.»

HUMO We zijn ontroerd, maar toch hebben we de indruk dat u ietsje minder plezier aan uw baan beleeft dan pakweg Frank Van Massenhove. Van Massenhove «IJe kunt een vakbond leiden niet vergelijken met het managen van een overheidsdienst.» De Leeuw «IDit is echt de job van mijn leven.»

HUMO Meneer Van Massenhove, hoe zou u - als radicaal hervormer - het ABVV organiseren? Van Massenhove «Ik zou dat niet willen en wellicht ook niet kunnen. Rudy heeft in zijn carrière alle geledingen van de vakbond doorlopen. Dan dénk je gewoon anders over de dingen. Je kunt alleen radicaal hervormen als je alle mensen meekrijgt, en ik zou waarschijnlijk niet alle ABVV-ers achter me krijgen. Ik zou meer kans maken om het ACV grondig te hervormen dan het ABVV. Misschien ben ik een tjeef in het diepst van mijn gedachten?»

De Leeuw (schatert) Van Massenhove «Ik zou wel graag baas zijn van een vakbond in een Scandinavisch land. Scandinavische vakbonden bepalen mee het sociaaleconomische beleid. Daar hou ik meer van dan van onze syndicale strijdcultuur. Maar goed, Rudy heeft duidelijk een prima businessmodel, anders zou hij geen anderhalf miljoen leden-militanten hebben.»

HUMO Zijn dat wel militanten? Of veeleer klanten? De Leeuw «Beiden. We bieden service voor individuele problemen en we leveren pakken informatie over allerlei sociale kwesties. Daarnaast dragen we ook onze progressieve, socialistische maatschappijvisie uit. We zijn een tegenmacht tegen alle sociaal en economisch conservatieve krachten.»

HUMO Het ABVV is dus ideologisch gedreven. Citaat van Van Massenhove: Ideologieën werken niet meer. Van Massenhove «De ideologieën van de negentiende eeuw werken niet meer en zijn compleet versteend. Ik heb met een paar vrienden een tijdje een leuk spelletje gespeeld. We probeerden te voorspellen wie van welke partij of sociale organisatie wat zou zeggen over gelijk welk thema in de actualiteit. Wel, onze voorspellingen waren 95 procent van de tijd correct! Vastgeroeste denkkaders volstaan niet meer om onze hele samenleving op te schoeien. Weet je, ik heb de voorbije jaren vooral geleerd dat je nooit vooraf weet hoe je dingen precies moet hervormen tot je er echt aan begint. Mensen zijn nu eenmaal geen permanent logisch of rationeel denkende wezens, ze handelen vooral emotioneel. Ze willen gelukkig zijn en in die richting moet je hervormingen proberen te sturen. Als socialisten zeggen dat ze zo veel mogelijk mensen gelukkig willen maken, kan ik daar achter staan. Als liberalen hetzelfde zeggen, volg ik evengoed. Het probleem is dat ze het allemaal zéggen, maar niet dóén. Ik moet geregeld aan een minister zeggen dat één of andere maatregel niet zal werken. Geen enkele minister aanvaardt dat als die maatregel uit zijn partij komt. Ze accepteren het alleen als de maatregel van een andere partij komt. Zo werkt het ideologische referentiekader.» De Leeuw «De val van de Berlijnse Muur was zogezegd het einde van de ideologieën. Dat klopt van geen kanten. We strijden als socialisten nog altijd tegen het neoconservatisme dat Margaret Thatcher en Ronald Reagan op de rails hebben gezet. Ga in Spanje - met hun 50 procent jeugdwerkloosheid - maar eens uitleggen dat de neoconservatieve ideologie goed voor hen is. Bekijk de gevolgen van het harde liberale besparingsbeleid van de Europese Commissie. Als daar tegen ten strijde trekken een ouderwetse ideologische strijd is, dan ben ik graag ouderwets ideologisch bezig.»

HUMO Bent u dan niet ontgoocheld in uw ideologische vrienden van de SP.A, die federaal het harde besparingsbeleid mee uitvoeren? De Leeuw «Het neoconservatisme dat ons al sinds de jaren 80 in zijn greep heeft, verdwijnt niet met een vingerknip van één linkse partij in een coalitie met rechtse partijen. Dat vraagt tijd, en ook inzicht. Je bouwt geen economisch paradijs op een sociaal kerkhof. De Scandinavische landen bewijzen dat sterke sociale bescherming en duurzame economische groei kunnen samengaan.» Van Massenhove «Vind ik ook. Alleen lijkt het gezamenlijke resultaat van zowel de eeuwenoude socialistische als de liberale ideologie in veel Europese landen nu wel uit te draaien op een economisch én sociaal kerkhof. Links of rechts doet er in feite niet toe. De kernvraag is of hervormingen zo veel mogelijk mensen gelukkiger maken. Soms zal je daarvoor bij linkse oplossingen uitkomen, soms bij 'liberale of rechtse'.» De Leeuw «De vakbond is de partij niet en omgekeerd, maar ik ben wel blij met een socialist als John Crombez, die grote vermogens en fraudeurs aanpakt, en socialisten als Vande Lanotte en De Coninck, die in Duitsland gaan kijken naar de sociale dumping. En ik ben ook gelukkig als ik zie dat Laurette Onkelinx er alles aan doet om de ziekteverzekering niet te laten uithollen. Met dat soort socialisten kan het ABVV samenwerken.»

