Gelijktijdige klimaateffecten treffen iedereen hard

Wetenschappers hebben voor het eerst álle risico’s van klimaatverandering tegelijk bekeken. De uitkomst stemt somber.

Nu het klimaat verandert, stijgen niet alleen de temperatuur en de zeespiegel. Ook de kansen op droogtes, hittegolven, stormen of overstromingen nemen toe. Die risico’s worden altijd afzonderlijk bekeken, schrijft een groep klimaatwetenschappers in vakblad Nature Climate Change, en dan lijken de gevolgen nog te overzien. Maar voeg je ze bijeen, dan blijkt hoe kwetsbaar de mensheid is. Zelfs bij een streng klimaatbeleid.

Bij ongewijzigd beleid is de aarde aan het eind van deze eeuw ruim vier graden warmer geworden, staan de zeeën ongeveer een meter hoger, zijn er gemiddeld tien keer zo veel hittegolven en zijn de watertekorten verdrievoudigd. En zo gaat het overzicht van de klimaatwetenschappers nog een tijd door.

Niet iedere wereldburger wordt door al die veranderingen getroffen. Maar een stad als New York moet aan het eind van de eeuw rekening houden met het netto-effect van vier van zulke extreme risico’s. Tegen die tijd zijn er dus elk jaar overstromingen door de zeespiegelstijging, een zware hittegolf, een verwoestende orkaan én periodes van extreme neerslag. Of een andere combinatie van klimaatgevolgen met dezelfde impact. In delen van Zuidoost- Azië gaat het zelfs om zes extremen per jaar.

Doemscenario

Gemiddeld heeft de mens in dit sombere toekomstbeeld met de gevolgen van drie extremen te maken. Maar bij een streng klimaatbeleid is dat er nog altijd één, hebben de onderzoekers berekend. Dus zelfs als de opwarming beperkt blijft tot hooguit twee graden zijn de gevolgen voor de gemiddelde mens gelijk aan de impact van één klimaatrisico, bijvoorbeeld extreme neerslag, zoals zich dat voordoet in het doemscenario waarin de opwarming niet wordt afgeremd.

De onderzoekers verzamelden alle studies waarin de klimaateffecten van de afgelopen vijftig jaar waren bekeken. Zoals de hittegolf in Europa uit 2003 waardoor vele duizenden stierven. Of de vele doden door de droogte in Ethiopië in de jaren tachtig. Maar ze keken ook naar uitbraken van ziektes of economische schade.

Zo vonden ze 467 manieren waarop klimaatrisico’s gevolgen hadden gehad voor gezondheid, voedselvoorziening of economie. Die trends trokken ze door tot het eind van deze eeuw.

Droogtes zullen vooral Europa en de Amerika’s treffen, in Australië zullen meer bosbranden voorkomen terwijl Zuidoost-Azië te kampen krijgt met overstromingen en hittegolven. De klimaatextremen zullen in de arme landen de meeste slachtoffers eisen, terwijl rijkere landen economische schade zullen lijden.

Een stapeling van klimaatrampen

In de bovenstaande kaart zijn alle risico's van klimaatverandering verzameld, variërend van stijgende zeespiegel en temperatuur, tot meer bosbranden, droogte, perioden van extreme regenval en stormen. De rode gebieden zullen tegen het eind van de eeuw te maken hebben met tenminste zes van die rampzalige klimaateffecten.

Lees ook:

31 miljoen meetpunten geven een akelig precies beeld van een dalende bodem

Bij bodemdaling denkt iedereen aan Groningen. En terecht: die regio kleurt rood in de bodemdalingskaart. Maar op sommige plaatsen in het westen van het land daalt de bodem net zo hard of zelfs harder. Niet doordat er gas wordt gewonnen, maar doordat de veenbodem uitdroogt en inklinkt.

Hoe te leven in een warm Nederland

Een vooruitblik op hoe Nederland zich kan inrichten op hittebestendig wonen, werken en leven.