Georges Gilkinet: ‘Door het prestigeproject van Elio Di Rupo zijn er nu zoveel vertragingen bij het spoor’

Voor het eerst in vijftien jaar heeft de NMBS nog eens een minister van Mobiliteit die investeert in het spoor. ‘Meer treinen, meer reizigers, minder files,’ luidt de visie van Georges Gilkinet (52). Maar door jarenlange besparingen, personeelstekort, versleten rijtuigen, toenemende agressie en stakingen – vandaag alwéér – vertrekt de trein van zijn dromen met vertraging. Een mens zou al die ellende al eens met een grapje pareren, maar de minister is op zijn hoede: ‘Ik moet opletten met mijn grapjes, want die van Paul Magnette nemen ze in Vlaanderen heel serieus.’

Met de fiets aan de hand stapt Georges Gilkinet food market Gare Maritime in Tour & Taxis binnen. Hij heeft een dienstwagen, maar verplaatst zich in Brussel het liefst per stalen ros. ‘Sneller, gezonder, efficiënter en beter voor je humeur,’ zegt hij. ‘Zo’n fietstocht is één van de weinige momenten waarop ik rustig kan nadenken en kan sporten. Als minister van Mobiliteit moet ik ook het goede voorbeeld geven.’ Om dezelfde reden geeft hij dit interview voor 99 procent in het Nederlands.

HUMO Wat was uw tienerdroom?

GEORGES GILKINET «Verslaggever worden in de Tour de France! Ik heb communicatie gestudeerd en was een tijdje sportjournalist in bijberoep bij een lokale tv-zender in Namen. Ik ben een echte flandrien: ik kijk naar elke koers en ben fan van Wout van Aert, Remco Evenepoel en Tiesj Benoot. En van Arnaud De Lie natuurlijk! In mijn jeugd speelde ik basketbal en voetbal. Maar mijn vrouw was beter: zij is Belgisch kampioen geworden met Saint-Servais Namur. Mijn dochter speelt nu ook en mijn zoon is scheidsrechter in de nationale afdelingen. Hij doet dat met een bewonderenswaardige kalmte.»

HUMO Heeft hij die van u?

GILKINET «Ik ben in de ministerraad toch al een paar keer héél boos geworden. Dat is onvermijdelijk in een regering met zeven partijen. Al kun je het niet te vaak doen, anders geloven ze je niet meer. Soms is het beter om ijzig kalm te zeggen: ‘Dit gaat niet voor ons.’»

HUMO Maar die ijzige kalmte heeft u nooit naar de Tour de France geleid?

GILKINET «Nee, want ik had nog een tweede passie: jeugdwerk. Na mijn studie ging ik aan de slag bij Jeunesse et Santé, en daarna was ik zes jaar secretaris-generaal voor de koepelorganisatie van alle jeugdbewegingen. In die functie klopte ik bij politici aan om meer middelen te krijgen. Jeugdbewegingen zijn het perfecte middel om kinderen het leven te leren. Ze vormen hen tot actieve, solidaire en kritische burgers. Onze partijvoorzitter Jean-Marc Nollet, die toen Franstalig minister van Kinderwelzijn was, zei: ‘Als je het allemaal zo goed weet, kom dan maar voor mij werken.’ Ik heb getwijfeld, omdat ik nog geen lid van Ecolo was. Maar ik stemde wel al voor hen. Uiteindelijk heb ik drie jaar op zijn kabinet gewerkt.»

HUMO Waren uw ouders ook ecologisten?

GILKINET «Nee, maar ze waren wel sociaal geëngageerd. Mijn vader was leerkracht Frans en geschiedenis, mijn moeder werkte voor Vive Féminine, een katholieke vrouwenbeweging. Er waren veel boeken en kranten in huis en op zondag keken we naar de politieke praatprogramma’s.

»Mijn ouders leerden me het belang van solidariteit en respect, waarden die ik terugvond bij Ecolo. Na de eerste regeringsdeelname leden de groene partijen in 2003 een zware verkiezingsnederlaag en was het tijd om Ecolo weer op te bouwen. Daar wilde ik als militant aan meewerken. Ik had toen al begrepen dat de groenen problemen aanpakten waar de andere partijen blind voor waren, zoals klimaat, biodiversiteit, voedingskwaliteit, fietsbeleid en een andere politieke cultuur.»