HUMO Toch stemt nauwelijks een derde van uw Vlaamse ABVV-leden nog voor de SP.A. Het gros van de Vlaamse ABVV'ers - samen ruim 40 procent - kiest voor het rechtse N-VA en het extreemrechtse Vlaams Belang, zo blijkt uit kiesonderzoek van professor Swyngedouw. De Leeuw «Mij maak je niet wijs dat de ABVV'ers die voor de N-VA kozen het volledige, ultraconservatieve programma van die partij omarmen. SP.A'ers als Patrick Janssens hebben al toegegeven dat ze te veel naar het centrum waren opgeschoven. Daardoor zijn voormalige linkse kiezers weggejaagd, onder andere naar de N-VA. De socialisten moeten daar lessen uit trekken.»

HUMO Bent u nog partijlid, meneer Van Massenhove? Van Massenhove «Ik heb nog een lidkaart omdat ik nog altijd een heleboel interessante mensen bij de SP.A ken, maar ik neem geen partijstandpunten in. Weinig mensen bekijken me als SP.A'er.»

HUMO Vande Lanotte is begonnen als socialistisch cabinetard en Mia De Vits is van de ABVV-top naar het parlement verkast. Ziet u zichzelf ooit in de politiek stappen als SP.A-mandataris? Van Massenhove «Nee. Ik heb ook nooit voor mensen gewerkt omdat ze socialist waren, maar omdat het erg slimme mensen waren, zoals de Gentse oud-burgemeester Frank Beke of Frank Vandenbroucke. Had Jean-Luc Dehaene me gevraagd, dan zou ik ook wel toegehapt hebben. De Leeuw Ik bewonder de harde werkers in de partij. Het zou dus een eer zijn als de partij me vroeg om op hun kieslijst te staan.»

HUMO Maar ze vragen u niet? De Leeuw (grijnst) «Ik heb die vraag nooit uitgelokt, zoals sommige anderen. Nee, ik blijf bij het ABVV en zal in 2014 aan de leden een verlenging van mijn mandaat vragen. Daarna zien we wel. Op sommige dagen is het zwaar foeteren, maar doorgaans haal ik veel voldoening uit mijn werk, en krijg ik er ook waardering voor.»

BIEFSTUK FRIET

HUMO U hebt allebei de brugpensioenleeftijd; het einde van de carrière komt in zicht. What's next? Een leuk bestuursmandaatje in een winstgevend bedrijf? De Leeuw «Nee bedankt. (Lacht) Ik ben ooit bestuurder geweest van een nv'tje en dat heb ik geweten (De Leeuw verwijst naar de heisa die ontstond toen bleek dat de vastgoedvennootschap van zijn familie gebruik maakte van de notionele interestaftrek waar het ABVV zware kritiek op had. De familievennootschap liet de aftrekpost uiteindelijk vallen, red.).» Van Massenhove «Ik word geregeld aan de mouw getrokken door bedrijven - om dezelfde hervormingen door te voeren als bij de overheid. Saai hoor, dat héb ik namelijk al eens gedaan. Ik zou alleen in een bedrijf stappen dat uitgaat van authentieke waarden. Wouter Torfs mag bijvoorbeeld altijd bellen (lacht). De VRT is ook een boeiend bedrijf waar de creativiteit van de muren spat en waar nu allesbehalve het maximum wordt uitgehaald. Maar goed, dat is een gepasseerd station.» De Leeuw «Ik zal na mijn pensioen vooral als gewoon mens proberen te leven, en bijvoorbeeld meer met mijn kleinkinderen bezig zijn. Mijn eigen kinderen heb ik wellicht tekortgedaan door mijn drukke bezigheden.»

HUMO Nog twee slotvraagjes. Meneer Van Massenhove, als muziekliefhebber begint u uw blogs altijd met een fragment uit een song. Welke lyric lijkt u van toepassing om dit gesprek af te ronden? Van Massenhove «Oei, daar moet ik even over denken. Aangezien we in het hoofdkantoor van het ABVV zitten, lijken Strawbs uit de jaren 70 me wel van toepassing: 'I say what I think, that the company stinks. You don't get me, I'm part of the union, until the day I die.' (lacht)»

HUMO En meneer De Leeuw, wat heeft uw vakbond met stoverij met frieten? De eetfestijnen met stoofvlees die de vakbond ter gelegenheid van 1 mei organiseert zijn niet te tellen! De Leeuw (kijkt verbaasd) «Dat is toch een typisch Vlaams gerecht?» Van Massenhove (fijntjes) «Vroeger waren het biefstukken.» De Leeuw (lacht) «Het is crisis én het is lekker.» HUMO Smakelijk.