Geboeid wordt Harvey Weinstein in een rolstoel de rechtszaal uitgeduwd: 23 jaar cel

Veel meer had de rechter in Manhattan filmproducent Harvey Weinstein niet kunnen opleggen. De vrouwen die tegen hem getuigden, vielen elkaar huilend in de armen. Zelf voelde hij zich slachtoffer van een heksenjacht.

En dan begint iemand te timmeren. Nét als rechter James Burke in zaal 99 op de 15de verdieping van het Hooggerechtshof in Manhattan zijn vonnis wil uitspreken – het vonnis dat bepaalt of de 67-jarige Harvey Weinstein de rest van zijn dagen in de cel zal slijten of niet, het vonnis ook dat een kroon zal zijn op de #MeToo-beweging of niet – klinkt uit een belendende kamer luid getik op een muur. Bewakers schieten weg om het lawaai te laten ophouden.

Daarna pas klinkt de stem van de rechter: ‘Ik veroordeel u tot 20 jaar plus 3 jaar cel.’ Twintig jaar voor de aanranding van de voormalige productieassistente Miriam Haley, in 2006 in Weinsteins appartement in New York, en drie jaar voor de ‘verkrachting in de derde graad’ van de actrice Jessica Mann, in een hotelkamer in Manhattan in 2013.

Drieëntwintig jaar ­cel – het is veel meer dan de vijf jaar waarvoor Weinsteins advocaat Donna Rotunno even eerder in de rechtszaal heeft gepleit. De rechter – die zijn vonnis niet inhoudelijk motiveert – sluit meer aan bij de aanklagers, die in hun slotpleidooi hebben aangedrongen op ‘een lange straf’ (opgeteld staat maximaal 29 jaar voor beide misdrijven).

Miriam Haley en Jessica Mann vallen elkaar na de uitspraak huilend in de armen. Weinstein wordt, geboeid en afgeschermd door beveiligingspersoneel, in een rolstoel de zaal uitgeduwd.

Geluid van buitenaf: het getimmer voorafgaand aan het vonnis past gek genoeg wel bij het emotionele einde van het proces tegen Weinstein. Want hoewel de strafzaak tegen de ooit zo machtige Hollywoodproducent in Manhattan maar om twee gevallen draaide, speelden op de achtergrond nog veel meer verhalen die over hem de ronde doen een rol.

Ze kwamen toch de rechtbank binnen: getuigenissen van talloze actrices en oud-medewerkers van Weinstein, die we kennen dankzij de onthullingen van The New York Times en The New Yorker over het decennialange seksuele misbruik door de filmbons. En de verhalen van een viertal vrouwen (onder wie actrice Annabella Sciorra) die in Weinsteins proces mochten getuigen, om een patroon van seksueel geweld aan te tonen (waarvan de jury Weinstein vrijsprak).

Optelsom van veertig jaar

De vraag op de slotdag is of zulke verhalen – het geluid van buitenaf dus – een rol mogen spelen bij de strafmaat. ­De aanklager vindt van wel. Zij vraagt de rechter rekening te houden met een ­‘levenslang misbruik van anderen, seksueel en anderzins’, diende vooraf een lijst in van 36 vermeende aanvallen op vrouwen in de afgelopen veertig jaar, en citeert in de rechtszaal uitspraken ‘van mensen die Weinstein goed kennen’: ‘hij is een monster’, ‘hij is de duivel’, ‘hij zei dat hij mij en mijn hele familie zou vermoorden’.

Weinsteins team van advocaten, aangevoerd door Rotunno, vindt van niet. Zij stelt dat de beschuldigingen die de aanklagers aanvoeren nooit bewezen zijn. ‘Er wordt hier ingezoomd op kwesties die niet in deze zaak aan de orde zijn.’ Volgens Rotunno heeft Weinstein ‘geen eerlijk proces gehad’. Ze betoogt dat hij al door de media en publieke opinie was veroordeeld voordat hij een voet in de rechtbank had gezet – en dat niemand in de rechtszaal niet al vooraf van dat oordeel op de hoogte was. ‘Dat is hoogst uitzonderlijk’. En ze vraagt de rechter rekening te houden met de broze gezondheid van haar cliënt.

In de zwaarbewaakte rechtszaal ­– tien beveiligers, van wie er vier Weinstein goeddeels aan het oog onttrekken ­– vertellen Miriam Haley en Jessica Mann geëmotioneerd welke schade Weinstein hun heeft berokkend. Haley, die zegt door Weinstein tot orale seks te zijn gedwongen, verklaart dat hij haar ‘geest heeft gebroken’. En dan, haperend en hoorbaar huilend: ‘Maar nu sta ik hier, niet als slachtoffer maar als mens. In die zin is de ondraaglijk verschrikkelijke tijd [van dit proces waarin ze getuigde, red.] ook helend geweest.’

Ook Weinstein neemt het woord, vanuit zijn rolstoel. Hij houdt een wat onsamenhangend en niet altijd verstaanbaar betoog. Daarin vergelijkt hij zichzelf met Dalton Trumbo, een scenarioschrijver die eind jaren veertig op de zwarte lijst werd gezet omdat hij lid was van de communistische partij. De situatie die de #MeToo-beweging voor mannen heeft geschapen is volgens Weinstein van dezelfde orde als de heksenjacht van destijds. ‘Ik maak me zorgen over dit land.’

Weinstein benadrukt dat er ‘duizenden mensen’ zijn ‘die geweldige dingen over mij kunnen zeggen. Mensen in topposities’. Hij somt de miljoenenbedragen op die hij aan goede doelen heeft geschonken, onder meer na de aanslagen van 11 september 2001 in New York. ‘Vraag het de politiemannen, vraag het de brandweerlieden, vraag het de hulpverleners. Er zijn voorbeelden genoeg.’

‘Verschillende waarheden’

Hij zegt altijd te hebben gedacht dat zijn relaties met de twee slachtoffers ook hún instemming hadden, en zegt ‘totaal in de war’ te zijn door wat er nu gebeurt. Weinstein zegt spijt te hebben, al is niet altijd helemaal duidelijk waarvan. ‘We hebben misschien verschillende waarheden, maar ik heb wroeging, voor jullie allemaal en voor alle mannen die door deze crisis heen gaan.’ En later: ‘Ik voel diepe spijt voor deze situatie. Dat voel ik diep in mijn hart. Ik probeer het echt, ik probeer echt een beter mens te zijn.’

Dan klinkt het getimmer. En de woorden van de rechter: ‘Ik laat u registreren als zedendelinquent.’ Weinsteins advocaten gaan tegen de uitspraak in hoger beroep.

Ⓒ de Volkskrant