HUMO Hoe ecologisch leeft u?

GILKINET «We hebben zonnepanelen, een groentetuin en we eten weinig vlees. Ik laat mijn gras groeien voor de biodiversiteit, tot licht afgrijzen van mijn vrouw, en ik koop eerlijke producten, zoals biowijn en abdijbier van Orval (knipoogt).

»Het is onze taak om mensen te helpen ecologischer te leven. Toen ik minister werd, zei ik tegen de FOD Mobiliteit dat ik wilde inzetten op de fiets. ‘Dat is geen federale bevoegheid,’ was het antwoord. ‘Ah nee? Dat zullen we wel eens zien!’ Ik heb elke federale minister gevraagd wat hij of zij kon doen. Annelies Verlinden (CD&V-minister van Binnenlandse Zaken, red.) zet meer agenten op de fiets, Pierre-Yves Dermagne (PS-minister van Werk, red.) heeft een regeling voor fietsvergoedingen gerealiseerd, Vincent Van Quickenborne (Open VLD-minister van Justitie, red.) organiseert de strijd tegen fietsdiefstallen en ik maak meer ruimte voor fietsen op de trein. Na de eedaflegging heb ik premier De Croo ook meteen het gsm-nummer van Lydia Peeters (Open VLD, Vlaams minister van Mobiliteit, red.) gevraagd. En vorige week heb ik de Europese ministers van Mobiliteit voorgesteld om van 2024 het jaar van de fiets te maken. We moeten ook die industrie terug naar Europa halen, want nu worden onze fietsen in Azië gemaakt.»

HUMO Voelt u zich veilig als u door Brussel fietst? Het aantal fietsdoden in België is vorig jaar gestegen van 74 naar 95, een record. Om de twee dagen sterft een zwakke weggebruiker in het verkeer.

GILKINET «Sommige automobilisten zeggen dat het de schuld is van de fietsers, die onverantwoord rijden. Dat is wel héél eenzijdig. Meer fietsers betekent meer risico op fietsongevallen. Maar we moeten er alles aan doen om ze beter te beschermen. Er is meer en betere fietsinfrastructuur nodig. Ik wil ook de cowboys onder de automobilisten aanpakken: degenen die te snel rijden, dronken achter het stuur kruipen of te vaak afgeleid zijn. Door twee seconden naar je gsm te kijken of je gps in te stellen tijdens het rijden, kun je jouw leven en dat van anderen verwoesten. Met slimme camera’s, betere gerechtelijke opvolging en strengere straffen halen we de veelplegers eruit. Ze zullen sneller hun rijbewijs verliezen en cursussen moeten volgen, waarin ze met verkeersslachtoffers worden geconfronteerd en leren rekening te houden met zwakke weggebruikers.»

HUMO In Brussel wilden jullie met het mobiliteitsplan Good Move ruimte maken voor die kwetsbare gebruikers, maar de tegenstanders van de autovrije en éénrichtingsstraten vernielden de bloembakken en verkeersborden, aangemoedigd door de oppositiepartijen MR en PVDA. Daarna staken sommige gemeenten Good Move in de koelkast.

GILKINET «Mensen veranderen niet graag hun gewoonten. Er was ook veel protest tegen de uitbreiding van de voetgangerszone in Brussel. Nu wandelen daar veel mensen en de handelaars zijn tevreden. Soms heeft zo’n plan tijd en bijsturing nodig, voor mensen inzien dat het beter is. Onze Brusselse minister Elke Van den Brandt (Groen) pakt dat zeer goed aan. Dankzij alle extra fietspaden zie je steeds meer pendelaars en mama’s met kinderen fietsen. Ik begrijp dat veel mensen hun wagen nodig hebben, maar als we meer ruimte maken voor fietsers, voetgangers en steppers, is dat goed voor de volksgezondheid, de luchtkwaliteit, het klimaat én de economie. Volgens het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO) kosten de files ons jaarlijks 4,5 miljard euro.»

HUMO Uw partij krijgt weinig steun. Zelfs de PS, die uitpakt met ecosocialisme, laat u stikken als het lastig wordt.

GILKINET «Het gaat om politieke moed. De samenleving heeft groenen nodig, anders verandert er niks. En de tijd dringt, als we onze kinderen en kleinkinderen een leefbare planeet willen nalaten.»

HUMO Hebt u nog een wagen?

GILKINET «Ja, en ook een dienstwagen, ik kan helaas niet zonder. Ik vertrek thuis om zes uur ’s morgens en ik kom laat terug. Als parlementslid nam ik wel de trein. Dan kun je werken, lezen, mensen ontmoeten en je gedachten laten waaien. Als ik nu op de trein stap, is het spoorpersoneel verbaasd dat ze de minister zien. Dan willen ze selfies om te tonen aan hun vrouw (lacht).»

HET GOEDE SPOOR

HUMO Hoe zien de spoorwegen van de toekomst eruit, als u carte blanche krijgt?

GILKINET «Die visie hebben we in een beheerscontract tot 2032 gegoten. Ik ben de eerste voogdijminister die een plan maakt voor zo’n lange termijn. Er zal de komende tien jaar 44 miljard euro naar het spoor gaan. Tegen 2030 wil ik 10 procent meer treinen, 30 procent meer reizigers en een verdubbeling van het goederenvervoer. Tegen 2040 moet je in de steden om de 15 minuten een trein kunnen nemen, en op het platteland om de 30 minuten. Er zijn nieuwe, comfortabele treinen nodig die stipt rijden en toegankelijk zijn voor iedereen, met stiltewagons en voldoende ruimte voor de fiets. Als je in de stad naar een concert of restaurant gaat, moet je ’s avonds nog thuis raken via het spoor. Zeker op vrijdag en in de weekends moeten er latere treinen rijden, zodat mensen verantwoord kunnen feesten. En er moeten betaalbare nachttreinen komen tussen de grote Europese steden, om een goed alternatief te bieden voor het vliegtuig.»

HUMO Dat is ambitieus, maar momenteel kan de NMBS zelfs het huidige aanbod niet garanderen. Vorig jaar werden 44.000 treinen afgeschaft, dat zijn er 121 per dag. Het stiptheidscijfer is sinds 2018 niet meer zo laag geweest. Minder dan negen op de tien treinen rijden op tijd, in de avondspits is dat zelfs maar 78 procent. Hoe komt dat?

GILKINET (zucht) «De laatste twintig jaar is er te weinig geïnvesteerd in het spoor. Ik moet nu de shit van het verleden opruimen. Het is zoals een lek in je dak: als je dat niet meteen herstelt, wordt het altijd maar erger. De gemiddelde leeftijd van de treinstellen is 25 jaar en te veel treinen zitten tegen de maximumleeftijd van 40 jaar aan. Ook het spoornet is versleten, zeker in Wallonië. De nieuwe stations van Luik en Bergen zijn heel mooi, maar ze hebben fortuinen gekost. Daardoor was er geen budget meer om het net te onderhouden. Het station van Bergen, van de beroemde architect Santiago Calatrava, was begroot op 37 miljoen euro, maar heeft 300 miljoen euro gekost. Daar hadden we honderd stations mee kunnen renoveren. Helaas vond één man (Elio Di Rupo, red.) dat prestigeproject belangrijker. De reizigers in Wallonië zijn daar het slachtoffer van. Ik háát verspilling, dat heb ik van mijn moeder. Voortaan krijgen alle nieuwe stations dezelfde architectuur, dat is veel efficiënter. Maar ondertussen krijg ik boze mails van mensen die mij een waardeloze minister vinden wegens alle vertragingen en technische storingen. Maar ik ben daar niet verantwoordelijk voor. Ik wil de mensen een betere service geven, maar dat vraagt tijd. De beslissingen die ik nu neem, zullen pas over twee, drie jaar renderen.»

HUMO Een retourtje Kempen-Brussel kost 27,60 euro en de prijzen zullen nog stijgen. Zullen de mensen dan wel hun auto laten staan?

GILKINET «Nee, ik wil lagere prijzen in de daluren. Tijdens corona heeft Duitsland geëxperimenteerd met goedkope tickets en dat was een groot succes. In Brussel zijn er jongerenabonnementen van 1 euro per maand voor de metro. Zulke formules heeft het spoor ook nodig. Maar eerst moeten we de dienstverlening vlotter maken. Ik wil zoveel doen, maar door de jarenlange besparingen gaat dat niet. Mijn collega-vicepremiers zeggen vaak: ‘Georges, nóg meer geld voor het spoor?’ Ja natuurlijk! Elke euro die je daarin steekt, brengt 3 euro op voor de economie.»

HUMO Voor 2023 en 2024 had u bij de begrotingscontrole 580 miljoen euro gevraagd, u kreeg maar 340 miljoen. Daardoor moet de NMBS investeringen uitstellen en zou de stiptheid nog tot 2026 een probleem blijven.

GILKINET «Met die 340 miljoen kan de NMBS de komende twee jaar al veel doen. De vorige regeringen bespaarden op het spoor, wij invésteren erin. Een derde van de extra middelen die tijdens het begrotingsconclaaf werden verdeeld, gaat naar het spoor.»

HUMO Door de stijgende vergrijzingskosten zal de volgende regering fors moeten besparen. Vreest u niet dat de NMBS dan moet inleveren?

GILKINET «Met ons erbij zal dat niet gebeuren. Nooit!»

HUMO Twee jaar geleden verzette u zich tegen het plan van de NMBS om 44 stations te sluiten, tot grote verbazing van CEO Sophie Dutordoir: zij zei dat u binnenskamers wél akkoord was gegaan.

GILKINET «De loketten gaan dicht, de stations niet. We willen er levendige plekken van maken met andere functies: een postkantoor, een toerismebureau, een restaurant, een fietsenwinkel... Zo buigen we die moeilijke beslissing om in iets positiefs.»

HUMO Ex-spoorbaas Marc Descheemaecker, nu bestuurslid bij de NMBS, noemt u een wereldvreemde minister, omdat de NMBS en de treinbouwers uw steile ambities niet kunnen volgen.

GILKINET «Maar het is perfect mogelijk om meer treinen te laten rijden. Het geld voor de komende tien jaar ís er. Daarmee kunnen de NMBS en Infrabel nieuwe treinen kopen, extra personeel aanwerven, het net vernieuwen en moderne stations bouwen.»

HUMO Waar gaat u dat personeel vinden? Vrijdag staken de spoormensen voor de zoveelste keer, omdat ze door het personeelstekort amper met vakantie kunnen.

GILKINET «We moeten dat tekort snel oplossen. Bij het spoor verdien je goed, maar het evenwicht tussen werk en privé moet beter. We zullen een reservepool van driehonderd mensen aanleggen die beschikbaar zijn voor vervangingen en vakanties.

»Spoormensen moeten weer trots kunnen zijn op hun job. Ze bewijzen de samenleving een fantastische dienst door bij te dragen aan de verbetering van onze mobiliteit, de luchtkwaliteit, de economie en het klimaat.»

HUMO De agressie tegen het spoorpersoneel is met 60 procent gestegen tegenover 2019. Vorig jaar ging het om 1.900 gevallen, dat zijn er ruim vijf per dag.

GILKINET «Dat is onaanvaardbaar. Ook het respect voor leerkrachten, ambulanciers, politieagenten en brandweerlui daalt. De NMBS zal nu een klacht indienen bij elke vorm van agressie. De daders mogen niet meer wegkomen met hun wangedrag. Securail is ook gestart met controles vóór reizigers instappen, want de meeste incidenten doen zich voor met reizigers die geen ticket hebben. Helaas heeft Jan Jambon in de vorige regering (als minister van Binnenlandse Zaken voor de N-VA, red.) bespaard op de spoorwegpolitie.»

HUMO Günther Blauwens van de socialistische vakbond ACOD zegt: ‘Het VBO klaagt over de files, maar toch blijven we investeren in bedrijfswagens. Dat kost de staat, gezondheidszorg incluis, jaarlijks 8 miljard euro. Kom dan niet vertellen dat er geen geld is voor de spoorwegen.’

GILKINET «Hij heeft gelijk. Het is beter om mensen in euro’s te betalen dan met auto’s en tankkaarten. Je kunt die salariswagens niet zomaar afschaffen, maar vanaf 2026 geldt het fiscale voordeel alleen nog voor groene wagens. Met het mobiliteitsbudget kun je verschillende vervoersmiddelen combineren: op zonnige dagen neem je de fiets, bij slecht weer de trein, voor moeilijke verplaatsingen een deelauto en om op reis te gaan huur je een grotere wagen of neem je de nachttrein. Dat zal voor velen goedkoper zijn dan elk jaar te betalen voor de verzekering, belastingen, onderhoudskosten en een parkeerplaats voor hun wagen.»

NETTO 200 EURO MEER

HUMO De regering buigt zich deze maand over een fiscale hervorming. Wat staat er op uw verlanglijst?

GILKINET «We moeten de groene keuzes aantrekkelijker maken. Dan is het logisch dat je tankkaarten en salariswagens niet aanmoedigt, en dat je de btw op treintickets, groenten en fruit schrapt.»

HUMO Maar jullie hebben het omgekeerde gedaan: de btw op gas werd verlaagd naar 6 procent, die op fietsen bleef 21 procent.

GILKINET «Die btw-verlaging voor gas was een crisismaatregel, omdat het onbetaalbaar werd. Met de uitbreiding van het sociale energietarief hebben we een vijfde van de bevolking beschermd. Om dat te betalen hebben we ook de overwinsten van de energiesector belast. En nu komt er een hervorming waarbij we de btw op energie omzetten in slimme accijnzen, zo kunnen we verspilling en overconsumptie ontmoedigen. Dit is een strijdregering – tegen crisissen en soms tegen elkaar – maar we hervormen ook.»

HUMO De liberalen willen alleen belastingverlagingen en Vooruit verzet zich tegen een verhoging van de btw naar 9 procent voor een hele korf voedingsproducten. Die fiscale hervorming dreigt op niets uit te draaien.

GILKINET «Zoals Vincent Van Peteghem (CD&V-minister van Financiën, red.) zegt: als iedereen zijn taboes volhoudt, zullen de belastingen op arbeid met 0 procent dalen. Mensen die voor een laag loon werken, moeten netto 200 euro per maand meer overhouden, want zij worden onvoldoende beschermd door de automatische index. De liberalen waren toch altijd voor lage belastingen op werk? Hoe gaan ze uitleggen waarom ze zo’n hervorming blokkeren?»

HUMO Hoe gaan we die hervorming betalen?

GILKINET «Door meer te vragen van de grote vermogens. De effectentaks (wie een effectenrekening van meer dan 1 miljoen euro heeft, betaalt daar 0,15 procent op, red.) kan gerust wat hoger. Wij willen ook privéjets meer belasten. Het gebruik daarvan is in Europa met 30 procent gestegen, in een tijd waarin het klimaat ontspoort en de biodiversiteit wordt bedreigd. Dat is waanzin. Ik heb ervoor gezorgd dat zakenvliegtuigen op de luchthaven van Zaventem een terminalheffing moeten betalen. Als ze veel vervuilen, veel lawaai maken of ’s nachts vliegen betalen ze meer. Zo hoop ik gedaan te krijgen dat maatschappijen investeren in stillere, groenere vliegtuigen en meer respect tonen voor de nachtrust van buurtbewoners.»

TENTENKAMP

HUMO Een ander vervelend dossier voor uw partij is de asielcrisis. Sinds de ontruiming van het kraakpand in de Brusselse Paleizenstraat slapen honderden asielzoekers in een tentenkamp voor het Klein Kasteeltje.

GILKINET «Dat is beschamend. Elke mens die een nacht moet buiten slapen, is er één te veel. Die mensen hebben recht op opvang.»

HUMO Helaas faalt de regering al meer dan een jaar.

GILKINET «Maar we hebben ook nog nooit zoveel mensen moeten opvangen. En er werden nog nooit zoveel opvangplaatsen gecreëerd.»

HUMO Maar toen staatssecretaris Nicole de Moor (CD&V) onlangs voorstellen op tafel legde om die instroom te beperken en de uitgeprocedeerde asielzoekers uit de opvangcentra weg te halen, wees u die af.

GILKINET «Ja, we moeten éérst een oplossing vinden voor alle mensen die nog geen opvang hebben gekregen. België is al meer dan drieduizend keer veroordeeld. Deurwaarders hebben bij Fedasil en op het kabinet-De Moor al spullen in beslag genomen, omdat ze de gerechtelijke dwangsommen niet betalen. Het is dus zéér dringend. Het gaat om universele mensenrechten. Als een rechtsstaat als België die niet respecteert, is er een majeur probleem.»

HUMO Maar als u de instroom beperkt, kunt u die mensen toch sneller opvang bieden?

GILKINET «Dat vind ik geen goede oplossing. Europa wil nu ook hekken en muren bouwen om mensen tegen te houden. Dat is trumpiaans. Wij moeten de redenen wegnemen waarom mensen vluchten, door de omstandigheden in hun landen te verbeteren en oorlogen te stoppen. De belangrijkste oorzaken van de crisis zijn de lange asielprocedure in ons land, het gebrek aan veilige en legale migratiekanalen en het slechte beheer van het opvangsysteem. Waarom moet Brussel iedereen opvangen? Waarom verplichten we elke Belgische gemeente niet om een paar asielzoekers op te nemen? Nicole de Moor weigert dat, terwijl ze in Europa wél voor een spreidingsplan pleit.»

HUMO Kent u socioloog Mark Elchardus?

GILKINET «Ja. Daarom weet ik niet of ik uw volgende vraag zal beantwoorden. Ik praat graag sereen over migratie.»

HUMO Hij zei in ‘De afspraak’: ‘In 2021 hebben we een half miljard euro besteed aan de opvang van asielzoekers. Dat is een maandloon van 225.000 gezinnen en zelfs dat volstaat niet. Als het asielbeleid niet verandert, zullen we er nooit in slagen om voldoende opvang te bieden. De instroom is onstuitbaar.’

GILKINET «Ik hou niet van het woord instroom. Dat wekt de indruk dat we overspoeld worden, wat niet klopt. Ik heb het liever over ‘mensen die hier aankomen’. Laten we niet vergeten dat onze ouders en grootouders tijdens de twee wereldoorlogen ook in andere landen werden opgevangen. Mijn overgrootvader is gefusilleerd omdat hij in het verzet zat, mijn grootvader is naar Frankrijk gevlucht. Vandaag is het ónze beurt om vluchtelingen op te vangen. Maar wie geen aanspraak op internationale bescherming kan maken, moet terugkeren. Dat accepteer ik.»

HUMO Dat terugkeerbeleid loopt mank. Slechts twee op de tien afgewezen asielzoekers verlaten ons land.

GILKINET «Maar die mensen kunnen hier ook werken, hè. Bij de spoorwegen, bijvoorbeeld! (lacht) Nu mogen mensen vaak geen werkvergunning aanvragen, terwijl we wel werkkrachten nodig hebben. Dat is toch te gek?»

HUMO Nadia Naji, covoorzitter van Groen, zegt dat ze zich al heeft afgevraagd of Groen uit de regering moet stappen. Overweegt u dat ook?

GILKINET «Wie zal dan voor de asielzoekers opkomen? Hebben we dan nog impact? Het is nuttiger om aan tafel te blijven strijden voor oplossingen. Dat was ook haar conclusie.»

HUMO Ecolo was de grote winnaar bij de verkiezingen van 2019. Intussen zijn jullie gezakt naar 13 procent in Brussel en Wallonië.

GILKINET «Als je bestuurt, krijg je tegenwind. Maar het lijkt alsof wij de schuld zijn van alles, terwijl we nog geen drie jaar in de regering zitten. Voordien zaten we zeventien jaar in de oppositie.»

HUMO Wat zijn uw plannen voor de verwachte staatshervorming na de verkiezingen van 2024?

GILKINET «Was dit interview niet gedaan? Nee, grapje. Ik moet daarmee opletten, want de grapjes van Paul Magnette worden in Vlaanderen heel serieus genomen, nietwaar? (grijnst) Uit onderzoek blijkt dat de mensen een eenvoudiger staatsstructuur willen. We hebben de coronacrisis goed gemanaged met het Overlegcomité, omdat er eenheid van commando was. Op die weg moeten we doorgaan. Het kan toch niet dat ons land in Europa niet met één stem kan spreken, omdat één gewestminister alles blokkeert? Dat moeten we oplossen, door bevoegdheden te herfederaliseren of een arbiter aan te stellen die bepaalt welk beleidsniveau het laatste woord heeft.»

HUMO Als parlementslid was u gespecialiseerd in financiën. De Nationale Bank noemt de financiële situatie van België onhoudbaar. Hoe wilt u die oplossen?

GILKINET «Ik focuste me vooral op fraudebestrijding. Dat blijft cruciaal om onze financiën gezond te krijgen. Gelukkig doet minister Van Peteghem dat goed.»

HUMO Denkt u dat dat volstaat? De schuldgraad van Wallonië is de laatste tien jaar vervíjfvoudigd, die van Brussel is in vijf jaar tijd verdubbeld. Wallonië heeft nu een staatsschuld van 257 procent van de jaarlijkse inkomsten, Brussel zit aan 219 procent, de federale regering is op weg naar 120 procent. Dat zijn Griekse cijfers.

GILKINET «We hebben de economie overeind gehouden en de mensen geholpen tijdens de coronacrisis, de energiecrisis en de oorlog in Oekraïne. Met het sociale energietarief en de automatische index beschermen we onze bevolking tegen verarming. We hebben de laagste pensioenen verhoogd. We investeren eindelijk weer in energie, openbaar vervoer en het klimaat. En vergeet niet welke schade de overstromingen in Wallonië hebben aangericht. De Nationale Bank speelt haar rol, maar je moet de staatsfinanciën op langere termijn bekijken. Op korte termijn zijn die investeringen cruciaal voor onze toekomstige welvaart.»

HUMO Is die hoge staatsschuld dan geen bedreiging voor onze welvaart?

GILKINET «De schuld is één element. Er is ook het armoedecijfer, of onze CO2-uitstoot.»

HUMO Als de rente blijft stijgen en de financiële markten hun vertrouwen verliezen, zullen we ons blauw betalen aan rentelasten en is er geen geld meer voor armoedebestrijding.

GILKINET «Daarom hebben de Waalse en de federale regering als doelstelling om 80 procent van de beroepsbevolking aan het werk te krijgen. Dat is dé manier om het budget structureel gezonder te maken.»

HUMO Zowat elke econoom zegt dat de regeringen bijna niets doen om dat te halen. Sommigen noemen het bedrog.

GILKINET «Wij hebben de eerste hervormingen voor de arbeidsmarkt al doorgevoerd, maar het gaat ook over beter onderwijs, een efficiënte integratie van nieuwkomers en economische domeinen waarin we kunnen uitblinken, zoals geneesmiddelen, waterstof en windmolens. Tinne Van der Straeten (Groen-minister voor Energie, red.) bereidt de toekomst voor door te investeren in groene energie, net zoals ik.»

HUMO Uit onderzoek van de UGent blijkt dat twee derde van de Vlamingen lagere werkloosheidsuitkeringen wil, om het verschil tussen werken en niet werken groter te maken.

GILKINET «Ik ben geen minister geworden om mensen in armoede te duwen.»

HUMO Jullie weigering om te besparen en te hervormen frustreert de Vlaamse partijen. CD&V-voorzitter Sammy Mahdi zei in Humo: ‘Door het land te laten verrotten, brengen ze het einde ervan dichterbij.’

GILKINET «Ik voel me niet aangesproken. Ik zoek naar meer efficiëntie en oplossingen. Het vergt wat energie om het goed te doen draaien, maar België is toch een mooi land?»

HUMO Maar jullie lijken blind voor de financiële penarie.

GILKINET «Nee, zeker niet. Maar het is tijd om slim te investeren. Als we de tijd die we de laatste dertig jaar hebben verspild aan staatshervormingen en communautaire blokkeringen hadden gebruikt om beter samen te werken en de échte problemen aan te pakken, zou België een aangenamer land zijn. Nog aangenamer!»